SİSTEMİK HASTALIKLARDA AKCİĞERLER Dr. Zeki Yıldırım Fatih

SİSTEMİK HASTALIKLARDA
AKCİĞERLER
Dr. Zeki Yıldırım
Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları
Anabilim Dalı Ankara
Konular
• Kalp ve damar hastalıkları
• Böbrek hastalıkları
• Gastointestinal sistem
• Hematolojik hastalıklar
• Nöromusküler hastalıklar
• Endokrin sistem hastalıkları
• Gebelik ve jinekolojik durumlar
• Kollajen doku hastalıkları
Kalp ve damar hastalıkları
Konj kalp hast
Pulponer hipertansyion
Kardiyojenik pulmoner ödem
Plevral efüzyon, raller, nefes
darlığı, ronküsler
Post myokadiyal isk sen
Plevral efüzyon pnömotitis,
perikardit, mayalji, artrit,
ateş, lökositoz,
sedimantasyon artışı
Mitral kapak hastalığı
Pulmoner hipertansiyon,
kompliyans azalması
Beta bloker kullanma
Bronkospazm
ACE inh kullanma
Öksürük
Amiodaron
Akciğer fibrozisi
Böbrek hastalıkları
• Akciğer ödemi
• Plevral efüzyon
• Böbrek hastalıkları ve pulmoner hemoraji
• Anti glomerül bazal membran antikoru pozitif olmayan
pulmoner-renal sendromlar
• Pulmoner kalsifikasyonlar
• Akciğer enfeksiyonları
• Diyalizin solunum fonksiyonlarına etkisi
Böbrek hastalıkları
• Akciğer ödemi Üremik
akciğer
– ABY, KBY
– Na tutulumu
Böbrek hastalıkları
• Plevral efüzyon
(transuda eksuda)
– Diyaliz
– Nefrotik sendrom
– Üremiye bağlı
– Ürinotoraks
– Emboli
Böbrek hastalıkları
• Böbrek hastalıkları ve pulmoner hemoraji
– Goodpasture sendromu
– IgG antikorları
– Hemoptizi ve alveoler hemoraji
– Difüzyon artışı
– Yaygın infiltrasyon
– Hb de 24 saatte 1 gr’dan fazla düşme
Böbrek hastalıkları
• Anti glomerül bazal membran antikoru pozitif olmayan
pulmoner-renal sendromlar
– anti nötrofilik sitoplazmik antikor (ANCA) pozitifliği ile
seyreden Wegener granülomatozisi
– Mokroskobik polianjitis
– Churg-Strauss anjitisi
– İlaca bağlı (penisillamin ve hidralazin)
Böbrek hastalıkları
•
Pulmoner kalsifikasyonlar
•
Akciğer enfeksiyonları
•
Diyalizin solunum
fonksiyonlarına etkisi
Gastointestinal sistem
• Özofagus hastalıkları
– Aspirasyon
– Öksürük
– Bronş hiperreaktivitesi
– DİF
Gastointestinal sistem
• Mide içeriğinin aspirasyonu
– Bronşial inflamasyon
– ARDS
– Mendelsen sendromu
Gastointestinal sistem
• Çöliyak hastalığı (Gluten karşı antikorlar gelişmektedir)
– Solunum fonksiyon bozuklukları
– Alveolitis
– İdiopatik pulmoner hemosiderozis
Gastointestinal sistem
• İnflamatuvar barsak hastalıkları
– Lokalize trakeobronşial stenoz
– Kronik bronşit ve kronik bronşial süpürasyon
– Bronşektazi, bronşiolitis, organize pnömoni,
– Pulmoner eozinofili, fibrozan alveolitis, vaskülit, nekrobiotik
nodüller,
– Perikarditis, plörezi, apikal fibröz büller
– Tromboemboli ve hipoproteinemik ödem
Gastointestinal sistem
• Karaciğer sirozu (Hepatopulmoner sendrom
– Hipoksik vazokonstriksiyon cevabının kaybolması
– V/Q dengesinin bozulması
– İntapulmoner şantlar
– Oksihemoglobin dissosiasyon eğrisinin sola kayması
– Nadiren PHT
Gastointestinal sistem
• Pankreatit (%5-10 mortal)
– ARDS
– Ölenlerin %50-70 solunumsal komplikasyonlar
– Plevral efüzyon (kr pankreatit, amilaz yüksek)
Hematolojik hastalıklar
• Anemi
• Orak hücreli anemi
• Kanama pıhtılaşma bozuklukları
• Hiperglobülinemik sendromlar
• Kemik iliği transplantasyonu
• Lökozlar
Hematolojik hastalıklar
• Anemi
– Nefes darlığı
– Difüzyon kapasitesinde
azalma
Hematolojik hastalıklar
• Orak hücreli anemi
– Hemoliz (ateş infeksiyon dehidratasyon)
– Venöz infakt
– Ağrılı krizler
– Ateş, plörezi, nefes darlığı ve hemoptizi (akciğer
enfeksiyonu ve infaktüs)
– Pulmoner emboli
– Kor pulmonale
– Otosplenektomi enfeksiyona yatkınlık
Hematolojik hastalıklar
• Kanama pıhtılaşma bozuklukları
– İlk bulgu olarak hemoptizi çok nadir
– Trombositopenik purupura, hemofili ve aşırı antikoagülan
tedavi verilmesi gibi ciddi kanama olan durumlarda bile
nadirdir
– Varsa akciğer hastalığı araştırılır.
Hematolojik hastalıklar
• Hiperglobülinemik sendromlar
– Plazmositomlar
– Plevral efüzyon
– Alveoler hemoraji
– Pulmoner ödem
– Akciğer enfeksiyonları
Hematolojik hastalıklar
• Kemik iliği transplantasyonu
– Fırsatçı ve diğer akciğer enfeksiyonları
– İnterstisyel pnömoni
– Kuru öksürük, ateş ve hipoksemi
– Tanı için invaziv yöntemler
– Erken ya da geç dönem graft-versus-host reaksiyonları
Hematolojik hastalıklar
• Lökozlar
– Akciğer tutulumu
beklendiğinden daha
sıktır.
– Nötropeniye bağlılı her
türlü enfeksiyon sık
– Enfeksyionu tümörden
ayırmak güç
– Mediastinal lenf nodu
tutulumu
Nöromusküler hastalıklar
• Nörojenik solunum paternleri
– Hipoventilasyon
– Hiperventilasyon
– İkisi birden
Nöromusküler hastalıklar
• Nörojenik pulmoner ödem
– Servikal medulla spinalis kesilerinde ciddi cerebral hipoksi ve kafa
travmalarından sonra oluşan nadir bir durumdur.
– Ani alfa adrenerjik deşarj
– Pulmoner ve sistemik vazokonstriksiyon
– Kapiller kapiller basınç artması sorumlu tutuluyor
– Destek tedavisi
Nöromusküler hastalıklar
• Şuur kaybı ve koma
– Aspirasyon pnömonisi
– Hastane pnömonisi
– Hipoventilasyon
– Pulmoner emboli
– Nörojenik pulmoner ödem
Nöromusküler hastalıklar
• Epilepsi
– Aspirasyon pnömonisi
– Larinks spazmı
– Fenitoinin IgA eksikliğine neden olması
– Fenitoin kullanan hastalarda hafif derecede lenfadenopati
Nöromusküler hastalıklar
• Spinal kort hastalıkları
– Spinal servikal kordun yüksek
düzeyde kesilmesi solunum
durması
– 5. servikal vertebra altında
keside interkostal kaslar
çalışamaz
– Yaralıların taşınmasında önemli
Nöromusküler hastalıklar
• Myonöronal ve musküler hastalıklar (nöromyopatiler,
demiyelinizan hastalıklar, motor nöron hastalıkları ve distrofik
musküler bozukluklar)
– Solunum kas güçsüzlüğü
– Aspirasyon pnömonisi
– Restriktif solunum fonksiyon bozukluğu
– Tekrarlayan enfeksiyonlar
– Pulmoner emboli
– Hipoventilasyon
Nöromusküler hastalıklar
• Periferik sinir hastalıkları (Solunum yetmezliği ve aspirasyon
pnömonisi)
– Poliomyelitis
– Guillen-Barre
– Amiyotrofik lateral skleroz
– Solunum kası tutulumu semptomlar başlamadan önce tespit
edilebilir.
– Bazılarında ise solunum yetmezliği ilk bulgu olarak ortaya
çıkabilir.
– Bu hastalarda görülen ikinci önemli problem de aspirasyon
pnömonileridir.
Nöromusküler hastalıklar
• Parkinson hastalığı
– Pnömoni
– Pulmoner emboli
– Üst solunum yolu
obstrüksiyonu
Endokrin sistem hastalıkları
• Obezite ve malnütrisyon
– Restriktif defekt
– VK, TAK hafif azalır
– FRC belirgin azalır
– Kas zayıflığı
Endokrin sistem hastalıkları
• Pitiuter bozukluklar
– Akromegalide akciğer hacimleri fazla
– Hipopitiutarizmde ise azdır
– Akromegalide alveol büyüklükleri fazladır
– Akromegali hastalarında dilin fazla büyümesi, larinks
duvarının kalınlaşması ve vokal kord myopatisi gelişir,
– Üst hava yolu tıkanması stridor ve uyku-apne sendromu
Endokrin sistem hastalıkları
• Tiroid hastalıkları
– Hipertiroidi de astımın kötüleştiği tiroid replasman tedavisi
ile düzelir
– Hipotirioidi de ise astımın düzeldiği tiroksin verilmesi ile
kötüleştişir
– Hipotiroidi ve hipertiroidi kalp fonksiyonlarını bozarak
akciğer ödemine yol açar.
– Solunum kas fonksiyonları bozulur ve tedaviyle bu
fonksiyonlar geri döner.
– Guatr inspiratuvar dispneye neden olur
– Hipotiroidi komasında ölüm solunum yetmezliğinden olur.
– Hipotirodili hastalarda OSAS gelişir.
– Miksödemde plevra ve perikartta sıvı
Endokrin sistem hastalıkları
• Adrenal bozuklukları
– Cushing sendromunda obezite
ve hipokalemiye bağlı kas
zayıflığı nedeniyle nefes darlığı
ortaya çıkar.
– Mediastinal yağlanma görülür
ve tüberküloz riski artar.
– Obstrüktif sleep-apne sıktır.
Endokrin sistem hastalıkları
• Diabetes mellitus
– Otonomik nöropati gelişen hastalarda solunum kontrol
merkezinin hem hipoksemiye hem hiperkapniye karşı
duyarlılığı azalır.
– Akciğer enfeksiyonu riski artar.
– Sigara içmeyenlerde kronik bronşit, bronşektazi, ampiyem
ve akciğer apsesi riski artar.
– Tüberküloz riski belirgin şekilde artar
– Fırsatçı kandida enfeksiyonları ve diğer mantar
enfeksiyonları riski artar
Gebelik ve jinekolojik durumlar
• Gebelik
• Over hiperstimulasyon
sendromu
• Meigs sendromu
Gebelik ve jinekolojik durumlar
•
Gebelik
– Nefes darlığı ve alkaloz
– Astım sarkoidoz, bronşektazi, kistik fibrozis, kifoskolyoz,
fibrozan alveolitis, kronik hava yolu daralmaları,
pnömonektomi, alveoler proteinozis ve akciğer
transplantasyonundan sonra bile gebeliğin başarıyla
tamamlanabileceği bildirilmiştir.
– Doğumda ve lohusalık döneminde pnömomediastinum
– Pulmoner hipertansiyon gebelik sırasında kötüleşir.
– İzoniazid, rifampisin, etambutol ve pirazinamidin teratojenik
olduğuna dair kanıt yoktur.
– Amniotik sıvı embolisi ve hava embolisi
– Preeklamsiye bağlı pulmoner ödem ve pulmoner trombo
emboli
– Gebelik kardiyomyopatisi
– İlaca bağlı pulmoner ödem gibi nedenlerle ARDS görülebilir.
Gebelik ve jinekolojik durumlar
•
Over hiperstimulasyon sendromu
– Ovulasyon induksiyonu nu takiben hastaların %1’inde
yaşamı tehdit eden çoklu organ yetmezliği görülür.
– Asit, hemokonsantrasyon, hiperkoagülabilite, oliguri ve
karaciğer fonksiyonlarında bozulma görülür.
– Plevral efüzyon ve ARDS gelişebilir.
– En etkili tedavi asitin ve over kistinin boşaltılmasıdır.
– Diüretik tedavisi bazen işe yarayabilir.
– Patogenezi kesin olarak bilinmemektedir fakat overlerden
aşırı sitokin ve vazoaktif madde salgılanmasına bağlı
olabileceği düşünülmektedir.
Gebelik ve jinekolojik durumlar
• Meigs sendromu
– Benign over tümörü asit ve plevral efüzyon
– Yüzde 70 oranında sağda %20 olda ve %10 oranında iki
taraflı olarak görülmektedir.
– Primer hastalığın tedavi edilmesinden sonra 3 hafta içinde
plevra sıvısı kendiliğinden düzelir.
Kollajen doku hastalıkları
• Romatoid artrit
• Sistemik lupus eritematozis
• Skleroderma
• Polimyozit dermatomyozit
• Ankilozan spondilit
• Behçet sendromu
Kollajen doku hastalıkları
• Romatoid artrit
– Bronşitis, bronşektazi ve obliteratif bronşiololitis
– Pnömonitis, fibrozis, kriptojenik organize pnömoni ve
nodüller
– Pulmoner hipertansiyon ve plevral efüzyon
– Akciğer tutulumu erkeklerde daha sıktır.
– Plevral sıvıda tipik olarak sıvıda glukoz düzeyi çok düşüktür.
– Parankimal tutulum idiopatik interstisyel fibrozisden kolay
ayrılamaz ancak romatoid artritin diğer bulgularının olması
ile tanı konabilir.
– Açıklanamayan üst loplarda kavitasyon ve fibrozis
– Pulmoner nodüller genellikle akciğer grafisinde tesadüfen
çıkar.
– Kaviteleşebilir ve hemoptiziye yol açabilir.
Kollajen doku hastalıkları
• Sistemik lupus eritematozis
– Spontan ve ilaca bağlı SLE de otopside %70 oranında
akciğer tutulumu görülmektedir.
– Akciğer tutulumu direk veya sekonder
– Plevral efüzyon SLE’nin en yaygın solunum sistemi
tutulumu şeklidir.
– Sıvı genellikle az miktardadır fakat masif de olabilir.
– Diğer bir nadir tutulum şekli de akut lupus pnömontisidir.
– Hemoptizi alveoler hemorajinin habercisidir.
– Alveoler hemoraji % 70 oranında ölümle seyreden bir
durumdur ve acil müdahale gerektireceği için iyi
tanınmalıdır.
Kollajen doku hastalıkları
• Skleroderma
– Genellikle akciğer tutulumu anti Scl-70 antikoru pozitif olan
hastalarda görülür.
– Antisentromer antikoru pozitif olanlar ise akciğer tutulumu
daha sınırlıdır ve bunlar normal solunum fonksiyonlarına
sahiptirler.
– Sklerodermadan ölen hemen hemen bütün hastalarda
otopside interstisyel fibrozis görülür.
– Deri tutulumu nedeniyle restriktif bozukluk
– Pulmoner hipertansiyon
Kollajen doku hastalıkları
• Polimyozit dermatomyozit
– Polimyozitte simetrik olarak kol çevresi, boyun ve farinks
kaslarında atrofi ve zayıflık vardır.
– Farinks tutulumuna bağlı aspirasyon pnömonisi
– Diğerlerinde olduğu gibi interstisyel pnömoni sık
görülmektedir.
Kollajen doku hastalıkları
• Ankilozan spondilit
– Hastaların %1’inden daha azında üst loplarda fibrozis ve
kaviteleşme görülür.
– Tüberküloz ile karışabilir.
– İnterstisyel fibrozise yol açabilir.
– Kosta vertebral eklemin inflamasyon ve füzyonuna bağlı
restriktif defekt görülebilir
Kollajen doku hastalıkları
• Behçet sendromu
– Plumoner arter anevrizması
– Pulmoner arterde tromboz ve infaktüs
– Hava yolu obstriksiyonu
– Pulmoner fibrozis ve pnömonitis
– Daha nadir tutulumlar ise plevral efüzyon ve şilotorakstır