Hastalarla Ortaklık Hastalarla Ortaklık

Hastalarla Ortaklık Hastalarla Ortaklık
‘Dikkat Eksikliği Sendromu’ ESOGÜ Tıp Fak. Psikiyatri A.D. Dr.Ş.Soner ÖZDEMİR Dr.Ş.Soner ÖZDEMİR
• Psikiyatrik sınıflandırma tanımlayıcıdır • Yani hastalığın sebeplerine göre değil de görünümlerine, bulgularına göre sınıflandırır. • Sınıflandırma sistemlerinin amacı öncelikle psikiyatrların aynı dili konuşmalarını sağlamaktır. • ABD’de ilk kez 1952 yılında DSM
ABD’de ilk kez 1952 yılında DSM tanımlanmıştır. • Post ensefalit davranışsal sendrom. (1.dünya savaşı) • Minimal beyin disfonksiyonu (1960) • Hiperkinetik reaksiyon (DSM­II,1970) Hiperkinetik reaksiyon (DSM • Dikkat eksikliği bozukluğu (DSM­III,1980) Dikkat eksikliği bozukluğu (DSM • Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DSM­III­R,1987) • Son zamanlarda DEHB tanısı ve ilaç kullanımı tüm tartışmalara rağmen hızla artmaya devam etti. • 1990 dan sonraki 10 yılda ritalin üretimi %800 arttı. • Dünya nüfusunun % 5 i ABD iken ilaç kullanımının %80 i ABD de. • Adderall satışı 1996 da 10 milyon $ iken 2002 de 520 milyon $ oldu. 2002 de 520 milyon $ oldu.
• ABD’de 2005 de çocukların %4.4 ünün stimulan aldığı,bunun 2000 yılından itibaren %12 lik bir artışın sonucu olduğu saptanmıştır.(Castle ve ark. 2007) • ABD de her 5 çocuktan 1’i DEHB tedavisi görüyor. (Winterstein ve ark.2008)
(Winterstein ve ark.2008) • Bu artışların temelinde pazarlama faaliyetleri önde gibi görünüyor. • Bu pazarlama faaliyetleri yalnız ilaçların değil hastalığın da tanıtımını yapıyor. • Pazarlama faaliyetlerinin başında, hasta gruplarıyla ortaklık oluşturmak kilit noktayı gruplarıyla ortaklık oluşturmak kilit noktayı
oluşturuyor. CHADD Grubu? (Children and Adults with Attention (Children and Adults with Attention­Deficit/Hyperactivity Disorder) • 200 şube­15.000 üye 15.000 üye • ‘bilinçlendirme’ etkinlikleri • Yıllık geliri 3 milyon $ • Şirketlerden 700 bin $ • Elbette, bu şirketlerden destek alınması grubun güvenilirliğinin azalması ya da emir altına girmesi anlamına gelmez. altına girmesi anlamına gelmez.
• Ancak firmalar kendi pazarlama stratejileri ile uyumlu mesajlar yaymaya çalışan hasta gruplarını destekleme eğilimindedirler. • Organizasyonda ünlü isimler kullanıyor.. (spor spikeri Johnny Holliday) • Ünlü isimlerin hayatlarından örnekler.
