Merdiven çıkma testi

EGZERSİZ TESTLERİ TİPLERİ VE
KPET ENDİKASYON VE
KONTRENDİKASYONLARI
Dr. Füsun Öner Eyüboğlu
Başkent Üniversitesi
Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Statik Testlerin tanıda kısıtlayıcı özellikleri:
İstirahat halinde yapılan kardiyak ve
solunumsal testler bu sistemlerin
fonksiyonel rezervini tam olarak
yansıtamaz.
Egzersiz Testleri (ET)
Fonksiyonel rezerv kapasitenin (öz.
kardiyopulmoner) değerlendirilmesini
sağlar.
EGZERSİZ TESTLERİ




Kalp-dolaşım
Solunum
Sinir-kas sitemi
Metabolik
* egzersizde gelişen
fizyolojik değişikliklerin
değerlendirilmesi
* sistemlerin egzersiz
rezervinin belirlenmesi
Egzersizle belirgin hale gelen dispne
 Açıklanamayan egzersiz intoleransı

Farklı kliniklere başvuran hastalar egzersiz
testleri ile değerlendirilmelidir.
ET Teknik Donanım

ET farklı özellikte teknik donanım
gerektirir.

BASİT
KOMPLİKE
Klinik amaca göre farklı testler seçilir

Egzersizle nefes Nedeni bilinmeyen
darlığı, hırıltı
nefes darlığı
Egzersiz
provokasyonu
Kardiyopulmoner
egzersiz testi
Tedavi etkinliği
6 DYT
Egzersiz test çeşitleri

Rampa Testleri

Koridor Testleri

Egzersiz Provakasyon Testleri

Kardiyak Stres Testi

Kardiyopulmoner Egzersiz Testleri
Egzersiz testleri Endikasyonları

Tanı

Preoperatif değerlendirme

Morbidite ve mortalite tayini

Klinik seyir takibi

Tedavi yanıtını belirleme

Merdiven çıkma testi:
 En basit ve en ekonomik ET
 Donanım gerektirmez.
 Toraks/üst
batın operasyon öncesinde
kullanılır.
 Komutlara uyabilen hastalarda submaksimal
egzersiz kapasitesine erişilebilir.


Pik VO2; çıkılan basamak sayısıyla koreledir.
2 kat çıkamayan olgularda postoperatif
komplikasyon daha fazla beklenir.
Merdiven çıkma testi:
 Metod
 Uygulama
 Monitörizasyon
Monitörizasyon
Standart yoktur
Metabolik ölçüm
İş yükü
İki aşamalı test:

Nadiren
ASKH’na
bağlı
dispneyi
değerlendirmek amacıyla kullanılmaktaydı.

Günümüzde tercih edilmiyor.
Koridor testleri
Monitörizasyon
Maksimum
kalp
hızına ulaşılamaz
Metabolik ölçüm
Yürüyüş mesafesini
belirlemek
Egzersize bağlı
desaturasyonun
belirlenmesi
Preoperatif
Mortalite
değerlendimesi
Prognoz takibi
Mekik (shuttle walk test)

Sesli uyaran ile koridorda
dakikalık yürüme hızı giderek
artırılır.

10 metre koridor uygun.

Metre/ tur sayısı belirlenir.

Pik VO2 ile korelasyonu 6DYT’ye
göre daha iyi.
6 Dakika Yürüme Testi (DYT)

12 DYT ile iyi koreledir.
Desaturasyonu değerlendirmek için
KPET’e üstündür.


Tedavi yanıtı için 54m artış gereklidir.

20, 30, 50 metre koridor kullanılabilir.

Yürüme bandında %14 daha
mesafe yürünebilmektedir.
az
6 DYT kullanım alanları

Tedavi yanıtını değerlendirme
 Medikal: Kalp ve akciğer hastalıkları
 Cerrahi: Transplantasyon, rezeksiyon, hacim küçültme
 Fizyoterapi

Morbidite ve mortalite tayini
 KKY
 PPH
 KOAH

Fonksiyonel kapasiteyi değerlendirmek





Kalp hast
Akciğer hst
Periferik damar hst.
Kistik fibrozis
Normal olgular
Egzersiz Provokasyon Testi

Egzersizi takiben gelişen
araştırmak için kullanılır.

Oda ısısı 20-25°C, nem %50 olmalı.

Hasta 2-3 dk’da maksimum kalp hızının %8090’ına ya da MVV’nin%40-60’ına ulaştırılır, en
az 4 dk bu hızda koşturulur.

Egzersiz sonrasında 3, 6, 15 ve 30.dk’da FEV1,
FEV1/FVC ölçülür.

%15 düşme pozitif kabul edilir.

Yürüme bandında bisiklet ergometrisinde,
merdivende yada koridorda yapılabilir.
nefes
darlığını
Kardiyak Stres Test

Myokardiyal iskemi varlığını göstermek
amacıyla yürüme bandında uygulanır.

Farklı protokoller seçilebilir.

EKG değişiklikleri, hasta yakınmaları
değerlendirilir.

