ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri ÜNİTE:4 Bilişsel Psikoloji 1 ÜNİTE:5 Çocuklukta Sosyal Gelişim ÜNİTE:6 Sosyal Psikoloji ÜNİTE:7 Klinik Psikoloji ÜNİTE:8 Adli Psikoloji 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 1 Dersin Adı : Psikolojiye Giriş Dersin Kodu : PSİ101U Dersin Dönemi :Güz 2 Dersin Kredisi :4 Dersin Soru Sayısı : 20 Ara Sınav Sorumlu Üniteler : 1-4 Dönem Sonu Sınavı Sorumlu Üniteleri: 1-8 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 2 ÜNİTE:1 Bir gün birisi, her nasılsa, herhangi bir şey, beni mutlu edecek Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı Psikoloji: insan davranışları ve zihinsel süreçleri ile birlikte bunların altında yatan nedenleri inceleyen ve araştıran bilim dalıdır. Psikoloji diğer bilimlere kıyasla çok daha kısa bir geçmişe sahiptir. Bu kısa süre içinde psikoloji değişik biçimlerde tanımlanmıştır. İlk tanım insan zihninin yapısının incelenmesi biçimindeydi. İnsan zihnini gözleyebilmenin olanaksızlığı karşısında psikologlar, Duvar Yazısı psikolojiyi "gözlenebilen davranışların bilimsel incelemesi" biçiminde tanımlamışlardır. İnsan zihninin davranış üzerindeki etkisini kabul etmeyen bu yaklaşıma, psikoloji içinde tepki oluşmaya başlamış, bellek süreçleri ve düşünme gibi zihinsel işlevleri inceleyen bilişsel psikoloji ortaya çıkmıştır ÖRNEK SORU: "Bilimsel bilgi geçicidir" ifadesi ne anlama gelir? 3 A - Bilimsel bilgi temelsizdir. B - Bilimsel bilgi yeni veriler ışığında yanlışlanabilir. C - Bilimsel bilgi sübjektiftir. D - Bilimsel bilgi sistematik değildir. E - Bilimsel bilgi bireyseldir. Doğru Cevap:B Psikoloji bilimini tanımlamak Psikoloji insan davranışını ve zihinsel süreçlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Davranış: İnsanın gerçekleştirdiği doğrudan güzlenen ya da ölçülen herşeydir. Zihinsel Süreçler: İnsanın düşünme, hatırlama, duygulanma gibi içsel yaşantılarıdır. Bilim: Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak ele alan, deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuçlara ulaşmaya çalışan düzenli bilgidir. Bilimsel yöntem, bir konu veya olay hakkında, güvenilir ve genelleştirilebilir veri tabanı oluşturacak bilgiler üretmeye yarayan bir yöntemdir. 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 3 Bilimsel yöntemin temel özellikleri: Empirik, sistematik, nesnel, sınanabilir, yanlışlanabilir, genellenebilir ve geçicidir. Ampirik bilgi: Duyularla algılanabilen, deneyimlenen bilgidir. Hipotez: İncelenmekte olan olaylar arasındaki ilişkiler ve bu olayların nedenlerini geçici olarak açıklayan düşünceler, yargılar ve tahminlerdir. Kuram (Teori): Bir olguyu veya olgular arasındaki ilişkiyi sistematik bir biçimde açıklayan genel bilgi ve açıklama düzenidir. Kuramlar, çeşitli çalışmalarda test edilen birbirleriyle ilgili hipotezlerin desteklenmesi ile oluşturulur. Olguları açıklamakta ve yordamakta kullanılırlar. Ayrıca her yeni çalışmada test edilen hipotezler de yine var olan kuramlardan yola çıkılarak oluşturulur. Bilimsel yöntem, kuramların sürekli test edip desteklenerek kuwetlenmesini ya da var olan olguları kapsayacak şekilde güncellenmesini ve çürütülmesini gerektirir. Ölçülebilen her davranış ve motivasyon, düşünme, anlama gibi içsel olgular psikoloji biliminin çalışma konusudur. İnsanı anlamaya çalışmak sadece psikologlara özgü bir çaba değildir. Ancak psikoloji bir bilim dalıdır. Antik Yunan Filozofları: Antik Yunan filozoflarından Platon, bilgilerin doğuştan geldiğini, Aristoteles ise sonradan kazanıldığını savunarak insan davranışları ile ilgili ilk düşünceleri ortaya koymuşlardır. Fransız ve