BARRETT ÖZOFAGUSU TANI , TAKİP VE TEDAVİ Prof.Dr. Ahmet Dobrucalı İÜ.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Gastroözofagial reflü hastalığının komplikasyonları Peptik striktür Ülseratif özofajit (%5-23) Barrett özofagusu (%1-12) (%2-10) Kanama (<2%) Anemi Disfaji Özefagus dışı komplikasyonlar Özefagus kanseri Kronik öksürük Pnömoni Asthma Uyku bozuklukları Horlama Larynx ca? Kolumnar epitel Özefagus Skuamöz epitel Barrett metaplazisinda metaplazik hücre orjini teorileri Gastroözofagial bileşkeden mide epitel hücrelerinin migrasyonu ? Lümen Mukoza Transdiferansiasyon Mide Özofagus İnterpapiller bazal bölgede (1) ve submukozal gland boynunda yerleşimli (2) stem cells Vaezi MF. Gastroenterology 1996 Kromozomal instabilite NF-kB GÖRH Epigenetik regülasyon 9p LOH Bmp-4 17p LOH Wnt COX2 Ecadherin Growth factors CDX1 CDX2 İntestinal metaplazi oluşumu Skuamöz epitel Barrett Displaziden kansere dönüşüm Kanser Barret özofagusunda İntestinal metaplazi ve kanser gelişimi 5 (%) 4.5 4.3 Barrett sıklığı • GÖR4 dışı nedenlerle endoskopi yapılanlarda 3.5 %1 1970-1975 %0.3-0.5 1976-1980 1981-1985 %5 - Uzun segment Barrett 3 - Kısa segment Barrett 2.5 1986-1990 1991-1995 2 2001-2005 0.8 • GÖR1 semptomları nedeniyle 0.8 0.5 0.4 0.5 endoskopi yapılanlarda 0 1996-2000 1.4 1.5 1662 4584 4014 4348 1 7023 %10 (%5-15) 10704 10663 Hasta sayısı Rex DK. Gastroenterology 2003 30 24 Özofajit (%) 25 21.3 20 1662 4584 4014 14.5 15 4348 7023 10 9.7 10704 8.3 5.1 5 4584 4014 5 10663 0 1662 4348 7023 10704 10663 Hasta sayısı 1000 üst GİS endoskopisinde saptanan Barrett vakalarının özellikleri • Reflü semptomlarının erken yaşlarda başlaması ve reflü Barret + Erozivvarolması özofajit p yıl) şikayetlerinin uzun zamandan beri (>13 200 %90 %95 NS 181 (30-820) Regürjitasyon 150 • Erkek cinsiyet %58 %61 NS Disfaji %17 • Bile acids (micmol/L) Heartburn %14 124 (6-1020) 100 >40 yaş üzerinde olmak Barrett vakalarının özelliklerine 50 0 (0-16)reflü • Gece gelen NS göre dağılımları Uzun segment Barrett 14 (0-257) (>3cm) belirgin n=5 ataklarının Kısa segment Barrett olması(<3cm) n=11 0 Eroziv özofajit OR 8.3 (CI 1.3-54) NS Normal Hiatal herni Normal OR 13 (CI 1.4-118) NS • GÖRH nın diğer komplikasyonlarının varlığı; Minimal özofajit Minimal esophagitis GÖR semptomları OR kanama) 4.92 (CI 2.01 – 12.0) (Özofajit, ülserasyon, darlık, >50g alkol / hafta Sigara + • Belirgin alkalen reflü Eroziv özofajit Erosive esophagitis NS NS NS OR 5.8 (CI 1.6-22) Striktür / Barrett Stricture / Barrett esophagus OR 5.9 (CI 1.7-20) Ronkainen J, Gastroenterology 2005 Conio M. Int J Cancer 2002 Taylor JB. Am J Gastroenterol 2010 Endoskopide Barrett Kısa ve uzun segment Barret metaplazisi >3cm Uzun segment BE < 3cm Kısa segment BE Kısa segment Barrett Barret özefagusunda endoskopik karar Squamocolumnar bileşke Gastroesophageal bileşke Diafram hiatusu Diafragmatik hiatus Lineer gastrik kıvrımların proksimal ucu Gastroözofagial bileşkenin saptanmasında ‘gastrik fold ‘ ların kullanımı Distal özefagustaki palisad damarlar (Palisade vessels) NBI Palisade damarlar distal özefagus mukozasında bulunur ve gastroözofa-gial bileşke seviyesinde kaybolurlar Chromoendoscopy Lugol (%2) Metilen mavisi (%0.5) Kolumnar metaplazinin Maksimal uzantısı 3cm 5cm Gastroözofagial bileşke (Gastrik mukozal kıvrımların