Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü

Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
15
EYLÜL
2015
TÜRKİYE
Geçtiğimiz haftada yurtiçinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla II. Çeyrek verileri ile Temmuz ayı
sanayi üretimi ve cari işlemler açığı verileri takip edildi.
Tüik verilerine göre gayrisafi yurtiçi hasıla, yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine
göre, sabit fiyatlarla % 3,8'lik artışla 32 milyar 93 milyon lira, cari fiyatlarla %12,6'lık artışla
481 milyar 735 milyon Lira olarak gerçekleşti. Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde
yakalanan % 3,8'lik büyüme oranı ile üst üste 23 çeyrek büyümüş oldu. Sektörel bazda cari
fiyatlarla en yüksek büyüme hızı, %20,3 ile "tarım, ormancılık ve balıkçılık" sektöründe
kaydedilirken tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünü %19,1 ile "su temini, kanalizasyon,
atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri", %18,7 ile de "mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler"
izledi. Madencilik ve taş ocakçılığı sektörü ise %3,7 daraldı. Hane halklarının nihai tüketim
harcamaları ikinci çeyrekte sabit fiyatlarla %5,6'lık artışla 21 milyar 39 milyon Lira, devletin
nihai tüketim harcamaları sabit fiyatlarla %7,2’lık artışla 3 milyar 515 milyon Lira olarak
gerçekleşti.
Temmuz ayında sanayi üretim endeksi piyasa beklentilerinin çok altında gerçekleşerek,
arındırılmamış verilerle %1,47 artış gösterdi. Haziran ayında yaşanan yükselişin ardından
Temmuz ayında otomobil ve beyaz eşya üretiminde düşüş yaşanmasının Temmuz ayı sanayi
üretimindeki artışı sınırlandırdığı görüldü. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise
bir önceki yıla göre beklentilerin çok altında kalarak %0,3’lük bir artış kaydetti. Sanayi üretim
verisinin yılın üçüncü çeyreğinde ekonomik büyümenin yavaşlayacağına işaret ettiğini
öngörüyoruz.
Temmuz ayında cari işlemler açığı ise 2014 yılının aynı ayına göre %32,2 oranında artarak
piyasa beklentisi olan 3.5 milyar Doların altında 3.15 milyar Dolar seviyesinde gerçekleşti.
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
15
Eylül
2015
Böylece, cari işlemler açığı yılın Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre
%5,6 gerileyerek 25.4 milyar Dolar oldu. 12 aylık kümülatif cari açık ise Temmuz ayı
itibariyla 45 milyar Dolar düzeyine ulaşarak bir önceki aya göre sınırlı bir artış kaydetti.
Temmuz ayında özellikle dış ticaret açığında kaydedilen hızlı artışın cari dengeyi olumsuz
etkilediği görüldü.
Bu haftanın izlenecek olan gelişmelerinin başında gelen FED toplantısı, küresel piyasaların da
gündeminde ilk sırada bulunuyor. Yurt içinde ise uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu
Fitch’in 18 Eylül’de Türkiye ekonomisine yönelik yapacağı değerlendirmeler takip edilecek.
RUSYA
Merkez Bankası, beklendiği üzere gösterge faiz haddinde bir değişikliğe gitmedi ve %11
seviyesinde tuttu. Kararın gerekçeleri, ekonomide yavaşlama riskinin sürmesi ve enflasyon
risklerinin artması, olarak açıklandı. MB faiz kararının açıklamasında ekonominin genel
görünümüne dair de görüşlerini açıkladı. Başkan Elvira Nabiullina, MB olarak petrol varil
fiyatının 40 Doların altına inmesi halinde yaşanacaklara da hazırlıklı olduklarını belirtti.
Banka’nın, petrol varil fiyatının önümüzdeki üç yıl boyunca 40 doların altında seyretme
ihtimaline hazırlanıldığını belirtti.
Ayrıca ülke ekonomisinin 2018 yılından önce büyümeye geçmesinin beklenmediği açıklandı.
Enflasyon ise 2016 yılında %7-9 seviyesinde bekleniyor. Ülke ekonomisinin bundan sonraki
durumunun ve Banka’nın aksiyonlarının petrol fiyatlarına ve ekonominin dışarıdan gelen
şoklara adapte olma yetisine bağlı olacağı açıklandı.
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
15
Eylül
2015
Aylık Bazda Enflasyon - 2015, Rusya
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
İhracat gelirlerindeki düşüş ve açık pozisyonu olan borçluların ödeme güçlüğü çekmesi ve
yatırımcılar için Rusya’da yatırımın zorlaşması, ekonomiyi olumsuz etkileyen ana unsurlar
olarak göze çarpıyor. Bu şartlar altında, 2016 için GSYH’de küçülmenin %5’i geçmesi
bekleniyor. Ancak en iyi senaryonun gerçekleşmesi halinde Rusya ekonomisi için 2016
yılında büyüme söz konusu olabilecek.