Alman düşünürler: 17. yüzyılda yaşayan R. Descartes'a göre somut olan beyin (madde) ve soyut olan zihin (ruh) arasında farklılık vardır ancak bunlar birbirini etkiler. Bu düşünceye Düalizm (İkicilik) denir. F.J.Gall fenoloji (Kafatası bilimi) adlı teorisinde beynin farklı bölümlerinin farklı işlevleri olduğunu öne sürmüştür. Yapısalcılık: Bir olguyu anlamak için onu yapısını yani oluştuğu parçaları incelemek gerektiğini savunan düşünce okuludur. W. Wundt'un 1879 yılında Leibzig üniversitesinde ilk psikoloji labaratuvarı açması sonucu psikolojinin bilim olarak kurulduğu kabul edilir. İçgözlem: Bilinci incelemek için yapısalcıların kullandığı yöntemdir. Gestalt: Bilinci anlamanın yolunun parçalara ayırma değil, tüm deneyimi bir bütün olarak ele almaktır düşüncesini savunan okuldur. Temsilcileri: M. Weriheimer, K. Koffka, W.Köhler. Psikanaliz: Davranışları anlamak için bilinçaltının incelenmesi gerekiğini savunan okuldur. Temsilcilerin S. Freud'dur. İşlevselcilik: Darwin'in evrim teorisinden etkilenerek algıların, hafızanın ve diğer zihinsel süreçlerin insanların uyum sağlamalarını kolaylaştırıcı işlevlerinin incelenmesi gerektiğini savunan ekoldür. Temsilcileri W. James ve G. Stanley Hall Amerikada ilk psikoloji labaratuvarını kurmuşlardır. Davranışcılık: Psikolojinin gözlenebilir davranışları ele alması gerektiğini savunan okuldur. Temsilcileri J. Watson ve B. F. Skinner. 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 4 4 Bilimsel yöntemin özelliklerini açıklamak. Bilimsel yöntem asıl olarak bir som sorma ve bilgiye ulaşma yöntemidir. Ancak bilimsel yöntemin önceden belirlenmiş, sistematik bir yapısı vardır. Biyolojik yaklaşım: Davranışları ve zihinsel süreçleri hormonlar, beyin ve genetik etkenlerle açıklayan yaklaşımdır. Nörobilimsel yaklaşım: Davranışların nörolojik temellerini araştıran yaklaşımdır. Evrimsel yaklaşım: Darwin'in evrim teorisine dayanarak, davranışı insanın evrimsel gelişimi ile açıklayan yaklaşımdır. Psikodinamik yaklaşım: Freud'un psikoanaliz görüşüne dayanarak, insan davranışlarında bilinç dışı içsel çatışmaların etkili olduğunu savunan yaklaşımlardır. Davranışsal yaklaşım: Watson ve Skinner'in düşüncelerine dayanarak, insanların gözlenen davranışları ve bunların nasıl öğrenildiği konusunu ele alan yaklaşımdır. Bilişsel yaklaşım: Bilginin algılanış ve işleniş süreçlerinin davranışlara etkisini ele alan yaklaşımdır. İnsanın dünyayı algılayışını bir bilgisayara benzeten ve sadece gözlenebilen davranışları değil, zihinsel süreçleri de ele alan psikoloji yaklaşımı bilişsel yaklaşımdır. İnsancıl yaklaşım: Rogers ve Maslow'un çalışmalarına dayanan bu yaklaşım her insanın kendine özgü, dünyayı algılama biçimlerini ele alır. Sosyokültürel yaklaşım: İnsan davranışlarını açıklamada sosyal ve kültürel çevrenin etkisini temele alan yaklaşımdır. Eklektisizm: Karmaşık insan davranışlarının birkaç yaklaşımın bir araya getirilmesi ile daha iyi anlaşılacağını savunan yaklaşımdır. Psikolojide yaklaşımlar bireylerin neden belirli biçimde davrandıklarına ilişkin farklı açıklamalar getirerek, bütün olarak insanı anlamamıza katkıda bulunurlar. Sezgiyle veya kalıplaşmış bilgilere göre değil deneyimlerle ölçülebilen, ampirik verilere dayalıdır. Bilim insanlarının bu verilere yaklaşımı nesneldir; kendi sübjektif beklenti veya yargılarını göz önünde bulundurmazlar. ÖRNEK SORU: Psikolojinin bilgi kaynağının gözlemlenebilen davranışlar olduğunu ifade eden bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir? A - Watson B - Wundt C - Freud D - Fromm E - James Doğru Cevap:A 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 5 5