Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü

13
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
EKİM
2015
TÜRKİYE
Geçtiğimiz hafta gündemde beklenenden daha hızlı artış gerçekleştiren sanayi üretim endeksi
verileri ve geçen yıl yayımlanan Orta Vadeli Program’da yapılan revizyonlar yer aldı.
Ağustos ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre
%2,9, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise %7,2 oranında arttı. Sanayi üretimi böylelikle
yıllık bazda Ocak 2014'ten bu yana en güçlü performansını sergilemiş oldu. Ana sanayi
grupları bazında, bir önceki aya göre, dayanıklı tüketim ve sermaye malı imalatı %11,6 lık
değişimle en yüksek artışı gösterdi. İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, en yüksek artış
%30.9 ile bilgisayar, elektronik ve optik ürünler imalatında gerçekleşirken bu artışı %10.2 ile
tütün ürünleri imalatı ve %9.6 ile elektrikli teçhizat imalatı izledi. İmalat sanayi alt sektörleri
incelendiğinde bir önceki aya göre en yüksek düşüş, %12,7 ile diğer ulaşım araçlarının
imalatında gerçekleşirken bu düşüşü, %5,2 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatı ve %2,6 ile temel
eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı izledi.
Kalkınma Bakanlığı’nca hazırlanan, Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen 2016-2018
dönemine ilişkin OVP, Resmi Gazete'de yayımlandı. Orta Vadeli Program'ın temel amacının,
makroekonomik istikrarın korunduğu, cari açığın ve enflasyonun aşamalı olarak düşürüldüğü
bir ortamda yapısal reformlar yoluyla büyümeyi artırmak ve daha kapsayıcı hale getirmek
olduğu vurgulanırken, bu temel amaç çerçevesinde 25 Öncelikli Dönüşüm Programı'nın
uygulanması ve izlenmesine program döneminde hız verileceği belirtildi.
Yeni OVP' de, 2015-2017 dönemini kapsayan OVP' ye göre 2015-2017 dönemine ilişkin
ekonomik veri tahminlerinde değişiklikler yapıldı. Buna göre, geçen yılki OVP' de, bu yıl için
% 4 olarak öngörülen büyüme beklentisi % 3'e çekildi. 2016 yılı için yapılan büyüme tahmini
de % 5'ten % 4'e indirildi. 2017 için büyüme beklentisi % 5'ten % 4,5'e indirilirken, 2018 için
% 5'lik büyüme öngörüldü. Enflasyon tahmini ise TL'deki değer kaybı ve gıda fiyatlarındaki
artış nedeniyle 2015 için daha önce tahmin edilen % 6,3'ten % 7,6'ya yükseltilirken, 2016 için
beklenti % 5'ten % 6,5'e, 2017 için beklenti ise % 5'ten % 5,5'e yukarı yönlü revize edildi.
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
13
EKİM
2015
RUSYA
Rus yatırım fonlarına Ekim başında yabancı yatırımcı ilgisinde rekor artış oldu. Son verilere
göre, Ekim’in ilk haftası yabancı yatırımcı 100,5 milyon Dolar Rus hisse senedi aldı.
Böylelikle Rusya’ya sıcak para akışı Nisan’dan bu yana en yüksek noktasına ulaşmış oldu.
Ayrıca petrol fiyatlarındaki artış piyasaların Ekim ayının ilk haftasında %10 yükselmesini
sağladı.
Yabancı yatırımcının Rus kağıtlarına olan ilgisi sene başında doruk noktasına ulaşmış, daha
sonra Mayıs sonundan itibaren yaklaşık yirmi hafta süren bir sıcak para kaçışı yaşanmıştı. Bu
süre içerisinde yabancı yatırımcı Rusya’dan yaklaşık 700 milyon Dolar çıkarmıştı.
Ancak sene başından itibaren alındığında Rus fonlarından 1 milyar Dolarlık bir net sermaye
çıkışından bahsetmek mümkün. Çıkışın en çok yaşandığı hafta ise 500 milyon dolar ile 19-26
Ağustos haftası oldu.
Petrolün küresel arzının azalacağına dair bekleyişlerin sonucunda petrol fiyatları yükselişe
geçti. Brent petrolün varili, 53 Dolar dolaylarına kadar yükselerek 1 Eylül’den beri ulaştığı en
yüksek seviyeye
geldi. ABD haftalık petrol stokları verisinde beklenen artışın
gerçekleşmeyerek, 1,2 milyon varil düşmesi, varil fiyatlarını 52 doların üzerine çıkardı.
Böylece fiyatlar son bir zirvesine geldi.
Brent petroldeki fiyat artışının, Suriye operasyonlarının başlamasıyla birlikte yükselmeye
başladığı yönünde görüşlerde dillendiriliyor. ABD stoklarında yaşanan gerilemenin de
yükselişin artmasına sebep olduğu düşünülüyor. Yine bu görüşler çerçevesinde fiyatın 55
Dolar’a kadar yükselebileceği tahmin ediliyor.
Petroldeki yükseliş eğiliminin de Rusya’da piyasalara olumlu yansıması gözlerden kaçmadı.
Dolar’da, kur 62 Rubleye, Euro’da, 70 Ruble’ye geriledi. Yaşanan bu gelişmeler sonucu,
borsa uzun bir ara verdiği yükselişini sürdürdü. MICEX endeksinde %0,53, RTS endeksinde
%2,11 artış gözlendi.
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
Genel
olarak
Suriye
operasyonu
çerçevesindeki
gelişmelerin
Ruble’yi
13
EKİM
2015
negatif
etkileyebileceğine yönelik beklentiler bu hafta yükselmişti. Ancak tablo aksi yönde ortaya
çıkmış oldu.
ABD
ABD Çalışma Bakanlığı’ndan gelen verilere göre 274 bin olması beklenen işsizlik maaşı
başvuruları geçen hafta 13 bin düşerek 263 bin oldu. Başvuruda bulunanların sayısı Temmuz
ortasından beri en düşük seviyeye indi. Bir önceki haftanın verisi 277 binden 276 bine revize
edilirken, 4 haftalık başvuru ortalaması 3 bin azalışla 268 bin oldu.
İşsizlik maaşından yararlananların sayısı geçen haftadan itibaren 9 bin artarak 2 milyon 204
bin oldu.
Birkaç aydır zayıf gelen istihdam rakamlarına rağmen, işsizlik başvurusu rakamlarında
azalma olması, güçlü iç talebi gösterdi. Yine geçen hafta açıklanan bir rapora göre
işverenlerin satışlardaki artışı gözlemleyerek iş alımlarını artırması, bu tezi güçlendirdi.
ABD’de Eylülde aylık %0,5 gerilemesi beklenen mevsimsel etkilerden arındırılmış ithalat
fiyatları %0,1 azaldı. Önceki ayın düşüşü ise %1,8’den %1,6’ya revize edildi. Fiyatlar geçen
yılın verisine göre ise petrol fiyatlarındaki düşüş ve Dolardaki yükseliş nedeniyle %10,7
düştü. Önceki ayın düşüşü ise yıllık bazda %11,4’den %11,3’e revize edildi. Bu verilerin
FED’in %2 enflasyon hedefine yaklaşması için yeterli olmaması faiz artışını geciktirdi.
Son zamanlarda yayınlanan ABD ekonomik verileri kötü görünmemesine rağmen Çin
merkezli küresel daralmadan etkilendiğini de ortaya koydu. Geçen hafta yapılan bir ankete
göre ABD’nin son 13 aydır %10 olan 12 ayda resesyona girme ihtimali, %15’e yükseldi.
Nitekim bu hafta açıklanan ve 16-17 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilmiş olan Federal Açık
Piyasa Komitesi toplantı tutanaklarına göre de gelişen ülkelerdeki daralma ABD ekonomisine
yönelik endişeleri artırdı ve buna bağlı olarak faiz artışının ertelenerek sabit tutulmasına karar
verildi. Tutanaklarda, ABD’de kötü nitelendirilemeyen istihdam verisi ve diğer ekonomik
verilere rağmen küresel risklerin bu kararın verilmesinde rol aldığı anlaşıldı.
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
13
EKİM
2015
Bunların dışında OPEC’in aylık piyasa raporunda ABD’nin petrol üretiminin 2016’da 8
yıldan beri ilk kez düşeceği öngörüldü. Total petrol ve doğal gaz üretiminin %0,5 gerileyerek
günlük 12,74 milyon varile inmesi beklenmekte. Energy Information Administration
verilerine göre; ABD’nin haftalık üretimi Ağustos ve Eylül’de, Haziran ve Temmuz’dan
günlük yaklaşık 330,000 varil düşük gerçekleşmesi ve sondaj kulesi sayısının geçen yıla göre
yarıdan fazla azalması tahminleri doğrular nitelikte.
tedam@ticaret.edu.tr