öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme

ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ
VE
MATERYAL GELİŞTİRME
Yrd. Doç. Dr. Erol Asker
1
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
TEKNOLOJİ
Tanım: Endüstriyel ve ticari hedeflere
ulaşmak amacıyla kullanılan bilimsel
yöntem ve materyaller.
Eğitim Teknolojisi:
Genelde eğitime, özelde öğrenme
durumuna egemen olabilmek için ilgili bilgi
ve becerilerin işe koşulmasıyla öğrenme
yada eğitim süreçlerinin işlevsel olarak
yapısallaştırılmasıdır. (Cevat Alkan, 1998)
2
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Öğretim Teknolojisi
Bilimsel yöntem ve materyallerin
öğretimsel problemlere uygulanması
sürecidir.
Öğretim Teknolojisi İletişim ve Öğrenme
Arasındaki İlişkiler
Öğretim, öğrenmenin gerçekleşmesi için
bilginin ve ortamın düzenlenmesi.
3
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Öğrenme,
 bireyin davranışlarındaki gözlemlenebilir
değişimlerdir (davranışçı kuram),
 dışsal uyarıcıların içsel ya da zihinsel süreçlerle
işlenmesi (bilişsel kuram),
 öğrenenin duyu organları aracılığıyla algıladığı
nesne, olay, olgu ya da kavramlara ilişkin
zihninde kendi gerçeğini (bilgilerini)
yapılandırması ya da önceki deneyimlerine
dayalı olarak gerçeği yorumlaması sürecidir
(yapılandırmacı yaklaşım)
4
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Öğretim Teknolojisi İletişim ve Öğrenme Arasındaki İlişkiler, devam...
Öğrenci, eğitim sırasında yeni davranışlar
geliştirmek veya davranış değişikliği
oluşturmak üzere öğretmenle ya da
eğitimciyle ve onun düzenlediği çevreyle
etkileşimde bulunan kişi.
İletişim, iki birim arasında konuşma, sinyal,
yazı yada davranış gibi yollarla bilgi, mesaj
ve düşünce alış-verişi.
5
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Öğretim teknolojisi, öğrenci-öğretmen
veya öğrenci-çevre arasında bilgi, mesaj
ve düşünce alış-verişinin en etkili biçimde
gerçekleştirmek için bilgi ve materyallerin
işe koşulmasıdır.
İletişim sürecini etkili kılabilme çabası da
denilebilir.
6
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
İLETİŞİM SÜRECİ
ÖĞRETMEN
MESAJ
ÖĞRENCİ
KANAL
YÖNTEM
7
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
İLETİŞİM SÜRECİ devam...
Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir.
Alıcı mesajın gönderildiği birimdir.
Mesaj iletişimin içeriğidir.
Kanal mesajın sunuluş biçimidir.
Dönüt alıcının mesaja verdiği tepkidir.
8
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
İLETİŞİM SÜRECİ
TEMEL ÖGELERİ
KAYNAK
DAVRANIŞLAR
• Fikir
• Bilgi
• Duygu
• Tutum
• Beceri
MESAJ
SEMBOLLER
• Gerçek Eşya
• Modeller
• Resim
• Yazı
• İşaretler
• Hareket
• Ses
• Çizim
KANAL
İLETİCİ ARAÇ VE
YÖNTEMLER
• Sözsüz İletişim
• Ses İleten Araçlar
• Sözlü İletişim
• Resim İleten Araçlar
• Basılı ve Yazılı Araçlar
• Yöntemler
ALICI
DAVRANIŞLAR
•Fikir
•Bilgi
•Duygu
•Tutum
•Beceri
DÖNÜT (GERİ-BİLDİRİM)
9
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Öğretme-Öğrenme Süreci ile İletişim
Süreci Arasındaki Benzerlik
ÖĞRETMEN
(Kaynak)
İÇERİK
(Mesaj)
Öğretim Araç ve Yöntemleri
ÖĞRENCİ
(Alıcı)
(Kanal)
Öğrenme Tepkileri (Dönüt)
10
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Eğitimde İletişim Sürecinin Ögeleri
 Kaynak, hedeflediği kişi yada grupta
davranış değişikliği oluşturmak üzere iletişim
sürecini başlatan kimse.
 Mesaj, bir iletişim sürecinde iletişime esas
olan haber yada bilgi.
 Kanal, mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan
araç ve yöntemler.
 Alıcı, kaynaktan gelen mesajın iletici araç ve
yöntemleri takip ederek ulaştığı kişi.
 Dönüt, kaynaktan gelen mesaja alıcının
gösterdiği tepkinin tekrar kaynağa ulaşması
surecidir.
11
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı
Yaşantı alanı, bireyin etkileşimde
bulunduğu sosyal ve fiziksel çevresi.
(İ. Zencirci)
Öğrencilere sunulan bir materyal
öğrencilerin yaşantı alanlarının kapsama
alanı içinde ise, yani öğrenciler sunulan
materyal ile ilgili gerekli ön öğrenmelere
sahip iseler ve materyal ile sunulan
kavramlara yabancı değilseler istenen
davranış değişikliği gerçekleşebilir.
12
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Sınıf içinde iletişimin hedeflerine
ulaşabilmesi için, “öncelikle alıcının kaynak
tarafından iyi tanımlanması, iletilmesi
istenen özelliklerin alıcıya uygunluğu ve
mesajın alıcı üzerindeki anlamlılığının iyi
bir şekilde belirlenmesi gerekir.”

13
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Ortak yaşantı alanı, kaynak ve alıcının
yaşantı alanlarının kesiştiği bölüm olarak
tanımlanmaktadır. (K. Çilenti, 1984)
Yaşantı Alanı
Kaynak Kodlama
Ortak
Yaşantı Alanı
Mesaj
Yaşantı Alanı
Kod Çözme
Alıcı
Geri Bildirim
14
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Bir iletişim sürecinin etkililiği;
Simgelerin benzer biçimde tanımlanmasına,
Dilin anlaşılır bir şekilde kullanılmasına,
Çoklu kanal kullanılmasına,
Dönüt sisteminin sağlanmasına bağlıdır.
15
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Sağlıklı bir iletişim kurulmasını engelleyen bazı
noktalar şunlardır:
 Psikolojik engeller
 Semantik engeller: konuşma dili ile ilgili engeller
 Statü: Kaynak ve alıcının sosyal ve formal statüler
 Korunma:Savunma mekanizmaları (yükümlülükten
kaçma)
 Alan: İletişim merkezi ile birimler arasındaki uzaklık
 Hiyerarşi: Katı ve hiyerarşik sınıflamadan dolayı
kanalların tıkanıklığı
 Uyutma: Mesajların ihmali yada önemsiz sayılması
 Sınırlama: Mesajların iletim sırasında sınırlanması
ve gizli tutulması
16
ÖTMG
Bölüm 1: Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim
Sınıf içi iletişimi geliştirmek için,
 Öğretmen konuşma yeteneğini geliştirmeli
 Ders iyi bir şekilde planlanmalı
 Öğrenci ihtiyaç, yetenek ve ilgileri
değerlendirilmeli
 Öğrencilerin ilgisini dağıtan durumlar ortadan
kaldırılmalı
 Birden fazla duyu organına hitab eden araçgereçler kullanılmalı
 Zor ve çok teknik olan öğretim araçları
kullanılmamalıdır.
17