03/10/2012 – aciklama raporu – mehmet koker

Mehmet KÖKER
Proje VII - 03.10.2012

Chichu Sanat Müzesi / Tadao ANDO / 2004 / Japonya
‘Programa Bağlılık’
Chichu Sanat Müzesi tasarım aşamasında mimarın aldığı kararlar açısından
mimarlık camiasında örneği az bulunan ürünlerdendir. Bunun en önemli sebebi doğal
olarak mimarın projeye yaklaşımıdır. Tadao Ando’nun mimari anlayışı dönem
eleştirmenlerince yeni bir sınıflandırma karakterini beraberinde getirmektedir. Celal
Abdi Güzer konuyla ilgili görüşünü şu şekilde belirtmiştir; “ …İşin ilginç yanı,
Ando’nun özgünlüğe Le Corbusier, Kahn gibi ustalarda işlendiği şekliyle
Modernizm’in sınırlarını zorlayarak değil, bütünüyle Modernizm’in 70 sonrasında
tekdüze, kişiliksiz, hatta anlam gücü barındırmayacak kadar basit bulunan dilini
kullanarak ulaşmış olmasıdır.” Ando batı mimarlığında hakimiyet gösteren baskın
geometrik formlarla Japon mimarlığının düzensiz geometrili, akışkan mekan
kurgusunu birleştirerek tasarımını ortaya koymuştur. Malzemeyi doğasına uygun
biçimde kullanmıştır. Onun mimarlığını ‘zamansız’ kılan asıl özelliği ise doğa ile
mimarlık arasında kurduğu ilişkidir. Chichu Snat Müzesi’nde de görüleceği üzere
topoğrafya Ando için sadece üzerine yerleşecebileceği bir zemin değil doğrudan
tasarımın bir girdisidir. Güzer; “Yapının kimliği, yapının kendisinden çok, yapı ile
çevre arasında kurulan iletişimde saklıdır.” diyerek Ando’nun projelerine bizim nasıl
yaklaşmamız gerektiğini vurgulamıştır.
Ancak Ando’nun bu projedeki özgün tavrı ne kullandığı geometrik formlarda ne
kurguladığı akışkan mekan kurgusunda ne de doğasına uygun kullandığı
malzemelerdedir. Chichu Sanat Müzesi, mimarın program-bağlam ilişkisine getirdiği
özgün yaklaşımından dolayı örneğine az rastlanan bir mimari üründür. Ando
tamamen toprak altına yerleştirdiği müze ile kendi mimari anlayışına paralel bir tutum
sergilemiştir ancak programa bağlı kalarak programın isteklerine uygun mekanlar
ortaya koymak için doğaya kendini hapsetmiştir. Naoshima adasında denize bakan
bir yamaçta konumlanan müzenin cephesi bulunmamaktadır. Yoğun ve korunan bir
ağaçlık alana yerleşip denizi de doğrudan gören bir noktada mimarın programa
bağlılığı ve işleve uygun mekan arayışı ona bu özgün kararı almasında yardımcı
olmuştur.
Programa bağlı kalarak Ando yapısını toprak altına yerleştirmiştir ancak bu
durum ona ışığı tasarlamaya uygun mekanlar ortaya çıkarmıştır. Müzede sergilenen
eserler için her mekana uygun ışık tepe açıklıklarından iç mekana alınmıştır. Ando
belki yeşili ve denizi reddetmiştir ancak doğal ışığı yapısına entegre etmiştir.
Tadao Ando’nun gerek oluşturduğu geometrik formlar, gerek bunları
kurgularken kullandığı akışkan tavır gerekse doğa ile ilişkisi onun özgün mimarlığını
ortaya koymaktadır. Bu özgünlük onu diğer mimarlardan ayrı bir noktaya getirmiştir.
Buna ek olarak Ando’nun hiçbir mimari akıma bağlı kalmayarak akımlar-üstü bir
mimarlık anlayışını benimsemesi ona zamansız mimarlık ürünleri ortaya koymasında
yardımcı olmuştur.
1
Kaynaklar

Güzer Celal Abdi, Modernizm’in Son Savaşçısı, Tadao Ando, Ekincioğlu
Meral, Boyut Yayın Grubu

Tanyeli Uğur, Ando, Modernizm ve “Japonizm”, Tadao Ando, Ekincioğlu
Meral, Boyut Yayın Grubu

Keskin Balamir Aydan, Tadao Ando’nun Japonca Modernizmi, Tadao Ando,
Ekincioğlu Meral, Boyut Yayın Grubu

Bense Katharina, Tadao Ando Mimari Stili, Dresden Teknik Üniversitesi,
Sanat Fakültesi, Sanat ve Müzik Bilimleri Enstitüsü Tezi

Mauer Annette, Building Connections, Part 1

www.vuw.ac.nz, Colson Matthew, Chichu Art Museum

http://www.benesse-artsite.jp
2