maddeyi tanıyalım

SU HALDEN HALE GİRER
LALE GÜNDOĞDU
Üzerinde yaşadığımız Dünya’da tüm maddeler
katı, sıvı ve gaz halde bulunur.Bu maddeler hangi
halde bulunursa bulunsun bunları oluşturan
tanecikler
hareket
halindedir.Bir
maddenin
taneciklerin hareketliliği yani hareket enerjisi katı
haldeyken en az, gaz haldeyken en fazladır.
GAZ
KATI
SIVI
ISINMA HAREKETLENMEDİR
Bir madde ısındıkça maddeyi oluşturan
taneciklerin hareket enerjisi artar.Hızlanan
taneciklerin yerleri değiştikçe ısı yayılır.
ISINMA HAREKETLENMEDİR
Bir miktar küçük pamuk parçacıklarını soğuk
su içine bırakalım.Su ısıtılmaya başlandıktan bir
süre sonra pamuk parçacıklarının
aşağıdan
yukarıda doğru hareketlendiği gözlenir. Bu bize
ısınan su taneciklerinin hareketlendiğini
gösterir.
BUZ PARÇACIKLARI
Katı haldeki buz parçaları güneşin
etkisiyle sıvı hale dönüşür. Sıvı hâldeki
yeryüzü suları güneş enerjisinin etkisiyle
hâl değiştirerek su buharı olarak atmosfere
yükselir. Su buharı ve damlacıklar
bulutları
oluşturur. Hava soğumaya
devam ederse damlacıklardan binlercesi
birleşerek su damlalarını oluşturur.
Bir sonraki slaytta bunu göreceğiz.
KATI
GAZ
SIVI
Su damlaları ağırlaşır ve havada asılı duramaz
hâle gelir. Yağmur şeklinde yeryüzüne düşer.
Bulutların çok soğuk bir hava katmanıyla
karşılaştığı durumlar olabilir.Bu durumda bulutu
oluşturan çok küçük tanecikler, su damlacıkları
hâline gelmeden donarak küçük buz kristallerine
dönüşür.Bu
tanecikler
diğer
kristallerle
birleşerek büyür.Böylece bulutlar tarafından
tutulamayacak kadar ağırlaşarak kar şeklinde
yeryüzüne düşer.
Bazı günler bol su buharı taşıyan nemli
hava yeryüzüne yakın yerlerde küçük su
damlacıkları oluşturur. Çok küçük olan bu
su damlacıkları havada asılı kalır. Bu hava
olayına sis adı verilir.
GÜNEŞ BİZE ÇALIŞIR
Güneş enerjisi yeryüzüne ışınlarla ulaşır.
Yeryüzüne ulaşan bu ışınlar, maddelerin
sıcaklığının değişmesine neden olur.
Güneş ışınları ulaştıkları maddeyi ısıtır. Böylece
Dünya’ya ışınlar hâlinde gelen güneş enerjisi, ısı
enerjisine dönüşerek yeryüzünü ısıtır. Güneş
bizim ısı ve ışık kaynağımızdır. Güneş, çevresine
enerji yayar.
GÜNEŞ ENERJİSİ VE KULLANIMI
Güneş enerjisinin genellikle ısıtma amacıyla
kullanıldığını
biliyoruz.Günümüzde
güneş
enerjisi kullanılarak elektrik enerjisi de elde
edilmektedir. Güneş pilleri güneşten gelen
enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür. Bu Piller
Elektronik
saatler,fotoğraf
ve
hesap
makinelerinin yanı sıra uzay araçlarında da
kullanılır.
GÜNEŞ ENERJİSİ VE KULLANIMI
Güneş enerjisinin ısıtmada kullanılabilmesi
için çeşitli sistemler yapılmıştır. Bu sistemlerden
biri olan güneş panelleri ile Güneş’ten gelen
enerji, su ısıtmada kullanılır.
ISI VE SICAKLIK FARKLI MIDIR?
Sıcaklık ve ısı ifadeleri günlük hayatımızda
birbirine sık sık karıştırılmaktadır.Isı bir enerji
türüyken sıcaklık termometreyle ölçülebilen bir
değerdir. Sıcaklık enerji türü değildir.
Isı miktarı joule (J) veya kalori (cal) birimleri
ile belirtilir
“Düşük ısılarda bile mükemmel temizlik.”
“Bugün Ankara’da en yüksek ısı 25 derecedir.”
gibi ifadelerde sıcaklık yerine yanlışlıkla ısı
kullanılmaktadır.
YAKITLARDA DEPOLANMIŞ ENERJİ
Petrol, kömür ve doğal gaz gibi enerji
kaynaklarımızın
kökeni
de
güneş
enerjisidir. Bu yakıtların kullanılmasıyla
da güneş enerjisinden dolaylı olarak
faydalanırız.
Petrol
Benzin
kömür
Odun, bilinen en eski yakıttır.Dünya’da
azımsanmayacak kadar nüfüs; ısınmak,
yemek pişirmek ve aydınlanmak için odun
kullanır.