kalkınma bankaları

KALKINMA
BANKALARI
İslam Kalkınma Bankası
• İslam Kalkınma Bankası 7 Aralık 1973'te, tamamı İslam
Konferansı Örgütü'ne üye 7 ülke tarafından, geri kalmış
İslam ülkelerini kalkındırmak amacıyla kurulmuş olan
kurum. Merkezi Cidde'dedir.. İslam Konfereansı Örgütü
üyesi ülkeler arsında ticaretin arttırılması bankanın
stratejik amaçları arasında ve bunun için finansman
imkanları sağlamaktadır. Ticaret kredilerini için 2005
yılından beri banka şemsiyesi altında faaliyet gösteren
Uluslararası İslam Ticaret Finans Kuruluşu ticaretin
gelişmesine önemli katkı sağlamaktadır.Türkiye, İcra
Kurulunda Dr. Selim C. Karataş tarafından temsil
edilmektedir.Banka’nın amacı, İslam felsefe ve
prensipleri (Şeriat) doğrultusunda, üye ülkelerin ve
Müslüman toplumların münferit veya birlikte ekonomik
kalkınmalarına ve sosyal gelişmelerine katkıda
bulunmaktır
Banka’nın kuruluş amacı doğrultusundaki
fonksiyonları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
1. Üye ülkelerdeki kuruluşlara veya verimli
projelere sermaye iştirakinde bulunmak.
2. Üye ülkelerdeki kamu ve özel sektör projelerine
kredi sağlamak,
3. Üye ülkeler arasındaki ticaretin geliştirilmesine
yardımcı olmak ve bu amaçla gerekli çalışmaları
yapmak,



4.Üye ülkeler arası teknik işbirliğine yardımcı olmak ve teknik
yardım sağlamak,
5. Üye ülkelerde kalkınma faaliyetlerine katkıda bulunan
personele eğitim imkanları sağlamak,
6. Müslüman ülkelerdeki ekonomik, mali ve bankacılık
faaliyetlerinin İslami kurallara uygun şekilde yürütülmesi
yönünde araştırmalar yapmak.
İSLAM KALKINMA BANKASINA
ÜYE OLAN ÜLKELER
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Suudi Arabistan
Fas Tunus
Gine - Bissau
Kuveyt
Ürdün
Bahreyn
Kazakistan
Libya
Sudan
Suriye
Kırgızistan
İran Gabon Afganistan Maldivler
► Mısır
► Türkiye
► B.A.E.
► Pakistan
► Cezayir
► Endonezya
► Malezya
► Bangladeş
► Katar
► Yemen










Umman
Irak
Senegal
Gine
Brunei
Kamerun
Uganda
Burkina Faso
Nijer
Filistin
ASYA KALKINMA BANKASI (AKB)

Örgütün Amacı:

Asya-Pasifik Bölgesi’nde yoksulluğun
azaltılması, sürdürülebilir ekonomik
büyümenin sağlanması, sosyal kalkınma ve
iyi yönetimin gerçekleştirilmesi.
ÜYE ÜLKELER















Bölge İçi Ülkeler:
Afganistan,
Avustralya,
Azerbaycan,
Bangladeş,
Butan,
Brunei Darussalam,
ÇHC,
Cook Adaları,
Doğu Timor,
Endonezya,
Ermenistan,
Gürcistan,
Fiji Adaları,
Filipinler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Bölge Dışı Ülkeler:
Türkiye,
Almanya,
ABD,
Avusturya,
Belçika,
İngiltere,
Danimarka,
Finlandiya,
Fransa,
Hollanda,
İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, Kanada, Lüksemburg, İtalya,
Norveç, Portekiz
Türkiye’nin Üyelik Durumu

1991 yılında örgüte üye olan ve
% 0,6 oy gücüne sahip olan
ülkemiz Banka'da donör ülke
statüsündedir.
Örgütün Tarihi

