y 3 sin= 5 x cos= 4 Sinüs sin Kosinüs cos Tanjant tan Kotanjant cot tan= cot= Karşı dik kenar uzunluğu Hipotenüs uzunluğu Komşu dik kenar uzunluğu Hipotenüs uzunluğu 3 4 sin x sin y 5 5 cos x 4 3 cos y 5 5 Karşı dik kenar uzunluğu 4 3 tan x tan y Komşu dik kenar uzunluğu 3 4 Komşu dik kenar uzunluğu Karşı dik kenar uzunluğu cot x 4 3 cot y 3 4 Örnek: Şekildeki dik üçgende x açısının trigonometrik oranlarını yazınız. 13 5 x 12 Çözüm: 5 sin x 13 12 cos x 13 5 tan x 12 12 cot x 5 Örnek: Bir dik üçgende 0o x 90o olmak üzere; 8 ise sinx, cosx ve cotx kaçtır? tan x 15 Çözüm: 8 8 sin x 17 17 x 15 15 cos x 17 15 cot x 8 Örnek: Bir dik üçgende 0o x 90o olmak üzere; 1 ise sinx ve cosx kaçtır? cot x 2 a2 22 12 Çözüm: a5 2 x 1 a2 4 1 a2 5 a 5 2 sin x 5 1 cos x 5 Örnek: A 20 12 x C Çözüm: Şekildeki dik üçgende |AB|=20 cm ve 3 sin x 5 ise cosx kaçtır? 16 B 16 4 cos x 20 5 A Örnek: Çözüm: 4 5 y C x 5 D Şekildeki dik üçgende |AD|=|DC| 3 cos x 5 ise tany kaçtır? 3 B 4 1 tan y 8 2 TRİGONOMETRİK ORANLARIN BİRBİRLERİYLE OLAN İLİŞKİLERİ 1- 3 sin x 5 y 3 5 cos x x 4 x + y = 90o 4 5 3 tan x 4 cot x 4 3 4 sin y 5 cos y 3 5 4 tan y 3 cot y 3 4 Not: Birbirini 90 dereceye tamamlayan iki dar açıdan birinin sinüsü diğerinin kosinüsüne, birinin tanjantı diğerinin kotanjantına eşittir. Örnek: sin20o = cos70o cos37o = sin53o tan55o = cot35o cot62o = tan28o Örnek: 4. sin10 3. cos 80 3. cos 80 2. sin10 işleminin sonucu kaçtır? Çözüm: sin10o = cos80o 4. cos 80 3. cos 80 3. cos 80 2. cos 80 4. sin10 3. sin10 3. sin10 2. sin10 7 cos 80 5 cos 80 7 5 7 sin10 5 sin10 7 5 Örnek: tan 65 cot 25 2. cot 25 Çözüm: tan65o = cot25o cot 25 cot 25 2. cot 25 2 cot 25 2 cot 25 1 işleminin sonucu kaçtır? 2- sin x tan x cos x y 3 5 cot x x cos x sin x 4 3 sin x 5 4 cos x 5 3 tan x 4 4 cot x 3 tanx. cot x 1 sin2 x cos2 x 1 Örnek: Bir dik üçgende 0o x 90o olmak üzere; 4.sinx = 9.cosx ise tanx kaçtır? Çözüm: sin x 9 cos x 4 9 tan x 4 Örnek: Çözüm: sin2 10 cos2 10 ? 3. cot 5 . tan 5 sin2 10 cos2 10 1 3.1 3. cot 5 . tan 5 1 3 o 30 , o 60 VE o 45 LİK AÇILARIN TRİGONOMETRİK ORANLARI A 60o 1 3 sin 60 2 3 cos 30 2 cos 60 2 3 30o C 1 sin 30 2 1 2 1 3 3 tan 60 1 3 cot 30 1 1 cot 60 3 tan 30 B A 45o 1 sin 45 2 2 1 45o C 1 tan45 1 cos 45 1 2 cot 45 1 B Not: Trigonometri sorularında 30, 60 ve 45 derecelik açıların değerleri dik üçgen yardımıyla bulunarak yerine yazılabilir. Diğer açıların değerleri için mutlaka trigonometri cetvelinden yararlanılmalıdır. Not: Trigonometrik oranlar tablosu incelenirse, aşağıdaki özelliklerle karşılaşılır. Bir dar açının ölçüsü artarsa; sinüs artar kosinüs azalır tanjant artar kotanjant azalır Bu artış yada azalışlar açı ile orantılı değildir.Yani açı 2,3,4 kat büyüdüğünde veya küçüldüğünde trigonometrik oranda 2,3,4 kat büyümez yada küçülmez. Örnek: tan83o , cot2o , tan53o ü küçükten büyüğe doğru sıralayınız. Örnek: sin25o , cos35o , sin50o yi küçükten büyüğe doğru sıralayınız. Örnek: Örnek: Çözüm: cos 30. tan 30 ? sin 30 . cot 45 3 1 cos 30. tan 30 2 3 1 1 sin 30. cot 45 2 2 1 2 1 2 2 1 2 2 2 1 2 sin 30 sin 60 Örnek: ? cos 30 cos 60 Çözüm: 1 3 sin 30 sin 60 2 2 3 1 cos 30 cos 60 2 2 1 3 2 3 1 2 1 3 2 2 3 1 1 Örnek: tan 45. cot 45o sin 45. cos 45 ? Çözüm: 1.1 2 2 2 2 4 1 4 2 1 4 1 1 2 3 2 Örnek: 3 2 x 3 tan x 2 Örnek: 13 5 Örnek: