ORAN ve ORANTI-1 ORAN-ORANTI KAVRAMI A) 11 2 a c olduğuna göre, aşağıdaki ifadele= b d rin hangisi doğrudur? 9 2 B) C) 7 2 5 2 D) 3 2 E) 1. a+b a+b = 4 ise, in değeri kaçtır? a b 6. a+b c−d a−b c+d = = B) b d c c a + 4c b+d na + mb nc + md C) D) = = a − 4 c 2b − d a d 5 a + 3b 5 c + 3 d = E) 5 a − 3b 5 c − 3 d A) 7. x y z = = 2. 3 4 5 sisteminin çözümüne 2x − 3y + z = −2 ait x değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) 3 B) 4 C) 6 D) –5 1 3 A) x =3 y B) 2 3 C) 4 3 olduğuna göre D) 5 3 2xy 2 x + y2 E) 7 3 kesrinin de- ğeri kaçtır? A) 2 3 B) 1 2 C) 3 4 D) 3 5 E) 2 5 E) –8 8. Kilosu 2875 lira olan peynirden 640 gram alan bir kişi kaç lira ödeyecektir? 1 = b 3. 1 b+ = a nedir? a+ A) 4 2 a nin değeri olduğuna göre, b 4 B) 2 C) 1 1 D) 2 1 E) 4 4. a, b, c, d ve k birer reel sayıdır. a c 2a + 3 = = k orantısından, = k oranı b d 2b + md elde edildiğine göre, m nin değeri nedir? A) 1840 D) 2220 B) 1910 E) 2270 C) 2160 1 1 sayı, 2 3 ları ile orantılı olacak şekilde paylaştırılıyor. Payı en az olan, kaç ceviz almıştır? 9. 330 ceviz üç kişiye sırasıyla 1, A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60 x 3 y 2 = ve = y 4 z 3 olduğuna göre, x, y, z sırasıyla hangi sayılarla orantılıdır? 10. A) 3 c B) 3c C) 3 d D) 3a E) 3d a c a + b c + d = = 2 olduğuna göre b d b c çarpımının değeri nedir? 5. A) 5, 6, 10 D) 3, 4, 10 B) 4, 5, 6 E) 3, 4, 6 C) 4, 6, 10 ORAN ve ORANTI-1 2x=3y=4z 1 1 1 + + =1 x y z olduğuna göre y kaçtır? 11. A) 1 B) 2 C) 3 18. D) 4 E) 5 a c f . . =1 b d k d =2 f k =3 a olduğuna göre, 12. A) 2 a c e a⋅c ⋅ f = = = 2 ise kaçtır? b d f b⋅d⋅e B) 3 C) 4 D) 6 A) 1 2 B) 1 3 b kaçtır? c 1 6 C) D) 3 E) 6 E) 8 3 2 = 2a+b=24 a b olduğuna göre, b kaçtır? 19. K+L+M=34 K 1 L 1 = = L 4 M 3 olduğuna göre, L kaçtır? 13. A) 1 B) 2 C) 4 A) 14 D) 6 B) 12 C) 10 C) 3 D) 4 x y z = = ve 3 4 5 x 2 + y 2 + z 2 = 200 olduğuna göre, x+y+z toplamı kaçtır? a b c = = 4 2 6 3a-b+c=8 olduğuna göre, c kaçtır? 14. B) 2 E) 6 E) 8 20. x>0, y>0, z>0 , A) 1 D) 8 A) 18 B) 21 C) 24 D) 27 E) 30 E) 5 a + 2b b − 2a 1 =2 =− c 2c 2 c kaçtır? olduğuna göre, a 21. bc ca ab =1 =1 =3 a b c olduğuna göre, a2+b2+c2 kaçtır? 15. A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 A) E) 11 a 4 = = c ve a+b+c=0 −5 b olduğuna göre, c2 kaçtır? B) 2 C) 5 4 D) 2 E) 3 b=2a c=2b d=3c a+b+c+d=19 olduğuna göre, d-a farkı kaçtır? B) 8 C) 9 D) 11 5 4 C) olduğuna göre, 1 − A) 219 17. A) 7 B) 3 4 D) 2 3 E) 3 2 22. a+b ve a–b sayıları aralarında asal olmak üzere, a + b 17 = a−b 7 16. A) 1 7 4 E) 12 B) 119 a2 b2 C) nin değeri kaçtır? 