1966 yılında 31 üye ile kurulan AKB uyguladığı
kredi, teknik yardım ve hibe programları ile Asya’da
eşitsizliğin, yoksulluğun giderilmesi, yerel halkların
yaşam koşullarının korunarak, hızlı ve sürdürülebilir
ekonomik büyümenin sağlanması ve serbest piyasa
koşullarının yerleşerek geliştirilmesini
hedeflemektedir. Banka, Asya-Pasifik Bölgesi’nde
olumsuz koşullardaki ülkelere uygun koşullu
finansman olanağı sağlamak amacıyla 1973 yılında
Asya Kalkınma Fonu’nu (AKF) oluşturmuştur.
Türkiye’nin Örgüt’le
İlişkileri
• AKB'ye üye ülkeler, donör ya da kredi
kullanıcı ülke olarak sınıflandırılmaktadır.
Donör üyeler Banka'nın finansman
kaynaklarından faydalanamamakta, sadece
kredi kullanıcı ülkelerdeki ihalelere katılım
sağlayabilmektedir. Kredi kullanıcı ülkeler
kredi, garanti, sermaye yatırımı gibi
araçlarla Banka kaynaklarından
yararlanabilmektedirler
 . Banka'nın en yüksek karar verme organı olan
Guvernörler Kurulu'nda ülkemizi Guvernör
sıfatı ile Hazine Müsteşarı temsil etmektedir. 12
üyeden oluşan Direktörler Kurulu'nda Türkiye;
Avusturya, Almanya, Lüksemburg ve İngiltere
ile aynı ülke grubunda yer almaktadır. Direktör
Vekilliği ve Danışmanlık kadroları grup içinde
dönüşümlü yapılmakta olup, Türkiye 2012
yılından sonra ülke grubunda danışman
kadrosunda temsil edilecektir. Ülkemiz son
olarak 2004-2008 yılları arasında grup içinde
temsil edilmiştir.
ADB’nin çalışmaları şu sektörlerde
yoğunlaşmaktadır:










· Tarım ve tabii kaynaklar
· Eğitim
· Enerji
· Finans
· Sağlık, beslenme ve sosyal koruma
· Sanayi ve ticaret
· Hukuk, ekonomik kalkınma ve kamu politikaları
· Ulaştırma ve telekomünikasyon
· Temiz su kaynakları, sağlık koşullarının geliştirilmesi ve
atık yönetimi
· Birden fazla sektörü kapsayan faaliyetler.
Kalkınma Araçları




ADB, kalkınmakta olan üye ülkelerdeki hükümetlere,
kamu ve özel sektör kuruluşlarına kredi
vermektedir. ADB’nin başlıca araçları, hükümetlere
öncelikli kalkınma projeleri ve programları
için temin edilen krediler ile teknik yardımlardır. ADB
kredileri ülkelerin öncelikli kalkınma
projelerindeki yatırımların desteklenmesini amaçlar
ADB tarafından verilen krediler, dört ana başlık
altında değerlendirilebilir:
 · Proje kredileri (tedarik, diğer ilgili hizmetler,
taahhüt hizmetleri, danışmanlık hizmetleri)
 · Program kredileri
 · Sektör kredileri (bölge ülkelerinde
desteklenmesine karar verilen sektörlere açılan
krediler)
 · Özel sektör kredileri (ekonomik anlamda
bankanın amaçlarına uygun özel sektör
projelerinin desteklenmesi için açılan krediler)
ADB Hissedarı Ülkeler

Ülke

Afganistan
Avustralya
Azerbaycan
Bangladeş
Butan
Cook Adaları
Çin Halk Cum.
Doğu Timor
Endonezya
Fiji
Filipinler
Güney Kore











üyelikYılı
Sermaye Payı
1966
1966
1999
1973
1982
1976
1986
2002
1966
1970
1966
1966
0.034
5.773
0.444
1.019
0.006
0.003
6.429
0.010
5.434
0.068
2.377
5.026











Hindistan
Hong Kong
Japonya
Kamboçya
Kazakistan
Kırgızistan
Kiribati
Laos
Maldivler
Malezya
Üyelik Yılı
1966
1969
1966
1966
1994
1994
1974
1966
1978
1966
Sermaye Payı
6.317
0.543
15.571
0.049
0.805
0.298
0.004
0.014
0.004
2.717
AFRİKA KALKINMA BANKASI
• Afrika Kalkınma Bankası, bağımsız Afrika
ülkeleri arasında ekonomik işbirliğini geliştirmek
ve üye ülkelerin ekonomik kalkınmasına katkı
sağlamak amacıyla 23 bağımsız Afrika ülkesinin
imzalamış olduğu kurucu anlaşma ile 10 Eylül
1964 tarihinde kurulmuştur.

İlk kurulduğu yıllarda “yeni sömürgecilik” etkilerinden
korunmak amacıyla Afrika dışı bölgelerden üye kabul
edilmemiştir. 1972 yılında Afrikalı olmayan ülkelere de
açık ve Banka’nın bir yan kuruluşu olan Afrika Kalkınma
Fonu oluşturulmuştur. Bu fon aracılığıyla, sermaye
ihracatçısı sanayileşmiş ülkelerden sağlanan kaynaklar ile
üye ülkelere düşük faizli krediler sağlanmaya başlamıştır.
Ardından 1982 yılında Banka’nın statüsünde yapılan
değişiklik ile Afrika dışındaki ülkelere de üyelik hakkı
verilmeye başlanmıştır.
• Afrika Kalkınma Bankası, Afrika Kalkınma
Fonu ve Nijerya Güven Fonu tarafından
oluşturulan Afrika Kalkınma Bankası
Grubu’nun 53’ü Afrika’dan ve 25’i kıta
dışından olmak üzere toplam 78 üyesi
bulunmaktadır.
Afrika dışından Banka Grubu’na üye olmuş devletler;
ABD, Almanya, Arjantin, Avusturya, Belçika, Birleşik
Krallık, Brezilya, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa,
Hindistan, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya,
Japonya, Kanada, Güney Kore, Kuveyt, Norveç,
Portekiz, Suudi Arabistan ve Türkiye’dir. Birleşik Arap
Emirlikleri ise yalnızca Afrika Kalkınma Fonu’na üyedir.

Türkiye, özellikle Kuzey Afrika ülkeleri ile güçlü tarihsel bağlara
sahiptir. Bu nedenle kıta ile olan ticari ve ekonomik ilişkilerimiz uzun
yıllar ağırlıklı olarak Kuzey Afrika ülkeleri etrafında şekillenmiştir.
1998 yılında oluşturulan “Afrika’ya Açılım Eylem Planı” ve 2003 yılı
başında Dış Ticaret Müsteşarlığımızca hazırlanan “Afrika Ülkeleriyle
Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi” ile Kuzey Afrika
ülkeleriyle olduğu kadar Sahraaltı Afrika ülkeleriyle de ticaretimiz hız
kazanmaya başlamış, 2005 yılının hükümetimiz tarafından “Afrika
Yılı” ilan edilmesiyle de katlanarak büyümeye devam etmiştir.
Kıtadaki Türk girişimci sayısı yıl geçtikçe
artmaktadır. Türk işadamları inşaattan
tekstile, sanayi makinalarından tarıma
kadar birçok alanda faaliyet
göstermektedir. Afrika Kalkınma Bankası
Grubu’na üyeliğimiz özellikle inşaat
sektöründe faaliyet gösteren firmalarımızın
Afrika’daki altyapı projelerinden pay
alabilmesi için büyük önem taşımaktadır
,,
• Ülkemizin Afrika Kalkınma Bankası’na
üyeliği ilk olarak dönemin Dışişleri
Bakanı Abdullah Gül’ün 2006 yılında
Tunus’a gerçekleştirdiği ziyaret
esnasında gündeme gelmiştir. Afrika
Kalkınma Bankası’na üye olabilmek için
öncelikle Afrika Kalkınma Fonu’na üye
olmak gerekmektedir.
• Bu çerçevede, Afrika Kalkınma Bankası ve
Afrika Kalkınma Fonu üyeliklerimize ilişkin
niyet mektubumuz 9 Mayıs 2007 tarihinde
dönemin Devlet Bakanı Ali Babacan
tarafından Afrika Kalkınma Bankası Grubu
Başkanı Donald Kaberuka’ya
gönderilmiştir

Kaberuka, niyet beyanımızın
memnuniyetle karşılandığını belirterek,
Türkiye’nin Afrika Kalkınma Bankası ve
Afrika Kalkınma Fonu’na üyelik arzusunu
ülkemizin Afrika ülkeleriyle yakınlaşma
iradesinin güçlü bir göstergesini
oluşturduğunu ifade etmiştir.
• Müzakerelerin ardından ülkemizin Afrika
Kalkınma Bankası ve Afrika Kalkınma
Fonu’na üyeliği için resmi başvuru
mektupları dönemin Devlet Bakanı
Mehmet Şimşek tarafından 18 Şubat 2008
tarihinde Afrika Kalkınma Bankası Grubu
Başkanı Donald Kaberuka’ya iletilmiştir

Ülkemizin Afrika Kalkınma Bankası’na üyeliği 14 - 15 Mayıs
2008 tarihlerinde Mozambik’te gerçekleştirilen Guvernörler
Toplantısı’nda kabul edilmiştir. Afrika Kalkınma Bankası
yetkililerince yapılan açıklamada Türkiye’nin üyeliğe kabul
edilmesinde ülkemizin Afrika’ya yönelik artan ilgisinin
yanısıra Doğu ve Batı arasındaki stratejik konumunun da
önemli bir etkisi olduğunu belirtilmiştir.

