DNA Barkodlama ile Bitkisel Hammaddenin Belirlenmesi (Determination of the Botanical Raw Material by DNA Barcoding) Özlem EROL1*, Mustafa AY1, Sine ÖZMEN TOĞAY2 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü 2 İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü *ozlemerolbio@gmail.com, may@comu.edu.tr, sineozmen@gmail.com ÖZET ABSTRACT hem Determining the origin of plant food products are important tüketici hem de üretici için önemlidir. Ayrıca bu ürünlerin for both consumers and producers. Also, especially to be kökenlerinin determined by molecular markers of the origin of these Bitkisel özellikle gıda ürünlerinin moleküler yurtdışı kökenlerinin markörler piyasasına ile satışında belirlenmesi belirlenmiş olması güvenilirliğini de products will increase the reliability in the abroad market. The arttıracaktır. Baharatlar, karışık bitki çayları ve meyve suları quickly and accurately determination of adulteration in gibi ürünlerde tağşişin belirlenmesi moleküler yöntemlerle products such as spices, mixed herbal tea, and fruit juices is mümkündür. possible with molecular methods. Yakın zamanda geliştirilmiş olan “DNA Barkodlama” yaygın bir The recently developed "DNA Barcoding" is a widely used şekilde kullanılan moleküler temelli bir yöntemdir. Bu yöntem molecular-based methods. This method may used for the hem işlenmiş hem de ham gıdalardaki tağşişin belirlenmesinde determination of both raw materials and processed foods kullanılabilir. ürünlerin adulterations. Under this project, the application of DNA kompozisyonunu belirlemek için evrensel, hızlı ve güvenilir bir barcoding which is a universal, rapid, and reliable method to yöntem olan DNA barkodlamanın uygulanması; haksız rekabeti determine of the composition of plant products will ensure the önleyecek ve şeffaf gıda beyanını garanti edecektir. prevention of unfair competition and transparent food declared. Bu proje kapsamında, bitkisel Gıda işleme sürecinin en yaygın etkileri; kimyasal ve fiziksel değişiklikler ile bozulma ve parçalanmadır. DNA’nın bütünlüğü etkinliğini moleküler büyük yöntemlerin ölçüde etkiler. Bu nedenle DNA barkodlamanın kısa bir DNA parçasının amplifikasyonunu gerektirmesi önemli bir avantajdır. DNA barkodlama yöntemi her organizmanın genomuna ait geniş bir bilgi gerektirmeden, bir ya da birkaç genel markörün kullanılmasını temel almaktadır. Bu proje kapsamında 3 farklı genetik markör (rbclL, matK ve ycf1) kullanılması planlanmıştır. Beklenen Sonuç: Gıda hammaddesi olan bir bitkinin doğru olarak tespiti için; uluslararası kabul görmüş bir yöntem olan DNA Barkodlama’nın kullanılması; standardize bir yöntemle, dışa bağımlı olmadan rutin üretim süreci içinde, hızlı ve güvenilir bir şekilde şeffaf gıda beyanı yapılmasına olanak tanıyacaktır. Ayrıca doğru hammadde kullanımını garantileyecektir.