B : 20 20.1! .1946 muasır medeni köyler gibi köyleri yaratmak ve 'kurmaktır. (Alkışlar). Aziz arkadaşlarımdan birisinin işaret ettiği gibi köylerimizin daha çabuk zamanda daha esaslı bir surette inkişafını sağlamak üzere Köy Kanunu üzerindeki incelemelerimize devam ediyoruz. Bununla beraber biraz evvel işaret et­ tiğimiz gibi, köylerimizin arzu ettiğimiz istika­ mette iyi çalışmalara, iyi kalkınmaya sevkedilmeleri için mahallî idareler tipinde bir bucak teşkilâtı mevzuu üzerinde çalışmalarımız çok ilerlemiş ve kanun tasarısı da hazırlanmıştır. Son şeklini aldığı zaman bu da yüksek tasvibi­ nize arzolunacaktır. Sayın arkadaşlar, Demokrat Parti Sözcüsü arkadaşımızın, bütçemizin ilk tartışma gününde ortaya attığı mevzulardan biri de şu idi; «Va­ tandaşların hususi idare ve belediyelere, köy büt­ çelerine ödemekte olduğu vergi ve resimlerle sair vergi ve resimlerin ve mükellefiyetlerin nelere baliğ olduğunun da bilinmesi keyfiyetidir» Köy mevzuuna temas etmiş iken bu hususta ar­ kadaşlarıma bir fikir vermiş olayım. Sayın arkadaşlarım; köy bütçelerinin nakdi kısmına göre köylerde yaşıyan nüfusun her biri başına isabet eden vergi miktarı, salma miktarı yekûnu 312 kuruştur. Asker ailelerine yardım ki, bu fevkalâde durumun zail olmasiyle muhtemelen kalkmış olacaktır. Asker ailelerine yardım kısmı da nüfus başına 8 kuruştur. Şuhalde köylerimizde nüfus basma isabet eden pa­ ra olarak salma miktarı yekûnu 320 - kuruştur. Hernekadar imece kısmını da nazarı dikka­ te almak icabederse de Bu nihayet nakdi kısma o-irmemekle beraber bu hususta da arkadaşlarıma bir fikir verebilirim. Köylerimizin imece müd­ detleri her sene işe göre değişmekle beraber iş gü­ nün para kıymeti de az çok mütehavvildir. Biz son seneye nazaran yapmış olduğumuz bir hesapta nüfus başına imecenin para olarak kıy­ metlendirilmesi halinde 188 kuruş düşmektedir. Yani bedeni mükellefiyette nüfus başına 188 kuruş kıymet alınmaktadır. R E F Î K AHMET SEVENGlL (Tokad) — Senede mi efendim? IÇtŞLERÎ BAKANI ŞÜKRÜ SÜKMENSÜER (Devamla) — Evet. Senede. Şimdi arkadaşlarım, belediyelere geliyorum. Bütün memlekette 62 si il merkezinde, 407 il- 0:1 çelerde, 107 si bucak merkezlerinde, 34 de köylerde olmak üzere 607 belediyemiz vardır. Bu belediyelerin topunda çalışan ücretli ve maaş alan memurların adedi 14 025 dir. 1923 senesinde belediyelerimizin topunun bütçe yekûnu 4 095 188 lira idi. Belediyelerimi­ zin bir taraftan adedleri artmakta olmakla be­ raber bu miktar 1946 da 68 152 895 liralık bir yükselişe mazhar olmuştur. Yapılan tecrübeler­ den ortalama tahsilat % 90 olduğuna göre yıl­ da en az 60 000 000 lira belediye hizmetlerine harcanmış olmaktadır. Sayın arkadaşlarım; medeni ihtiyaçların sür­ atle karşılanmasında meskûn yerlerdeki mahallî idare hizmetlerinin büyük çapta geliştirilmesi esas hedefimizdir. Eski devirlerden miras ola­ rak belediyelerimize su, elektrik, kanalizasyon, mezbaha, çocuk bahçesi, dinlenme bahçeleri, sopr alanları gibi medenî tesisler hemen hemen hiç, intikal etmemiştir. Memlekette belediyelerin ve köylerin bu tesislere olan ihtiyacı açıktır. Çok para, çok emek ve bilgi istiyen bu istekleri malî takatımızla mütenasip şekilde mümkün ol­ duğu kadar az zaman zarfında başarmak için Yüksek Meclisin tasvibi ile bir iller Bankası te­ sis edilmiş ve takati dâhilinde bu işler için ça­ lışmağa başlamıştır. Sayın arkadaşlarım, il­ ler Bankasının belediyelerimize su, harita, plân, elektrik ve diğer kamu tesisleri için ikraz yoluy­ la yapmış olduğu yardım bugün onbir milyon liraya varmış bulunmaktadır. Hükümet pro­ gramında işaret edildiği gibi iller Bankası yal­ nız kendi takatma istinat ederek değil, vatan­ daşları da memleketin kalkınması hareketine iştirak etttimek için iller Bankasiyle, memleke­ tin muhtelif bölgelere ayırarak bu bölgelerde kamu tesislerinin vücude getirilmesi için birlik­ ler yaparak hususi sermayeleri de belediyelere yardımcı bir duruma sokmak kararındayız. Esas itibariyle Büyük Meclisin kabul buyurdu­ ğu iller Bankası da buna müsait bir durumda­ dır. Bu çalışmalarımızın semere vereceği ümi­ dindeyiz. Ve eğer vatandaşların kendi bölgele­ rindeki medeni tesislerin vücuda gelmesi için belediyelere yardım duyguları, ki buna çok ümit varız, ileri gider ve bir taraftan plasman arayan sermayeler mâkul ve meşru olan kârla­ rını almak suretiyle iller bankası ile teşriki me­ sai ederse su, elektrik, kanalizasyon ve sair kamu tesislerinin daha kısa bir zamanda vucu- — 337 —