üst ucu) IWGCO ( Working Group for the Classification of Reflux Eesophagitis ) Prague criteria C&M Barrett 2cm Sirkumferansiyel kolumnar metaplazinin üst sınırı ( C ) Prague C2 M5 Barrett özofagusunda biyopsi Seattle protokolü 1 1cm 2 1 2 4 3 1 2 3 4 LGD Displazi yok HGD Reflü şiddeti ile özefagus ve kardia kanseri arasındaki ilişki (OR-Odds ratio) OR=1.1 100% OR=1.8 OR=20 80% Hastalar % OR=0.6 OR=2.8 OR=1.7 OR=1.7 4.5-6 04.Oca 60% OR=8.1 2.5-4 03.Oca OR=1 OR=1.4 02.Oca 1-2 40% 0 00 OR=1 Reflü skoru 20% 0% Kontrol Özefagus adenokarsinomu Kardia adenokarsinomu Özefagus skuamöz karsinomu n=820 n=189 n=262 n=167 Kahrilas PJ,JAMA 2001 Lagergren J,NEJM 1999 GÖRH da mortalite Her 1000 kişide mortalite / yıl 45 40 35 30 25 Diğer nedenler 20 Özefagus kanseri Baseline mortalite 15 10 5 0 n= Genel popülasyon Basit reflü 13416 6328 Reflü özofajit 6392 Barret 1677 Solaymani D. Am J Gastroenterol 2005 Barrett özefagusunda sürvi 100 Hayatta kalım (%) 90 80 70 60 50 (Gölgeli alan %95 CI) 40 30 Barrett 20 Genel popülasyon 10 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Teşhis sonrasında geçen süre (yıl) Eckard L. Am J Med 2001 Displazi yok Displazi yok n=1142 (%83) Barrett n=618 n=1376 Adeno Ca n= 91 (%6,6) HGD n=42 (%3) LGD n=101 (%7) Endoskopi ve bx ile izleme 2546 hasta/ yıl Ortalama izleme süresi 4,12 yıl Adeno Ca n=12 (%2,1) HGD n=22 (%3,6) LGD n=100 (%16,3) Displazi yok n=484 (%77) 4 yıllık takipte nondisplazik hastaların %23 ünde HGD veya adenokanser gelişmiş Mhareza P. Gastroenterol Hepatol 2005 Medikal veya cerrahi tedavi Barrett metaplazisinde adenokarsinom gelişme riskini azaltırmı ? Genel olarak Barrett özefagusunda Adenokanser gelişme riski = %0.5 / yıl %0.38 (0.24-0.61) Antireflü cerrahi 4678 hasta Tıbbi tedavi ile izlenen hastalar 4906 hasta %0.53 (0.36-0.78) %0.43 (0.26-0.58) Kontrol gurubu 4205 hasta 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 Kanser riski (% hasta / yıl) Corey KA, Am J Gastroenterol 2003 Epitel Muskülaris mukoza Bazal membran Lamina propria Submukoza Müskülaris propria Torasik dukt Özefagus Mide Hayatta kalım (% / 5 yıl) Evre TNM 0 Tis N0 M0 100 1 T1N0M0 veya T2N0M0 75 2a T3N0M0 veya T2N1M0 37 2b T3N1M0 27 3 T4 ve N0-1 M0 13 4 T1-4 M1 0 Tümör Barrett özefagusunda düzenli takip kanserin erken teşhisini sağlarmı? 589 ÖG bileşkede adenokarsinom Takipli hastalar 23 n=19 Kanser Barrett 45 40 35 30 25 % 20 15 10 5 0 Takipsiz hastalar 32 hasta n=54 Semptomaları nedeniyle özefagus kanseri saptanan olgular 76 HGD Yaşayan hasta yok (%0) 1 8 Ankürabl (%3) Kürabl 15 İzleme sırasında kanser Evre 0saptanan Evre 1 Evre 2 olgular 31 Evre 3 Evre 4 11 hasta hayatta (%73) Barrett özefagusunda kanser evresi Gastroenterology 2002;122:633 Streitz.J Thorac Cardiovasc Surg 1993;105:383, Reid M.Am J Gastroenterol 2000 % 5 HGD Barrett %40-60 displazi yok ? -Displazi olmayan hastalarda yıllık HGD ve kanser %30 %0.8-1 LGD ve %0.5 %10-25 gelişme oranı; 2-5 yıl -LGD li hastalarda yıllık HGD gelişme oranı: %5 HGD - HGD veya kanser saptanan hastaların %50 sinde Displazi var diyen 2 yıllık takip sonrasında da HGD ye önceki endoskopilerinde (x2) LGD bulunmaz dönüşme (n=25) patolog sayısı -HGD li hastalarda ; Yıllık kanser gelişme oranı; %4-6 (5. 1/3 patolog %0yılda (0/8)%20-30) 2/3-patolog Fokal HGD de; %7 - Diffüz HGD de; %36 3/3 patolog %41 (7/17) %80 (4/5) - Düzgün yapıda mukozada HGD de; %13 - Nodüler yapıda mukozada HGD de; %63 ? LGD HGD Cerrahi tedavi uygulanan HGD li hastaların %11-50 sinde çıkan piyeste Patolojik tanıda yanlışlık ? kanser tesbit edilir !! - Yetersiz biyopsi ? - Displazik alanın küçük olması ? Am J Gastroenterol 2005;100:927 Skacel M. Am J Gastrornterology 2004;127:310 Am J Gastroenterol 2000;95:3089 Gastroenterol 2000 Sharma P. Gastroemterology 2006 Özefagusta intestinal metaplazi ve displazinin saptanmasında yardımcı olabilecek endoskopik yöntemler • Magnification endoscopy • Narrow band imaging (NBI) • Laser confocal endoscopy • Autofluorescence endoscopy • Endocystoscopy (Confocal microscopy) HGD varlığında villüslerde irregular / distorted patern HGD varlığında anormal vaskülarite • Sensitivite 93.5% • Sensitivite 100% Düzenli sirküler patern Düzenli villöz patern Düzenli yapıda ince • Spesivite 86.7% vasküler yapılar • Spesivite 98.7% • Pozitiv prediktivite • Pozitiv prediktivite 94.7% 95% Düzensiz , kıvrımlı patern Düzensiz, dilate ve değişik kalibrasyonda vasküler yapılar Sharma P,Gastrointestinal Endoscopy, 2006 Narrow Band Imaging (NBI) Çalışma n HGD / Total Sensitivite Spesivite Sharma 2006 7 / 51 %100 %98,7 Kara 2006 14 / 20 %96 %93 Barrett metaplazisinde p 53 DO-1 monoklonal antikor kullanılarak yapılan boyama A- p53 negatif bölgeya komşu HGD li alanda p53 pozitifliği B- HGD li dokuda p53 pozitifliği C- Adenokarsinomda belirgin p53 pozitifliği n P53 + n (%) p53+ ve ca. n (%) p53 n (%) P53- ve ca. n (%) Gimenez 1999 Displazi yok IDD LGD HGD 25 17 6 5 0 (0) 6 (35) 4 (67) 5 (100) 5 (83) 2 (50) 5 (100) 25 (100) 11 (65) 2 (33) 0 (0) 12 (48) 2 (18) 0 (0) 0 (0) Reid 2001 Tüm vakalar IDD ve LGD HGD 256 197 59 54 (21) 19 (10) 35 (59) 20 (37) 5 (26) 18 (51) 202 (79) 178 (90) 24 (41) 6 (3) 16 (9) 5 (21) Weston 2001 LGD 48 10 (21) 3 (30) 38 (79) 2 (5) Skacel 2002 LGD 16 9 (56) 7 (78) 7 (44) 1 (14) Dolan 2003 Displazi yok / LGD 48 2 (4) 1 (50) 46 (96) 0 (0) Çalışma Histoloji (bx) Histoloji n P53 + (%) Displazi yok 9 1 (11) LGD 5 0 (0) HGD 14 8 (57) Adenokarsinom 2 2 (100) Yanlış + = %25 Yanlış – = %25 Keswani RN. Cancer Epidemiol Biomarkers 2006 (EMR) IDD:Indefinitive dysplasia, LGD:Low grade dysplasia, HGD:High grade dysplasia Barrett özofagusunda tedavi HGD İzleme Özofajektomi Metastaz riski - Küratif - Yüksek morbidite Endoskopik tedavi - Küratif ? - Kanser riskinde azalma Özofajektomide mortalite (İlk 4 hafta) (%) Morbidite %25-35 Yıllık özofajektomi sayısı Berkmeyer et al. NEJM 2002 Barrett özofagusunda tedavi ENDOSKOPİK TEDAVİ YÖNTEMLERİ HGD • Fotodinamik tedavi yöntemleri (PDT) - 5-aminolevulinic acid (5-ALA) - Porfimer sodyum İzleme Özofajektomi • Termal enerji yöntemleri Endoskopik tedavi - Laser - Argon plazma koagülasyon (APC) - Küratif - Radyofrekans enerji ablasyon (RFA) (HALO)- Küratif ? Metastaz riski - Yüksek • Endoskopik mukozalmorbidite rezeksiyon (EMR) - Kanser riskinde azalma Skuamöz epitel Ablasyon sınırı Lamina propria Minimal Sriktür riski (1-1,5mm) Müskülaris mukoza Submukz. EMR sınırı Muskularis propria Cerrahi rezeksiyon sınırı Fotodinamik ablasyon (PDT) kanserin durdurulmasında etkilimi? • 208 HGD li hasta / 12 ay izlem • PDT vs. PDT + PPI • 6 ayda bir endoskopik bx. • Ablasyon oranı ; - PDT + PPI %77 - PPI %39 • Striktür gelişimi ; - 1 seans PDT de %12 - 2 seans PDT de %38 Kanser insidensi (%) Mortalite %5-8 Morbidite %25 ( Mediastinit, atrial fibrilasyon, perforasyon, plörezi, fotosensitivite ) Overholt BF. Gastrointest Endosc 2005 Radyofrekans enerji ablasyon (RFA) (HALO) HALO 1- Geniş ve dar metaplazik alan ablasyonu imkanı 2- Uygulama kolaylığı 2- Seans sayısı az 3- Yüksek tolerabilite 4- Düşük komplikasyon oranı (Striktür gelişimi %1 ?) HALO Radyofrekans ablasyon (RFA) vs Fotodinamik tedavi (PDT) Fotodinamik tedavi (PDT) Radyofrekans ablasyon (RFA) N (Rx / Kontrol) 137 / 70 42 / 21 HGD eliminasyonu (Rx / Kontrol) %59 / % 14 %80 / %11 Seans (n) 2,2 1,45 Sriktür oluşumu %36 %6 Prasad GA. Gastroenterology 2007 N=120 Sham kontrol RFA 60 HGD 3,6,9,12, 15,18,21 ve 24 . aylarda endoskopi ve bx. İM de tam remisyon %0 Displazide tam remisyon %0 60 LGD 6, 12, 18 and 24 .aylarda endoskopi ve bx. İM de tam remisyon %0 İM de tam remisyon %87 Displazide tam remisyon %37 İM de tam remisyon %75 Shaheen NJ. Gastroenterology 2008 RFA (AIM II study, sadece İM olan hastalar) 1, 3, 4, 6 and 12. ayda endoskopik kontrol ve bx. 62 hastada +1,5 yıl takip (>1000 bx / 12 ay) Tam remisyon: %98,4 Sriktür : % 0 Burried Barrett: % Fleischer DE. Gastrointest Endosc. 2008 Endoskopik Mukozal Rezeksiyon (EMR) M1 M2 M3 SM1 SM2 SM3 Epitel Lamina propria Müskülaris mukz. Submukoza Cap Endoskop Barrett %09 Saline Snare M1: Intraepithelial tümör M2: Tümör lamina propriaya invaze M3: Tümor müsküleris mukozaya ulaşmış SM1: Tümör submumozanın 1/3 üst kısmına invaze SM2/3: Tümör SM1 den daha derine invaze • • • • • < 2cm Mukozaya sınırlı Düşük gradeli Endoskopik tecrübe HR EUS ? Epitel Barrett özefagusu Anti reflü tedavi ( 2x PPI) (Özofajit varsa) 6 ay ara ile yapılan 2 endoskopide displazi yok Low-grade dysplasia Mukozal düzensizlik High grade dysplasia PPI + 3ay sonra bx. tekrarla p53 + Yılda bir kez endoskopik kontrol - %30 (LGD) - %5 (HGD) Tecrübeli pataloglara tanıyı doğrulat L A Displazi var 3 yılda bir endoskopik kontrol G O R İ T M 1-2 cm ara ile her 4 kadrandan ve belirgin olarak patolojik görünen alanlardan bx. al (Seattle protokolü) High grade dysplasia Hasta cerrahiye uygun Cerrahi tedavi ? Endoskopik tedavi (HALO / EMR) Hasta cerrahiye uygun değil • Barrett özefagusu kanser gelişme riski nedeniyle GÖRH nın ciddi bir komplikasyonudur. • Halen kullanılmakta olan medikal ve cerrahi tedavi yöntemleri GÖRH ve Barrett özefagusunda kanser gelişimini önlememektedir. GÖRH tedavisinde kullanılan yöntemlerin değerlendirmelerinde kanser gelişimini önlemeden çok semptomların kontrolü üzerindeki etkilerinin göz önüne alınması daha doğru bir yaklaşımdır. • Özofagus adenokanseri olan hastaların %40 ında reflü semptomu yoktur ve %5 inden azında daha önce Barrett bulunduğu bilinir. HGD saptanan hastaların en az yarısında önceki endoskopilerde displazi yoktur. Özofagus adenokarsinomlarının çok küçük bir bölümünde ‘Heartburn –Özofajit - Barrett metaplazisi - Kanser ‘ şeklinde bir ardıllık izlenebildiğinden önleyici yöntemlerin etkinliği büyük ölçüde yetersizdir. • Bununla birlikte, bir kez Barrett metaplazisi saptanan hastanın düzenli takibi kansere dönüşümün erken dönemde yakalanması bakımından önemlidir. Chak.Cancer 2006, Lagergen N Eng J Med 1999, Dulai Gastroenterology 2002