eğitimde etik - Ogretmenler.com

EĞİTİM
ve
ÖĞRETİMDE
ETİK
1
Kavramlar
Meslek Kavramı:
İnsanlara yararlı mal ve hizmetler üretmek ve
bunun karşılığında para kazanmak için yapılan,
belli bir eğitimle kazanılan sistemli bilgi ve
becerilere dayalı, kuralları toplumca belirlenen ve
etik değerleri kapsayan etkinlikler bütünüdür
(Kuzgun,2000:3).
2
Meleklerin Genel Özellikleri
1-Toplumun kaçınılmaz bir gereksinimini karşılar.
2- Kişinin salt kendi doyumu için değil aynı zamanda
başkalarının yararı içinde yapılan bir uğraştır.
3-Sistemli bir eğitimle kaznılmış özel bilgi ve becerilere
dayalıdır.
4- Araştırma ve deneylerle geliştirilerek zmanla kendine
özgü tekniklere sahip olur.
5- Madde kazanç elde etmek için yapılır.
6-Toplumca kabul edilmiş etik değerleri ve ilkeleri vardır.
3
Ahlak Kavramı:
Toplumların gereksinim ve çıkarları doğrultusunda,
alışkanlıklar, gelenekler, töreler ve kamuoyunun
gücünden destek alan, kendiliğinden biçimlenmiş, genel
kabul görmüş yasaklama ve
değerlendirmelerdir(Frovlov,1997:7). Bu anlamda ahlak
görelidir ve toplumdan topluma değişe bildiği gibi, aynı
toplum içindeki farklı grupların benimsediği ahlak
kuralları arasında bile farklılıklar
vardır(Mengüşoğlu,1965:14).
4
Etik Kavramı:Bir etkinlik alanı olarak felsefenin bir dalı, bir
ahlak felsefesi alanı; ahlaki olanın özünün ve temellerini
araştıran bir felsefe etkinliğidir. İnsanın kişisel ve toplumsal
yaşamdaki ahlaki sorunlarını ele alıp
inceler(Akarsu,1998:74).
Bir başka ifade ile etik, “ahlak üzerine söz söyleme
etkinliğidir”.
Etik tartışmalarının temel konusu, insanın eylemlerinin
ahlaki bakımdan değerli ya da değersiz kılanın ne olduğudur.
Basit bir anlatımla etik, doğru ve yanlış ölçütleridir.
5