Ünlü isimlerin hayatlarından örnekler. • Hastalıkla ilgili veriler net değil. • %1 ile %10 arasında birçok çalışma var. • DEHB biyolojik ve kimyasal bir nedenden mi yoksa fiziksel,sosyal,kültürel ve ekonomik etkenlerden mi kaynaklanıyor net olarak bilinmiyor. • Ancak bu belirsizliğe rağmen gerek CHADD,gerekse ilaç şirketleri bu rahatsızlığı ilaçla tedavisi gereken nörobiyolojik bir hastalık ilaçla tedavisi gereken nörobiyolojik bir hastalık
olarak sunarlar. Yetişkin pazarı? • Kafanız mı dağınık? Düzeniniz mi bozuk? yılgınlık? Modern hayat yada Yetişkin ADD? • Pek çok yetişkin farkında olmadan Yetişkin ADD çekiyor • Neden? Çünkü belirtileri genelde günlük hayat sıkıntılarıyla karıştırılıyor. Lily reklemı,US News&World report Lily reklemı,US News&World report
• Vince parry (pazarlama üstadı­bir Vince parry (pazarlama üstadı rahatsızlığı markalaştırma sanatı): ­‘İlaç şirketleri genelde fikir babaları,yerel ‘İlaç şirketleri genelde fikir babaları,yerel hekimler ve hasta grupları gibi önemli oyuncuları bir araya getirerek hastalığı tanımlayıp,rafine edip,markalaştırmak için yardım alıyorlar.’ ­‘Pazarlama görevinin amacı bilinmeyen ‘Pazarlama görevinin amacı bilinmeyen hastalıklara verilen önemi arttırmak.’ hastalıklara verilen önemi arttırmak.’
Nasıl? • Bilinçlendirme • Reklam kampanyaları • Eğitim faaliyetleri • Şirket destekli hasta örgütleri • Amaç: algılarımızı şekillendirmek
Amaç: algılarımızı şekillendirmek • Şirketler açısından bakıldığında amaç halkın rahatsızlıklara bakış açısını değiştirerek ilaç satışlarını arttırmak. • Asıl hedef hastalık ve ilaç arasındaki bağın
Asıl hedef hastalık ve ilaç arasındaki bağın vurgulanması. Prof.Diller’e göre (kaliforniya Üniv.): ­Modern DEHB salgınının yayılmasında Modern DEHB salgınının yayılmasında ekonomik,toplımsal ve kültürel etkenlerin büyük rol aldığını savunur. ­Artan eğitim baskıları Artan eğitim baskıları ­Hayatın güçlüklerinin beyindeki kimyasal Hayatın güçlüklerinin beyindeki kimyasal dengesizlikte aranması ­Sakatlık yasası(ABD)(özel eğitim Sakatlık yasası(ABD)(özel eğitim­iş)
• Dr.Judith Rapaport: amfetaminlerin sadece teşhis konulan kişiler için değil herkes için hatta atlar için bile olumlu etkilere sahip olumlu etkilere sahip
olduğunu söylüyor. • Bu ilaçlar sağlıklı ve DEHB çocuklar üzerinde aynı etkiyi yapıyor.Amfetaminler herkesin dikkatini arttırıyor. • Futbolcular ve yarış atları bu gerçeği çok uzun süredir biliyorlar. uzun süredir biliyorlar.
• AİDS krizinin yaşandığı bir zamanda DEHB iddia edildiği gibi ciddi bir halk sağlığı meselesi değil. • Amerikan tıp birliği toplantılarında denildiği gibi ‘en acil tıbbi meselelerden biri’ de değil. Sayfa 92
• ‘’Küreselleşme çağında ‘eli ayağı durmayan’ çocuklara ilaç yazılması, ‘parmaklarıyla tempo tutan’ yetişkinlere yaşam boyu kullanacakları maddeler reçetelenmesi,sınırların hemen dışında milyonlarca çocuk ve yetişkin önlenebilir ve tedavi edilebilir ölümcül hastalıklardan hayatlarını kaybederken sürüp gidecektir.’’ Sayfa 93
• ‘’ Bireylerin sağlıkları ve topluma maliyeti açısından bakıldığında hiç ilaç kullanmamak daha faydalı olabilecekken acaba haddinden fazla insana mı hasta damgası vurulup ilaç yazılıyor?’’ Sayfa 93
• Teşekkürler….
• • • Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
A. Aşağıdakilerden (1) veya (2) vardır: (1) aşağıdaki dikkatsizlik semptomlarından altısı yada daha fazlası en az 6 ay süreyle,uyumsuzluk doğurucu ve gelişim düzeyine göre aykırı bir derecede sürmüştür Dikkatsizlik: (a) çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremez ya da okul ödevlerinde, işlerinde ya da diğer etkinliklerinde dikkatsizce hatalar yapar (b) çoğu zaman üzerine aldığı görevlerde ya da oynadığı etkinliklerde dikkati dağılır (c) doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünür zaman dinlemiyormuş gibi görünür
(d) çoğu zaman yönergeleri izlemez ve okul ödevlerini, ufak tefek işleri ya da işyerindeki görevlerini tamamlayamaz (karşıt olma bozukluğuna ya da yönergeleri anlayamamaya bağlı değildir) (e) çoğu zaman üzerine aldığı görevleri ve etkinlikleri düzenlemekte zorluk çeker (f) çoğu zaman sürekli mental çabayı gerektiren görevlerden kaçınır, bunları sevmez ya da bunlarda yer almaya karşı isteksizdir (g) çoğu zaman üzerine aldığı görevler ya da etkinlikler için gerekli olan şeyleri kaybeder (örn. oyuncaklar, okul ödevleri, kalemler, kitaplar ya da araç ödevleri, kalemler, kitaplar ya da araç­gereçler) (h) çoğu zaman dikkati dış uyaranlarla kolaylıkla dağılır (i) günlük etkinliklerinde çoğu zaman unutkandır (i) günlük etkinliklerinde çoğu zaman unutkandır
Hiperaktivite (a) çoğu zaman elleri, ayakları kıpır kıpırdır ya da oturduğu yerde kıpırdanıp durur (b) çoğu zaman sınıfta ya da oturması beklenen diğer durumlarda oturduğu yerden kalkar. (c) çoğu zaman uygunsuz olan durumlarda koşuşturup durur ya da tırmanır (ergenlerde ya da erişkinlerde öznel huzursuzluk duygulan ile sınırlı olabilir) (d) çoğu zaman, sakin bir biçimde, boş zamanları geçirme etkinliklerine katılma ya da oyun oynama zorluğu vardır. (e) çoğu zaman hareket halindedir ya da bir motor tarafından sürülüyormuş gibi davranır (f) çoğu zaman çok konuşur İmpulsivite (Dürtüsellik) (g)çoğu zaman sorulan soru tamamlanmadan önce çoğu zaman sorulan soru tamamlanmadan önce cevabını yapıştırır (h) çoğu zaman sırasını bekleme güçlüğü vardır (i) çoğu zaman başkalarının sözünü keser ya da yaptıklarının arasına girer (örn. başkalarının konuşmalarına ya da oyunlarına arasına girer (örn. başkalarının konuşmalarına ya da oyunlarına
burnunu sokar) B. İşlevsel bozulmaya yol açmış olan bazı hiperaktif­impuisif İşlevsel bozulmaya yol açmış olan bazı hiperaktif semptomlar ya da dikkatsizlik semptomları 7 yaşından önce de vardır. C. İki ya da daha fazla ortamda semptomlardan kaynaklanan İki ya da daha fazla ortamda semptomlardan kaynaklanan bir işlevsel bozulma vardır (örn. okulda [ya da işte] ve evde). D. Toplumsal, okuldaki ya da mesleki işlevsellikte klinik Toplumsal, okuldaki ya da mesleki işlevsellikte klinik açıdan belirgin bir bozulma olduğunun açık kanıtları bulunmalıdır. E. Bu semptomlar sadece bir Yaygın Gelişimsel Bozukluk, Şizofreni ya da diğer bir Psikotik Bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkmamaktadır ve başka bir mental bozuklukla daha iyi açıklanamaz (örn. Duygudurum Bozukluğu, Anksiyete Bozukluğu, Dissosiyatif Bozukluk ya da bir Kişilik Bozukluğu, Dissosiyatif Bozukluk ya da bir Kişilik
Bozukluğu).