E*itim Ekonomisi *le *lgili Temel Kavram ve Tan*mlar

EKONOMİK BÜYÜME
VE KALKINMADA
EĞİTİMİN ROLÜ
Doç.Dr. Muhammed TURHAN
EĞİTİM, EKONOMİK BÜYÜME
VE KALKINMA

Ülkelerin refah düzeyleri ve ekonomik kalkınma
arasında doğrusal ilişki vardır.

Az gelişmiş ülkelerdeki en önemli sorulardan biri
eğitim sorunudur.

Gelişmiş ülkelerin temel özelliği okullaşma ve
eğitim sorunlarını önceden çözmüş olmalarıdır.

Eğitim yoluyla ekonomik kalkınmaya en güzel
örneklerden biri japonyadır.
EKONOMİK BÜYÜME

Ekonomik büyüme, toplumun ihtiyaçlarını
karşılamaya dönük mal ve hizmetlerin üretim
kapasitesindeki sayısal artışı, kişi başına düşen
üretim artışını ifade eder.

En kısa tanımıyla «Reel milli gelirdeki artış»

Eğitim yoluyla bireysel ve toplumsal üretim
kapasitesi ve ürünlerin ekonomik değeri artar.

Ancak büyüme, tek başına refah artışının işareti
olmayabilir.

Çünkü büyüme, refahın paylaşımıyla ilgili bilgi
içermez.
EKONOMİK KALKINMA

Ekonomik kalkınma, büyümeden farklı ve geniş bir
kavramdır.

Toplumun genel hayat standardının yükselmesini
de içerir.

Kalkınma, ekonomik, sosyal, kültürel, siyasal,
demokratik, hukuksal ve insani gelişmeleri de
içerir.

Kalkınmışlık göstergelerinden biri eğitim düzeyidir.

Eğitime ayrılan kaynak, eğitim süresi, eğitimin
niteliği, eğitimin çeşitliliği vb. göstergeler önemli
EKONOMİK KALKINMA

İnsanlar, temel hak ve özgürlüklerden daha fazla
yararlanır.

Siyasal karar alma süreçlerinde daha fazla yer
alır.

Nitelikli sağlık hizmetlerinden daha fazla
yararlanır.

Kişi başına düşen sağlık harcamaları artar.

Siyasal istikrar sağlanır.

Suç oranları azalır.
EKONOMİK KALKINMA

Hukukun üstünlüğü, demokratik süreçlerin işlemesi
kalkınmanın hem göstergesi, hem sonucudur.

Kalkınma sürecinde eğitime yapılan yatırımlar
önemlidir.

Örneğin, 19. ve 20. yüzyılda Japonya birçok
öğrenciyi yurtdışına göndermiştir.
İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ

Kalkınma düzeyinin ölçülmesinde Birleşmiş
Milletler tarafından «İnsani Kalkınma Endeksi»
geliştirilmiştir.

Üç boyutlu gösterge kullanılarak ölçülür: sağlık,
eğitim ve yaşam standardı.

Sağlık göstergesi, doğumda yaşam beklentisidir.

Eğitim göstergesi olarak ortalama okul yılı dikkate
alınır.

Yaşam standardı olarak kişi başı GSYH kullanılır.

İGE 0-1 arası bir değerdir. 1’e yaklaştıkça, insani
gelişmenin üst seviyede olduğu anlaşılır.
İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ

2011 yılı ölçümlerine göre ülkeler dört çeyrek
gruptan oluşur.

Bu gruplar, çok yüksek, yüksek, orta ve düşüktür.

Türkiye, yüksek insani gelişme grubundadır.
EĞİTİMİN EKONOMİK BÜYÜMEYE
ETKİSİNE İLİŞKİN ARAŞTIRMALAR

Literatürde, eğitim yatırımının ekonomik
büyümeye katkısını araştıran pek çok çalışma var

Bir araştırmada, okula kayıt oranının %1
artmasının, GSYH’yı %1-3 artırdığı tespit edilmiş.

Başka bir araştırmada ilk ve ortaöğretim kayıt
oranlarındaki 1 puanlık artışın milli geliri yaklaşık
%2,5 artıracağı hesaplanmış.

Yapılan araştırmalar, eğitimin ekonomik büyüme
ve ekonomik kalkınmaya büyük katkılar sağladığını
niceliksel olarak göstermiştir.