Etik ve Ahlak Kavramları günlük yaşamda aynı anlamda
kullanılabilseler bile gerçekte aralarında ihmal
edilemeyecek derecede önemli farklılıklar
bulunmaktadır.
Ahlak, kültürel değerler ve ideallerle ilgili doğru ve
yanlışları ve bunlara uygun olarak nasıl davranılması
gerektiğini belirler. Ahlak geniş tabanlı ve nasıl
davranılması gerektiğine ilişkin yazılı olmayan
standartları içerir.
Etik ise, hem daha soyut kavramlara dayalıdır hem de
bu soyut kavramlardan ne anlaşılması gerektiğini
tanımlamaya çalışır. Etik kuralların açık ve belirli bir
alana ilişkin yazılı kuralları içermesi beklenir. Örneğin
tıp etiği, hukuk etiği, eğitim etiği v.b. Ve bu kurallar
evrensel ilkelerden oluşur.
6
Başlıca Etik Kuramları
Sonuççu ya da Teleolojik Kuram
En iyi sonucu hangi eylem sağlayacaktır? Bu soruya
net bir yanıt verilemediği durumda bu kuram bize, en
iyi ve en az zarar veren eylemin seçilmesini
önermektedir. Bu teoriyi benimseyen kişiler, eylemin
özünde yaralı olduğu ve kimseye zarar vermediği
sürece paternalistik(Babacıl: Başkası adına onun için
en iyi olana karar verme yetkisini kandinde görme)
davranışını onaylamaktadırlar(Kornblau ve
Starling,1999:11-12).
7
Deontolojik Kuram
Deontolojik kuram, yalnızca eylemin sonuçlarına değil,
aynı zamanda eylemin türü ve ahlaki ilke ve kuralların
izlenip izlenmediğine de odaklanır. Böylece deontolojik
kuramı benimseyen biri, eylemin etik olup olmadığına
karar verebilmek için kişinin ödev ve yükümlülüklerini
esas alır. Bu kuram, etik ilke ve kurallara sıkı sıkıya bağlı
kalınmasını temel olarak alır(Kornblau ve
Starling,1999:11-12)
8
Haklar Temeline Dayalı Etik
Haklar temeline dayalı etik, bir davranış biçimine
karar verirken bireysel haklar açısından olaya
bakar. Bu haklar yasal, politik ve etik hakları
kapsar. Bu kurama göre etik ikilemlerin
çözümlenmesinde bireyin ne gibi haklara sahip
olduğuna bakılmalıdır(Kornblau ve
Starling,1999:11-12)
9
Sezgilere Dayalı Etik
Sezgici etik kuramı, doğru veya yanlış
eyleme karar vermede sezgilerin yol
gösterici olduğunu ileri sürer. Kişinin etik
duyarlılığı eylemlerini yargılamasını gerekli
kılar ve buna izin verir. Kişi “yaptığımı
doğrulayacak bir şeyler olduğunu
biliyorum” diyebilecektir.
10
11
Meslek Etiği: Belli bir meslekte hüküm süren doğru ve
yanlış davranışları ele alır. Mesleki etik, bütün ilişkilerde
dürüstlük, sözünde durmak, doğaya ve insanlara saygılı olmak,
hakça davranmak ve haksızlıklara karşı çıkmayı gerektirir.
Meslek etiğinin en önemli yanlarından biri, dünyanın neresinde
olursa olsun, aynı meslekte çalışan bireylerin bu davranış
kurallarına uygun davranmalarının gerekli
olmasıdır(Kuçuradi,1988:21).
Meslek etiğinin üç temel işlevi vardır.
1-Yetersiz ve ilkesiz üyeleri ayırmak.
2-Meslek içi rekabeti düzenlemek.
3-Hizmet ideallerini korumak.
12
Meslek Etiğinin Kodları
Etik kod, çalışanların hangi davranışlarının kabul
edilebilir bulunduğuna ilişkin olarak yol gösteren meslek
ya da örgüt tarafından beklenen resmi ifadelerdir(Ferrel
ve Fraedrich,1994:170).
Etik kodların temel işlevi, kapsamına giren grup
üzerinde belli bir disiplin sağlamak ve bunun için
gereken ortamı yaratmaktır.
13
Örnek-1: Öğretmen Yemini

'Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına, Atatürk inkılâp ve ilkelerine,
Anayasada ifadesi bulunan Türk Milliyetçiliğine sadakatla bağlı
kalacağıma; Türkiye Cumhuriyeti kanunlarını Milletin
hizmetinde olarak tarafsız ve eşitlik ilkelerine bağlı kalarak
uygulayacağıma; Türk Milletinin milli, ahlakı, insanı, manevi ve
kültürel değerlerini benimseyip, koruyup, bunları geliştirmek için
çalışacağıma; insan haklarına ve Anayasanın temel ilkelerine
dayanan milli, demokratik, laik bir hukuk devleti olan Türkiye
Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarımı bilerek, bunları
davranış halinde göstereceğime namusum ve şerefim üzerine
yemin ederim. ''
14
Örnek-2: Etik Sözleşme








