AMELİYATHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ KODU: KU.PR.03 YAYIN

AMELİYATHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
KODU: KU.PR.03
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ:
SAYFA NO: 1/5
1. Amaç: Hastanemizde gerçekleştirilecek ameliyatların planlanması, uygun ameliyat şartlarının sağlanması,
ilgili personele bildirilmesi ve gerçekleştirilmesi için metot belirlemek.
2. Kapsam: Hastanemizdeki tüm ameliyat faaliyetlerini içermektedir.
3. Tanımlar:
4. Sorumlular:
 Anestezi doktor ve teknisyenleri
 Cerrahi branş doktorları
 Ameliyathane sorumlu hekimi
 Ameliyathane sorumlu hemşiresi ve hemşireleri
 Ameliyathane personelleri
 Ameliyathane bilgi işlem personeli
5. Uygulama:
5.1 Ameliyathane Giriş,Çıkış Kuralları :
Ameliyathanemizde personel ve hasta girişi ayrılmıştır. Giriş-çıkış kuralları Steril Olmayan, Yarı steril ve
Steril Alana göre düzenlenmiştir. Ameliyathaneye görevli personel dışında kimse giremez.
Steril Olmayan Alan ve bulunma koşulları: (MAVİ ŞERİT İLE İŞARETLENMİŞTİR)
Personel için Steril Olmayan Alan: Personel giriş kapısı ve koridoru, soyunma odaları, tuvaletler, atık
odaları. Bu alana girişte ayaklara galoş takılır ve soyunma odasına geçilerek ameliyathane formaları giyilir.
Hasta için Steril Olmayan Alan: Ameliyathane girişindeki alan olarak belirlenmiştir. Hastalar bu alana
serviste soyunarak ameliyat önlüğü giymiş vaziyette sağlık personeli eşliğinde sedye üzerinde gelirler.
Yarı Steril Alan ve bulunma koşulları: (SARI ŞERİT İLE İŞARETLENMİŞTİR)
Personel için Yarı Steril Alan: Terlik değiştirme, ameliyat odalarına giden koridorlar, maske ve bone takma
alanı bulunur. Yarı steril alan terliği soyunma odasında giyilir.Steril Olmayan Alanda giyilen ayakkabı ile bu
bölüme basılmaz. Bu bölümde ameliyat forması dışında bir giysi ile bulunulmaz.
Hasta için Yarı Steril Alan: Yarı steril alan, Steril Olmayan Alan ile ameliyathane hasta girişi arasındaki
bariyerden sonraki kısım olarak belirlenmiştir ve bu alan steril odaya kadar devam eder. Ameliyat gömleği
ile gelen hastaya bone takılır ve sedyeye alınır. Hasta giriş kapısından sedyenin tekerlekli alt bölümü
dışarıda kalır, Steril Olmayan Alan ile yarı steril alan arasındaki bariyerden sedye transferi ile yarı steril
alana alınır. Hasta bu alanda kesinlikle yürütülmez
Hazırlayan
AMELİYATHANE SORUMLUSU
Kontrol Eden
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Onaylayan
BAŞHEKİM
AMELİYATHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
KODU: KU.PR.03
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ:
SAYFA NO: 2/5
Steril Alan ve bulunma koşulları: ( KIRMIZI ŞERİT İLE İŞARETLENMİŞTİR)
Personel için Steril Alan: Yarı Steril alanın bitiminden başlayan ameliyat odaları, koridorlar, steril malzeme
odaları ve malzeme dolapları steril alan kabul edilir.
Hasta için Steril Alan: Personel için Steril alan kabul edilen yerlerle aynı bölümlerdir. Hasta bu bölümde
sedye üzerinde ve ameliyat önlüğü, bonesi takılı vaziyette bulunabilirler.Sedye transferi yarı steril alandan
steril alana geçişte yapılır.
5.2 Ameliyat
5.2.1 Poliklinikten Ameliyat kararı: Poliklinikte hekim tarafından ameliyat kararı verilen hasta işlemler için
ilgili servise gönderilir.
5.2.2 Acilden Ameliyat kararı: Acilden ameliyata alınacak hastalar dosya işlemleri tamamlanıp acil personeli
eşliğinde ameliyathaneye getirilir.
5.2.3 Yatan Hasta Ameliyat kararı: Servis personeli tarafından ameliyat listesine göre hazırlanıp
ameliyathaneye getirilir.
