Astım, hava yollarının kronik inflamatuvar hastalığıdır. Yani soluk

Astım
Astım, hava yollarının kronik inflamatuvar hastalığıdır. Yani soluk yolu boyunca meydana gelmiş
kalıcı bir iltihap söz konusudur.
Belirtiler
Akciğerlerinizdeki hava yollarının etrafındaki kaslar beraberce kasılır veya daralır. Bu daralmaya
genel olarak "bronkokonstriksiyon" denir ve akciğerlerinizin nefes alıp vermesini zorlaştırabilir.
Astım hastasıysanız, akciğerlerinizde bulunan hava yollarınız genelde şişlik ve rahatsızdır.
Nöbet başladığı zaman daha da şişer ve rahatsızlanır. Doktorunuz bu şişme ve rahatsızlıktan
"iltihaplanma" olarak bahsedebilir. İltihaplanma, ciğerlerinizden alıp verebildiğiniz hava
miktarında azalmaya sebep olabilir.
Daralma ve iltihaplanma; hırıltılı solunum, öksürük, göğüs darlığı ve nefes darlığı gibi
semptomlara yol açabilir. Ayrıca, tedavi edilmediği takdirde, astım uzun vadede akciğer
işlevlerinin kaybına da sebep olabilmektedir.
Astımınız kontrol altında olmadığı zamanlarda neler yaşıyorsunuz? Nefes alırken ötme
sesi mi çıkarıyorsunuz? Göğsünüzde darlık mı hissediyorsunuz? Çoğu astımlı hasta
aşağıdaki klasik semptomların bir veya daha çoğunu yaşar:
• Ötme Sesi - Nefes verirken çıkan ıslığa benzer ses.
• Öksürük - Bir türlü kesilmeyen ve geceleri başlayan veya daha da kötüleşen bir öksürük
1/4
Astım
• Göğüs Darlığı - Göğsünüzün çevresi halatla sıkılıyormuş gibi bir his
• Nefes Darlığı - İncecik bir kamıştan nefes almaya çalışıyormuş, hatta hiç nefes alamıyormuş
gibi bir his. Özellikle nefes vermekte zorluk.
Yukarıda sayılan semptomlar doktorunuzun önerdiği tedavi planına uymadığınız (hatta bazen
uyduğunuzda bile) durumlarda oluşabilir.
Astımın temel gerçeği şudur: Astım hiç yakanızı bırakmayan sessiz ve sinsi bir rahatsızlık
olabilir. Semptomlarınız olmadığı zamanlarda bile hava yollarınız daralmış ve iltihaplı olabilir. Bu
yüzden de kendinizi iyi hissediyor olsanız bile astımı sürekli olarak kontrol altında tutmak büyük
önem taşır. Tedavi edilmediği durumlarda, astımın uzun vadede akciğer işlevi kaybına yol
açtığını gösteren kanıtların sayısı artmaktadır.
Tetik çeken faktörler şunlardır:
• Allerjenler
• Solunum yolu infeksiyonları
• Ev içi hava kirliliği (pasif sigara içiciliği, kızartma kokuları, cila, parfüm, saç spreyi,
insektisidler, deterjan, çamaşır suyu, temizlik malzemeleri, deodorant, sprey kokuları)
• Dış ortam hava kirliliği (kükürt dioksit, tozlar, ozon, egzoz gazları, polen, mantar sporları)
• Bazı hava koşulları (rüzgar, fırtına)
• Egzersiz ve hipervantilasyon
• Bazı gıdalar ve katkı maddeleri
• Bazı ilaçlar
• Emosyonel faktörler (ağlamak vs.)
Tanı
Akciğer Grafisi: Doktorunuz önce diğer hastalıkların olmadığından emin olmak için bir akciğer
röntgeni isteyecektir.
Spirometri: Akciğerlerin işlevlerindeki bozuklukları ortaya çıkaran ve sık yapılan bir ölçümdür.
PEF takibi: Pefmetre adı verilen cihazla hastanın evde kendi yapacağı ölçümlerle yapılan tanı
yöntemidir.
Provokasyon Testleri: Solunum yollarındaki aşırı duyarlılığı gösteren testlerdir.
2/4
Astım
Tedavi
Astım tedavisinde ilk yapılacak olan sigaradan ve alerjiye neden olan faktörlerden uzak
durmaktır. Ev akarlarına karşı evde nemin azaltılması, halıların ve tüylü oyuncakların
kaldırılması, ahşap veya deri mobilya kullanılması tavsiye edilir. Astım kronik bir hastalıktır.
Dolayısıyla tedavisi ömür boyudur. Astım hastaları hiç şikâyetleri olmasa bile astım ilaçlarını
kullanmak zorundadırlar. Aksi takdirde her yeni "akut astım atağında" solunum yollarındaki
iltihap daha da artacaktır. Astım ilaçları başlıca iki çeşittir. Hava yolunu genişletenler: Tıkanıklığı
giderirler, nefes alıp vermeyi kolaylaştırırlar. İltihap gidericiler: Hava yollarındaki iltihabın
artmasına engel olurlar. Ancak iltihabı tamamen geçiremezler.
Öneriler
Astımın tanı ve tedavisin de izlenecek yolun hasta ve ilgili branş doktoru ile planlanması çok
önemlidir. Tedaviden en verimli bir şekilde yararlanabilmeniz için astım konusunda bilmeniz
gereken ana prensipler;
• Hastanın Eğitimi
• Hastanın Düzenli Takibi
• Hastalığın Ağırlığının Saptanması
• Tetik Çeken Etkenlerin Uzaklaştırılması
• Atak Tedavisi İçin Hastaya Özgü Tedavi Planı
• Uzun Süreli Tedavi Planı
3/4
Astım
4/4