Kamu hizmetinin her türlü özel çıkarın üzerinde olduğu ve kamu görevlisinin halkın hizmetinde
bulunduğu bilinç ve anlayışıyla;
* Halkın günlük yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamak,
hizmet kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini artırmak için çalışmayı,
* Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık, katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu
yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda yerine getirmeyi,
* Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat
eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet
gereklerine uygun davranmayı,
* Görevimi, görevle ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve
manevi fayda veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan, herhangi bir özel menfaat beklentisi
içinde olmadan yerine getirmeyi,
* Kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve
kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi,
* Kişilerin dilekçe, bilgi edinme, şikayet ve dava açma haklarına saygılı davranmayı, hizmetten
yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer muhataplarıma karşı ilgili, nazik, ölçülü ve saygılı
hareket etmeyi,
* Kamu Görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve
değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet sunmayı taahhüt ederim.
15
Meslek etiği kodlarının üç temel işlevi vardır.
1-Mesleğin ideallerinin toplum ve meslek elemanları
arasında paylaşılmasını sağlar.
2-Meslekteki etik davranışlara genel bir rehberlik yapar.
3-Beklenen standartların altındaki davranışların disipline
edilmesi için gereken, kabul edilebilir davranış
standartlarının geliştirilmesini sağlar.
16
 Bölüm-3
 Davranışın
Etik Açıdan
Yargılanması
17
Davranışın Yargılanması
Karmaşık ve şaşırtıcı olasılıklar arasında karar vermek gerektiğinde
etik dışı davranışlardan kaçınmak için kendi kendine şu soruları
sormalıdır.
1-Bu doğru mu?(Başkalarının sana davranmasını istediğin gibi davran)
2-Bu adil mi?(Karşındakinin yerinde olsaydınnız ve bu davranış size
yapılsaydı, bunu adil olduğunu düşünür müydün?)
3-Eğer birisi zarar görecekse bu kim?(Kim kazanacak? Bu kişi neyi
hak ediyor?)
4-Eğer verdiğiniz karar gazetelerin birinci sayfasında yer alsaydı
kendinizi rahat hisseder miydiniz?
5-Ailenize, akrabalarınıza bunu söyler miydiniz?
6-Olay nasıl kokuyor?(sezgiler üzerinde dikkatle durulmalı).
18
Etik Dışı Davranışın
Ussallaştırılması
Etik dışı davranışın ussallaştırılmasında aşağıdaki yaklaşımlar
kullanılmaktadır.
1-Eğer gerekli ise etiktir
2-Eğer yasal ve izin verilebilir ise uygundur
3-Bu işin bir parçası
4-Sonuçta herkesin yararı sağlanacak
5-Bunu sadece senin için yapıyorum.
6-Sadece ateşe ateşle karşılık veriyorum.
7-Kimse zarar görmeyecek.
8-Herkes aynı şeyi yapıyor.
9-Kişisel olarak benim kazancım yoksa tamam.
10-Hak ettiğimi alamıyorum.
11-Hala tarafsız olabilirim.
19
Etik Karar Verme
Etik dışı davranışların ussallaştırılması ve çeşitli gerekçelerle haklı
kılınmasının kolaylaştırılmasını önlemde en temel araç etik karar verme
süreçlerinin kullanılmasıdır.
Etik Karar Verme Süreçleri
1-Dur ve düşün
2-Amaçların tanımlanması
3-Gerçekleri bilmek
4-Seçenekleri geliştirmek
5-Sonuçları gözönüne almak
6-Seçmek ve karar vermek
7-Gözden geçirmek ve değiştirmek
20
Bölüm-4
Öğretmenlik Meslek Etiği
21

Öğretmenin etik yükümlülükleri, öğrencinin haklarını
oluşturur. Örneğin pekçok meslekte olduğu gibi
“ayrımcılık yapmamak” öğretmenlik mesleğinin temel
etik ilkeleri arasındadır. Bu yükümlülük aynı zamanda
öğrencilerin “okulda eşit muamele görme” hakkının
garanti altına alır.

Genellikle öğretmenlere bu yükümlülüklerini
benimsetmek ve sürekli hatırlatmak amacıyla
“öğretmen andları” hazırlanmıştır. Bu andlar,
öğretmenlere daha mesleğe girmeden üstlenecekleri
görevle birlikte yüklendikleri etik sorumlulukları ve
uygun davranmaları beklenen etik ilkeleri de hatırlatır.
22
Öğretmenlik Meslek Etiğinin İlkeleri
1- Profesyonellik: Bir kişinin işini gerekli şekilde en üst nitelikte
yapması anlamına gelmektedir.
Profesyonel davranışlara örnekler;
a. Görevle ilgili bilgi, beceri ve tutumları eksiksiz kazanmış olmak,
b. Hizmeti zamanında ve kusursuz sunmak,
c. Mesleği daha iyi yapabilmek için sürekli olarak özeleştiri ve
değerlendirme yapmak,
d. Hizmette kaliteyi sağlamak,
e. Kişisel yeteneklerini sonuna kadar kullanmak,
f. Taktir yetkisini makul ölçüler içinde kullanmak,
g. Mesleğinin yönetem ve tekniklerini sürekli olarak geliştirmek,
h. Öğrencilere, fiziksel ve psikolojik anlamda öğrenebilecekleri bir sınıf
ortamı oluşturmak
23



2- Hizmette Sorumluluk:
İki tür sorumluluk vardır. Bunlardan birincisi, üstlere
hesap vermeyi içeren “sorumlu olma”dır. İkincisi ise bir
işi yapmayı üstlenmek anlamınada gelen “ sorumluluk
alma” dır.
Bir öğretmenin standart ders programı içinde
gerçekleştirdiği etkinlikler “sorumlu olma”
kapsamındadır. Bunların yapmadığı taktirde hesap
vermemek durumundadır. Ancak “ders dışı etkinlikler”
yürütmek konusunda fazladan aldığı sorumluluk ikinci
türdendir.
24


3- Adalet:
Öğretmen, her türlü eyleminde adil olmak ve
öğrenciler arasındaki ilişkilerde de adaleti
sağlamak sorumluluğuna sahiptir. Öğrencilere
söz hakkının adil olarak paylaştırılmasısından
başlayıp, sınıf içi ve dışı etkinliklere katılıma
kadar uzayan her türlü etkinlikte adaletin
sağlanması son derece önemlidir.
25


a.
b.
c.
4- Eşitlik:
Eşitlik, yararların, sıkıntıların, hizmetlerin
dağıtılmasında uygulanacak sınırların belirlenmesini
içerir. Eşitlik kavramı temel bireysel eşitlik, kısmi
eşitlik ve blokların eşitliği açısından ele alınabilir.
Temel bireysel eşitlik: Tüm öğrencilere eşit davranma
Kısmi eşitlik: duyma özürlü öğrencinin ön sıraya
oturtulması, görme engelli bir öğrenciye farklı sınav
yapılması
Blokların eşitliği:Farklı sosyo ekeonomik düzey, kızerkek
26



5-Sağlıklı ve güvenli bir ortamın sağlanması:
öğretmenlerin en temel etik sorunlarından bir de sınıf
ortamında düzen ve disiplin sağlayarak, öğrenci sağlını
ve güvenliğini tehdit edecek her türlü unsurun ortadan
kaldırılmasını sağlamaktır.
Örneğin okulda şiddet, çeşitli kazalar, yangın, sel, ya da
başka felaketler, bulaşıcı hastalıklar, öğretmenelerin
özenle dikkat etmesini gerektiren sağlık ve güvenlik
alanlarıdır. Bunun dışında okuldaki temizlik ve hijyen,
okul gezileri, oyun alanlarındaki tehlikeler de
öğretmelere özel bir dikkat gereği yüklemektedir.
27




6- Yolsuzluk yapmamak:
En genel tanımıyla yolsuzluk, bir çıkar karşılığında kamu yetkilerinin
yasa dışı kullanımı olarak tanımlanabilir.
Pek çok öğretmenin kendi öğrencisine para karşılığında ders verdiği
gözlenmektedir. Burada ders verilen öğrencinin sınavı yine aynı
öğretmen tarafından yapılmaktadır.
Öğretmenin kendi kitabını ya da diğer ders materyallerini üstü kapalı
bir zorlama ile öğrencilerine satması da örnek verilebilir.

Bir başka çıkar sağlama unsuru da öğrenci velilerinin aldığı pahalı
hediyeleri kabul etmektir. Öğretmenler günü, bazı okullarda
öğretmenlerin aldıkları hediyelerle rekabete giriştikleri, gösteriş
yaptıkları günlere dönüşmüştür.

Öğrenci başarısına ilişkin kayıtların parasal ilişkiler, parasal olmayan
çıkarlar ya da politik ilişkiler nedeniyle değiştirilmesi de yolsuzluklara
başka bir örnektir.
28



7-Dürüstlük-doğruluk ve güven:
İçten ve dürüst davranmayan öğretmenler,
ilişkilerde kendi sonlarını hazırlarlar ve güven
ortamı ortadan kalkar. Oysa güven ilişikilerin
temel unsurudur.
Gerçeklerin, birein kendi duygu, düşünce ve
yararları doğrultusunda çarpıtılması,daha sonraki
eylem ve işlemlerin doğruluğunu da ortadan
kaldırır.
29

8- Tarafsızlık:
öğretmenin tarafsızlığı, etik açısından son derece
önemlidir. Diğer mesleklerden farklı olarak eğitim,
kişisel değer, inanç ve tutumların da kolayca işin içine
girmesi riskini taşımaktadır. Öğretmen öğretmekler
görevli olduğu resmi programın yanı sıra kendi kişisel
değerlerini yasıtan bir “gizli programı” da öğrenciler
üzerinde uygulamaya kalkabilir. Bu nedenle öğretmen
bu tür yanlı ve tek taraflı gizli programları uygulamaktan
özenle kaçınmalıdır.
30

9- Mesleki bağlılık ve sürekli gelişme:
Öğretmenler, bir lider olarak hem kendi mesleki
bağlılık ve gelişmesini hem de öğrencilerin
mesleki bağlılık ve gelişmesini sağlamaya
çalışmalıdır. Mesleğe bağlılık meslekte gelişme ve
ilerlemeye istekli olmayı, bu amaçla alana ilişkin
yayınları izlemeyi ve eğitim programlarına
katılmayı gerektirir.
31


10- Saygı:
Öğretmenin herşeyden önce insanın değerine ve bütünlüğüne
saygı duyması gerekir. Bu anlamda öncelikle öğrencinin
varlığına ve bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerekmektedir.
Öğrencilerin dayak, şiddet, hakaret, isim takma, belli,
özelliklerinden dolayı aşağılanma gibi öğretmen davranışlarına
maruz kalması etik açıdan son derece yanlıştır.
Öğretmenlik etiğinde bir başka unsurda velilere karşı
gösterilmesi gereken saygıdır. Velilere başkalarının yanında
çocukları ile ilgili olumsuz yorumlarda bulunmak, onları
suçlamak ve azarlamak, giyim kuşam ya da konuşmalarından
dolayı eleştirmek, küçük düşürmek bu tür olumsuzluklara örnek
olarak verilebilir.
32

11- Kaynakların etkili kullanımı:
En kıt ve en değerli kaynak zamandır. Bu açıdan
“öğretim zamanın” etkili kullanımı öğrencilerin yararını
en üst düzeye çıkaracaktır. Derse geç girmek, erken
ayrılmak ders süresince zamanı iyi kullanmamak, kişisel
işlerini eğitim –öğretim ortamında yapmak, derse
hazırlıksız girmek, öğrenci çalışmalarına ve ödevlerine
yeterince zaman ayırmamak öğretim zamanının etkili
kullanılmadığının kanıtıdır.
33
Bölüm-5
Eğitim Yöneticileri ve Etik
34

Öğretmenlerin ve diğer iş görenlerin gönül gücünü (moral)
düşüren en önemli etkenlerden biri, yöneticilerin dürüstlüğü ve
tarafsızlığından kuşku duyulmasıdır. Dürüstlükten sapmalar, kısa
sürede alt düzeydeki yöneticilerinde ahlaki bozulmaya
uğramalarına ve örgüte yolsuzluğun girmesine neden olmaktadır.

Okul yönetiminde etik dışı davranışlar birkaç şekilde ortaya
çıkabilir. Bunlardan ırk ayrımı, dinsel önyargılar, öğrenci ve
işgörenlere adil olmayan davranışlar, bedensel ve sözlü taciz gibi
açıkça ortaya çıkan ihlaller kolayca farkedilebilir. Ancak etik
davranışların gizli ihlalleri, yöneticiye dalkavukluk yapan arkadaş
ya da bazı işgörenlere yanlı davranma gibi kayırmalar şeklinde
görülebilir.
35

Eşin ya da akrabanın işe alınması, okulla iş yapan iş
adamları ya da örgütlerden hediye kabul edilmesi ya da
başka çıkarlar sağlanması, çacuklarına özel ilgi
gösterilmesini isteyen ailelerin tatillerde veya özel
günlerde vermek istedikleri hediyelerin kabul edilmesi
de etik dışı davranışlara örnek verilebilir.

Etik ilkeler, yöneticilerin tartışmaya açık eylem ve
kararlardan uzak durmalarını, doğru olmayan ancak
çekici gelen yaklaşımlardan kaçınmalarını sağlar.
36



Eğitim Yöneticisinin Etik İlkeleri
1- Eğitim felsefesine uygun bir vizyon geliştirilmesi: insan
ilişkileri ve karar alma sürecinde tutarlı olmak için
yöneticilerin eğitim felsefesine uygun bir vizyona sahip
olması gerekmektedir.
2- Güçlü bir etik liderlik uygulanması: Bir eğitim yöneticisi,
okuldaki etik havanın kurulmasında en temel belirleyicidir.
Etik hava yalnızca bir ilkeler dizisi ya da yasalarla değil,
eylemlerin sorumlulukla örüldüğü, dikkatli bir tutumla
sağlanabilir. Eğitim yöneticisinin aldığı tüm kararlar, okulun
etik havasını oluşturur. Eğer eğitim yöneticisi, okulda
niteliksiz bir öğretim yapılmasına göz yumuyorsa, bu
durum, toplumun ve öğrencilerin aldatıldığı bir havanın
kabul edildiği anlamına gelir. Eğer eğitim yöneticisi
öğrencilerin devamsızlığına göz yumarsa, okulun havası “
okul önemli değildir” mesajını verir.
37

3- Ayrımcılığın ortadan kaldırılması:
Ayrımcılık gizli biçimlerde ortaya çıkar.
Öğretmeneler odasında belli bir gruba ait
öğrencilerin aşağılandığı sözlerin hoş görülmesi;
rehberlik biriminin düşük sosyo-ekonomik
kökenli öğrencileri üniversite yerine mesleki
eğitime yönlendirmesi bazı örneklerdir. Eğitim
yöneticisi ayrımcılığı hoş göremez. Eğitim
yöneticileri ayrımcılığı bir etik ve eğitim sorunu
olarak ele almalıdır.
38

4-Etkili öğretimin bir ödev olarak görülmesi:
öğretmenin başarısızlığı öğrenciyi yaşam boyu
etkiler. Öğrenciler öğretmeni değiştirme gücüne
sahip değildir. Bu nedenle zayıf öğretmenlerin
geliştirilmesi ve başarılı hale getirilmesi için
teşvik edilmeleri okul yöneticilerine bağlıdır.
39


5-Toplumla ilişkilerin geliştirilmesi:
Etkili okul yöneticileri, okulla toplum arasında iyi bir
ilişki kurarlar. Okul sıcak ve çekici bir yer haline gelirse,
öğrenci, öğretmen ve veliler bu kurum tarafından
istendiklerini hissederler. Okul toplumu, üyelerinin
varlığını tanır ve saygı duyarsa, ayrımcılık, istismar ve
saygısızlık ortadan kalkar. Paylaşılan amaçlara ve
değerlere dayalı bir okul toplumu yaratma çabası, etkili
bir eğitim yöneticisinin birincil amacı olmalıdır.
40

6-Bütün grupların hakları arasında denge
kurulması:
Okul yöneticisi, faydacı bir yaklaşımla okuldaki
çoğunluk grubun hakları üzerinde odaklaşmak
gibi kolay bir yol seçebilir. Ancak, azınlık gruplar
haklarını kullanmaktan yoksun bırakılamaz.
41

7-Herkes tarafından istenen karar, her zaman
doğru değildir:
Eğitim yöneticilerinin, herkes tarafından istenen,
beklenen kararları ile doğru kararları birbirinden
ayırması gerekir. Doğru ve istenen kararlar birleştiğinde
etik sorunlar ortaya çıkmaz. Ancak, bazen bireylerce
istenen kararlar ile doğru kararlar birbiri ile bağdaşmaz.
Akıllı eğitim yöneticileri, sorunları bütün yönleri ile ele
alır ve etik sorunları gözönünde tutar.
42


8-Kararlarda belirleyici olarak, okulun üyeleri için
doğru olanı almak:
Kararlarında belirleyici olarak yalnızca örgüt için iyi
olanları alan yöneticileri, örgütlerin üyelerinin
gereksinimlerini karşılamak zorunda olduklarını
unuturlar. Böylece okullar, ailelerin yakınmalarını
görmezlikten gelir, öğrencilerin gereksinimlerini göz
önüne almaz, iş görenler sadece belli işleri yapan
bireyler olarak görülür.
43

9-Etik konularda cesaretin, eğitim
yöneticisinin rollerinin ayrılmaz bir parçası
haline getirilmesi:
Etik davranış etik cesaret olmaksınız
olanaksızdır. Eğitim yöneticisi, etik ilkelerin ihlali
konusunda baskı gördüğünde “hayır” diyebilecek
etik cesarete sahip olmalıdır.
44

10-Etik davranış, doğruluk ve ahlaki eylemelerin
bütünleşmesi:

Eğitim yöneticisi etik değerleri astları ile paylaşmıyorsa,
okulda etik bir hava yaratılmaz. Eğitim yöneticisi, toplumun
değerlerine dayalı bir etik ilkeler dizisi geliştirmeli ve bunu
diğer iş görenlerle paylaşmalıdır.
Etik liderlik, okulun kaynaklarının doğru kullanımı, bireylere
adil davranmak, öğretmenlerin etkili bir öğrenme ortamı
sunmaları, programların toplumsal gereksinimleri
karşılaması, öğrenci başarısı ve kendini gerçekleştirmelerinin
sağlanması, ailelerin okula katılımı ve öğrenme sürecinde
işbirliğinin sağlanması ile yakından ilgilidir.

45
BAŞARILAR DİLERİZ
HAZIRLAYAN Mehmet AY
46