Multi-Attribute Utility Analysis (MAUA

Multi-Attribute Utility Analysis
(MAUA)
(Endikasyona Yönelik İlaç
Seçimi/Çok Yönlü
Optimizasyon Analizi)
ETKİLİLİK
Etken madde ne kadar etkili
Sadece Farmakodinamik özellikler değil,
Farmakokinetik özellikler de dikkate alınmalıdır.
Örneğin. Angina ve Miyokard İnfarktüsünde etki
çabuk başlamalıdır.
GÜVENLİLİK
Kısaca Yan Etkiler demektir.
UYGUNLUK
•Kontrendikasyonlar
•Uygulama şekli (po, iv, …)
•Farmasötik şekli (tablet, ampul,…)
•İlaç etkileşimleri
•Yaşlıda, hamilede, çocukta vs.
kullanılabilmesi demektir
MALİYET
Birim ilaç maliyeti değil, tedavi maliyeti demektir.
Hastalığa ait komplikasyon, yan etki vs.
tedavi maliyetleri de,
Hastanede kalış süresi ve maliyeti de dahil
edilir.
Örneğin
A Grubu Streptokoksik Tonsillofarenjit Tedavisi
1- Benzatin P.–Tek Doz 2.0 YTL
2- Oral P.- 10 Gün
15.0 YTL
3- Klaritromisin- 5 Gün 37.0 YTL
Multi-Attribute Utility Analysis
(MAUA)
Rasyonel farmakoterapi ?
Bir hastaya
 Etkililik
 Güvenlik
 Uygunluk
 Maliyet
kriterlerine göre en uygun ilacın seçilmesidir

En uygun ilaç K-ilaçtır
MAUA yaparken






Problem tanımlanmalı
Etkililik güvenlik uygunluk maliyet
kriterlerinin ağırlığı belirlenmeli
İlaç envanteri yapmalı
Her ilaca her kriter için not verilmeli
İlaçların kriterlerin ağırlığına göre aldıkları
notları toplayarak toplam puan bulunmalı
En yüksek puanı alan ilaç K-ilacımızdır
K(işisel)-İlaç Nedir? İşte bu benim arabam
Belirlenmiş bir endikasyonda, hekimin
öncelikle tercih ettiği, aklına hemen gelen
ve sıklıkla reçeteye yazdığı ilaç.
Sadece ilacın etken maddesi değil, TAM
piyasa adı, dozlamı, tedavi süresi de dahil,
reçeteyi yazmaktır.
İndikasyon1
İndikasyon2
İndikasyon
3
ETKİLİLİK
GÜVENLİLİK
UYGUNLUK
MALİYET
% (a)
% (b)
% (c)
% (d)
İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi II
ETKİLİLİK
GÜVENLİLİK
UYGUNLUK
MALİYET
(%a)
(%b)
(%c)
(%d)
İLAÇ 1
4
4
4
4
İLAÇ 2
4
3
4
3
İLAÇ 3
3
4
3
4
4a+4b+4c+4d
4a+3b+4c+3d
3a+4b+3c+4d
(a+b+c+d=1)
ETKİLİLİK
GÜVENLİLİK
UYGUNLUK
MALİYET
%
%
%
%
% 25
% 25
% 25
% 25
100
Akut Bakteriyel
Menenjit
% 80
% 20
%0
%0
100
Bakteriyel
Sistit
% 30
% 20
% 30
% 20
100
Genel

Anjina pektoris, Tip II DM, HT, İYE,vb için
K – ilaç grubu seçimi

Anjina pektoris, Tip II DM, HT, İYE,vb için
K – ilaç seçimi
K
– ilaç grup listesi
 K – ilaç listesi
 K – ilaç formu
K-ilaç seçiminin adımları






Hastalığın tanımlanması
Tedavi amaçlarının belirlenmesi
İlaç gruplarının listelenmesi
K – ilaç gruplarının belirlenmesi
K – ilaçlarının belirlenmesi
Özel hasta grupları için K – ilaçları seçimi
Kaynaklar: T.C. Sağlık Bakanlığı Tanı ve Tedavi Rehberi,
Cecil, Harrison, Oğuz KAYAALP(Tıbbi FARMAKOLOJİ),
www.guideline.gov.......
Örnek vaka