118 25 D) − 119 25 E) − 205 144 ORAN ve ORANTI-1 a d 1 = = b c 2 b+c değeri kaçtır? olduğuna göre, a+d 23. A) 1 2 B) 1 C) 2 D) 3 A) 30 E) 4 a c = = 5 , 2a+4c=100 olduğuna göre, b d b+2d işleminin sonucu kaçtır? B) 20 C) 15 D) 10 E) 5 25. a, b, c birer doğal sayı ve 2a=3b , a+b+c işleminin a+c=2b olduğuna göre, c sonucu kaçtır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 24. 1-E 1968 ÜSS 6-C 1983 ÖSS 11-C 1989 ÖYS 16-A 1992 ÖSS 21-B 1994 ÖYS 2-C 1980 ÜSS 7-D 1984 ÖYS 12-A 1990 ÖYS 17-D 1992 ÖSS 22-D 1994 ÖYS 3-D 1981 ÖYS 8-A 1988 ÖSS 13-E 1991 ÖSS 18-C 1992 ÖYS 23-C 1995 ÖYS 4-A 1981 ÖYS 9-E 1988 ÖSS 14-C 1991 ÖYS 19-E 1993 ÖYS 24-D 1997 ÖSS 5-B 1982 ÖYS 10-E 1989 ÖSS 15-A 1991 ÖYS 20-C 1994 ÖSS 25-E 1997 ÖSS ORAN ve ORANTI-2 DOĞRU VE TERS ORANTI 1. y sayısı (x+1) ile doğru, (2x-1) ile ters orantılıdır. x=1 için y=4 olduğuna göre x ile y arasındaki ifade aşağıdakilerden hangisidir? 2 (x + 1) 2x − 1 4 (x + 1) C) y = 2x − 1 x+2 E) y = x−2 A) y = 2x − 1 2 (x + 1) x+2 D) y = 2x − 1 B) y = B) 75 C) 100 D) 125 E) 150 3. Bir sınıftaki kız ve erkek öğrencilerin sayıları, sırasıyla 1,2 ve 1,4 sayılarıyla orantılıdır. Bu sınıftaki kız öğrenciler en az kaç kişidir? A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 B) 20 C) 26 A) 116 B) 96 C) 76 D) 56 E) 36 8. Elinizde değişik hacimlerde A, B ve C vardır. Bu kaplardan A su ile tam dolu, B ve C ise boştur. Önce A kabındaki su ile B dolduruyor, sonra B deki ile C dolduruyor. Bu işlem sonunda kaplarda eşit hacimde su bulunduğuna göre kapların hacimleri oranı nedir? A) 5:4:3 D) 4:3:2 B) 5:4:2 E) 3:2:1 C) 5:3:2 E) 12 4. a, b, c sayıları sırasıyla 13, 12, 5 sayıları ile orantılıdır. b+c-a=8 olduğuna göre, a kaçtır? A) 16 A) Herhangi ikisinin paraları farkı B) Herhangi ikisinin paraları toplamı C) Paraların karelerinin birbirine oranı D) Đkisinin paraları toplamından üçünün farkı E) Üçünün paraları toplamı 7. a, b, c sayıları sırasıyla 2; -3; 4 ile orantılıdır. a+b+c=6 olduğuna göre a2+b2+c2 toplamı kaçtır? 2. Bir ressam kırmızı (K), yeşil (Y), beyaz K 1 Y 1 (B) boyaları oranında ka= ve = Y 3 B 2 rıştırarak 500 lık bir karışım elde etmek istiyor. Yeşil boyadan kaç gr alması gerekir? A) 50 6. Üç arkadaşın paralarının birbirine oranı bilinmektedir. Buna ek olarak aşağıdakilerin hangisi verildiğinde, her birinin kaç lirası olduğuna hesaplanamaz? D) 30 E) 32 9. Đki raftaki kitapların sayıları arasındaki fark a, az kitap bulunan raftaki kitap sayısı ise x tir. Buna göre, iki raftaki toplam kitap sayısının, az kitap olan raftaki kitap sayısına oranı aşağıdakilerden hangisidir? 