ÜNİTE:1 Erken Ticaret Teorileri ÜNİTE:2 Neoklasik Dış Ticaret Teorisi Araçları ÜNİTE:3 Neoklasik DışTicaret Teorisi: Denge Analizi ÜNİTE:4 Faktör Donatımp Teorisi: Heckscher-Ohlin Modeli 1 ÜNİTE:5 Yeni Dış Ticaret Teorileri ÜNİTE:6 İçsel Ekonomiler, Firmalar ve Tekelci Rekabet ÜNİTE:7 Büyüme ve Uluslararası Faktör Hareketleri ÜNİTE:8 Ekonomik Entegrasyon 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 1 Dersin Adı : Uluslararası İktisat Teorisi Dersin Kodu : İKT311U Dersin Dönemi :Güz 2 Dersin Kredisi :4 Dersin Soru Sayısı : 20 Ara Sınav Sorumlu Üniteler : 1-4 Dönem Sonu Sınavı Sorumlu Üniteleri: 1-8 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 2 ÜNİTE:1 ” KORKU SADECE KİŞİNİN KENDİNE SAYGISINI KAYBETTİRMEZ ! Bir tehlike anında gemiden uzaklaşan fareler, geminin batmamasını bir türlü affedemezler.” Erken Ticaret Teorileri ÖRNEK SORU: Ekonomik entegrasyon teorisine göre gümrük birliği sonrasında ticaret birlik içindeki düşük maliyetle üretim yapan ülkeden yapılıyorsa aşağıdaki etkilerden hangisi oluşmaktadır? A - Geri bırakma etkisi B - En çok kayrılan ülke etkisi C - Ticaret yaratıcı etki D - İkinci en iyi etkisi W. Chruchill E - Sömürü etkisi Doğru Cevap: C Uluslararası ticaretin Orta Çağ’da gelişim sürecini açıklayabilmek Orta Çağ’da üretimde tarım hâkimdi, sanayi el sanatları düzeyindeydi, uzmanlaşma ve ticaret yeteri kadar yoktu. Adil fiyat düşüncesiyle kâr kavramı aşırı kâra yer bırakmıyordu, Arsito’dan beri faize karşı duruş bu dönemde de geçerliydi. Bütün bu nedenlerle Orta Çağ düşüncesinde ekonomik gelişme ve uluslararası ticareti engelleyici unsurlar vardı. Adil fiyat: O günün sosyal ve ekonomik koşullarına göre toplumun benimsediği maliyetler ile belirli bir kr marjını kapsayan fiyattır. Orta Çağ: V. yy'daki Kavimler Göçü ile başlayıp 1453'de F.S. Mehmet'in Istanbul'u alması arasında geçen dönemdir. Uluslararası ticaret: gerçek anlamda XVI. yy.dan itibaren Merkantilist düşünce sistemleriyle birlikte ortaya çıktı. Merkantilizm'in özellikleri 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 3 3 1. Merkantilizm üç asır boyunca (XVI. yy. XVll. yy.) dağınık kavramları ve birçok devletin politikalarını açıklayan genel bir terimdir. 2. Merkantilist politikalar'a göre ülkenin ekonomik zenginliği sahip olduğu kıymetli madenlerle ölçülür. 3. Merkantilizm'in iktisadi analizlerinde "dış ticaret bilançosu" önemli bir kavramdır. Buna göre ülkenin ticaret bilançosu dış ticaret fazlası vermeli, bir başka ifadeyle ihracat ithalattan fazla olmalıdır. 4. Merkantilistlere göre zenginliğin kaynağı sömürgeler ve dış ticaret olduğuna göre, dış ticaretten bazı ülkeler kazançlı çıkacaklar, bazıları ise kaybedeceklerdir. Bu nedenle dünya genelinde dış ticaret sıfır toplamlı bir faaliyettir. Merkantilist düşüncenin temel özelliklerini ve devlet rolünü açıklayabilmek XVI yy.-XVIII yy. arası süren Merkantilist dönem devletin piyasaya müdahalesiyle kıymetli madenleri (altın ve gümüş) artırarak ülkenin zenginliğini fazlalaştırmayı hedeflemiştir. Kıymetli madenleri artırma yolu için uluslararası ticaret ön plana çıkarılmış ve dış ticaret fazlası vermek ülkelerin hedefi olmuştur. Ayrıca Merkantilistlere göre kıymetli madenlerin çoğalmasıyla askerî gücün artırılması güçlü devletin de temelidir. Fizyokratların serbest uluslararası ticareti fikri-ne katkılarını ifade edebilmek Merkantilistleri izleyen Fizyokratlar ise serbest uluslararası ticaretin ve ekonominin öncüsü olmuştur. Fizyokrat düşünceye göre gerçek zenginlik sadece topraktan elde edilir. Onlara göre iç ve dış ticaret serbest olmalı, uluslararası ticarette korumacılıktan kaçınmalıdır. Fizyokratlar'ın özellikleri 1. Merkantilizm, yerini "Fizyokratlara" daha sonra da günümüze kadar küçük bazı değişikliklerle gelen laissez faire, laissez passer ideoloji ve uygulamalarına bıraktı. 2. Fizyokrat düşünceye göre, gerçek zenginlik sadece topraktan elde edilir. 3. Tek vergi olmalı ve o da toprak sahiplerinden alınmalıdır. 4. Fizyokratlar "doğal düzene" inanmışlardır. 5. Onlara göre, iç ve dış ticaret serbest olmalı, uluslararası ticarette korumacılıktan kaçınmalıdır. Françios Ouesnay: (1694 - 1774): Fizyokrat düşüncenin kurucusu. Laisses faire, laisses passer sözünü ilk kullanan da Ouesnay'dır. Laissez faire, laisez passer: "Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler" şeklinde çevrilen Fransızca bu deyiş, serbest piyasa ekonomisi içinde piyasalara müdahalenin olmaması gerekliliğini savunur. Dolayısıyla bireylerin ekonomik faaliyetlerine devletin karışmaması ilkesi üzerine kuruludur. ilk olarak Fizyokrasi düşüncesinde ortaya çıkmıştır. Adam Smith: 1776 yılında "Ulusların - Zenginliğinin Doğası ve Nedenleri adlı kitabını yayınladı. Kitap yayınlandıktan sonra liberal ekonominin başyapıtı oldu. 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 4 4