60 yaşında erkek
Son bir aydır,




Bir çok kez tekrarlayan,
Fizik etkinlik ile başlayan,
Durunca geçen,
Boğucu-sıkıştırıcı göğüs ağrısı var.
I- Sorunun tanımı
Kısmi koroner arter oklüzyonuna
bağlı, miyokard iskemisinin
sonucunda stabl angina pektoris.
II-Tedavi hedeflerinin belirlenmesi
Efor sırasında gelişen
ağrının geçirilmesi
Miyokardın perfüzyon
ihtiyacını (tüketimi)
azaltmak
Myokardın perfüzyonunu
(sunumu) artırmak.
III-Etkili ilaç gruplarının listelenmesi
İlaç grubu önyük
Nitratlar
Kasılma
gücü
Kalp hızı
ardyük
++
-
-
++
Betablokörler
+
++
++
++
Kalsiyum
kanal
blokörleri
+
++
++
++
Etkililik
Güvenlilik
Uygunluk
Farmakodinami
Yan etkileri
Kontrendikasyon
Baş ağrısı, nitrat
zehirlenmesi
Hipotansiyon, KİBAS, anemi
Sildenafil Kullanımı
Hipotansiyon, bradiaritmi,
impotans
Astım, Reynaud hastalığı,
Dekompanse kalp
yetmezliği, DM, Ciddi
Bradikardi
Nitratlar
Periferik vazodilatasyon
Beta-blokörler (Özellikle
kardiyoselektifler)
Kalp kontraktilitesinde ve
hızında azalma
Kalsiyum kanal blokörleri
(Non-dihidropiridin)
Koroner ve periferik
vazodilatasyon, kalp hızında
ve kontraktilitesinde azalma
Beta-blokör kullanımı
Hipotansiyon, baş dönmesi,
bradikardi, kalp yetmezliği
Hipotansiyon, konjestif kalp
yetmezliği, AV blok
IV- K-İlaç grubunun belirlenmesi
Endikasyon: stabil anjina pektoris
Çok Yönlü Analiz - MAUA
İlaç
grupları
Etkililik
(% 40 )
Güvenlilik
(% 30 )
Uygunluk
(% 20 )
Maliyet
(% 10 )
Toplam
(% 100 )
nitratlar 9 (3.6) 8 (2.4) 9(1.8)
9(0.9)
8,7
Betablokörle
r
9 (3.6) 6 (1.8) 7(1.4)
7(0.7)
7,5
Kalsiyum
kanal
blokörler
i
8 (3.2) 7 (2.1) 7(1.4) 6 (0.6)
7,3
V- K-İlaçlarının belirlenmesi
Endikasyon: Stabil anjina pektoris
Çok Yönlü Analiz – MAUA- Nitratlar için
Grup içi
ilaçlar için
Etkililik
(% 40 )
Güvenlilik
(% 30 )
Uygunluk
(% 20 )
Maliyet
(% 10 )
Toplam
(% 100 )
İzosorbid
dinitrat
tb.sl.
5 mg
9 (3.6) 8 (2.4) 8(1.6) 9 (0.9)
8.5
Gliseril
trinitrat
sprey
9(3.6)
8 (2.4) 9 (1.8) 6 (0.6)
8.4
İzosorbid
dinitrat tb
10 mg
8 (3.2) 8 (2.4) 8 (1.6) 7 (0.7)
8.3
İzosorbid
mononitrat
tb
8(3.2) 8 (2.4) 8 (1.6) 7 (0.7)
8.3
K-İLAÇ FORMU


Endikasyon:
K-İLAÇ 1
Adı: isosorbid dinitrat
Dozaj Formu: 5mg, 50
tablet
Dozlam Şeması: ağrısı
olunca 1 tablet dilaltı
Süre: izlem aralıkları
süresince
K-İLAÇ 2
Adı:
Dozaj Formu:
Dozlam Şeması:
Süre:
ÖZET
K-İLAÇ NASIL SEÇİLİR?
1)
2)
3)
4)
Hastalığın tanımlanması (fizyopatoloji)
Tedavi hedeflerinin belirlenmesi
Etkili ilaç gruplarının yazılması
Kriterlere göre bir ilaç grubunun seçilmesi
Etkililik
Güvenlilik
Uygunluk
Maliyet
Güvenlilik
Uygunluk
Maliyet
Grup 1
Grup 2
Grup 3
5)
Grup içinden bir K-ilaç seçilmesi
Etkililik
İlaç 1
İlaç 2
İlaç 3

Sonuç:
Aktif madde, dozaj şekli
Standart dozaj şeması
Standart süre
:
:
:
Teşekkürler
Yrd. Doç. Dr. İsmail ÜN
Mersin Üniversitesi Farmakoloji AbD