5.3 Ameliyat Kararı ve Hasta Onayı:
5.3.1 Ameliyat Kararının Verilmesi: Cerrahi müdahaleler yüksek seviyede risk taşıyabileceği için dikkatle
planlanmalıdır. Uygun cerrahi girişimin seçilmesi için hasta değerlendirmesi temel alınmalıdır. Müdahalenin
seçimi; hastanın öyküsü, fiziksel durumu ve tanısal veriler kadar müdahalenin hasta için riskleri ve
yararlarına bağlıdır. Müdahale seçiminde, başvuru bulguları, tanısal test ve diğer kaynaklardan gelen bilgiler
de göz önüne alınmalıdır. Acil bir hastaya cerrahi müdahale gerektiğinde, değerlendirme süreci kısa bir
zaman diliminde yapılmalıdır. Ameliyat kararını ilgili konuda Uzman Operatör Hekim verir.
5.3.2 Hasta Onayı: Hastaya hekimi tarafından tüm riskler, tedavi süreci vb. anlatılır. Hasta tedaviyi kabul
ederse ameliyatı ile ilgili “Bilgilendirilmiş Onam Formu” ve yapılacak ameliyata özel onam formu
doldurularak hekim ile hasta tarafından imzalanır. Hasta tedaviyi kabul etmez ise formun onaylatılmasına
gerek yoktur. Ancak hastanın hayati tehlikesi söz konusu ise hastaya bu konu tekrar aktarılır. Buna rağmen
hasta tedaviyi kabul etmemekte ısrarlı ise “Hayati tehlike riskine rağmen tedaviyi kabul etmiyorum”
şeklinde ifadesi imzalatılıp alınır. Hasta imzadan imtina eder ise tutanak düzenlenir. Tutanak ve izinler
hastanın dosyasına konulur. Karar veremeyecek durumda olan hastaların (Akli dengesi yerinde olmayan,
bilinci kapalı, çocuk,18 yaş altı, bunamış vb.) vasi veya vekilleri ile belirtilen konular görüşülür ve imza altına
alınır.
5.3.3 Ameliyat Öncesi (Pre-Operation)İşlemler: Hasta hekimin verdiği karar doğrultusunda ameliyatı kabul
eder ise ameliyat öncesi bir takım kontrollerden geçer. Hasta preoperatif olarak anestezi uzmanı tarafından
muayene edilerek ve gerekli tetkikleri yapılarak değerlendirilir. Ameliyata uygun değilse ameliyat
yapılamaz. Bu durumda ameliyatın yapılmaması, ilaç tedavisi veya hastanın sevki gibi faaliyetler
uygulanabilir. Hasta anestezi biriminden ameliyat olabilir diye onay alırsa hekimi tarafından servise yatırılır
ve ameliyat edilmesi için ameliyathane ile irtibata geçer. Hastaya anestezi biriminde anestezinin risklerini
içeren ve anestezi hakkında bilgi veren anestezi hekimi riskleri kabul eden hastaya veya birinci derecedeki
yakınından onay formu imzalanır. Riskli hastalar hekim tarafından uygun görülürse servise yatırılır.
Hazırlayan
AMELİYATHANE SORUMLUSU
Kontrol Eden
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Onaylayan
BAŞHEKİM
AMELİYATHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
KODU: KU.PR.03
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ:
SAYFA NO: 3/5
Yapılacak işlemler ilgili servis hemşiresi tarafından takip edilir. Ameliyat öncesi yapılacak tetkikler ilgili
hekimin istemi ile yapılır. Mesai dışı acil ameliyatlarda anestezi uzmanı konsültasyonu ancak uzman hekim
istediği takdirde gerçekleştirilir. Aksi takdirde ameliyat gerek cerrahi girişim gerekse anestezi ameliyatı
gerçekleştiren operatör sorumluluğundadır. Ameliyat olacak hasta ilgili klinik dosyası ile ameliyathaneye
getirilir kimlik bilgileri kontrol edilerek hasta giriş kapısından sağlık personeli ve ameliyathane ilgili
personeli tarafından sedye transferi yapılarak sedye üzerinde ameliyat odasına alınır.Güvenli Cerrahi
Kontrol Listesi ve Anestezi Güvenlik Kontrol Listesi ile hastanın bilgileri doğrulanır ve kayıt altına alınır.
5.4 Ameliyat Planlaması:
5.4.1 Ameliyat Gününün Belirlenmesi: Ameliyathaneler hastanemiz başhekimliği tarafından günlere göre
branşlara tahsis edilmiştir. İlgili branşlar ameliyat yapacakları günleri bir gün öncesinden ameliyathane
sorumlusuna “Ameliyat Bildirim Formu ile bildirirler. Ameliyathane sorumlusu ameliyathanenin
koordinasyonunu ve efektif kullanımını sağlar ve bu konuda. Acil ameliyat talebi geldiğinde ameliyat derhal
gerçekleştirilir. Boş masa yok ise ilk boşalan masaya hasta alınır. Gerekirse başlanmamış vakalar acil
ameliyatın gerçekleştirilmesi için ertelenebilir. Acil ameliyatların koordinasyonunu anestezi uzmanı,
ameliyathane sorumlusu ile birlikte yapar. Erteleme yapılacak ise hastanın hekimi ile anestezi uzmanı
mutlaka görüşür.
5.4.2 Ameliyatta Temin Edilecek Malzemeler ve İlaçlar: Ameliyathanenin deposu bulunmaktadır.
Ameliyathanede sürekli kullanılan sarf malzeme ve ilaçlar depoda muhafaza edilir. Otomasyon
programından kritik stok seviyeleri ameliyathane sorumlu hemşiresi ve anestezi sorumu teknisyeni
tarafından takip edilir. Stoklar kritik stok limitlerinin altına düştüğü anda malzemelerin temini için
eczaneden istemler yapılır. Eğer eczanede azalmış veya bitmiş ise satın alma yapılır. Ancak kritik bir
malzeme azaldığında ya da bittiğinde acil alım yapılır. Bunun yanında hastanemizde bulunmayan ekipman,
ilaç vb. (özellikle ortopedi ameliyatlarında kullanılan plak, çivi vs. malzemeler )ameliyattan önce hastane
tarafından ilgili hekimin talebi ile tedarik edilir.
5.4.3 Ameliyathanenin Ameliyata hazırlanması: Her bir ameliyathane odasının sıcaklık ve nem takibi
yapılmalıdır. İdeal oda sıcaklığı 20-23C olmalı, ameliyatın türüne ve ihtiyacına göre 18-26 derece arasında
ayarlanabilmelidir. Oda bağıl nem minimum %30,maksimum %60 olmalıdır. Odanın merkezi tıbbi gaz
basınçları izlenmelidir. Medikal gaz kontrol panosundan ve anestezi cihazı üzerindeki göstergelerden
merkezi tıbbi gaz (oksijen, azot ve varsa medikal hava) basınç ölçümleri kontrol edilmelidir. Havalandırma
sistemlerine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Havalandırma sisteminin bakımı üretici firma önerileri
doğrultusunda periyodik olarak yapılmalıdır. Havalandırma sistemi basma hava debisi 2400 m3/h, taze
hava debisi minimum 1200m3/h olmalıdır. Ameliyathanenin her odasını kapsayacak şekilde hava partikül
ölçümü yapılmalıdır
5.4.4 Personele Bildirim : Ameliyathanede görev alacak personele yönelik
“Hemşire Ameliyathane Oda Çalışma Formu ameliyathane sorumlu hemşiresi tarafından hazırlanır ve
personele ilan edilir. Hangi personelin hangi gün hangi masada çalışacağı bu çizelgeden bellidir. Acil
ameliyatlar normal mesai saatleri içinde hasta önce servise yatırılır. Ameliyathane sorumlusu, anestezi
uzmanı bilgilendirilir. Masa seçimini anestezi uzmanı yaptıktan sonra boş masa varsa hasta ameliyathaneye
alınır. Boş masa yoksa biten ilk ameliyatın ardından vaka ameliyathaneye istenir.
Hazırlayan
AMELİYATHANE SORUMLUSU
Kontrol Eden
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Onaylayan
BAŞHEKİM
AMELİYATHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
KODU: KU.PR.03
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ:
SAYFA NO: 4/5
Mesai saatleri dışındaki vakalarda uzman hekim vakayı gördükten sonra acil ameliyat kararı aldığı takdirde
vaka servise yatırılır. Ameliyathane nöbetçi anestezi teknisyeni ve nöbetçi hemşiresi bilgilendirilir. Ekip
tamamlandığında ameliyat başlar. Aynı anda birden fazla olan acil vakalarda icapcı ekip aranarak ameliyata
çağrılır.
