Kişisel İlaçlar ve MAUA Analizi

K-İlaçların Seçimi ve MAUA Formları
Örnek – Angina Pektoris
Dr. Faruk ERDEN
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi,
Farmakoloji Anabilim Dalı
Öğretim Üyesi
Nereye gittiğinizi bilmiyorsanız
hangi yöne gittiğiniz önemli
değildir....
Lewis Carroll,
Alice in Wonderland
Terminoloji
• K-İlaç: Kişisel ilaç
Reçeteye yazabilecek ve tüm
detaylarına hakim olduğumuz ilaçlar.
• MAUA: Multi Attribute Utility Analysis
Çok Amaçlı Kullanım Analizi,
Seçimlerde Kullanılabilecek
Optimizasyon Analizi
İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-I
ETKİLİLİK
İLAÇ 1
İLAÇ 2
İLAÇ 3
GÜVENLİLİK
UYGUNLUK
MALİYET
İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-II
ETKİLİLİK
GÜVENLİLİK
UYGUNLUK
MALİYET
(a)
(b)
(c)
(d)
İLAÇ 1
hhhh
hhhh
hhhh
hhhhh
İLAÇ 2
hhhhh
hhh
hhhh
hhh
İLAÇ 3
hhh
hhhh
hhh
hhhh
İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-III
ETKİLİLİK GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET
(a)
(b)
(c)
(d)
İLAÇ 1
4
4
4
4
İLAÇ 2
4
3
4
3
İLAÇ 3
3
4
3
4
4a+4b+4c+4d
TOPLAM
(a+b+c+d=1)
• Anjina pektoris için K – ilaç grubu seçimi
• Anjina pektoris için K – ilaç seçimi
• K – ilaç grup listesi
• K – ilaç listesi
• K – ilaç formu
K-ilaç seçiminin adımları
•
•
•
•
•
•
Hastalığın tanımlanması
Tedavi amaçlarının belirlenmesi
İlaç gruplarının listelenmesi
K – ilaç gruplarının belirlenmesi
K – ilaçlarının belirlenmesi
Özel hasta grupları için K – ilaçları
seçimi
Örnek vaka
• 60 yaşında erkek
• Son bir aydır,
– Bir çok kez tekrarlayan,
– Fizik etkinlik ile başlayan,
– Durunca geçen,
– Boğucu-sıkıştırıcı göğüs ağrısı var.
I- Hastalığın Tanımı
Kısmi koroner arter oklüzyonuna
bağlı, miyokard iskemisinin
sonucunda kararlı angina
pektoris.
II-Tedavi Hedeflerimiz
Efor sırasında gelişen ağrının
geçirilmesi
Miyokardın perfüzyon ihtiyacını
azaltmak
Miyokardın perfüzyonunu artırmak.
III-Etkili ilaç Gruplarının Listelenmesi
Angina pektoriste kullanılan ilaç gruplarının
etki profilleri
İlaç grubu önyük
Kasılma Kalp hızı ardyük
gücü
Nitratlar
++
-
-
++
Betablokörler
+
++
++
++
++
++
++
Kalsiyum
kanal
blokörleri
+
Etkililik
Güvenlilik
Uygunluk
Farmakodinami
Yan etkileri
Kontrendikasyon
Baş ağrısı, nitrat zehirlenmesi
Hipotansiyon, KİBAS, Anemi,
Sildenafil Kullanımı
Hipotansiyon, bradiaritmi,
impotans
Astım, Reynaud hastalığı,
Dekompanse kalp yetmezliği,
DM, Ciddi Bradikardi
Hipotansiyon, baş dönmesi,
bradikardi, kalp yetmezliği
Hipotansiyon, konjestif kalp
yetmezliği, AV blok
Nitratlar
Periferik vazodilatasyon
Beta-blokörler (Özellikle
kardiyoselektifler)
Kalp kontraktilitesinde ve
hızında azalma
Kalsiyum kanal blokörleri
(Non-dihidropiridin Grubu)
Koroner ve periferik
vazodilatasyon, kalp hızında
ve kontraktilitesinde azalma
Kalsiyum Antagonistleri
(Kalsiyum kanal blokörleri)
Kalsiyum kanal blokörleri, kimyasal yapılarına
göre 3 gruba ayrılırlar:
• 1,4-dihidropridin (DHP) türevleri (vazoselektif
oldukları için HT td.de daha fazla tercih
edilirler.
Nifedipin prep.: Adalat tb, Kardilat tb
Nitrendipin prep.: Baypress tb
Amlodipin prep.: Amlodis tb, Norvasc tb
• Fenilalkilamin türevleri (Verapamil)
• Benzotiazepin türevleri (Diltiazem)
IV- K-İlaç Grubunun Belirlenmesi
Endikasyon: stabil anjina pektoris
Çok Yönlü Analiz - MAUA
İlaç grupları Etkililik
(% 40 )
Güvenlilik
(% 30 )
Uygunluk
(% 20 )
3 (0.9)
3 (0.6)
4 (0.4)
3.5
4 (1.6)
3 (0.9)
2 (0.4)
3 (0.3)
3.2
4 (1.6)
3 (0.9)
2 (0.4)
3 (0.3)
3.2
Nitratlar 4 (1.6)
Betablokörler
Kalsiyum
kanal
blokörleri
Maliyet
(% 10 )
Toplam
Puan
V- K-İlaçlarının Belirlenmesi
Endikasyon: Stabil anjina pektoris
Çok Yönlü Analiz – MAUA- Nitratlar için
Grup içi
ilaçlar için
Etkililik
(% 40 )
Güvenlilik
(% 30 )
Uygunluk
(% 20 )
Maliyet
(% 10 )
Toplam
Puan
İzosorbid
dinitrat tb.sl.
5 mg
4 (1.6)
3 (0.9)
3(0.6)
4 (0.4)
3.5
Gliseril
trinitrat
4 (1.6)
3 (0.9)
4 (0.8)
2 (0.2)
3.5
İzosorbid
dinitrat tb
10 mg
3 (1.2)
3 (0.9)
3 (0.6)
3 (0.3)
3.0
İzosorbid
mononitrat tb
3(1.2)
3 (0.9)
3 (0.6)
3 (0.3)
3.0
(nitrogliserin)
sprey
K-İLAÇ FORMU
Endikasyon: Stabil anjina pektoris
• K-İLAÇ 1
Adı:
isosorbid dinitrat- İsordil ®, Cardioket®
Dozaj Formu: 5mg, 50 dilaltı tablet
Dozlam Şeması: ağrısı olunca 1 tablet dilaltı
Süre: izlem aralıkları süresince
• K-İLAÇ 2
Adı: Gliseril trinitrat - Nitrolingual Pump Spray®
Dozaj Formu: 14.2 g içeren sprey
Dozlam Şeması: ağrısı olunca 1 püf
Süre: izlem aralıkları süresince
ÖZEL DURUMLARA YÖNELİK YEDEK İLAÇ SEÇİMİ
• Hamilelik, emzirme, yaşlılık, eliminasyon
organlarının hasarı, başka ilaç(lar) kullanımı
“İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ”
Standart olarak saptadığımız ilaç seçimimizi
değiştirebilecektir.
ÖZET
K-İLAÇ NASIL SEÇİLİR?
1.
2.
3.
4.
Hastalığın tanımlanması (fizyopatoloji)
Tedavi hedeflerinin belirlenmesi
Etkili ilaç gruplarının yazılması
Kriterlere göre bir ilaç grubunun seçilmesi
Etkililik
Güvenlilik
Grup 1
Grup 2
Grup 3
5. Grup içinden bir K-ilaç seçilmesi
Etkililik
Güvenlilik
İlaç 1
İlaç 2
İlaç 3
Sonuç:
Aktif madde, dozaj şekli
Standart dozaj şeması
Standart süre
:
:
:
Uygunluk
Maliyet
Uygunluk
Maliyet
BAZI SLAYTLAR İÇİN TEŞEKKÜR
Doç. Dr. Yunus Emre KOCABAŞOĞLU’na
Groningen Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı
Prof.Dr.Oğuz GÜÇ ve Prof.Dr.Hakan ORER’e
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı
İletişim için e-mail:
faruk.erden@isbank.net.tr
berden@kocaeli.edu.tr