En sık Bruce protokolü kullanılır
Kardiyopulmoner Egzersiz Testleri
(KPET)
KPET Endikasyonları

Egzersiz intoleransı, açıklanamayan efor
dispnesi araştırılması

Kardiyovasküler sistem hastalarının
değerlendirilmesi

Solunum sistemi hastalarının
değerlendirilmesi

Spesifik klinik uygulamalar
Egzersiz intoleransı, açıklanamayan
efor dispnesi araştırılması

Fonksiyonel
kapasite
değerlendirilmesi

Egzersizi
belirlenmesi

Kardiyopulmoner hst. birlikteliğinde
dispneye hangisi sebep oluyor

İstirahat
Kardiyopulmoner
testleri
normalken, efor dispnesi tanımlayan
hastalar
kısıtlayan
(Pik
VO2)
nedenlerin
Kardiyovasküler sistem hastalarının
değerlendirilmesi

Kalp yetmezliği

Kalp transplantasyonuna aday
seçimi

KVS için uygulanan egzersiz
tedavisine yanıt değerlendirmesi
Solunum sistemi hastalarının
değerlendirilmesi

Fonksiyonel bozukluk araştırılması

KOAH,
İAH,
PVH,
egzersiz
ile
indüklenen bronkospazm, kistik fibrozis

Gaz
değişim
değerlendirilmesi

Hipoksemi boyutunu değerlendirme

Tedavi yanıtının ölçümü
bozukluklarının
Özel durumlar

Preoperatif değerlendirme

AC hacim küçültücü cerrahi

Major abd. Cerrahi

Pulmoner rehabilitasyon takibi

Maluliyet tayini

Sağlıklılık değerlendirmesi
KPET Kontrendikasyonlar-1

Ciddi aort darlığı

KKY

Kontrolsüz hipertansiyon

Ventriküler anevrizma

Ciddi pulmoner hipertansiyon

Trombofilebit / intrakardiyak trombüs

Yakın zamanda sistemik/ pulmoner emboli

Akut perikardit
KPET Kontrendikasyonlar-2

PaO2<50mmHg

PaCO2>70mmHg

FEV1<%30 beklenenin

Son 4 haftada MI

Unstabil AP

2-3. derece blok

Hızlı ventriküler ya da atrial aritmiler

Ortopedik engel
Nefes darlığı
Anamnez, fizik inceleme, tam kan ve
biyokimya analizi, akciğer grafisi, EKG
SFT, DLCO, AKG
Anormal ise düşünülen
hastalığa yönelik tetkikler
Sonuçlar normal ise
BPT ya da kardiyak testler
Normal
Anormal
Uygun ileri tetkik ya da tedavi
KPET
Normalse takibi
sonlandırın
Sonuçlarla uyumlu hastalığa
yönelik ileri tetkik, tedavi ve takip
KPET uygulamaları
Yürüme bandı

İstirahat ve ısınma döneminden sonra hız
ve eğim artırılır.

Uyum ve
seçilebilir.

Daha büyük bir alan gerekir.

Ellerden
destek
alınması
değerleri etkileyebilir.

İş yükü?
kooperasyona
göre
protokol
metabolik
Yürüme bandı

Eğim ve hız artar.

Artefakt daha çok.

Daha tanıdık egzersiz.


Maks.egzersize daha
çabuk ulaşır.
Kollardan destek
alınabilir.

İş yükü hesaplanamaz.

Hasta için daha uygun

Sağlıklı olgu için daha
uygun

Adımlama paterni
kişiye göre değişken.

Hastanın düşme riski
var.

Daha fazla kas grubu
kullanılır.
KPET uygulamaları
Bisiklet ergometrisi

İstirahat ve ısınma dönemi sonrasında watt
artırılır.

Mekanik ya
artırılabilir.

İş yükü standart formülle hesaplanır.

20, 30, 50 watt uygulandığında PVO2, ATVO2 ve
maksimum iş farklı bulunmamış.

Solunum sistemi için daha kullanışlı.
da
elektronik
olarak
yük
Bisiklet Ergometrisi











Watt cinsinden iş yükü uygulanır.
Yürüyüş ve koşmaya göre az tanıdık bir egzersiz.
Egzersiz paterninde değişiklik az.
Düşme riski yok.
Daha az kas grubu kullanılır.
Artefakt daha az.
Kollardan destek alma daha az.
İş yükü hesaplanabilir.
Ramp protokolleri ve endurans testler için daha
uygun.
Ventilasyon ve laktat üretimi hafifçe daha yüksek.
Oksijen tüketimi %7-10 daha düşüktür.
KPET uygulamaları
Kol ergometrisi

Alt ekstremite kullanılamıyorsa tercih
edilebilir.

Az sayıda kas grubu çalıştırılabilir.

Beklenen PVO2’nin %70’ine ulaşılabilir.
Her 3 yöntemde de;
VO2, VCO2, HR, VE, IC, TV, 12 derivasyon
EKG monitörizasyonu yapılabilmektedir.
Yöntem
Teknik
Donanım
Merdiven
Çıkma
0
6 DYT
+
Yoğunluk
Değerlendirm
e
~mak/mak
Postop risk
Fonk.
kapasite
0
0
0
Fonk
kapasite
++
++
+
Submak/mak
Standardizasyon
Tekrar
Edilebilirlik
Maliyet
++
Max
Fonk
kapasite
+++
++
+
Egzersiz
provokasyon
+++
Submak.
Havayolu
duyarlılığı
++
++
++
Kardiyak
stres test
+++
Submak
İskemi aritmi
+++
+++
+++
KPET
++++
Mak
Fonk. kapasite
Birden çok
sistem
değerlendirilir
++
+++
++++
Shuttle
test