Öte yandan ülkede tüketici güveni Ağustos ayında az da olsa artış gösterdi. Yaptırımların yol
açtığı geçici ekonomik resesyon ile gerileyen hanehalkı güven endeksi, 2015 yılı içinde
toparlanma eğilimine girmiş, ancak Temmuz’da tekrar gerilemişti. Endeks, Ağustos ayında
tekrar yükseldi ve yüzde 2,5 oranında artış gösterdi.
ASYA EKONOMİLERİ
Kore Merkez Bankası Çin’deki yavaşlama ve FED’in faiz kararındaki belirsizlikler üzerine 3.
ay üst üste politika faizini sabit tuttu. Böylece haftalık repo faiz %1,5 olarak kaldı. Kore
Merkez Bankası geçen seneden bu yana 4 kez faiz indirimine gitmiş, ancak büyümeyi ancak
%0,3 büyütebilmişti. Ayrıca Çin’deki ekonomik yavaşlama Güney Kore’nin ihracatını
olumsuz etkilemekte. Kredi notu S&P tarafından A+’dan A- -‘ya yükseltilen Kore’nin
ekonomik görünümü pozitiften durağana güncellendi.
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
15
Eylül
2015
Japonya Merkez Bankası son çeyrekte daralmış olmasına rağmen teşviki sabit tuttu. Japonya
hisseleri, ABD açık iş pozisyonu verisinin açıklanmasının ardından faiz yükselişi
beklentisiyle geriledi. Yen, Yamamoto’nun parasal genişleme sinyali vermesiyle Dolar
karşısında değer kaybetti.
Çin’de tüketici fiyatları 1 yılın en hızlı artışını gösterirken, üretici fiyatları son 6 yılın en
kötüsüne düştü. Ağustos ayında TÜFE yıllık bazda %2 artarken, ÜFE %5,9 düştü. Böylece
reel faiz tasarruf sahipleri için eksiye inerken, sanayi kesimi için borçlanma maliyetleri arttı.
Ayrıca, imalatçılar için maliyetler artarken elde ettikleri kar da azaldı. Çin hisseleri de
durumdan etkilenerek düşüşe geçti.
Ulusal İstatistik Kurumu’nun verilerine göre dünyanın en büyük ikinci ekonomisi konumunda
olan Çin’de sanayi üretimi, yıllık bazda %6,1 ile beklentinin altında büyüdü. Beklenti %6,5
seviyesindeydi. Ağustos ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %0,53 arttı. Sabit sermaye
yatırımları ise ilk 8 ayda 15 yılın en yavaş seviyesi olarak kaydedildi. Sanayi ve yatırım
verileri, %7’lik 2015 büyüme hedefine ulaşmanın zorlaştığına işaret etti. Üretici fiyatında
deflasyon yaşanırken, ihracat da gerilemekte. Böylece hedefe ulaşabilmek adına ilave teşvik
için beklentiler arttı.
Çin Merkez Bankası geçen ay yaptığı devalüasyondan sonra Yuan’ın değer kaybını
dengelemek için döviz rezervlerinden 200 milyar Dolar kadar harcama yaptı. Sermaye
kontrollerini ise sıkılaştırdı. Böylece offshore piyasada Yuan %1,2 yükseldi.
Çin Merkez Bankası’nın açıklamasına göre Temmuz’da 718.8 milyar Yuan seviyesinde olan
kredi hacmi, Ağustos’ta artarak 1.08 trilyon Yuan oldu. Faizlerdeki indirimin ardından toplam
finansmandaki artış, hisse senetlerindeki volatiliteye rağmen kredi talebindeki artışa işaret
etti.
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
15
Eylül
2015
Çin’deki ekonomik yavaşlama hem Çin hem de diğer Asya Ekonomilerinin hisselerini
düşürmekte. Hisseler FED’in faiz artırma beklentisiyle de düşüşe geçmekte. S&P, Asya
ekonomileri için büyüme tahminlerini aşağı yönde revize etti. Böylece bölgenin 2015’teki
büyüme öngörüsü %5,5’ten %5,4’e düştü. Sebep olarak kötü ticari veriler ile Çin piyasa
istikrarı ile ilgili endişeler sunuldu. Büyümede azalma öncelikli olarak Endonezya, Filipinler,
Singapur, Tayvan ve Tayland’da öngörüldü. Para birimlerinin zayıflayacağı belirtildi. Çin’in
büyümesi ise %6,8 olarak belirlendi. 2016 yılında ise Çin’in büyüme tahmini %6,6’dan
%6,3’e düşürüldü. 2017’de ise büyüme tahmini %6,3’ten %6,1’e revize edildi.
tedam@ticaret.edu.tr