haftalık rapor

HAFTALIK RAPOR
04 Ocak 2016
Dış ticaret açığında yaşanan yıllık bazda daralma Kasım ayında da devam etti.
Geçtiğimiz hafta yurtiçinde Kasım ayı dış ticaret açığı verisi açıklandı. Dış ticaret açığı petrol fiyatlarındaki düşüş
ve küresel ticarette devam eden daralma sebebiyle toparlanmasını Kasım ayında da sürdürdüğü görülüyor.
EUR/USD paritesindeki gerilemenin yanı sıra önemli ticaret ortağımız olan ülkelerin ekonomik sorunlar
yaşamasının etkisiyle 2014 yılı Aralık ayından sonra azalış gösteren ihracat Ekim ayında yıllık bazda ilk defa artış
kaydetmesinin ardından Kasım ayında yeniden gerileme gösterdi. İthalat ise kurda görülen yükseliş ve ekonomik
aktivitedeki yavaşlama sebebiyle düşüş seyrini Kasım ayında da sürdürdü. Bu çerçevede, Kasım ayında ithalatta
yaşanan yıllık bazda gerilemenin ihracata göre fazla olması dış ticaret açığının daralmasında etkili oldu. Bu haftaki
raporumuzda dış ticaret açığı verilerinde yaşanan gelişmeleri yakından ele alacağız.
Dış Ticaret Açığı
Enerji-Altın Hariç İhracat
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (sağ eksen)
Kaynak: TÜİK
(3 Aylık Ortalama, y-y, %)
50
40
30
20
10
0
-10
Kas.15
Tem.15
Kas.14
Mar.15
Tem.14
Kas.13
Mar.14
Tem.13
Kas.12
Mar.13
Tem.12
Kas.11
Mar.12
-20
Mar.11
60
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
Tem.11
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
Kas.14
May.15
Kas.15
(yıllık, milyar $)
Kas.10
120
110
100
90
80
70
60
50
40
30
Enerji-Altın Hariç İthalat
Kaynak: TÜİK
Kasım ayında dış ticaret açığı 2014 yılının aynı dönemine göre %49.1 azalışla 4.2 milyar dolar seviyesinde
açıklandı. Ağustos ayından bu yana sert bir şekilde daralan dış ticaret açığının Kasım ayında toparlanma hızının
arttığı dikkat çekiyor. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise, geçtiğimiz yılın Kasım ayına göre %23.8 azalarak 65.5
milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Böylece yıllıklandırılmış dış ticaret açığı yılın başından itibaren görülen
iyileşmesini Kasım ayında da sürdürmüş oldu. Enerji ve altın hariç dış ticaret açığı ise, Kasım ayında enerji ve altın
hariç ithalatta yaşanan gerilemenin katkısıyla yıllık bazda %26.1 daralarak 1.9 milyar dolar seviyesinde
gerçekleşirken yıllıklandırılmış enerji ve altın hariç dış ticaret açığı da toparlanmasını sürdürerek 34.8 milyar
dolara geriledi.
Dış ticaret istatistiklerine detaylı olarak bakıldığında, ihracatın Kasım ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre
%10.2 azalarak 11.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği görülüyor. İhracat, önemli ihracat ortağımız olan
ülkelerdeki ekonomik sorunların devam etmesinin yanı sıra EUR/USD paritesinde yaşanan gerilemenin ve petrol
üreticisi olan çevre ülkelerin gelirlerindeki azalışın olumsuz etkisini hissetmeye devam ediyor. İthalat ise, Kasım
ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %25.3 azalarak 2009 yılı Eylül ayından bu yana görülen en sert düşüşü
yaşadı ve 16 milyar dolar seviyesinde açıklandı. İthalattaki gerilemede, enerji ithalatında yıllık bazda yaşanan
%40.3’lük düşüşün yanı sıra küresel ticarette yaşanan zayıf görünüm belirleyici oldu. Bu bağlamda, Kasım ayında
dış ticaret açığının ihracattaki olumsuz gelişmelere rağmen toparlanmasını sürdürmesinde ithalatta yaşanan yıllık
bazdaki düşüşün etkili olduğunu düşünüyoruz.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
1
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
seriye göre, Kasım ayında ihracat bir önceki
aya göre %6.8, ithalat ise %6.3’lük azalış
60.0
gösterdi. Böylelikle geçen yılın Kasım ayında
8.8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen
10.0
arındırılmış dış ticaret açığı bu yıl ise 4.2 milyar
dolara gerilemiş oldu. Dış ticaret açığının
momentumuna
bakıldığında
ise
Dış Ticaret Açığı
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
toparlanmanın Kasım ayında artarak devam
Kaynak: TÜİK, Vakıfbank
ettiği dikkat çekiyor. Ekonomik grupların
sınıflandırılmasına göre ithalatın alt kalemlerinde yaşanan gelişim ise ekonomik aktiviteye ilişkin sinyal niteliğinde
olması bakımından önemli bir gösterge. Bu bağlamda baktığımızda Kasım ayında ithalatın tüm alt gruplarında
yıllık bazda gerileme devam ederek, ekonomik aktiviteye ilişkin beklenilen toparlanmanın henüz
gerçekleşmediğine işaret etti. Buna göre toplam ithalatın %68.7’sini oluşturan ara mal ithalatı geçen yıla göre
%31, sermaye malı ithalatı %11.4, tüketim malı ithalatı ise %6.3’lük gerileme yaşadı.
Momentum ( Mevs. Arınd., 3 Ay.Ort., yıllık)
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
Kas.14
May.15
Kas.15
110.0
Ocak-Kasım Dönemi
Değişim
2014
2015
(y-y, %)
144.3
132.2
-8.4
İlk on bir aylık dönem itibarıyla ticaret
gelişimine bakıldığında ihracatın geçen yılın
Milyar dolar
aynı dönemine göre %8.4, ithalatın ise %14.1
İhracat
gerileyerek yine diğer ayda olduğu gibi
-25.3
İthalat
220.4
189.2
-14.1
ithalatta yıllık bazdaki gerileme ihracata göre
-23.8
Dış Ticaret Açığı
-76.0
-57.0
-25.0
daha fazla gerçekleşmiş oldu. Öte yandan,
73.5
Karşılama Oranı (%)
65.5
69.9
-parite etkisinin devam ettiğini gördüğümüz
Kaynak: TÜİK
ihracatta parite etkisinden arındırıldığında ilk
on bir aylık dönemde ihracatın yıllık bazda %0.04’lük çok sınırlı bir gerileme kaydettiği dikkat çekiyor. Aynı
dönemde dış ticaret açığı ise, geçen yıla göre %25 gerileyerek 57 milyar dolar oldu. Bu bağlamda yılbaşından bu
yana gerçekleşen toplam dış ticaret açığındaki toparlanmanın Kasım ayında da devam ettiğini söyleyebiliriz.
12 Aylık
Değişim(%)
-10.2
Kasım Ayında En Çok Ticaret Yapılan İlk 5 Ülke
İhracat
Almanya
İthalat
milyar $
(y-y,%)
milyar $
(y-y,%)
1.19
-4.5
Çin
2.00
-1.4
İngiltere
0.87
3.0
Almanya
1.72
-9.3
Irak
0.79
-16.1
Rusya
1.37
-32.9
İtalya
0.62
-3.3
İtalya
0.88
-10.8
ABD
0.51
-7.3
ABD
0.73
-33.2
Kaynak: TÜİK
Dış ticaret istatistiklerine ülkeler bazında bakıldığında, Kasım ayında en çok ihracat yapılan ilk beş ülke
sıralamasında Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD’nin yer aldığı görülüyor. Ekim ayında listeye sert bir yükselişle
giriş yapan İsviçre’nin yerini bu ay ABD’nin aldığı görülüyor. Kasım ayında İngiltere haricinde söz konusu ülkelere
yapılan ihracatın düşüş yaşadığı dikkat çekiyor. Kasım ayında en çok ithalat yapılan ilk beş ülke listesinde bir
önceki aya kıyasla değişiklik olmadığı görülüyor. Listede yer alan ülkelerden yapılan ithalatlarının belirgin bir
şekilde gerilediği görülüyor. Bu durumun yaşanmasında, dünya ticaret hacminde yaşanan daralmanın, petrol
fiyatlarında devam eden düşüşün ve kurda yaşanan yükselişin öncelikle belirleyici olduğunu düşünüyoruz.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2
Sonuç olarak, bir önceki ay 3.6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen dış ticaret açığı Kasım ayında 4.2 milyar dolar
seviyesinde açıklandı. Ekim ayında 69.6 milyar dolar olan yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise Kasım ayında, 65.5
milyar dolar seviyesine geriledi. İlk defa Ağustos ayında gerilemeye başlayan yıllıklandırılmış enerji ve altın hariç
dış ticaretteki bu seyir Kasım ayında da devam etti. Bu gelişimde enerji ve altın hariç ithalattaki azalışın katkısı
daha belirgin görülürken, Ekim ayında enerji ve altın hariç ihracatın desteği ön plana çıktı. İhracat yıllık bazda
Ocak ayından bu yana gerilemesini sürdürürken, ithalat petrol fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra küresel ticarette
yaşanan zayıf görünüm sebebiyle Kasım ayında da gerilemeye devam etti. Bu çerçevede, Kasım ayında dış ticaret
açığının ihracattaki olumsuz gelişmelere rağmen toparlanmasını sürdürmesinde ithalatta yaşanan yıllık bazdaki
düşüşün etkili olduğunu düşünüyoruz. Geçtiğimiz ay AB’ye yapılan ihracat yıllık bazda yılbaşından beri ilk kez artış
gösterirken, Kasım ayında ise %2’lik sınırlı gerileme yaşadı. Rusya’ya yapılan ihracat ise ülke ekonomisinde petrol
gelirlerinin azalması başta olmak üzere yaşanan diğer ekonomik sorunlar sebebiyle geçen yıla göre %37’lik sert
gerileme gösterdi. Bunun yanı sıra Rusya ile yaşanan jeopolitik gelişmeler sebebiyle Rusya tarafından getirilen
yaptırımların uygulamaya geçilmesi önümüzdeki dönemde ihracat üzerinde bir miktar baskı yaratabilir ancak
Rusya’ya yapılan ihracatın toplam içindeki payının görece az olması sebebiyle bu etkinin sınırlı kalacağını
düşünüyoruz. Bununla birlikte Orta Doğu’ya yapılan ihracat ise Kasım ayında yıllık bazda %22 gerileme yaşadı.
Enerji fiyatlarında yaşanan düşüşün dış ticaret açığına yansıyan olumlu etkisinin önümüzdeki yıl sona erecek
olması ve TL’nin Euro karşısında değer kazancının devam etmesi dış ticarette yaşanan toparlanmanın 2016 yılında
tersine dönebileceğine işaret ediyor. Bununla birlikte Rusya ile yaşanan son gelişmelerin ve seçimler sonrasında
belirsizliğin azalmasının katkısıyla iç tüketimde yaşanabilecek artışın dış ticaret açığında bu döneme kadar devam
eden toparlanmanın tersine dönmesinde etkili olabileceğini düşünüyoruz.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3
Haftalık Veri Takvimi (04 Ocak– 08 Ocak 2016)
Tarih
04.01.2016
Ülke
Türkiye
06.01.2016
İmalat PMI (Aralık)
50.9
52.2 (Açıklandı)
İmalat PMI (Aralık)
51.3
51.1
ISM İmalat Endeksi (Aralık)
48.6
49.0
Euro Bölgesi
İmalat PMI (Aralık)
53.1
53.1
Almanya
İmalat PMI (Aralık)
53.0
53.0
TÜFE (Aralık, y-y, öncül)
%0.3
%0.4
Fransa
İmalat PMI (Aralık)
51.6
51.6
İtalya
İmalat PMI (Aralık)
54.9
54.9
İngiltere
M4 Para Arzı (Kasım,y-y)
%0.2
--
İmalat PMI (Aralık)
52.7
52.8
Japonya
İmalat PMI (Aralık)
52.5
--
Türkiye
Reel Efektif Döviz Kuru (Kasım)
ABD
Newyork ISM Endeksi (Aralık)
60.7
--
Euro Bölgesi
TÜFE (Aralık, y-y)
%0.2
%0.4
Almanya
İşsizlik Oranı (Aralık)
%6.3
%6.3
İtalya
TÜFE (Aralık, y-y, öncül)
%0.2
%0.4
ABD
ADP Özel İstihdam (Aralık)
Euro Bölgesi
99.48
217 Bin Kişi
198 Bin Kişi
-43.89 Milyar $
-44.00 Milyar $
Hizmet PMI (Aralık)
53.7
55.8
ISM Hizmet Endeksi (Aralık)
55.9
56.0
Fabrika Siparişleri (Kasım)
%1.5
-%0.2
Dayanıklı Mal Siparişleri (Kasım)
%0.0
--
--
--
15-16 Aralık Tarihli Fed Toplantı Tutanakları
Hizmet PMI (Aralık)
ÜFE (Kasım, y-y)
Almanya
Hizmet PMI (Aralık)
Fransa
Tüketici Güveni (Aralık)
53.9
53.9
-%3.1
-%3.2
55.4
55.4
96
95
Hizmet PMI (Aralık)
50.0
50.0
İtalya
Hizmet PMI (Aralık)
53.4
53.6
İngiltere
Hizmet PMI (Aralık)
55.9
55.8
Japonya
Hizmet PMI (Aralık)
51.6
--
ABD
Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları
Euro Bölgesi
Tüketici Güveni (Aralık)
287 Bin kişi
--
-5.7
-5.7
%10.7
%10.7
Perakende Satışlar (Kasım, y-y)
%2.5
%2.0
Perakende Satışlar (Kasım, y-y)
%2.1
%3.7
Fabrika Siparişleri (Kasım,a-a)
%1.8
%0.1
%11.5
%11.5
%14.7
--
İşsizlik Oranı (Kasım)
Almanya
08.01.2016
Beklenti
%0.21 (Açıklandı)
Dış Ticaret Dengesi (Kasım)
07.01.2016
Önceki
%0.67
ABD
05.01.2016
Açıklanacak Veri
TÜFE (Aralık, a-a)
İtalya
İşsizlik Oranı (Kasım, öncül)
Türkiye
Sanayi Üretimi (Kasım, Arındırılmamış, y-y)
Cari İşlemler Dengesi (Kasım)
-0.13 Milyar $
--
211 Bin Kişi
200 Bin Kişi
İşsizlik Oranı (Aralık)
%5.0
%5.0
Sanayi Üretimi (Kasım, y-y)
%0.0
%0.5
Dış Ticaret Dengesi (Kasım)
22.3 Milyar Euro
20.2 Milyar Euro
Cari İşlemler Dengesi (Kasım)
23.0 Milyar Euro
21.0 Milyar Euro
Dış Ticaret Dengesi (Kasım)
-4,582 Milyon Euro
-3,947 Milyon Euro
Sanayi Üretimi (Kasım, y-y)
%3.6
%3.1
İngiltere
Dış Ticaret Dengesi (Kasım)
-4,140 £
-2,700 £
Japonya
Öncül Göstergeler Endeksi (Kasım, öncül)
104.2
103.9
ABD
Almanya
Fransa
Tarımdışı İstihdam (Aralık)
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Reel GSYH (y-y, %)
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
15
15
10
10
5
5
0
-5
0
-10
-5
-15
-10
2005Ç1
2005Ç3
2006Ç1
2006Ç3
2007Ç1
2007Ç3
2008Ç1
2008Ç3
2009Ç1
2009Ç3
2010Ç1
2010Ç3
2011Ç1
2011Ç3
2012Ç1
2012Ç3
2013Ç1
2013Ç3
2014Ç1
2014Ç3
2015Ç1
2015Ç3
2011-II
2011-III
2011-IV
2012-I
2012-II
2012-III
2012-IV
2013-I
2013-II
2013-III
2013-IV
2014-I
2014-II
2014-III
2014-IV
2015-I
2015-II
2015-III
-20
Tarım
Kaynak:TÜİK
Kaynak:TÜİK
Sanayi
İnşaat
Ticaret
Ulaştırma
Sanayi Üretim Endeksi
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
50
40
20
7
30
15
5
20
10
10
5
0
0
-3
-10
-5
-5
3
Tüketim
Devlet
Yatırım
İhracat
İthalat
Eki.15
Haz.15
Şub.15
Eki.14
Haz.14
Şub.14
Eki.13
Haz.13
Şub.13
-1
Eki.12
2011-I
2011-II
2011-III
2011-IV
2012-I
2012-II
2012-III
2012-IV
2013-I
2013-II
2013-III
2013-IV
2014-I
2014-II
2014-III
2014-IV
2015-I
2015-II
2015-III
1
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
Sanayi Ciro Endeksi
Toplam Otomobil Üretimi
Toplam Otomobil Üretimi (Adet)
(12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD, VakıfBank
230
210
190
170
150
130
110
90
70
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
Eki.12
Oca.13
Nis.13
Tem.13
Eki.13
Oca.14
Nis.14
Tem.14
Eki.14
Oca.15
Nis.15
Tem.15
Eki.15
Kas.02
May.03
Kas.03
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
Kas.14
May.15
Kas.15
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
Kaynak:TÜİK
5
Beyaz Eşya Üretimi
Kapasite Kullanım Oranı
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kapasite Kullanım Oranı (%)
85
2700000
2500000
2300000
2100000
1900000
1700000
1500000
1300000
1100000
900000
700000
80
75
70
65
60
Kaynak:TCMB
PMI Endeksi
PMI Imalat Endeksi
60
55
52.20
50
45
40
35
Ara.05
Haz.06
Ara.06
Haz.07
Ara.07
Haz.08
Ara.08
Haz.09
Ara.09
Haz.10
Ara.10
Haz.11
Ara.11
Haz.12
Ara.12
Haz.13
Ara.13
Haz.14
Ara.14
Haz.15
Ara.15
30
Kaynak:Reuters
6
Ara.15
May.15
Eki.14
Mar.14
Ağu.13
Haz.12
Oca.13
Kas.11
Eyl.10
Nis.11
Şub.10
Ara.08
Tem.09
Eki.07
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
May.08
55
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
ÜFE
TÜFE (y-y, %)
ÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
25.0
14
12
10
8
6
4
2
0
9.51
8.81
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
Kaynak: TCMB
Ara.04
Haz.05
Ara.05
Haz.06
Ara.06
Haz.07
Ara.07
Haz.08
Ara.08
Haz.09
Ara.09
Haz.10
Ara.10
Haz.11
Ara.11
Haz.12
Ara.12
Haz.13
Ara.13
Haz.14
Ara.14
Haz.15
Ara.15
Ara.04
Haz.05
Ara.05
Haz.06
Ara.06
Haz.07
Ara.07
Haz.08
Ara.08
Haz.09
Ara.09
Haz.10
Ara.10
Haz.11
Ara.11
Haz.12
Ara.12
Haz.13
Ara.13
Haz.14
Ara.14
Haz.15
Ara.15
-5.0
Kaynak: TCMB
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
Kaynak: Bloomberg
Enerji
TÜFE
15
10
5
0
30.04.2009
30.09.2009
26.02.2010
30.07.2010
31.12.2010
31.05.2011
31.10.2011
31.03.2012
31.08.2012
31.01.2013
30.06.2013
30.11.2013
30.04.2014
31.09.2014
31.02.2015
31.07.2015
31.12.2015
Kas.15
May.15
Kas.14
May.14
Kas.13
Kas.12
May.13
Kas.11
May.12
Kas.10
May.11
Kas.09
May.10
Kas.08
-5
May.09
260
240
220
200
180
160
140
120
100
Gıda
20
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
Reel Efektif Döviz Kuru
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
TÜFE Bazlı (2003=100)
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Kas.15
May.15
Kas.14
May.14
Kas.13
May.13
Kas.12
Kas.09
5.5
99.48
May.12
6
Kas.11
6.5
May.11
7
Kas.10
7.5
May.10
8
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
7
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
İşsizlik Oranı
İşgücüne Katılım Oranı
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)
İşgücüne Katılma Oranı (%)
İşsizlik Oranı (%)
17.0
16.0
15.0
14.0
13.0
12.0
11.0
10.0
9.0
8.0
7.0
İstihdam Oranı (%)
53
51
49
47
45
43
41
39
37
35
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
5,700
5,200
4,700
4,200
3,700
3,200
2,700
2,200
1,700
1,200
700
Kaynak: TOBB
8
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat
Dış Ticaret Dengesi
İhracat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
25000
0
20000
-2000
15000
-4000
10000
-6000
5000
-10000
0
-12000
Kas.03
May.04
Kas.04
Kas.04
May.05
Kas.05
Kas.05
May.06
Kas.06
Kas.06
May.07
Kas.07
Kas.07
May.08
Kas.08
Kas.08
May.09
Kas.09
Kas.09
May.10
Kas.10
Kas.10
May.11
Kas.11
Kas.11
May.12
Kas.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
Kas.14
May.15
Kas.15
Kas.03
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
Kas.14
May.15
Kas.15
-8000
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi
Sermaye ve Finans Hesabı
6000
-4000
-14000
-24000
-34000
-44000
-54000
-64000
-74000
-84000
3000
1000
-1000
-3000
-5000
-7000
-9000
-11000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
-10000
-20000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
Tüketici Güven Endeksi
105.0
95.0
85.0
75.0
65.0
55.0
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
9
Kaynak: TCMB
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi
Faiz Dışı Denge
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
10000
57
0
47
-10000
37
-20000
Kas.15
May.15
Kas.14
May.14
Kas.13
Kas.12
May.13
May.12
-3
Kas.11
7
-60000
May.11
17
-50000
Kas.10
-40000
May.10
27
Kas.09
-30000
Kaynak:TCMB
Kaynak: TCMB
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku
İç ve Dış Borç Stoku
500
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
450
400
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
310
260
30.5
210
350
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
60
2005
200
2004
110
2001
250
2003
160
2002
300
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
10
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
TCMB Faiz Oranı
Reel ve Nominal Faiz
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Haz.04
Ara.04
Haz.05
Ara.05
Haz.06
Ara.06
Haz.07
Ara.07
Haz.08
Ara.08
Haz.09
Ara.09
Haz.10
Ara.10
Haz.11
Ara.11
Haz.12
Ara.12
Haz.13
Ara.13
Haz.14
Ara.14
Haz.15
Ara.15
Ara.15
Ara.14
Haz.15
Ara.13
Haz.14
Ara.12
-5
Haz.13
0
Haz.12
0
Ara.11
5
Ara.10
5
Haz.11
10
Ara.09
10
Haz.10
15
Ara.08
15
Haz.09
20
Haz.08
20
Ara.07
25
Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge/GSYH
(%)*
Merkez
Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici
Güven
Endeksi
ABD
2.2
0.2
-2.25
0.50
90.4
Euro Bölgesi
1.6
0.1
2.04
0.05
-5.90
Almanya
1.7
0.30
7.40
0.05
95
Fransa
1.20
0.10
-0.93
0.05
-11.90
İtalya
0.93
0.20
1.91
0.05
118.40
0.50
3.98
1.35
-19.60
0.60
0.56
0.05
-19.10
-0.30
0.80
0.05
0.60
0.05
-64.10
Macaristan
Portekiz
İspanya
2.40
1.40
3.40
Yunanistan
-1.10
-0.10
0.93
İngiltere
2.30
-0.10
-5.90
0.50
1.00
Japonya
1.60
0.30
0.53
0.10
42.60
Çin
6.90
1.50
2.12
4.35
103.80
Rusya
-4.10
15.00
3.20
11.00
--
Hindistan
5.30
5.14
-1.34
6.75
--
10.48
-4.42
14.25
97.60
4.80
-5.80**
6.25
-4.50
8.81
-5.83
7.50
77.15
Brezilya
G.Afrika
Türkiye
-4.45
1.00
3.96
Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2014 yılı verileridir. ** 2013 verileri.
11
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
2013
2014
En Son Yayımlanan
2015
Yılsonu
Beklentimiz
Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL)
1 567 289
1 749 782
518 637
(2015 3Ç)
--
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%)
4.2
2.9
4.0
(2015 3Ç)
--
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)(takvim etk.arnd)
7.0
2.6
14.7
(Ekim 2015)
--
Kapasite Kullanım Oranı (%)
76.0
74.6
75.8
(Aralık 2015)
--
İşsizlik Oranı (%)
9.2
9.9
10.3
(Eylül 2015)
10.7
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y, %)
7.40
8.17
8.81
(Aralık 2015)
--
ÜFE (y-y, %)
6.97
6.36
5.71
(Aralık 2015)
--
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1
225,331
251,991
304,200
(11.12.2015)
--
M2
910,052
1,018,546
1,200,440
(11.12.2015)
--
M3
950,979
1,063,151
1,241,595
(11.12.2015)
--
Emisyon
67,756
77,420
947,000
(11.12.2015)
--
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
112,002
106,314
95,703
(25.12.2015)
--
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma)
3.50
7.50
7.25
(04.01.2016)
--
TRLIBOR O/N
8.05
11.27
11.28
(04.01.2016)
--
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Dengesi
-64,658
-45,846
-133
(Ekim 2015)
-35.7
İthalat
251,661
242,182
15,973
(Kasım 2015)
--
İhracat
151,802
157,627
11,737
(Kasım 2015)
--
Dış Ticaret Açığı
99,858
84,508
4,236
(Kasım 2015)
--
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku
403.0
414.6
439.5
(Kasım 2015)
--
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku
182.8
197.3
236.8
(Kasım 2015)
--
Kamu Net Borç Stoku
197.6
187.4
187.4
(2014)
--
Kamu Ekonomisi (Milyar TL)
2013 Kasım
2014 Kasım
Bütçe Gelirleri
36.918
39.219
43.806
(Kasım 2015)
--
Bütçe Giderleri
30.496
35.618
43.008
(Kasım 2015)
--
Bütçe Dengesi
6.423
3.601
7.980
(Kasım 2015)
--
Faiz Dışı Denge
8.180
6.788
4.667
(Kasım 2015)
--
12
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr
Cem Eroğlu
Müdür
cem.eroglu@vakifbank.com.tr
0212-398 18 98
Uzman
naimedogan.eris@vakifbank.com.tr
0212-398 18 93
Fatma Özlem Kanbur
Uzman
Bilge Pekçağlayan
Uzman
Naime Doğan Eriş
Elif Engin
Uzman
Ezgi Şiir Kıbrıs
Uzman Yardımcısı
Sinem Ulusoy
Uzman Yardımcısı
fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr
bilge.pekcaglayan@vakifbank.com.tr
elif.engin@vakifbank.com.tr
sinem.ulusoy@vakifbank.com.tr
ezgisiir.kibris@vakifbank.com.tr
0212-398 18 91
0212-398 19 02
0212-398 18 92
0212-398 19 05
0212-398 19 03
Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır.
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin
kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi
vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer
alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir.
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar