BOŞALTIM VE BOŞALTIM SİSTEMİ NE DEMEKTİR? Hücrelerde oluşan zararlı ve atık maddelerin canlıdan uzaklaştırılması olayına boşaltım denir. Zararlı atık maddelerin vücuttan dışarı atılmasını sağlayan organlar topluluğuna da boşaltım sistemi denir. BOŞALTIMA YARDIMCI ORGANLAR ve BOŞALTIM SİSTEMİ ORGANLARI NELERDİR? BOŞALTIM SİSTEMİ ORGANLARI BÖBREKLER ÜRETER(İDRAR KANALI) İDRAR KESESİ ÜRETRA BÖBREKLER Karın boşluğunda ,bel omurlarımızın iki yanında bulunan bir çift organımızdır. Böbrekler,kanı süzerek kandaki zararlı maddelerin,suyun fazlasının,bazı minerallerin ve ürenin idrar ile vücuttan dışarı atılmasını sağlar. Kanın süzülmesi sırasında ,kandaki besin yapıtaşları ,vitamin,su gibi yararlı maddelerinde korunarak vücuttan dışarı atılmasını engeller. ÜRETER(İDRAR KANALI) ÜRETER Üreterin görevi :idrarı taşımaktır. İDRAR KESESİ Üreterden(idrar kanalından) gelen idrarın ,bir süre depolandığı yerdir. İDRAR KESESİ ÜRETRA ÜRETRA BÖBREKLERDE İDRAR OLUŞUMU Kan ,böbrek atardamarı ile böbreklerdeki nefronlara gelir. Nefronlar ,kandaki atık maddeleri süzer. NEFRON BOŞALTIMA YARDIMCI ORGANLAR AKCİĞERLER DERİ KARACİĞER KALIN BAĞIRSAK AKCİĞERLER Kandaki karbondioksit ve suyu soluk alıp-verme sırasında vücuttan dışarı atar. DERİ Vücuttan suyun ve tuzun fazlasını ter ile dışarı atar. KARACİĞER Proteinlerin sindirilmesi sonucu oluşan zararlı maddeleri ,daha az zararlı olan üreye dönüştürerek kandaki zararlı madde miktarını azaltır. KALIN BAĞIRSAK Sindirim sonucu oluşan besin atıklarının ,suyun ve karaciğer tarafından üretilen safranın vücuttan dışarı atılmasını sağlar. BOŞALTIM SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI Boşaltım sistemi ile ilgili rahatsızlıklardan bazıları; Böbrek iltihabı, böbrek taşı, nefrit, böbrek yetmezliği, Üremi Şeker hastalığına ,yüksek tansiyona bağlı böbrek rahatsızlıkları İdrar torbası ve idrar yolları iltihabı v.b Böbrek Taşları: Besinlerle alınan fazla kalsiyum,D vitamini ve azot bileşikleri böbreklerde kristalleşip çökelebilir. Bu çökeltiler kum tanesi kadar küçük olabileceği gibi birbiriyle birleşerek büyük taşlara da dönüşebilir. Sancı ve idrarda kan görülmesi gibi belirtileri vardır. Böbrek taşları oluşumunu engellemek için bol sıvı gıdalar alınmalı,hareketli olmaya özen göstermeli, günlük egzersizler düzenli olarak yapılmalı, süt ürünlerinin ve tuzun fazla miktarda tüketilmemesine dikkat edilmelidir. Böbrek taşları küçükse düşürülebilir.Büyük olduğu durumlarda ,özel ışınlarla kırılarak düşürülmesi sağlanabilir.Yada ameliyatla alınır. Böbrek İltihaplanmaları: İdrarın ağrılı akması,bel ağrısı, halsizlik,yüksek ateş,üşüme,titreme gibi belirtileri vardır. Nefrit: Böbreğin yapı ve görev birimi olan nefronların iltihaplanmasıdır.Boğazda yerleşe beta mikroplarından veya ota kulak ve deri iltihaplarından kaynaklanır.Yüz , göz ve ayak bileklerinin şişmesi şeklinde belirtileri vardır. Üremi: Böbrek yetmezliği sonucu idrarla atılması gereken maddelerin vücutta birikmesidir.Tüm vücudun dengesini bozar. Böbrek Yetmezliği: Böbreklerin görevlerini yapamaz hale gelmesidir.Geçici veya sürekli olabilir.Böbreklerin olmaması veya yetmezliği durumunda hasta olan kişi diyaliz aletine bağlanır. Diyaliz: Hasta atardamarlarından alınan kan ,diyaliz sıvısından geçirilerek ,kan içerisindeki üre gibi atılması gereken maddeleri temizler.Bir diyaliz işlemi yaklaşık olarak 6 saat sürer.Hastaya haftada 2-3 defa uygulanır. HAZIRLAYAN:HAKAN MAVİLİ SINIF:7/A SİZLERİ ÇOK SEVİYORUM….. ÖĞRETMEN:BİRİÇİ ÖĞRETMENİMİ TUNÇER ALTIPARMAK