Banka’ya üyelik talebimiz kabul edilmiş olmakla birlikte,
fiilen işler hale getirilmesi üyelik anlaşmalarının
imzalanması, katkı payının yatırılması ve üyeliğin iç
hukukumuzda onaylanması gibi konularda sürecin ağır
işlemesi nedenleriyle hemen mümkün olamamıştır.
Üyeliğimiz 29 Ekim 2013 tarihinde Banka Grubu
Başkanı Donald Kaberuka tarafından yayımlanan bir
deklarasyonla resmiyet kazanmış ve ülkemiz 3 Aralık
2013 tarihinde kurulda ilk kez temsil edilmiştir.
 Afrika Kalkınma Bankası Grubu’na
üyeliğimiz kıtada çeşitli alanlarda
faaliyetlerde bulunan Türk şirketlerine
yeni iş imkanları sağlayacaktır. Bundan
böyle Türk firmaları, kıta ülkelerinde,
Banka Grubu tarafından finanse edilen
projelerdeki ihale fırsatlarından
yararlanabilecektir
Afrika Kalkınma Bankası’nın finanse ettiği inşaat projeleri
kapsamında süreçte yer alan üç ana katılımcı
bulunmaktadır:

Afrika Kalkınma Bankası; ihale
prosedürünün uygulanması, ihale
dosyasının hazırlanması, tekliflerin
değerlendirilmesi, ihale kararının verilmesi
ve sürecin anlaşma prosedürüne göre
gerçekleştirilmesini kontrol etmektedir.
Her aşamada Afrika Kalkınma Bankası’nın
onayı alınmaktadır.
• Borçlu ülke; Afrika Kalkınma
Bankası’ndan kredi alan ve yasal
olarak ihaleden sorumlu olan ülkedir.
Borçlu ülke veya borçlu ülke adına
uygulamadan sorumlu borçlu idare,
teklifler için yüklenicileri (teklif
sahiplerini) davet etmektedir.
Devamında teklifler değerlendirilir ve
kriterlere en uygun olan teklif sahibi
ile sözleşme imzalanır.

Teklif Sahibi; ihaleye katılarak, ihale konusu
işe talip olan yüklenici firmalardır. İhale
dokümanlarının gerektirdiği şekilde teklifini
hazırlayarak teslim etmekten ve ihaleyi
kazanması durumunda da, işin sözleşme
koşullarına göre yapılmasından sorumlu
olmaktadır
SONUÇ
Üçüncü binyılın potansiyel kıtası
olarak adlandırılan Afrika’da hala
birçok ülke önemli altyapı eksikleri ile
mücadele etmektedir.


Bu eksiklikler, ülkelerin
ekonomik kalkınması ve dış
ticaretinin önünde engel
oluşturmaktadır.
Sürdürülebilir büyüme ve
kalkınma için öncelikle bu
altyapı eksikliklerinin giderilmesi
gerekmektedir.
Bu durum, özellikle inşaat sektöründe
faaliyet gösteren ve yeni pazarlar
arayışında olan yatırımcılarımız için eşsiz
iş fırsatları sunmaktadır
Kıtada sayıları gün geçtikçe artan
işadamlarımızın üstlendikleri başarılı
projeler sayesinde elde ettikleri olumlu
Türk ve Türk ürünü imajı, Afrika Kalkınma
Bankası bünyesinde gerçekleştirilecek
projelerde de Türk işadamlarının elini
kuvvetlendiren bir avantaj olacaktır.
• Soru 1: ADB nin çalışmaları hangi
sektörlerde yoğunlaşmaktadır?
• Soru 2: İslam Kalkınma Bankasının amacı
nedir?
• Soru 3: Afrika Kalkınma Bankasının
finanse3 ettiği inşaat projeleri kapsamında
sürecde yer alan katılımcıları yazınız?
KAYNAKÇA

AFRİKA KALKINMA BANKASI:
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı WEB SİTESİ
> DIŞ POLİTİKA > ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE İLİŞKİLERİMİZ
ASYA KALKINMA BANKASI:
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı WEB SİTESİ
> DIŞ POLİTİKA > ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE İLİŞKİLERİMİZ.
İSLAM KALKINMA BANKASI:
İslam kalkınma bankası > wikipedia.org adresinden ulaşabilirsiniz.
• AYTUĞ GÜLLEBAĞATUR.
• MEHMET SALİH DÜZEN.