Makro Yorum Bora Tamer Yılmaz, Yönetmen 25 Nisan 2012 Çarşamba 1 TÜRKİYE EKONOMİSİ Fırsatçı (Kapasite Kullanım Oranı) Şekil Paneli Nisan ayına ilişkin Kapasite Kullanım Oranı dün TSİ 14:30 itibariyle TCMB tarafından açıklandı. Buna göre Nisan ayında Kapasite Kullanım Oranı Mart ayındaki sınırlı yükselişin ardından bir kere daha yükselerek %74.7 oranına ulaştı. (Şekil 1) Şekil 1: Kapasite Kullanım Oranı Mevsimselliği detaylarına ayırdığımızda da Nisan ayında serinin hep kış aylarına nazaran artışa girdiğini dolayısı ile Nisan ayındaki bu artışın geçmiş yıllara göre sınırlı kaldığını anlıyoruz. (Şekil 3) Bunun anlamı da bir süredir Türkiye ekonomisinin büyüme hızındaki endişelerimizin sürmesi anlamına geliyor. Henüz, içinde bulunduğumuz 2. Çeyrek’te ekonominin geçtiğimiz İlk Çeyrek’teki yavaşlayı telafi etmeye başladığını söylemek için erken. Çarşamba günü Para Politikası Kurulu ile ilgili yazdığımız notta 2 Mayıs tarihinde açıklanacak olan PMI rakamının önemli olduğuna dikkat çekmiştik. Aynı görüşümüzü koruyarak ekonomik gelişmeler için veri akışını yakından takip edeceğiz. Şekil 4: Kapasite Kullanım Serisi Alt Kırılımları 10% KKO Aylık % 12 Ay HO 80% 6% Trend yataylaştı 75% 2% 70% -2% 65% -6% 60% -10% 55% -14% Oca 08 Nis 08 Tem 08 Eki 08 Oca 09 Nis 09 Tem 09 Eki 09 Oca 10 Nis 10 Tem 10 Eki 10 Oca 11 Nis 11 Tem 11 Eki 11 Oca 12 Nis 12 Aylık bazda serideki artış oranı %2.2 ile oldukça güçlü gerçekleşse de seriyi mevsimsel etkilerden arındırarak incelediğimizde aslında oranın %75.6 seviyesine gerilediğini görüyoruz. Zira arındırılmamış serideki yıllık artış oranına baktığımızda da bu gelişmeyi teyit edecek şekilde serinin %0.3 oranında gerilediğini görüyoruz. (Şekil 2) 85% Şekil 2: Arındırılmış Seri Mevsimsellikten arındırılmış ve yıllık değişim oranları serileri yatay trenddeki yataylaşmayı teyit ediyor… 90% 30% Trend yataylaştı 80% 20% 10% 0% 70% -10% KKO MA 95 -20% KKO (Yıllık %, sağ eksen) 60% -30% Oca 08 Nis 08 Tem 08 Eki 08 Oca 09 Nis 09 Tem 09 Eki 09 Oca 10 Nis 10 Tem 10 Eki 10 Oca 11 Nis 11 Tem 11 Eki 11 Oca 12 Nis 12 85 75 Şekil 3: Mevsimsellik Endeksi 65 Kapasite Kullanım Oranı için aylık endeksleri oluşturduğumuzda serinin istatistiksel olarak Nisan aylarında yükselmeye başladığını fark ediyoruz.… Tuketim Mallari Ara Mallari Yatırım Malları 55 45 80 75 70 Eyl 11 Haziran Mayıs Nisan Mart Şubat Ocak Aralık Kasım Ekim Eylül Ağustos Oca 12 Oca 11 May 11 Eyl 10 Oca 10 Eyl 09 May 09 Eyl 08 Oca 09 May 08 Eyl 07 Oca 08 Oca 07 May 07 55 May 10 Dayankılı Tüketim Malları Gıda ve İçecekler Dayaniksiz Tuketim Mallari 60 Temmuz 65 Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız. Kaynak: TCMB, Halk Yatırım Araştırma Hesapları Makro Yorum 25 Nisan 2012 Çarşamba 2 TÜRKİYE EKONOMİSİ 2. Sayfa Şekil Paneli Artışın detaylarına baktığımızda gerileyen Petrol ve Metal fiyatları neticesinde sanayicilerin ilgili konulardaki üretimlerini artırdıkları kanısındayız. Emtia fiyatlarındaki gerilemenin üreticiler için oluşturduğu fırsatın talep tarafında ekonomiye yansıyıp yansımayacağını ise önümüzdeki süreçte açıklanacak veriler ile takip edeceğiz. Şekil 5: Petrol Fiyatları 90 145 Brent Petrol Petrol Ürünleri KKO 80 135 70 125 115 60 105 50 95 40 30 Nis 12 Oca 12 Eki 11 Tem 11 Nis 11 20 Oca 11 Eki 10 Tem 10 Nis 10 Oca 10 24 Şubat günü yazdığımız analizde petrol ürünleri ile 85 ilgili faaliyetlerde