Sayısal bilgisayar elektronik bir sistemdir

Sayısal bilgisayar elektronik bir sistemdir
Sistem biriminin içinde iki durumlu düzenekler yer alır
0 yok
1 var
Sistem birimini BITlerle temsil edilebilecek makine durumları olarak
gerçekleşir
ikili sayı sistemi sayısı Binary digiT BIT
Harfler ( A,Z)
Rakamlar(0,9)
Özel işaretler(#,*4…)
Giriş birimleri sistem birimine karakterlerden oluşan girdi sağlar
KODLAMA SİSTEMLERİ
Binary codoc decimal BCD
(İkili kodlanmış onlu)
Birkarakter6-Bit yardımıyla gösterilir
A—11-- 0001
X—1—0-- 2
XX –00—01—10—11—4----------------- 2^6 =64
----------------------------------------------------------Extended BCD Interchange code EBCDIC
Bir karakter 8-Bit yardımıyla gösterilir---2^8=256
PC Peronal Computer Kişisel Bilgisayar
American Standart Code Information Interchange
ASCII
Bir karakter 8-Bit yardımıyla gösterilir---2^8=256
UNICODE
Bir karakter16-Bit yardımıyla gösterilir---2^16=65536
Giriş birimleri sistem birimine karakterlerden oluşan girdi sağlarken
bilgisayarda geçerli kodlamalar uyarınca iki durumlu düzeneklerde ifade
edilebilecek dönüşümü gerçekleştirir.
Sistem birimi
----aritmetik mantık birimi
-----kontrol birimi
-----bellek
Çıkış birimleri sistem biriminin dışına çıktı sağlarken bilgisayarda geçerli
kodlamalar uyarınca iki durumlu düzeneklerde ifade edilebilecek
değerleri günlük hayatta dönüşümü gerçekleştirir.
KODLAMA SİSTEMLERİ
1)Binary Coded Decimal-BCD
Her bir karakter 6 bit yardımıyla temsil edilmekteydi
26=64
2)Extended BCD Interchange Code- EBCDIC
Her bir karakter 8 bit ile temsil edilir.
28=256
3)American standart code for information interchande-ASCII
Her bir karakter 8 bit ile temsil edilir
4)UNICODE
Her bir karakter 16 bit yardımıyla temsil edilir
İkili sistemin her biri 0 veya 1 ine bit denir.
(Binary digit`in kısaltılması)
Sekiz bit birleşerek bir BYTE ‘ı oluşturur
Bir BYTE kabaca bir karaktere(harf,rakam,özel işaret) veya ana bellekte
adreslenebilir en küçük depolama yerine eşdeğerdir.
Bellek kapasitesi BYTE cinsinden ölçülür.
8 BIT=1 BYTE
1024 BYTE≈1000 BYTE=1 KILOBAYTE(KB)
1024 KB≈1000 KB=1 MEGABYTE (MB)
1024 MG≈1000 MG= 1 GIGABYTE (GB)
VEYA
KILOBYTE BİN BYTE
MEGABYTE MİLYON BYTE
GIGABYTE MİLYAR BYTE
TERABYTE TRİLYON BYTE
Bilgisayarda işlem yapmakta kullanılan başka bir birim yoktur.işlemci
bilgisayarın en önemli unsurudur.Bilgisayarda gerçekleştirilen her şey
işlemci arayıcılığıyla gerçekleştirilir.
İşlemcinin bir işi yapabilmesi için 2 şeyi bilmesi gerekir.
-Hangi işlemin yapılacağı
-Bu işlemin hangi sayılar üzerinde yapılacağını
Bunlar ana bellek adı verilen bir birimde saklanır.
Ana Bellek=işlemciye bağlı olan bellek ünitesidir.Bilgisayarın herhangi
bir anda işlemek durumunda olduğu bilgilerin saklandığı bellektir.
RAM(random Access memory)
Rassal erişimli bellektir.Ana belleğin kullanıcılara ayrılan kısmıdır.
Okuma ve yazma faaliyeti gerçekleştirilir.İşlemci ana belleğin istediği
adresine erişebilir,eriştiği adresteki veriyi okuyabilir ve değiştirebilir.
Çalıştırılan programlar bu belleğe yüklenir . Bilgisayar kapatıldığında bu
bellek üzerindeki bilgiler silinir.
ROM(read only memory)
Salt okunur bellektir.Ana belleğin bilgisayar tarafından kullanılan
kısmıdır.bilgisayarın işleyişinin temel kurallarının kayıtlı olduğu bellektir.
ROM işlemci tarafından okunabilir ama ROM daki veriler değiştirilemez.
