Bilişsel Öğrenme ve İşleyen Bellek

Bilişsel Öğrenme ve İşleyen Bellek - Genç Gelişim Kişisel Gelişim
Günümüz, öğrenme ve beyin üzerine kapsamlı araştırmaların yapıldığı bir süreci barındırıyor.
Bu araştırmalara ışık tutan, sonuç olarak ortaya çıkan popüler bir kavram var; “Bilişsel
öğrenme”. Eskiden okuduğunu anlamayla ilgili sadece dilbilgisiyle ilgili eksikliklerin etkili olduğu
düşünülürken, şimdi artık okuma ve anlama süresi boyunca zihinsel süreçlerin neler olduğunun
incelenmesi gerektiği düşünülüyor. İşte bilişsel öğrenme de tanım olarak bu konuyu kapsıyor.
Bilişsel Öğrenme: “İnsan zihni bilgiyi alır, işler, biçim ve içeriğini değiştirir, depolar, gerektiği
zaman geri getirir ve tepkiler üretir.” Bilişsel öğrenme sürecindeki araştırmaları desteklemesi için
oluşan “bilişsel psikoloji” diye bir alan bile var. Bilişsel psikoloji; algılama, öğrenme, hatırlama,
düşünme, usa vurma ve anlama gibi tüm zihinsel becerilerimizi içeren insan bilişiminin bilimsel
olarak araştırılmasıdır.
Bilişsel öğrenme araştırmaları, zihinsel aşamaların temelini oluşturan belleğin yapısını inceliyor.
Bellek, okuma anlama sürecinde vazgeçilmez öneme sahiptir. Okuma anlama sürecinde,
metindeki kelimelerin işlenip çözümlenmesi ve metinden gelen bilginin, bireyin daha önceden
edinip uzun süreli belleğinde depolamış olduğu art alan bilgisiyle uyumlu hale getirilmesi ve
ortaya çıkacak uyumsuzlukların giderilmesi gibi süreçler, işleyen bellek içerisinde meydana
gelmektedir.
İşleyen belleğin zihindeki konumuyla ilgili iki görüş var. Birincisi; "İşleyen bellek kısa süreli
belleğin ta kendisidir" diyenler var. İkinci olarak ise; İşleyen bellek, uzun süreli belleğin (usb),
kısa süreli bellekle olan sınırında bulunan ve uzun süreli belleğin “aktif” kısmıdır diyenler var.
Usb, adeta bir depo gibidir, hard disk gibidir, bu hard diskteki herhangi bir belgenin ihtiyaç
duyulduğu zaman işlem yapılabilecek (geliştirme, silme, düzeltme gibi) düzeye, yani kısa süreli
belleğe geçmesi için işleyen bellek, gerekli taşımayı (anımsama, geri getirme) en doğru şekilde
yapabilmelidir. Kısa süreli bellek, mutfak tezgahı, uzun süreli bellek kiler/depo, işleyen bellek de
taşımayı yapan hamalmış gibi düşünülebilir. Hamal, malzeme gerektiğinde depodan alır getirir,
yemek hazırlandıktan sonra (yani bilgilerle eski bilgiler uyumlu hale gelip, öğrenme
gerçekleştikten sonra) tekrar yeni ürünü kalıcı depoya götürür.
1/2
Bilişsel Öğrenme ve İşleyen Bellek - Genç Gelişim Kişisel Gelişim
Sonuç olarak; işleyen bellek öğrenme işleminin kusursuz gerçekleşmesi için kusursuz
çalışmalıdır. Tezgahınızda ne kadar çok mutfak malzemesi olursa olsun, deponuz ne kadar
büyük ve dolu olursa olsun, köprünüz (işleyen belleğiniz) yıkılmışsa veya sallanıyorsa,
okuma-anlama, öğrenme asla gerçekleşmeyecektir.
Mücahit Aköz
www.gencgelisim.com
2/2