PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR

PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer HARLAK
PSİKOLOJİK
BOZUKLUKLAR
BU DERSTE ŞUNLARı KONUŞACAĞıZ:


Ruh sağlığı uzmanları tarafından kullanılan belli
başlı anormal davranış modelleri nelerdir?
Anormal davranışı sınıflamak için hangi
sınıflama sistemi kullanılmaktadır?
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK

Anormal davranışı normalden nasıl ayırırız?
NORMAL-ANORMAL

Anormalliği tanımlama




PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK

Ortalamadan sapma
İdeal olandan sapma
Subjektif rahatsızlık duygusu olarak anormallik
Etkili işlev görmede yetersizlik olarak anormallik
Anormalliğin yasal tanımları
NORMAL VE ANORMAL DAVRANıŞıN
DERECELERI
Normal-Anormal
Normal -------------------------------- Anormal
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
yerine
ANORMALLIK MODELLERI
Model
Açıklama
Olası uygulamalar
Tıbbi model
Anormal
davranışın
kökeninde
fizyolojik
sebepler vardır.
Beyin tümörü,
beyindeki
kimyasal
dengesizlik, veya
hastalık gibi tıbbi
sorunlar incelenir
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
ANORMALLIK MODELLERI
Model
Açıklama
Olası
uygulamalar
Psikoanalitik
model
Anormal davranış
çocukluk
çatışmalarından
kaynaklanır.
Hastanın
geçmişi
hakkında bilgi
toplanır ve olası
çocukluk
çatışmaları ele
alınıp incelenir.
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
ANORMALLIK MODELLERI
Model
Açıklama
Davranışsal model Anormal davranış
öğrenilmiş bir
tepkidir.
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Olası uygulamalar
Hastanın davranışı
için ödül ve
cezalara
yoğunlaşılır ve
onun davranışını
pekiştiren çevresel
uyaranlar saptanır.
ANORMALLIK MODELLERI
Model
Açıklama
Olası uygulamalar
Bilişsel model
Bilişler (insanların
düşünce ve
inançları) anormal
davranışın
merkezindedir.
Hastanın kendisi
ve çevresine
ilişkin
algılamalarına
odaklanılır.
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
ANORMALLIK MODELLERI
Model
Açıklama
Olası uygulamalar
İnsancıl model
İnsanların kendi
davranışları
üzerindeki kontrol
ve sorumlulukları
vurgulanır.
Hastanın
davranışı, onun
özgür bir şekilde
yaptığı seçimlere
dayanarak ele
alınıp incelenir.
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
ANORMALLIK MODELLERI
Model
Açıklama
Olası uygulamalar
Sosyo-kültürel
model
Davranışın aile,
toplum ve kültür
tarafından
biçimlendirildiği
varsayılır.
Toplumun
taleplerinin
hastanın
rahatsızlığına
nasıl katkıda
bulunduğuna
odaklanılır.
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
ANORMAL DAVRANıŞıN SıNıFLANMASı
DSM-IV Mental Bozuklukların Sınıflandırılması
El Kitabı: Tanı koyma için ayrımları belirlemeye
yarar.
 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental
Disorders, 4th edition)

PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI

Kaygı (Anxiety) bozuklukları
Kaygının günlük hayatı engellediği sorunlar




Yaygın kaygı bozukluğu
Panik bozukluk
Fobik bozukluk
Obsesif-kompulsif bozukluk
Travma sonrası stres bozukluğu
[Film:
 Vertigo (Yükseklik Korkusu)
 As Good as It Gets (1997)
 Arachnophobia (Örümcek Korkusu)]
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK

DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI

Hipokondri (“Hastalık hastası”)
 Konversiyon (histeri)

Tiyatro oyunu:
 Hastalık hastası (Moliére)
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Somatoform bozuklukları
Fiziksel sorunlarla kendini gösteren psikolojik
sorunlar
DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI

Çoğul kişilik
 Dissosiyatif hafıza kaybı
 Dissosiyatif füg

Film:
Dr. Jekyl ve Mr. Hyde
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Dissosiyatif bozukluklar
Kişiliği genellikle bütünleşmiş temel kısımlarının
ayrılması
DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI

Majör depresyon
 Bipolar bozukluk

Film: Mr. Jones
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Duygudurum bozuklukları
Günlük yaşamı sürdüremeyecek kadar güçlü çöküntü
ya da coşku duygusu
DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI


Düzensiz, paranoid, katotonik, farklılaşmamış,
residüel
Film:
 Akıl oyunları
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Şizofreni
İşlev görmede düşme, düşünce ve dil
rahatsızlıkları, algılama bozuklukları, duygusal
rahatsızlıklar, ve diğerlerinden uzaklaşma
DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI

Antisosyal (sosyopatik) kişilik bozukluğu
 Narsistik kişilik bozukluğu

PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Kişilik bozuklukları
Küçük kişisel rahatsızlık yaratan ama toplumun
normal bir üyesi olarak işlev görmede bir
yetersizliğe yolaçan sorunlar
DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI


Cinsel işlev bozukluğu
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Cinsel bozukluklar
Alışılmamış nesnelerden cinsel uyarılma ile ilgili
sorunlar ya da cinsel işlev görme ile ilişkili
sorunlar
DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI

Alkol
 Kokain
 Hallüsinojenler
 Marihuana

PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Madde-ilişkili bozukluklar
İlaç bağımlılığı ya da kötüye kullanımı ile ilişkili
sorunlar
DSM IV’DE BELLI BAŞLı TANı
KATEGORILERI

Diğer
Delirium
 Demans
 Hafıza kaybı
 Diğer bilişsel bozukluklar

PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Film:
 Uyanışlar
TEDAVI ?
PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer
HARLAK
Haftaya ..........