2x + 1 a D) 2x-a A) B) 2 − x a C) 2 + x a E) x+2 5. Un, yağ ve şeker ağırlık bakımından sırasıyla 2:3:4 oranında karıştırılarak 18 kg lık bir hamur yapılıyor. Kullanılan un miktarı, yağ miktarından kaç kg azdır? 10. a sayısı b sayısı ile doğru, c ile ters orantılıdır ve b=5, c=16 ise a=9 dur. Buna göre, b=25 ve c=144 ise a kaçtır? A) 9 A) 20 B) 8 C) 6 D) 3 E) 2 B) 15 C) 12 D) 8 E) 5 ORAN ve ORANTI-2 2 5 fire vermiştir? Bunun sonucunda maliyet ne kadar artmıştır? 11. Bir manavdaki sebzeler, çürüyerek A) 1 2 B) 2 3 C) 1 4 D) 3 4 E) 4 5 12. Toplamları 24 olan x, y ve z sayıları sırasıyla 1, 3 ve 4 sayılarıyla orantılıdır. Buna x 2 + z2 göre, oranı kaçtır? y2 A) 11 7 B) 17 9 C) 2 D) 3 E) 4 13. Kilosu 32 000 lira olan yaş üzüm kurutulunca, kuru üzümün kilosu 40 000 liraya gelmiştir. Buna göre, 70 kg yaş üzümün kaç kg kuru üzüm elde edilir? A) 50 B) 52,5 C) 56 D) 57,5 E) 60 D) En çok parayı M alır E) En az parayı K alır 17. Etiket numaraları 1, 2, 3, 4 olan dört kutuya, etiket numaralarının kareleriyle orantılı miktarlarda para konuyor. Kutulardaki toplam para 30 000 000 TL olduğuna göre, 2 numaralı kutuya kaç TL konmuştur? A) 1 000 000 D) 4 000 000 B) 2 000 000 C) 3 000 000 E) 9 000 000 18. k tane işçinin günde 12 saat çalışmasıyla 20 günde bitirilebilen bir iş, işçi sayısı artırılarak ve günde 10 saat çalışarak 10 günde bitiriliyor. Buna göre, k aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) 11 B) 10 C) 9 D) 8 E) 7 ARĐTMETĐK VE GEOMETRĐK ORTALAMA 14. Belirli bir iş için kullanılan makine her gün belli bir süre çalıştırılarak bu iş 30 günde bitiyor. Makinenin günlük çalışma süresi 1 ü kadar kısaltılırsa, aynı iş kaç günde biti3 rilir? 19. 15 kız, 25 erkek öğrencinin katıldığı bir sınavda kız öğrencilerin puanlarının ortalaması 32, erkek öğrencilerin puanlarının ortalaması 30 olduğuna göre, tüm öğrencilerin puanlarının ortalaması kaçtır? A) 40 A) 31,50 D) 30,75 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60 15. 485 m2 lik bir arazi 9 ile doğru orantılı, 2 ve 5 ile ters orantılı olarak üç parçaya ayrılmıştır. Buna göre, en büyük parça kaç m2 dir? A) 450 B) 400 C) 350 D) 300 E) 200 A) L, K nin iki katı para alır B) M, K nin üç katı para alır C) K, L nin iki katı para alır C) 31,00 20. Bir öğrenci üç sınava girmiştir. Đlk iki sınavın ortalaması 7 dir. Üç sınavdan aldığı notların ortalaması 6 olduğuna göre, bu öğrenci son sınavdan kaç almıştır? A) 1 16. Bir miktar parayla K, L, M kişileri sırasıyla 2 ve 4 sayıları ile doğru, 6 ile ters orantılı olarak paylaşıyorlar. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? B) 32,25 E) 3,50 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 21. 12 sayının aritmetik ortalaması 24 olduğuna göre, bu sayıların toplamı kaçtır? A) 18 B) 36 C) 72 D) 144 E) 288 ORAN ve ORANTI-2 22. a ile b sayılarının aritmetik ortalaması 15, a ile c sayılarının aritmetik ortalaması 17, b ile c sayılarının aritmetik ortalaması 23 olduğuna göre, c kaçtır? A) 24 B) 25 C) 26 D) 27 A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 E) 28 27. 15 tane sayının ortalaması 25 tir. Bu sayılara toplamı 300 olan 10 sayı ekleniyor. Buna göre, yeri ortalama kaçtır? 23. Yaş Kişi Sayısı 20 4 21 9 22 16 Yandaki tablo bir işyerinde çalışanların sayısı ile yaşlarını göstermektedir. Bu işyerinde seçilen 16 kişinin yaş ortalaması 21 olduğuna göre, geriye kalanlardan kaçı 22 yaşındadır? A) 12 7, ötekinin ortalaması ise 5 dir. Buna göre, ortalaması 7 olan sayılar kaç tanedir? B) 11 C) 10 D) 9 E) 8 A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 27 28. 7 sayısının aritmetik ortalaması 19 dur. Bunlardan, aritmetik ortalaması 15 olan 3 sayı çıkarılıyor. Geriye kalan 4 sayının toplamı kaçtır? A) 66 B) 68 C) 76 D) 78 E) 88 29. 24. a ile b nin aritmetik ortalaması 15 tir. a ile geometrik ortalaması 6 30 , b ile geometrik ortalaması 6 10 olan sayı nedir? A) 27 B) 30 C) 33 D) 36 E) 48 25. Bir öğrencinin, matematik dersindeki üç sınavdan aldığı puanların ortalaması 7 dir. Bu öğrenci üçüncü sınavdan 8 puan aldığına göre, ilk sınavdan aldığı puanların ortalaması kaçtır? A) 5 B) 5,5 C) 6 D) 6,5 E) 7 26. Toplamları 166 olan 28 pozitif doğal sayı vardır. Bunlardan bir kısmının ortalaması 1-A 1967 ÜSS 6-C 1986 ÖSS 11-B 1993 ÖYS 16-A 1998 ÖSS 21-E 1987 ÖYS 26-A 1994 ÖYS 2-E 1981 ÖSS 7-A 1987 ÖSS 12-B 1994 ÖSS 17-D 1999ÖSS2 22-B 1988 ÖSS 27-E 1995 ÖSS Puan 1 2 3 4 5 Öğrenci Sayısı 1 5 10 13 3 Yukarıdaki tablo bir sınıftaki öğrencilerin matematik sınavında aldığı puanların dağılımını göstermektedir. Buna göre, sınıfın bu sınavdaki puanların ortalaması kaçtır? A) 3 B) 4 C) 29 6 D) 29 7 E) 27 8 30. Bir gruptaki kız sporculardan yaş ortalaması 15, erkek sporculardan yaş ortalaması 24 tür. Kızların sayısı erkeklerin sayısının 2 katı olduğuna göre, bu grubun yaş ortalaması kaçtır? A) 16 3-C 1984 ÖSS 8-E 1987 ÖSS 13-C 1995 ÖSS 18-B 2000 ÖSS 23-A 1988 ÖSS 28-E 1997 ÖSS B) 17 C) 18 4-C 1984 ÖYS 9-C 1992 ÖYS 14-B 1995 ÖYS 19-D 1982 ÖYS 24-E 1989 ÖYS 29-E 1997 ÖYS D) 20 E) 22 5-E 1985 ÖSS 10-E 1993 ÖSS 15-A 1996 ÖYS 20-D 1984 ÖSS 25-D 1992 ÖSS 30-C 2003 ÖSS