Slayt 1 - SlideBoom

GİRİŞ ETKİNLİĞİ
Aşağıdaki sorularla ilgili düşünceleriniz nelerdir?
•Yağmur niçin yağar?
•Sıcak havalarda yağmur yağarken, soğuk
havalarda kar yağmasının nedeni nedir?
•Yağan yağmur ve kar sularına ne oluyor ki,
yerler kuruyor?
SULARA NE OLDU?
Bazı günler gökyüzünü kapkara
bulutların kapladığını görürüz.
Bu bize yağmur yağacağını gösterir.
Yağan yağmur sularının bir kısmı toprak
tarafından emilirken bir kısmı da akarsulara,
göllere ve denizlere karışır.
Kışın havanın çok soğuk olduğu günlerde,
yağmur değil kar yağdığını hepimiz biliriz.
Yağmur,yer üzerinde su birikintileri oluşturur.
Güneş açtığında toprak kurur, su birikintileri giderek
Küçülür ve kaybolur.
Yeryüzündeki sular küçük
damlacıklar halinde havaya karışır.
Bu damlacıklara su buharı
adı verilir.
Suyun küçük damlacıklar halinde
havaya karışmasına
BUHARLAŞMA denir.
Soğuk bir aynaya nefesinizi
üflediğinizde ayna neden buğulanır?
Havadaki su buharını soğuduğu zaman
su damlacıkları halinde görebilirsiniz.
Su buharının su damlacıkları haline
gelmesine YOĞUNLAŞMA (yoğuşma)
denir.
Yeryüzündeki suyun
buharlaşması ve su buharının
yoğunlaşması güneş enerjisi ile
olur.Yeryüzüne ulaşan güneş
ışınları buradan yansıyarak havayı
ısıtır. Hava, yeryüzüne yakın
yerlerde sıcaktır. Yeryüzünden
yükseğe doğru gidildikçe soğur.
Çok yüksek dağların tepesindeki
karların yaz mevsiminde
erimesinin nedeni budur.
Çaydanlığa su koyup, ısıttığımızda;
• Bir müddet sonra çaydanlığın emziğinden su
buharlarının çıktığını gözlemleriz.
• Gerçekleşen bu olayın adı
BUHARLAŞMADIR.
• Su buharı tencere,tabak,ayna vb. nesnelere
değdiğinde ise su damlacıklarına dönüşür.
Çünkü su buharı soğuk bir ortamla
karşılaşınca yoğuşur.
• Gerçekleşen bu olaya ise YOĞUNLAŞMA
adı verilir.
YAĞIŞLAR NASIL OLUŞUR?
Yeryüzündeki sular Güneş’in etkisiyle
buharlaşır. Sıcak hava yükselirken, su buharı da
onunla birlikte yükselir.
Yükseklerde bulunan soğuk hava, su
buharlarını çok küçük su damlacıklarına yada
buz kristallerine dönüştürür. Bulutlar oluşur.
YAĞIŞ TÜRLERİ
•Küçük ve yere düşemeyecek kadar hafif
olan bu damlacıklar havanın etkisiyle
gökyüzünde dolaşır. Su damlacıkları
birleşerek büyüyüp ağırlaştığında
yağmur olarak yere düşer.
•Yüksek bulutlardaki su damlacıkları, soğuk
havanın etkisiyle minik buz taneciklerine
dönüşür. Bunlar birleşerek yeterli büyüklüğe
ulaştığında kar taneleri şeklinde yeryüzüne
düşer. Kar, kış mevsiminde görülen bir yağış
türüdür.
•Yağmur damlaları fırtına nedeniyle
donarak katılaşır. Küçük buz
parçalarına döner. Yere doğru inerken
hava akımı bunları bir aşağıya bir
yukarıya sürükleyerek daha büyük
buz parçaları haline getirir. Ağırlaşan
buz tanecikleri yere düşer. Buna
dolu denir.
•Havadaki su damlacıkları yeryüzüne
yakın yerlerde soğuduğu zaman sis
oluşur.
•Havadaki su buharı, taş,toprak
ve yaprak gibi soğuk katı
maddeler üzerinde gece
yoğunlaşarak su damlacıklarına
dönüşür. Bu damlacıklara çiy
denir. Daha çok ilkbahar ve yaz
mevsimlerinde sabah erken
saatlerde görülür.
•Havadaki su buharı soğuk
ilkbahar ve sonbahar gecelerinde
donarak katılaşır. Toprak ve
bitkiler üzerinde ince kar katmanı
oluşturur. Buna kırağı denir.
ETKİNLİK
**YAĞMUR ve KAR
**ÇİY ve KIRAĞI
**BULUT ve SİS
arasındaki benzerlikler ve
farklılıklar nelerdir?
Listeleyiniz.
DOĞADA SU DÖNGÜSÜ
Yeryüzünde yaşamlarını sürdüren
canlılar; güneş enerjisi dışında kalan
ihtiyaçlarının çoğunu topraktan karşılarlar.
Canlıların ihtiyaç duydukları su, oksijen ve
diğer maddeler bir kez kullanıldığında
tükenseydi; hepsinin çoktan yok olması
gerekirdi.
Canlılar için vazgeçilmez olan su ve
oksijen gibi yaşamsal maddeler doğada bir
döngü içindedir. Denizler, göller, akarsular,
karalar ve hava arasında su alışverişi;
yeryüzündeki yaşam koşullarının sürekliliğini
sağlar.
Suyun yeryüzü ile hava arasındaki dolanımına
SU DÖNGÜSÜ (su çevrimi) adı verilir.
Yukarıdaki resimde gördüğünüz numaralar su
döngüsünün gerçekleşme aşamalarını anlatmaktadır.
Dikkatlice inceleyim ve yorumlayalım.
Doğada suyun döngüsü, yeryüzündeki
suların güneş enerjisi etkisiyle buharlaşmasıyla
başlar. Su buharının yükseklerdeki soğuk havanın
etkisiyle yoğunlaşarak yeryüzüne dönmesiyle
devam eder.
Yeryüzündeki suların buharlaşması ve
yoğunlaşması arasında bir denge vardır.Havadaki
su buharının çoğalması, aynı oranda yağış
demektir.
Doğadaki suyun dolaşımı ve sürekliliği
güneş enerjisi ile sağlanır. Çünkü buharlaşma ve
yoğunlaşmanın gerçekleşmesi için ısınma soğuma gerekir.
GÖZDEN GEÇİRME
1. Bulutların nasıl oluştuğunu açıklayınız.
2. Buharlaşmanın ve yoğunlaşmanın
oluşmasını sağlayan temel koşul nedir?
3. Havadaki su buharının yoğunlaşması
sonucunda gerçekleşen yağış türlerini
listeleyiniz.
4. Doğadaki su döngüsünü resim üzerinde
açıklayınız.
GÖZDEN GEÇİRME
(RESME GÖRE CEVAPLAYINIZ)
5. Suyun, su buharına dönüşmesini ne
sağladı?
6. Su buharı, niçin tekrar suya dönüştü?
ÖDEV ( Yazı Çalışması)
Bir su damlası olduğunuzu hayal
ediniz.
Hayatınızı anlatan yaratıcı yazıyı
evde defterinize yazınız.
Tüm derslere ve sınıflara göre sınıflandırılmış eğitsel sunular için
TIKLAYINIZ