kapasite kullanımının varil fiyatları ile 75 istatistiksel olarak ilişkisi olduğuna değinmiştik. Bu gözlemimizi devam ettirdiğimzde bu ay gerilemeye başlayan varil fiyatlarını takiben petrol ürünlerine ilişkin Şekil 6: Metal Fiyatları kapasite kullanımının aylık bazda %13.1 oranında artış 5,600 gösterdiğini anlıyoruz. (Şekil 5) Metal Endeksi 82 Ana Metal Sanayii KKO 5,200 Benzer bir ilişki için ana metal sanayinde gözlenen aylık bazdaki %6.5 oranındaki artış ile Londra Metal Borsası’ndan aldığımız metal fiyatlarını temsil eden endeksi yanyana çizdiğimizde metal fiyatlarının metal kapasite kullanımı ile ters orantılı olduğunu görüyoruz. (Şekil 6) 80 4,800 4,400 78 4,000 76 3,600 Nis 12 Mar 12 Şub 12 Oca 12 Ara 11 Kas 11 Eki 11 Eyl 11 Ağu 11 Tem 11 Haz 11 74 May 11 3,200 Alt serilerdeki gelişmeler de bu yaklaşımımızı teyit eder nitelikte. Ara Malı, Yatırım Malı, ve Tüketim Malı serileri Aralık değerlerinin altında kalmaya devam Şekil 7: Avrupa Etkisi ediyorlar. Tüketim Malı serisinin alt kırılımlarına Bölgesel şoklar karşısında güçlenen dış ticaretimiz baktığımızda da metal ağırlıklı Dayanıklı Tüketim neticesinde Avrupa’daki aşağı yönlü hareketin Türkiye Mallarındaki artışa karşılık diğer iki seri Gıda ve imalatı üzerindeki baskısı sınırlı kalyor… Dayanıksız Tüketim Malları serilerindeki gelişme için 30% aynısını söyleyemiyoruz. Gıda serisi gerilemeye devam ederken, Dayanıksız Tüketim Malları serisinde 20% sınırlı bir artış söz konusu. (Şekil 4) 10% -10% -20% Ara Malı KKO YoY EB Sınai Yeni Siparişler YoY -30% 0 -5 Avrupa Komisyonu Tüketici Güveni -10 -15 -20 -25 -30 -35 Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız. Mar 12 Haz 11 Mar 11 Ara 10 Eyl 10 Haz 10 Ara 09 Mar 10 Eyl 09 Haz 09 Ara 08 Mar 09 Eyl 08 Mar 08 Haz 08 -40 Kaynak: TCMB, Bloomberg Nis 12 Eki 11 Ara 11 Oca 12 Tem 11 Nis 11 Oca 11 Eki 10 Tem 10 Nis 10 Eki 09 Oca 10 Tem 09 Nis 09 Eki 08 Oca 09 Tem 08 Nis 08 -40% Eyl 11 Dış ticaret analizlerimizde Avrupa’ya olan ihtiyacımızın azaldığını ve bölgesel şoklara daha dayanıklı hale geldiğimizi ise biliyoruz. Bu nedenle Avrupa’daki gelişmeler imalatımız üzerinde baskı unsuru oluştursalar da bunun sınırlı kaldığı ve kalacağı görüşündeyiz. 0% Oca 08 Geçtiğimiz ay yaptığımız analizde önemli dış ticaret ortağımız ve ciddi oranda ara mal ihraç ettiğimiz Avrupa ile ilgili tespitlerde bulunmuştuk. Tüketici güveninin artması ile sanayide de artış bekliyorduk. Ancak açıklanan PMI rakamları Avrupa’da üretimin ciddi şekilde sekteye uğradığına işaret ediyor. Bunu takiben güncel Tüketici Güveni serisinde de gerileme söz konusu. Makro Yorum 25 Nisan 2012 Çarşamba KÜNYE Azmi DÖLEN G. Müdür Yrd. (212) 314 81 07 adolen@halkyatirim.com.tr Işık ÖKTE Direktör (212) 314 81 82 iokte@halkyatirim.com.tr Bora Tamer YILMAZ Yönetmen (212) 314 81 86 btyilmaz@halkyatirim.com.tr Nurcihan AŞIK Uzman Yardımcısı (212) 314 81 83 nasik@halkyatirim.com.tr 3 ÇEKİNCE: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sayfalarda yayınlanan görüş, yorum, haber veya öneriler nedeniyle ortaya çıkacak ticari kazanç veya kayıplardan Halk Yatırım Menkul Değerler A.Ş. sorumlu değildir. Buradaki yazı, görüş ve yorumlar sayfa ziyaretçilerini bilgilendirme niteliği taşımaktadır. Rapor sayfalarında yayınlanan hiçbir yazı, görüş, resim, analiz ve diğer sunumlar izin alınmadan yazılı veya görsel basın organlarında yayınlanamaz.