Malign Karaciğer Kitlelerine Yaklaşım MUHARREM BATTAL Karaciğer tümörleri SELİM HABİS iPrimer(%20-25) Sekonder (metastatik) (%75-80) KARACİĞER TÜMÖRLERİ • BENİGN – Hemanjiomlar – Fokal nodüler hiperplazi (FNH) – Hepatik adenoma – Diğerleri • MALİGN – Primer karaciğer kanserleri • HCC • KCC • Safra kesesi kanseri – Sekonder karaciğer kanserleri • Metastatik SEKONDER(METASTATİK) KC TÜMÖRLERİ • • • • • • • KOLON KANSERİ NÖROENDOKRİN TM PANKREAS TM MİDE TM MEME TM MALİGN MELANOM ÖSEFAGUS TM HEPATİK KOLOREKTAL METASTAZLAR • Kolorektal kanserli hastalarda karaciğer metastazı görülme oranı %40-70 dir. • Otopsi çalışmalarının 1/3 ünde Karaciğer yayılım görülen tek organdır. • Senkron kolorektal metastaz görülme sıklığı %15-30 dır. • 3 yıllık süre içeresinde metakron metastaz gelişme sıklığı aynıdır. • Tedavi edilmemiş hastalarda ortalama sağ kalım süresi 6-18 aydır. Tekrarlayan hepatektomiler • Küratif rezeksiyon yapılan hastaların 1/3 ünde izole KC metastaz nüksü gelişecektir. • Rekürrens cerrahisi zor olmakla birlikte ilk hepatektomi ile karşılaştırılabilir mortalite, morbidite ve sağ kalım bildirilmiştir • Üçüncü hepatektomilerde benzer sağkalım sonuçları verilmiştir. TEDAVİ YAKLAŞIMLARI CERRAHİ: RF ABLASYON ALKOL ENJEKSİYON KEMOEMBOLİZASYON TRANSPLANTASYON KEMOTERAPİ RADYOTERAPİ Primer habis karaciğer tümörleri Hepatosellüler karsinom ( %90) Kolanjiyokarsinom (% 10) Safra Kesesi Kanseri Mezankimal (nadir) HCC - Coğrafi sıklık *Batı ülkeleri ………………… 1/100 000 *Afrika – Uzakdoğu…………. 60/100 000 Göç eden toplumlarda sıklık: Japonya ve Kore’de sıklık fazla Düşük sıklıklı bölgeye geçişte (ABD) sıklıkta azalma HCC Epidemiyoloji: • Dünyada en sık rastlanan 10 kanserden biri • En sık rastlanan solid kanser • 30-50 li yaşlarda en sık • Sıklığı coğrafi dağılımı ile ilişkili • Erkeklerde sıklığı kadınlara göre daha fazla • Yüksek risk bölgelerinde yıllık sıklığı 30/100 000 • Düşük riskli toplumlarda (ABD) yıllık sıklığı 3/100 000 Hepatosellüler karsinom (HCC) • Risk faktörleri Hepatit B ve C virus infeksiyonu Aflatoksin B1 Siroz Kronik alkolizm Primer biliyer siroz Hemokromatoz Alfa-1 antitripsin eksikliği Glikojen depo hastalığı Porfiri Wilson hastalığı Hepatotoksinler (CCl4) • Siroz Hepatoselüler Karsinom • Tanı çalışmaları-1 – Tümör Markırları: • AFP: – HCC’li hastaların %50-75 inde AFP yüksektir. – Beniğn KC hastalıklarında, akut ve kronik hepatitte, sirozda yüksek olabilir. – Görüntüleme yöntemleri: • US: – Rejenere nodülü erken HCC’den ayırmada zorlanır. – Ameliyatta da kullanılır. • Renkli Doppler US: – Tümörün intrahepatik portal ve hepatik venlerle ilişkisini gösterir. • Kontraslı BT: çok yararlıdır • MRI: – 1 cm kadar rejeneratif küçük nodülleri. – HCC ve hemanjiomdan ayırmada yararlıdır EVRELEME MİLAN KRİTERLERİ CHICAGO OKUDA BARCELONA TNM HASTANIN GENEL DURUMUNUN DEĞRELENDİRİLMESİ • • • • CHİLD SKORLAMASI MELD SKORU ASA APACHİ • MELD SKOR