5.4.5 Ameliyat Gerçekleşmesi: Ameliyat olacak hastaya verilecek anesteziden, anestezi konsültasyonu
yapan ve hastayı bilgilendirerek onam formunu imzalatan anestezi uzmanı sorumlusudur. Anestezi
uygulaması sırasında ve uyanma periyodunda, fizyolojik izleme, hastanın durumu hakkında güvenilir bilgi
verir. İzlem metodları hastanın anestezi öncesi durumuna, anestezi seçimine ve anestezi sırasında yapılan
cerrahi girişimin veya diğer müdahalenin şekline bağlıdır. Ancak bütün vakalarda izleme süreci kesintisizdir
ve sonuçları hastanın kayıtlarına girilmelidir. “Anestezi Gözlem Formu ameliyat sırasında anestezi
teknisyeni ve/veya uzmanı tarafından doldurulur. Ameliyatta kullanılan malzemelerin “Ameliyatta Sayımı
Yapılacak Malzeme Formu” doldurularak sayımı yapılır. Ameliyat bitiminde hastanın bilgi işlem ile ilgili
doküman kayıtları ameliyathane bilgi işlem personeli tarafından otomasyon sistemine giriş yapar.
5.4.6 Ameliyathaneden Çıkış: Anestezi sırasında izleme, anestezi sonrası uyanma periyodu için temel
oluşturulur. Uyanma sırasında hastanın durumu hakkındaki verilerin sürekli ve sistematik olarak toplanması
ve değerlendirilmesi, hastanın diğer servislere geçirilmesi kararlarını destekler. Hasta Post-op bakım
bölümünde izlenir. Hastanın uyanma odasından diğer bir bakım servisine çıkartılmasına anestezi uzmanı
karar verir. Anestezi uzmanı tarafından “Post-Op Odası Hasta çıkarma Talimatı” doğrultusunda
gerçekleştirilir. Hastanın uyanma odasına giriş ve çıkış saati ve uyanma sırasındaki gözlemler pos-op
hemşiresi tarafından Anestezi Gözlem Defterine kayıt edilir. Ameliyat sonunda ameliyatta kullanılan
aletlerin temizliği alet temizleme bölümünde ilgili hemşire tarafından yapılır ve sterilizasyona hazırlanması
için sterilizasyon ünitesi görevlisine teslim edilir.
5.5 Ameliyatta Hasta ve Çalışan Güvenliği :
Ameliyat hazırlığından, bitimine kadar bütün aşamalarında ameliyat ekibinin her üyesi enfeksiyon kontrol
komitesinin yayınlamış olduğu talimatlar doğrultusunda tüm enfeksiyon kontrol önlemlerini alır. Hastaya
steril olarak kullanılması gereken tüm malzemelerin steril olmasını sağlar. Kişisel Koruyucu giysi ve ekipman
kullanılır. Kullanılan aletlerin bakım ve kalibrasyonu tam ve zamanında yapılır. Kan ve kan ürünleri
transfüzyonunda uygun çalışılır. Ameliyata alınan her hasta kan yoluyla bulaşan hastalıklar yönünden
potansiyel enfekte kabul edilir ve standart kişisel koruyucu önlemler alınır. Bilinen damlacık, temas, sıkı
temas, hava yolu ile bulaşan enfeksiyon mevcutsa; Ameliyathane çalışanları bilgilendirilerek enfeksiyonla
bağlantılı özgün izolasyon gereklilikleri yerine getirilir. Cerrahi yara sınıflamasına göre kontamine veya kirli
infekte sınıfına giren ameliyatlardan (gazlı gangren dahil) ve Hepatit-B, Hepatit-C, HIV ile infekte hastaların
ameliyatları vakanın durumu elverdiği sürece gün sonuna bırakılır. Alınan enfekte vakaların ardından
vakanın alındığı oda hidrojen peroksit ortam dezenfektanı ile dezenfekte edilerek ertesi güne kadar kapalı
tutulur.
Hazırlayan
AMELİYATHANE SORUMLUSU
Kontrol Eden
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Onaylayan
BAŞHEKİM
AMELİYATHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
KODU: KU.PR.03
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ:
SAYFA NO: 5/5
5.6 Temizlik ve dezenfeksiyon kurallarına ilişkin uygulamalar:
Ameliyathane temizliği, ilgili personel tarafından Ameliyathane Temizlik Planı Formu düzenlenerek
Hastane Temizlik Talimatı’na uygun olarak yapılır. Ameliyathanede sterilizasyon Sterilizasyon
Dezenfeksiyon Talimatı’na göre gerçekleştirilir. Ameliyathane Ameliyathane Kuralları Talimatı’na uygun
çalışır. Ameliyathanede görev yapan personel Kişisel Koruyucu Malzemelerin Kullanımı Talimatı,
Ameliyathane Giriş, Çıkış Kuralları Talimatına uygun çalışır.
Hazırlayan
AMELİYATHANE SORUMLUSU
Kontrol Eden
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Onaylayan
BAŞHEKİM