Konjenital Kardiak Malformasyonların Sıklıkları MALFORMASYON Yüzde Ventriküler septal defekt (VSD) 42 Atrial septal defekt (ASD) 10 Pulmoner stenoz (PS) 8 Patent duktus arteriozus (PDA) 7 Fallot tetralojisi (FT) 5 Aort koarktasyonu 5 Atrioventriküler septal defekt 4 Aort stenozu 4 Büyük arterlerin transpozisyonu 4 Trunkus arteriozus 1 Pulmoner venöz konjesion anomalisi 1 Triküspit atrezisi 1 Kalp Hipertrofisi Nedenleri: • Hipertansiyon (konsantrik hipertrofi) • Aort stenozu • Aort yetmezliği • Mitral yetmezliği • Dilate kardiomiyopati Sol Kalp Yetmezliği Nedenleri • • • • İskemik kalp hastalığı (en sık neden) Sistemik hipertansiyon Mitral veya aort kapak hastalıkları Primer myokard hastalıkları. Patogenez Sol kalp yetmezliğinde: Kalp hatası hücreleri (siderofajlar) ve akciğerin kahverengi indürasyonu oluşur. Sağ Kalp Yetmezliği: Etyolojik Faktörler: • Sol kalp yetmezliği (en sık neden). • İntrinsik akciğer hastalıkları • Pulmoner ve triküspit kapak hastalıkları • Soldan-sağa şantlar Sağ kalp yetmezliği sonuçları • Efüzyonlar, doku ödemi. • Karaciğerde Nutmeg (hindistan cevizi) görüntüsü • Kardiak siroz oluşur • Dalakta konjestif splenomegali • Böbreklerde belirgin prerenal azotemi ve periferik ödem olur. Ġskemik Kalp Hastalığının en sık nedeni Koroner aterosklerozudur. Miyokard Ġnfarktüsü (MI): • İskemiye bağlı miyokardın koagülasyon nekrozudur. • Miyokardın subendokardial bölgesi, en az kanlanan ve sonuçta iskemiye en duyarlı bölgesidir. Bu yüzden, infarktüsler subendokardial bölgeden başlar, (subendokardial infarkt), epikardial bölgeye kadar uzanabilir (transmural infarkt). MYOKARD ENFARKTÜSÜNDE MORFOLOJĠ SÜRE MAKROSKOPĠ MĠKROSKOPĠ Reversibl 0- 1/2 saat Değişiklik yok Işık mikroskopisi normal. Elektron mikroskopisinde hücre organellerinde geri-dönebilir (reversibl) değişiklikler İrreversibl 1/2- 4 saat Değişiklik yok Işık mikroskopi değişikliği genellikle yoktur. Enfarktın periferinde az miktarda “dalgalı lifler” görülebilir. *4-12 saat Nadiren koyu alacalı görünüm Koagülasyon nekrozu, ödem ve kanama başlar. 12-24 saat Koyu alacalı görünüm Koagülasyon nekrozu devam eder. Marjinal kontraksiyon band nekrozu. Nötrofilik infiltrasyon görülmeye başlar. 1-3 gün Sarı renkli enfarkt alanı, alacalı görünüm Koagülasyon nekrozuna bağlı kas hücrelerinde nükleus ve çizgilenme kaybı, nötrofil artıĢı 3-7 gün Çevresi hiperemik, ortası yumuşak soluk enfarkt alanı Nekrotik kas hücreleri ve nötrofiller parçalanır, enfarkt periferinde makrofajlar ölü hücreleri fagosite eder. 7-10 gün Soluk-sarı yumuşak enfarkt, çevresi içe-çökük kırmızı Ölü hücrelerin fagositozu tamamlanır, enfarktın çevresinde fibrovasküler granülasyon dokusu görülmeye başlar. 10-14 gün Enfarkt kenarları kırmızı-gri içe çökük Yeni damarlar ve kollagen depozisyonu ile birlikte granülasyon dokusu tam gelişir. 2-8 hafta Çevreden merkeze doğru beyaz-gri skar dokusu gelişir. Kollagen miktarı artar, hücresellik azalır. 2 ay sonrası Skar dokusu tamamlanır Yoğun kollagen içeren skar dokusu Hipertansif Kalp Hastalığı : • En önemli bulgu sol ventrikül hipertrofisidir (Konsantrik hipertrofi). • kalp kalın & sert dekompansasyon kalp dilatasyonu sağ kalp yetmezliği. ROMATĠZMAL ATEġ (RF) ve ROMATĠZMAL KALP HASTALIĞI (RHD) : Akut Romatizmal Kalp Hastalığı : • Streptokokların M proteinine karşı gelişen antikorların; kalp, sinovya, deri ve diğer dokularla çapraz reaksiyon vermesi sonucu gelişen tip II hipersensitivite reaksiyonudur. • Morfoloji : ARA (Akut Romatizmal Ateş)’de başlangıç lezyonu fibrinoid nekroz odağı olup zamanla burada makrofajlardan zengin inflamasyon ve fibrozis gelişir. • ARA’da kalp tutulumu pankardit şeklindedir. Kalbin tüm tabakalarında Aschoff cisimleri olarak adlandırılan granülom benzeri iltahap odakları görülür. Bu cisimlerde bol bazofilik sitoplazmalı iri makrofajlar (Anitshkow / caterpillar hücresi) ve mononükleer iltihap hücreleri bulunur. Bu iltihabi infiltrasyonun orta kısmında fibrinoid nekroz odağı vardır. Aschoff cisimlerinden zamanla fibröz skar dokusu gelişir. Verrüköz endokardit Myokartta Aschoff cisimleri Fibrinöz perikardit Perikardit: ARA’da perikardda seröfibrinöz (tereyağlı ekmek) Miyokardit: ARA’da oluşan miyokardit en önemli mortalite nedenidir. Endokardit: En sık (% 70-75) mitral kapak, daha az olarak aort ve triküspit kapaklar tutulur. İnflame kapakların kapanma yerlerinde siğil benzeri 1-2 mm çaplı vejetasyonlar (verrüköz endokardit) görülür. Kapaklarda inflamasyon, ödem, yetmezlik olur. Mitral ve aort kapak yetmezliği gelişir Akut değişiklikler ya geriler ya da fibrozis ve kalsifikasyonla birlikte sekel oluşturarak kronik romatizmal kalp hastalığına ilerler. Kronik Romatizmal Kalp Hastalığı: • Kapaklarda; kalınlaşma, komissürler arasında yapışıklık, korda tendinealarda kalınlaşma, kısalma ve yapışıklıklar oluşur. • Mitral kapakta blaık ağzı Ģeklinde deformite gelişir • “Kr. RHD regüritasyondan daha çok stenoza neden olur. Mac. Callum Plakları: • Romatizmal kalp hastalığında kapakların özellikle atrium yüzünde beyaz renkli fibroz kalınlaşmalar ve plaklar oluşmasıdır. Mitral Kapağın Miksomatöz Dejenerasyonu (Mitral Valv Prolapsusu): • Bir veya iki mitral yaprakcıkta yelken gibi prolapsus (sistolde sol atriuma doğru balon gibi şişme) olmasıdır. • Endüstrileşmiş ülkelerde en sık görülen kapak hastalıklarından biridir. ABD de yetişkin kadınlarda %3 sıklıkta bulunur. • Kadınlarda daha sıktır • Marfan sendromu ile birlikte ve izole oluşabilir. ĠNFEKTĠF ENDOKARDĠT (EE) • Tipik özelliği kapakta, mikroorganizmalardan zengin fibrinolökositik eksudanın oluşturduğu vejetasyonlar (verrü benzeri yapılar) olmasıdır. • En sık mitral, daha sonra aort kapağı tutulur. • İV uyuşturucu kullananlarda ise triküspit kapakta oluşabilir. Ġnfektif Endokardit Komplikasyonları 1-Kardiak komplikasyonlar: Valvuler yetmezlik, stenoz sonucu kalp yetmezliği Myokartta yüzük apseleri Aorta, İV septum ve serbest duvarda perforasyon İleti sisteminin tutulması ve hasarları Süpüratif perikardit Endokardit; endokartta hasar, kapaklarda perforasyon (rüptür), yapışıklık. Chorda tendineaların ve papiller kasların rüptürü. 2- Renal komplikasyonlar: Embolik infarkt Multipl apse (özellikle staf. enfeksiyonlarında sık) Piyelonefrit Hematüri, albüminüri İmmün mediated akut fokal ve diffuz GN Böbrek yetmezliği 3- Embolik komplikasyonlar: Beyin: İnfarkt-apse-menenjit (nörolojik semptomlar) Retinal hemorajiler (Roth Spot) Kalp : M.İ (septik infarkt) Dalak : Apse Böbrek : Apse Akciğer: Pulmoner emboli ile apse, pnömoni, infarkt (sağ kapak vejetasyonları ile) Janeway noktaları: Osler nodülleri : Mikotik anevrizma : Nonbakteriyal Trombotik Endokardit (NBTE): • Kapaklarda fibrin ve kan elemanlarından oluşan küçük (1-5 mm) vejetasyonlar vardır. Vejetasyonlar bakteri içermez (sterildirler). • İltahabi infiltrasyon, granülasyon dokusu fibrozis, olmaz • Kendiliğinden iyileşir • Lambl fazlalıkları olur NBTE Nedenleri Hiperkoagulasyon durumları /DİC da olduğu gibi (en sık neden). Pankreatik adenokanser mukus salgılayan diğer adeno ca’ler. Trosseau sendromunu bir komponenti olabilir. Kaşeksi (marantik endokardit) Eşlik ettiği diğer durumlar: Venöz trombozis, pulmoner tromboembolizm, promiyelositik lösemi, hiperöstrojenik durumlar, geniş yanıklar, sepsis kardiak ve pulmoner kateterizasyon. SLE Endokarditi (Libman-Sacks Endokarditi): • Kapaklarda steril küçük vejetasyonlardır. • Mitral ve triküspidin alt (ventriküler) yüzü sık tutulur. • Kapakta fibrinoid nekroz, iltihabi infiltrasyon, vaskülarite artışı ve fibrozis vardır. • Zamanla fibrozis ve RHD deki gibi kapak deformiteleri gelişir. Karsinoid Kalp Hastalığı: • Karsinoid Sendrom olgularında %50 vardır. • Sağ kalp endokardı ve sağ ventrikül kapakları çevresindeki endokardda kalın fibröz plaklar mevcuttur. • Bu plaklar atherom plaklarına benzer, ancak mural endokardda geniş alanlara yayılmıştır. Kardiyomyopati • Myokardda primer bir bozukluk sonucu oluşan kalp hastalığıdır. • Basınç veya volüm yükselmesine sekonder gelişmez • İnflamasyon yoktur. Dilate kardiyomiyopati En sık görülen tiptir. Kasılma işlevi bozuk, genişlemiş kalp odacıkları ile karakterize, İlerleyici primer bir miyokard hastalığıdır. Kontraktil (sistolik) disfonksiyon vardır. Tam kasılamayan dilate kalp boşluklarında Kanın göllenmesine bağlı mural trombus ve emboli gelişebilir. Mitral regüritasyon sıktır. Progresif kalp yetmezliği ve aritmiler ölüme neden olur. Dilate Kardiomyopati Nedenleri • • • • • • • • • İdiopatik olabilir Alkol bağımlılığı Peripartum Genetik Coxsackie B miyokarditi Hemokromatozis Kronik anemi Doksorubisin (adriamisin) toksisitesi Sarkoidoz. 2- Hipertrofik kardiyomyopati: (Asimetrik septal hipertrofi, İdiopatik hipertrofik subaortik stenoz) Sol ventrikülde Banana-like konfigürasyon. • İVS’da asimetrik düzensiz hipertrofi • Ventriküler çıkış obstruksiyonu • Vakaların % 100’ü O.D geçiĢli familyal özelliktedir. Hastalıkta en az 12 sarkomerik gende mutasyon olduğu saptanmıştır: • β myozin ağır zincir gen (βMHC) mutasyonu en sık olan mutasyondur. Morfoloji: Özellikle sol ventrikül serbest duvarı ve interventriküler septum hipertrofik olup sol ventriküler boşluk muz şeklinde daralmıştır (banana-like konfigürasyon) ve diastolde tam dolamaz (diastolik disfonksiyon). Birçok olguda, septum duvarı sol ventrikül duvarından kalındır. Septumdaki asimetrik düzensiz hipertrofi, subaortik bölgede daha belirgindir ve sistol sırasında ventriküler çıkış obstruksiyonu yapar. Restriktif Kardiyomiyopati: Etiyoloji: • İdiopatik olabilir. • Özellikle radyasyona bağlı fibrozis • Amiloidoz • Sarkoidoz • Metastatik tümörler • Hemokromatozis • Kalıtsal metabolik hastalıklar vb... Primer kalp tümörleri sıklık sırasına göre: Miksoma Llipom Papiller fibroelastom Rhabdomyom Anjiyosarkom Rhabdomyosarkom Kardiak Miksoma • Yetişkinlerdeki en sık primer kalp tümörüdür. • % 90 sol atriumda yerleşir. • Benigndir, ancak parçalanarak emboli yapma ve kapakları tıkama riski vardır. • Familyal tipi - Carney Sendromunda görülür (Multipl kardiak veya ekstrakardiak miksoma, pigmentasyon, Cushing Sendromu, testiste Sertoli hücreli tümör) Rhabdomyom • Bebeklik ve çocukluk döneminin en sık primer kalp tümörüdür. • Hamartom veya malformasyon olduğu da düşünülmektedir. • Tuberoz skleroz ile sık birlikteliği vardır. • Ventrikül lümenine protrude olur ve kapak orifisini tıkayabilirler. • Glikojen damlacıkları içeren geniş sitoplazmalı hücrelerden (spider-cell) oluşur.