BİLEŞENLERİ KREATİNİN BİLİRUBİN INR EN DÜŞÜK 7- EN YÜKSEK 40 ASA SKOR • • • • • • Normal sağlıklı hasta (ASA 1) Hafif sistemik hastalığı olan hasta (ASA 2) Ciddi sistemik hastalığı olan hasta,günlük aktiviteleri etkilemeyen (ASA 3) Hayati tehlike yaratan ciddi sistemik hastalığı olan hasta,günlük aktiviteleri etkilenen (ASA 4) Ameliyatsız yaşam ümidi olmayan,ölümcül hasta (ASA 5) Beyin ölümü bildirilmiş,Organ nakli için bekletilen hasta (ASA 6) TEDAVİ YAKLAŞIMLARI CERRAHİ: RF ABLASYON ALKOL ENJEKSİYON KEMOEMBOLİZASYON RADYONUKLİD EMBOLİZASYON TRANSPLANTASYON KEMOTERAPİ RADYOTERAPİ Rezeksiyondan sonra sürviyi etkileyen faktörler – Tümörün çapı – Siroz – Lenf nodu tutulumu – Cerrahi sınırın 1 cm'den az olması – Kapsül yokluğu – En iyi sonuçlar tek büyük tümör rezeksiyonlarında alınır. – Multifokal tümörler ve major vasküler tutulumda sonuç kötüdür. KOLANJİOKARSİNOM • Kolanjiokarsinom yüzbinde 1-2 oranında görülür. • Bilier ağacın herhangi bir yerinden çıkabilir. • Bu tümörlerin çoğu (%40-60) bilier bifurkasyonu tutar (Klatskin). • İntrahepatik kolanjiokarsinom ikinci en sık primer karaciğer tümörüdür. Risk faktörleri – – – – Primer sklerozan kolanjt Koledok kistleri Rekürren pyojenik kolanjit Son çalışmalarda: • HCV, HIV, Siroz ve DM – Safra yollarının kronik paraziter infestasyonu (Klonorşis Sinensis- doğuda) intrahepatik taşlar • • • • Kliniği HCC'ye benzer. Karın sağ üst kadran ağrısı ve kilo kaybı HCC'den farkı AFP normal, CEA yüksek olabilir. Görüntülemelerde karaciğerde kitle ve periferik safra yollarında dilatasyon izlenr. • Tedavisi cerahi rezeksiyondur. • Rezeksiyon sonrası beş yıllık yaşam (%24- 44) • Halen kemoterapinin yararı anlamlı değil. SAFRA KESESİ KANSERİ • Oldukça nadir ve agressif seyirli tümörlerdir • Vakaların %90’dan fazlası kolelithiazis ile birliktedir • Tanı – Preoperatif %57 – İntraoperatif %11 – Postoperatif %32 KESİN KONTRENDİKASYON • REZEKSİYON SONRASINDA YETERLİ VOLUM KALMAMASI VOLUMETRİ HESAPLAMASI, KC FONKSİYONEL KAPASİTESİNİN ÖLÇÜMÜ(İNDOSİYANİN YEŞİLİ TEMİZLEME TESTİ) • AMELİYATI KALDIRAMAYACAK GENEL DURUM ŞİŞLİ ETFAL EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KARACİĞER CERRAHİSİ DENEYİMİ( OCAK 2012 -KASIM 2012) MET NEDENİYLE KC REZEKSİYONU: PRİMER KC TM NEDENİYLE REZEKSİYON: MAJOR KARACİĞER REZEKSİYONU: Sağ hepatektomi: Sol hepatektomi MİNOR KARACİĞER REZEKSİYONU: Sol lateral segmentektomi: 2 Metastazektomi+segmentektomi: RF ablasyon: Laparoskopik kc rezeksiyonu: 1 Safra kesesi kc yatak rezeksiyonu: 3 adet HCC: KOLANJİOKARSİNOM: METASTAZ: KOLON TM: NÖROENDOKRİN TM: SAFRA KESESİ TM: KLATSKİN TM NEDENİYLE SAĞ HEPATEKTOMİ+KAUDAT LOB REZEKSİYONU UYGULANAN HASTA İNTRAHEPATİK KOLANJİOKARSİNOM NEDENİYLE SOL HEPATEKTOMİ UYGULANAN HASTA İNTRAHEPATİK KOLANJİOKARSİNOM (UZAK MET NEDENİYLE İNOP) HCC -SAĞ HEPATEKTOMİ HCC-LAP KC REZEKSİYONU KOLON CA KC MET METASTAZEKTOMİ HCC KOLON CA KC MET -METASTAZEKTOMİ