carpinus - Plant Media | Media

CARPİNUS
BİLİMSEL SINIFLANDIRMA
Alem:Plantae (Bitkiler)
Bölüm:Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf:Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım:Fegales
Familya:Betulaceae
(Huşgiller)
Cins:Carpinus
YAYILIŞI

Trakya, Ege, Marmara Bölgesi, Kuzey
Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde yayılış
gösterir. Genellikle kuzey ve güney kıyı
bölgelerimizin karışık ormanlarında bulunur.
Ülkemizde 7.170 hektar koru, 1.031 hektar
gürgen ormanıbulunmaktadır.

Yumurta
biçimindeki
yapraklarının
kenarları dişlidir.

Gövde olukludur; açık
gri renkli olan gövde
kabuğu ince ve
düzgündür çatlamaz.

Üç loplu yaprağa benzer örtüye sahip
meyveler,8-20 adedi bir arada,4-7 cm.
uzunluğunda kurullar oluşturur.
Carpinus betulus L. Adi Gürgen

25 m'ye kadar boylanabilen, önceleri
piramidal, sonraları dağınık yuvarlak tepeli,
kışın yaprağını döken bir orman ağacıdır.

Sürgünlere almaşlı dizilmiş uzunca yumurta
biçimindeki yapraklar 3-10 cm uzunluğunda,
3-5 cm genişliğinde ve sivri uçludur. Yaprak
kenarı çift sıralı dişlidir.

Yan durumlu erkek çiçekler yalancı başak
halinde kurullar oluşturur. Dişi çiçekler ise
terminal kurul oluşturur ve aşağı sarkar. Nisanmayıs aylarında çiçek açar. Sonbaharda
olgunlaşan meyve yumurta biçiminde üzeri
boyuna oluklu, çıkıntılı ufak bir nukstur.
Meyve örtüsü üç loplu olup, orta lop
diğerlerinden daha uzundur.

Doğal yayılış alanı Avrupa, Baltık ülkeleri,
Kafkasya, Türkiye ve İran'dır. Atatürk
Arboretumu içerisinde doğal olarak yetişir.
Gölge ağacıdır, önceleri yavaş büyür. Yaprak
formu, sonbaharda sarı renk alan yaprakları,
sarkık meyveleri güzel görünümü dolayısıyla
park ve bahçelerde soliter ya da çit bitkisi
olarak kullanılır.
Carpinus orientalis Mill.: Doğu
Gürgeni

5-6 m’ye kadar boylanabilen kışın yaprağını
döken ufak bir ağaç ya da boylu çalıdır. Gövde
kabuğu düzgün, gri renklidir. Genç sürgünler
kırmızımtırak kahverengidir, sık ve sürgüne
yatık tüylerle örtülmüşlerdir. 3-6 cm
uzunluğunda, 2-3 cm genişliğindeki yaprak

Adi gürgene göre daha kısa boylu ağaç veya
çalı şeklinde, yaprakları daha küçük, kenarları
keskin çift dişlidir.

Dişi çiçek kurulları 3-7 cm uzunluğundadır.
Meyve örtüsünün kenarları düzensiz kaba dişli,
yumurta biçiminde, rengi sarımtırak yeşildir.

Doğal yayılış alanı Balkanlar, Dalmaçya
sahilleri, İtalya, Kafkasya, Türkiye ve
Kırım’dır. Küçük yaprakları ve loplara
bölünmemiş meyve örtüsü ile Adi Gürgen’den
kolayca ayrılabilir. Bahçelerde çit bitkisi
olarak kullanılabilir.