Bilgisayarın kapanması ile bu bellekte yer alan bilgiler silinmez.
Diğer Bellek: PROM EPROM..
İşlemcinin hızı:Saniyede yapılan işlem ile ölçülür.ölçü birimi HERTZ(Hz)
Sistem saatinin darbeleri arasındaki süre bilgisayar birimlerinin en basit
bir işi gerçekleşirebilmeleri için gerekli olan süredir
1 Hz =saniyede 1 darbe
1 KHz =saniyede 1000 darbe
1 MHz =saniyede 1000 000 darbe
1 GHz =saniyede 1000 000 000 darbe
İşlemci ve ana bellek bir bilgisayarın ana bileşenlerini meydana getirir.
İşlemcilerin hızı ve belleklerin büyüklüğü bilgisayarın yeteneklerini
göstermektedir.
VERİ YOLLARI:
İşlemci ile ana bellek ya da çevre birimleri ile işlemci ve ana bellek
arasındaki karşılıklı olarak sürekli bir veri transferi vardır.
Söz konusu veri transferi veri yolu adı verilen bağlantılar arayıcılığıyla
sağlanır. Veri yollarının genişliği ve veri transfer hızı bilgisayarın hızını
etkileyen en önemli faktörlerden biridir.
Hücre adreslerinin taşınması amacıyla kullanılan bağlantılar da adres
yolu adını almaktadır.
Bilgisayar bileşenlerinin birbiriyle eşgüdümlü çalışabilmesi için gereken
bilgiler denetim yolu adı verilen bağlantılar arayıcılığıyla sağlanır.
Kullanıcının bilgisayara gerekli komut ve verileri verebilmesi bu komut
ve verileri ilerde kullanmak üzere saklayabilmesi vb. işler için temel
işlemci ve ana bellek dışında çeşitli birimler gerekir.bu veriler 3 ana
başlık altında incelenir;
1.Giriş – çıkış birimleri
Kullanıcının bilgisayara komut ve veri girişi yapmasını bilgisayarında
kullanıcıya uyarı ya da sonuçları iletmesini sağlayan birimlerdir
-klavye
-fare
-yazıcı
-ekran
KLAVYE=en klasik ve yaygın kullanılan giriş birimidir,klavye bir tuş
takımıdır.
-karakter tuşları
-fonksiyon tuşları
-sayısal tuşlar
-özel amaçlı tuşlar ve imleç denetim tuşları
(kullanılan dile göre Q veya F klavye vardır)
YAZICI=kalıcı çıktı almak için kullanılan çıkış birimidir.
SATIR YAZICI=Bir satırı dizen ve bir kerede basan yazıcılardır.Çok hızlı
çıktı üretebilirler.Günümüzün satır yazıcıları dakikada on binlerce satır
yazabilmektedirler ancak yeterince esnek değildirler.Yalnızca kendi
karakter setlerinde var olan karakterleri basabilir ve satır aralarına
herhangi bir işaret koyamadıklarından örneğin kesintisiz grafik
çizemezler.Kişisel bilgisayarlarda kullanılmaz.
NOKTA VURUŞLU YAZICILAR=Bu tür yazıcılarda bir sütun halinde
dizilmiş olan iğnelerin mürekkepli bir şeride vurması yardımıyla kağıt
üzerinde noktalar oluşturur.Bu yazıcılar son derece yavaştır ama satır
yazıcılara kıyasla son derece uzuz olduğu için bir çok uygulamada
kullanılır.örn belediye faturaları , kdv fişleri..
SAYFA YAZICILAR=Sayfanın tamamını hazırlayıp bi kerede basan
yazıcılardır.kitap , gazete dergi..
Sayfa yazıcılar lazer, termal ya da mürekkep püskürtmeli olmak üzere
farklı teknolojileri kullanabilirler.
EKRAN=Kalıcı çıktı istenmediği durumlarda kullanılan çıktı birimidir.
Ekranlardaki görüntüyü meydana getiren küçük noktalara piksel denir
Günümüz bilgisayarların ekranlarında düşeyde 768, yatayda 1024 dilim
olması olağandır.Böyle bir ekran 768*1024=786432 pikselden meydana
gelmektedir ve ekran çözünürlüğü 768*1024 tür.
Günümüz bilgisayarlarında her piksel milyarlarca farklı renkten herhangi
birimi alabilir.Ekranların çok sayıda pikselden meydana gelmesi ve
piksellerin çok farklı renkler alabilmeleri yüzünden ekranların doğrudan
işlemci aracılığıyla kontrol etmek sakıncalıdır.Bu işi kişisel
bilgisayarlarda ekran kartı adı verilen özel donanım birimleri üstlenir.
Bu nedenle ekran performansı ekran ile birlikte ekran kartının
kapasitesine de bağlıdır.
Ekran kartları bilgisayarın ana kartı üzerine monte edilmiştir.Ekran
kablosu bilgisayarın kasasının arkasında ekrana ait olan yere bağlanır ve
bu kablo aracılığıyla ekran kartı ile haberleşir.Ekran kartı da ana kart
üzerindeki veri yolları aracılığıyla işlemci ile bağlantılıdır. Veri yolu
işlemci ile bellek arasında karşılıklı olarak verinin taşındığı yoldur.
FARE=Ekranda çeşitli noktaları çeşitli biçimlerde uyararak bilgisayara
bilgi yada tercihlerimizi ulaştırmamızı sağlayan giriş cihazıdır.Dolayısıyla
farenin kullanımı ancak ekran teknolojisi kabul edilebilir düzeyde
geliştikten sonra mümkün olur.
YOL FARESİ:Günümüzde en yaygın kullanılan fare türüdür.Masanın
üzerinde kullanıcı tarafından hareket ettirildikçe bu hareketi bilgisayara
aktarır. Bilgisayar farenin hareketine paralel olarak ekrandaki imleci
hareket ettirir.farenin hareket ettirilmesi sırasında masaya temas eden
top döner topun dönmesi mekanik olarak bu dönmeyi algılayan silindirler
aracılığıyla bilgisayara aktarılır.
OPTİK FARELER=Bu tür farelerde mekanik unsurlar yoktur optik fare
özel altlığı üzerinde hareket ettirilir ve farenin hareketi bu özel altlık
yardımıyla optik olarak algılanıp bilgisayara aktarılır.
İZ TOPU=Yaygın olarak dizüstü bilgisayarlarda kullanılan fare türüdür
İz topunun prensipleri yol faresi ile aynıdır.Farkı fare topunun bir uva
içinde bilgisayara yerleştirilmiş olmasıdır.
2.YARDIMCI BELLEK BİRİMLERİ
Bilgisayarda veri ve programların saklandığı ortamlar yardımcı bellek
ortamlarıdır.
Günümüzde en yaygın olarak kullanılan yardımcı bellek ortamları sabit
diskler disketlet CDler DVDler ..Bunların dışında büyük miktarlı verileri
yedeklemek amacıyla başvurulan teyp ya da kartuş gibi..
Sabit diskler:Kısaca disk olarak adlandırılırlar doğrudan ana bellek ve
işlemci ile bağlantılıdır.çok sayıda manyetik plaktan meydana
gelmektedir. Disklerin kapasiteleri GB mertebesindedir.
Disketler:Kapasitesi çok düşük taşınabilir bellek birimidir.bir tek
manyatik plaktan meydana gelir.Erişim hızları diğer ortamlara göre hala
çok düşüktür.kapasiteleri 1.44 MB dır.
CD’ler:(Compact disc):fonksiyonel olarak daha hızlı güvenli ve daha
yüksek kapasiteli birer disket olarak düşünülebilir.daha güvenlidirler,
çünkü verileri okumak için fiziksel temaz gerçekleşmez sürücü verileri
lazer ışınları yardımıyla okur kapasiteleri 700 MB civarındadır.
DVD’ler(digital video disc): cdlerin 20 katı kadar veri depolayabilirler bu
yüzden günümüzde DVDler genellikle sinema filmlerinin sayısal ortamda
saklanması amacıyla kullanılır
3.DİĞER ÇEVRE BİRİMLERİ
Tarayıcılar :çizim ve fotoğrafların sayısallaştırılarak bilgisayar ortamına
aktarılmasını sağlayan cihazlardır
Ses araçları:ses işlemek amacıyla kullanılan donanım birimleridir. Örn.
ses kartı hoparlör mikrofon…
Sayısal kameralar:bilgisayarın hareketli görüntüleri işleyebilmesi için bu
görüntüleri sayısallaştıran ve bilgisayar ortamına aktarımını sağlayan
donanım birimleridir.
Televizyon kartı:hareketli görüntünün bir kaynağı da TV
yayınlarıdır.bilgisayara takılacak bir tv kartı yardımıyla tv yayınları da
bilgisayara aktarılabilir.
Modemler:günümüzde hemen her türlü iletim sayısallaştırılmıştır.
Modemler telefon hatlarını kullanarak bilgisayarlar arasında iletişimi ve
dolayısıyla veri transferini sağlayan cihazlardır.