öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme

ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ
VE MATERYAL TASARIMI
1
YRD. DOÇ. DR. NECATI HIRÇA
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
BÖLÜM 1:
EĞİTİM, ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ VE
İLETİŞİM
2
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
3
“Eğitim” sözcüğünden ne anlıyorsunuz?
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
4
Davranışcı yaklaşıma göre eğitim, bireyin davranışında
kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik
değişme meydana getirme sürecidir.
Selahattin Ertürk
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
5
Yapılandırmacı yaklaşıma göre eğitim, yaşantılar,
deneyimler, gözlemler ve deneme-yanılma yoluyla
bireyin kendi bilişsel şemalarını yapılandırma
sürecidir.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
6
Bireyin (insanın) eğitim açısından üç önemli
boyutu vardır. Bunlar biyolojik, kültürel ve
sosyal boyutlarıdır.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
7
 Biyolojik boyutu canlı organizma oluşundan
kaynaklanır.
 Kültürel boyutu sosyal yolla iletilen davranış
biçimleri, sanat, inanç, gelenek ve insan çalışma ve
düşüncelerinin tüm ürünleridir.
 Sosyal boyutu organize gruplar halinde
yaşamasından kaynaklanır.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
8
 Yaşantı: Bireyin çevresiyle etkileşiminin bireyde
bıraktığı izlenimdir.
 Kasıt: Bireyde oluşması istenilen davranış
değişikliklerinin daha önceden seçilmiş,
hedeflenmiş ve tesadüfi olmadığını belirtmek için
kullanılmıştır.
 İstendik: Davranış değişikliklerinin neler
olacağının daha önceden tasarlandığını göstermek
için kullanılmıştır.
 Süreç: Bir işi sonuçlandırmakta yerine getirilen
eylemler, işler dizisi.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
TEKNOLOJİ
9
 Teknoloji: Endüstriyel ve ticari hedeflere ulaşmak
amacıyla kullanılan bilimsel yöntem ve
materyaller.
 Eğitim Teknolojisi: Genelde eğitime, özelde
öğrenme durumuna egemen olabilmek için ilgili
bilgi ve becerilerin işe koşulmasıyla öğrenme yada
eğitim süreçlerinin işlevsel olarak
yapısallaştırılmasıdır. (Cevat Alkan, 1998).
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
 Öğretim Teknolojisi İletişim ve Öğrenme
Arasındaki İlişkiler
10
 Öğretim Teknolojisi: Bilimsel yöntem ve
materyallerin öğretimsel problemlere uygulanması
sürecidir.
 Öğretim, öğrenmenin gerçekleşmesi için bilginin
ve ortamın düzenlenmesi.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
11
Öğrenme,
 bireyin davranışlarındaki gözlemlenebilir
değişimlerdir (davranışçı kuram),
 dışsal uyarıcıların içsel ya da zihinsel süreçlerle
işlenmesi (bilişsel kuram),
 öğrenenin duyu organları aracılığıyla algıladığı
nesne, olay, olgu ya da kavramlara ilişkin zihninde
kendi gerçeğini (bilgilerini) yapılandırması ya da
önceki deneyimlerine dayalı olarak gerçeği
yorumlaması sürecidir (yapılandırmacı yaklaşım)
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Öğretim Teknolojisi İletişim ve Öğrenme Arasındaki İlişkiler, devam...
12
Öğrenci, eğitim sırasında yeni davranışlar
geliştirmek veya davranış değişikliği oluşturmak
üzere öğretmenle ya da eğitimciyle ve onun
düzenlediği çevreyle etkileşimde bulunan kişi.
İletişim, iki birim arasında konuşma, sinyal, yazı
yada davranış gibi yollarla bilgi, mesaj ve düşünce
alış-verişi.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
13
 Öğretim teknolojisi, öğrenci-öğretmen veya
öğrenci-çevre arasında bilgi, mesaj ve düşünce alışverişinin en etkili biçimde gerçekleştirmek için
bilgi ve materyallerin işe koşulmasıdır.
 İletişim sürecini etkili kılabilme çabası da
denilebilir.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
İLETİŞİM SÜRECİ
14
ÖĞRETMEN
MESAJ
KANAL
YÖNTEM
ÖĞRENCİ
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
İLETİŞİM SÜRECİ devam...
15
 Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir.
 Alıcı mesajın gönderildiği birimdir.
 Mesaj iletişimin içeriğidir.
 Kanal mesajın sunuluş biçimidir.
 Dönüt alıcının mesaja verdiği tepkidir.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
İLETİŞİM SÜRECİ
TEMEL ÖGELERİ
KAYNAK
DAVRANIŞLAR
• Fikir
• Bilgi
• Duygu
• Tutum
• Beceri
MESAJ
SEMBOLLER
• Gerçek Eşya
• Modeller
• Resim
• Yazı
• İşaretler
• Hareket
• Ses
• Çizim
KANAL
İLETİCİ ARAÇ VE
YÖNTEMLER
• Sözsüz İletişim
• Ses İleten Araçlar
• Sözlü İletişim
• Resim İleten Araçlar
• Basılı ve Yazılı Araçlar
• Yöntemler
ALICI
DAVRANIŞLAR
•Fikir
•Bilgi
•Duygu
•Tutum
•Beceri
DÖNÜT (GERİ-BİLDİRİM)
16
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Öğretme-Öğrenme Süreci ile İletişim Süreci
Arasındaki Benzerlik 17
ÖĞRETMEN
(Kaynak)
İÇERİK
(Mesaj)
Öğretim Araç ve Yöntemleri
(Kanal)
Öğrenme Tepkileri (Dönüt)
ÖĞRENCİ
(Alıcı)
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Eğitimde İletişim Sürecinin Ögeleri
18
 Kaynak, hedeflediği kişi yada grupta davranış
değişikliği oluşturmak üzere iletişim sürecini
başlatan kimse.
 Mesaj, bir iletişim sürecinde iletişime esas olan
haber yada bilgi.
 Kanal, mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç
ve yöntemler.
 Alıcı, kaynaktan gelen mesajın iletici araç ve
yöntemleri takip ederek ulaştığı kişi.
 Dönüt, kaynaktan gelen mesaja alıcının
gösterdiği tepkinin tekrar kaynağa ulaşması
surecidir.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı
19
 Yaşantı alanı, bireyin etkileşimde bulunduğu sosyal
ve fiziksel çevresi. (İ. Zencirci)
 Öğrencilere sunulan bir materyal öğrencilerin
yaşantı alanlarının kapsama alanı içinde ise, yani
öğrenciler sunulan materyal ile ilgili gerekli ön
öğrenmelere sahip iseler ve materyal ile sunulan
kavramlara yabancı değilseler istenen davranış
değişikliği gerçekleşebilir.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Sınıf içinde iletişimin hedeflerine
ulaşabilmesi için, “öncelikle alıcının kaynak
tarafından iyi tanımlanması, iletilmesi
istenen özelliklerin alıcıya uygunluğu ve
mesajın alıcı üzerindeki anlamlılığının iyi
bir şekilde belirlenmesi gerekir.”

20
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
 Ortak yaşantı alanı, kaynak ve alıcının yaşantı alanlarının
kesiştiği bölüm olarak tanımlanmaktadır.
21
Yaşantı Alanı
Kaynak Kodlama
Ortak
Yaşantı Alanı
Mesaj
Geri Bildirim
Yaşantı Alanı
Kod Çözme
Alıcı
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
22
Bir iletişim sürecinin etkililiği;
 Simgelerin benzer biçimde tanımlanmasına,
 Dilin anlaşılır bir şekilde kullanılmasına,
 Çoklu kanal kullanılmasına,
 Dönüt sisteminin sağlanmasına bağlıdır.
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Sağlıklı bir iletişim kurulmasını engelleyen bazı
noktalar şunlardır:
23
 Psikolojik engeller
 Semantik engeller: konuşma dili ile ilgili engeller
 Statü: Kaynak ve alıcının sosyal ve formal statüler
 Korunma: Savunma mekanizmaları (yükümlülükten kaçma)
 Alan: İletişim merkezi ile birimler arasındaki uzaklık
 Hiyerarşi: Katı ve hiyerarşik sınıflamadan dolayı kanalların
tıkanıklığı
 Uyutma: Mesajların ihmali yada önemsiz sayılması
 Sınırlama: Mesajların iletim sırasında sınırlanması ve gizli
tutulması
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Sınıf içi iletişimi geliştirmek için,
24
 Ders iyi bir şekilde planlanmalı
 Öğrenci ihtiyaç, yetenek ve ilgileri
değerlendirilmeli
 Öğrencilerin ilgisini dağıtan durumlar ortadan
kaldırılmalı
 Birden fazla duyu organına hitab eden araçgereçler kullanılmalı
 Zor ve çok teknik olan öğretim araçları
kullanılmamalıdır.