Medulla Spinalis Fizyolojisi

advertisement
Hareket etmemizi kaslar sağlar. Bu kasları
ise medulla spinalisteki alfa-motor
nöronlar kontrol eder.
 Serebral korteks ya da beyin sapında olan
inen yollar bu alfa-motor nöronların kaslar
üzerindeki kontrolünü önemli ölçüde
etkiler.
 Vücut hareketlerini kontrol eden nöral
sistemler üst seviye, orta seviye ve alt
seviye olmak üzere hiyerarşik bir şekilde
düzenlenmişlerdir.

Üst seviye hareketin amacını belirler.
 Orta seviye niyet edilen eylemi yapmak
için gereken postür ve hareketi belirler ve
vücudun pozisyonu hakkındaki duyusal
bilgiyi alarak gerekli motor programı
belirler.
 Alt seviye hangi motor nöronların harekete
geçirileceğini belirler.

Hareket devam ederken, kasların o anda
ne yaptığına dair bilgi feed-back olarak
motor merkezlere geri gelir ve bu bilgi
ışığında gerekli düzeltmeler yapılır.
 Hemen hemen bütün hareketlerin bilinçli
ve bilinçsiz bileşenleri vardır.
 İnen yollara aynı zamanda da MOTOR
YOLLAR denir.
 Motor yollar postürü, refleksleri, kas
tonüsünü ve bilinçli, istemli hareketleri
kontrol ederler.


Alfa-motor nöronlar üzerinde hem eksitatorik
hem de inhibitorik olmak üzere pek çok nöron
sinaps yapar.
 İnen yollar alfa-motor nöronlar üzerindeki bu
eksitatör ve inhibitör dengeyi değiştirirler. Bu
işlemi 3 yolla yaparlar:
1. Direkt olarak alfa-motor nöron üzerinde sinaps
yaparlar. Bu yolun avantajı hızlı ve spesifik
olmasıdır.
2. Direkt olarak gama-motor nöron üzerinde
sinaps yaparak gerilme refleksini uyarırlar.
3. İnternöronlar üzerinde sinaps yaparlar.

Bu üç mekanizmadan hangisinin ve ne
ölçüde kullanılacağı gerçekleştirilen motor
görevin özelliğine ve kullanılan inen yola
bağlıdır. Beyinden medulla spinalise inen 5
önemli yol vardır, bunlar:
1. Kortikospinal Yol.
2. Vestibülospinal Yol.
3. Retikülospinal Yol.
4. Tektospinal Yol.
5. Rubrospinal Yol.
 Bu yolların son 4 tanesi beyinsapından
başlar, kortikospinal yol ise serebral
korteksten başlar.
M.Spinaliste Seyreden İleti Yolları

Beyinin çeşitli bölgelerinden kaynağını alan ve
M.Spinaliste sonlanan önemli efferent yollar:

LATERAL
Traktus kortiko-spinalis ant. ve lat.
DESCENDING
SİSTEM
Traktus rubro-spinalis
Traktus vestibulo-spinalis
VENTRO – MEDIAL
Traktus retikülo-spinalis
DESCENDING SİSTEM
Traktus tecto-spinalis




Efferent Yollar :
KORTİKOSPİNAL YOL:




Kortikospinal yol kortekste presentral girustan
(Primer motor korteks) başlar
Duyusal girdilerin talamusdan kortekse ve motor
bilgilerin ise medulla spinalse doğru indiği bir
istasyon görevi yapmaktadır
Bu yola piramidal yol da denir. Bu yolun nöronları
vücuttaki en uzun nöronlardır, çünkü kafatasının en
üstündeki serebral korteksten başlayıp medulla
spinalis boyunca uzanırlar.
İnsanlarda bu yoldaki aksonların % 80 i medulla
oblangatada çaprazlaşırlar.
Çaprazlaşan lifler lateral kortikospinal yol adını
alırken, çaprazlaşmayan % 20 lif anterior
kortikospinal yol adını alır.
 Kortikospinal yol korteksten medullaya inerken
bir yelpaze şeklinde yayılır buna korona radyata
denir.
 Yelpazenin ince sapına ise internal kapsül denir.
 İnternal kapsül talamus ile bazal ganglionların
arasından geçerek medulla oblangataya gelir ve
burada pyramis denilen bölgede çaprazlaşır.

Traktus Kortikospinalis:
İstemli hareket
Ekstremiteler
Gövde
LATERAL KORTİKOSPİNAL YOL

Lateral kortikospinal yol istemli hareketleri
yaptığımız en önemli yoldur
 Bu kortikospinal lifler medulla spinalise
girmeden önce ÇAPRAZLAŞIR ve lateral
funikulusa girerler ve medulla spinalis
uzunluğu boyunca, medulla spinalisteki
nöronları inerve ederler.
Lateral kortikospinal yol aksonları ön
boynuzdaki alfa motor nöronlarla sinaps
yaparlar.
 Alfa-motor nöronlarda yaptığı sinaps yol
boyunca yaptığı ilk sinapstır.
 Ön boynuzdaki nöronlar korteksden gelen
bu bilgiye göre aksonları aracılığı ile
kasları direkt olarak inerve ederler.


Vücuttaki istemli kasları hareket
ettiren bu en hızlı yol yalnızca 2
nöron kullanmaktadır. Birinci nöron
serebral kortekstedir, ikinci nöron ise
vücudun karşı tarafında
(KONTRLATERAL) medulla spinalisin
ön boynuzundadır.
Lateral kortikospinal yolun kesintiye
uğraması sonucu innerve ettiği
kaslarda bir güçsüzlük görülür.
 Lateral kortikospinal yolun
lezyonlarında etkilenen kas gurubu
lezyonun seviyesine bağlıdır.

Örneğin C1 deki bir lezyonda aynı taraftaki
(İPSİLATERAL) medulla spinalise giden
liflerin hepsi kesintiye uğrar. Bunun
sonucunda vücudun lezyon tarafındaki
(İPSİLATERAL) tüm kaslarında istemli
kontrol bozulacaktır. Bu duruma
HEMİPLEJİ denir.
 Hemiplejide kaslar paralize olmamıştır,
yalnızca zayıftır.

ANTERİOR KORTİKOSPİNAL YOL
Bu lifler çapraz yapmaz ve karşı tarafa
geçmez. Bu lifler uygun seviyelerde
medulla spinalis ön boynuz motor
nöronlarına inerler ve gövdeye ait kasları
innerve etme eğilimindedirler.
 İnce parmak hareketleri ve parmak ucunda
dans lateral kortikospinal yol ile
sağlanırken,
 Asılmak, itme, çekme ve hula-hooping
anterior kortikospinal yol ile kontrol edilir.

VESTİBÜLOSPİNAL YOL
Beyinsapında 4 tane vestibüler nükleus vardır
(süperior, lateral, medial, ve inferior).
 Vestibülospinal yol ÇAPRAZLAŞMAZ ve
internöronlar üzerinde sonlanırlar. Ama yine
de çok az bir kısmı direkt olarak alfa-motor
nöronlar üzerinde sonlanırlar.
 Vestibülospinal yolun fonksiyonu esas olarak
postürü sağlamak ve vücudu yerçekimine karşı
desteklemektir, bu yüzden de fleksorlardan
ziyade ekstansör kaslar üzerinde etkilidir.

VESTİBÜLOSPİNAL YOL
Vestibüler nükleuslar aynı zamanda serebellum
ile de çok yakın bir ilişki içerisindedir.
 Serebellumun medulla spinalis üzerine direkt
bir bağlantısı olmadığı için, serebellum medulla
spinalis üzerindeki kontrolünü vestibülospinal
yol aracılığı ile indirekt olarak sağlar.
 Vestibülospinal yoldaki lezyonlar lezyon
tarafına düşmeyle sonuçlanır

TEKTOSPİNAL YOL
Bu yol kollikulus superiorların orta ve derin
tabakalarındaki hücrelerden kaynaklanır,
 ortabeyin seviyesinde ÇAPRAZLAŞIR ve
ortabeyin, pons ve medulla yoluyla kaudal
olarak aşağı iner.
 Medulla spinalise ulaşınca tektospinal aksonlar
ventral funikulus içinde seyreder ve medulla
spinalisin servikal kısmında medial olarak
yerleşmiş nöronlarda sonlanır.

TEKTOSPİNAL YOL
Tektospinal yol görsel, işitsel ve somatosensoryel
uyaranlara karşı başın refleks olarak
döndürülmesinde önemlidir. Örneğin, sağ
tarafınızda patlayan bir ışık flaşı başınızı sağa
döndürmenize sebep olur
 Kollikulus superioru ilgilendiren bir sendrom
PARİNAUD sendromudur. Bu genellikle epifiz
bezinin tümörlerinde görülür, büyüyen tümör
kollikulus superiorları sıkıştırır ve yukarıya
bakma paralizisi ile sonuçlanır.

Traktus Tektospinalis:
Colliculus sup.’daki görme
refleks merkezlerinden gelen
impulslara göre vücut
hareketlerinin koordinasyonu
RUBROSPİNAL YOL
Bu yol ortabeyindeki Nükleus Ruber (Kırmızı
nükleus) denilen bölgeden başlar.
 Nükleus Rubere input girişi beynin motor
bölgelerinden ve serebellumun derin
nükleuslarından gelir.
 Rubrospinal yol da vestibülospinal yol gibi
serebellumun önemli bir çıkış noktasıdır.
 Medulla spinalisin daha ziyade kaudal
(kuyruk) kısmında internöronlar üzerinde
sonlanır.

RUBROSPİNAL YOL
Bu bölge elektriksel olarak uyarıldığı zaman
ekstansörlerden ziyade fleksör kaslar uyarılır.
 Rubrospinal yol Nükleus Ruberden çıktıktan
hemen sonra ÇAPRAZLAŞIR ve lateral olarak
seyreder.
 Fonksiyonları tam olarak bilinmemektedir.
Tonus regülasyonu ile ilişkili olduğu
sanılmaktadır

Traktus Rubrospinalis:
Tonus regülasyonu
RETİKULOSPİNAL YOL





Bu yol retiküler formasyondan başlar.
Retiküler formasyondaki iki bölge medulla
spinalise önemli aksonlar gönderir.
Bunlardan biri meduller retiküler formasyondur,
buradan özellikle de bu bölgedeki Nükleus
gigantosellularisten çıkan lifler lateral
retikülospinal yolu oluştururlar.
Pontin retiküler formasyondan çıkan lifler ise
medial retikülospinal yolu oluştururlar.
Bu iki yol da ÇAPRAZLAŞMAZLAR.
RETİKULOSPİNAL YOL
Liflerin çoğu alfa-motor nöronlar üzerinde
sinaps yapmak yerine internnöronlar üzerinde
sinaps yaparlar.
 Ancak lateral retikulaspinal yolun bir kısmı
direkt olarak alfa-motor nöronlar üzerinde
sinaps yaparlar.
 Bu yolun fonksiyonunu kesin olarak söylemek
oldukça zordur. İstemli hareketten ziyade
irkilme reaksiyonu gibi temel, içgüdüsel
hareketleri kontrol ederler.

RETİKULOSPİNAL YOL
İrkilme reaksiyonuna ek olarak kas tonusu,
respirasyon, öksürme, aksırma gibi pek çok
otomatik hareketi de kontrol eder.
 Aynı zamanda yürüme gibi kortikal kontrol
altındaki davranışlara da katılır.
 Lateral yoldaki nöronlar fleksor kasları
fasilite ederken, medial yolun nöronları
ekstansor kasları fasilite (kasılmanın
kolaylaştırılması) ederler

Traktus Retikülospinalis:
Formasyo retikülaristeki
ganglion hücrelerinden
kaynağını alır
Tonus regülasyonu
Download