KimyaKongreleri.org

VI. Ulusal Anali̇ ti̇ k Ki̇ mya Kongresi Sözlü Sunum 31
P-S-SCMTII GENİ AKTARILMIŞ TÜTÜN BİTKİSİNİN
CU İLE KİRLENMİŞ TOPRAKLARDA FİTOREMEDİASYON
POTANSİYELİNİN BELİRLENMESİ
Veli Uygur, Hatice Dağhan, Nurcan Köleli, Mehmet Arslan
Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme
Bölümü, Antakya, HATAY.
vuygur@mku.edu.tr
Sanayileşmenin ve doğal kaynakların hoyratça kullanımının neticesi olarak toprakların
ağır metallerle kirlenmesi günümüzün önemli çevre problemlerinden birisidir. Ağır metallerin
topraklardan temizlenmesi son derece zor ve pahalı bir işlemdir. Ancak, son yıllarda ağır
metalleri de içeren elementel kirleticilerin topraklardan yüksek miktarlarda ağır metalleri
alabilen ve bunları tolere edebilen bitkilerin kullanımıyla temizlenmesi:fitoremediasyon,
çevreye duyarlı ekolojik bir yöntem olarak ortaya çıkmıştır [1]. Bu bitkilerin kullanımıyla
ilgili belirli metallere has olmaları, yavaş büyümeleri ve bitkilerin özel ekolojik istekleri
gibi kısıtlayıcı hususlar söz konusudur [2]. Bu sıkıntılar yüksek miktarda biyomas üretebilen
ve ekolojik seçiciliği düşük bitkilere ağır metal alımını ve toleransını arttıran genlerin
aktarılmasıyla bir ölçüde aşılabilmektedir [3].
Bu çalışmada bu nedenle tütün bitkisine (NicotianatobaccumPetit Havana, SR-1) Çin
kobay faresinden izole edilen p-S-ScMTII geni aktarılarak elde edilen genetiği değiştirilmiş
tütün bitkisinin Cu ile kirletilmiş toprakların geri kazanımında kullanım potansiyeli 0 (kontrol),
50, 100, 200 ve 400 mg kg-1Cu ilave edilmişiki farklı toprakta büyüme odasında yürütülen
saksı denemeleriyle test edilmiştir. Bitkilerde büyüme performans parametrelerinin yanında
kaldırılan toplam Cu miktarı, Cu konsantrasyonu ve diğer besin elementleri konsantrasyonları
ICP-AES (Varian, Series II) ile bitkilerin stres göstergesi olan glutation konsantrasyonları UV/
VIS spektrometre (Shimadzu 1240) ile belirlenmiştir.
Genetiği değiştirilmiş tütün bitkisiyle normal bitki arasında kuru materyalde Cu
konsantrasyonları arasında önemli bir fark olmamasına rağmen, genetiği değiştirilmiş bitki
yüksek dozlarda, 200 ve 400 mg Cu kg-1 uygulamalarında, sırasıyla %10,0-12,4 ve %8,4512,65lik daha fazla biyomas üretimi gerçekleşmiştir. Diğer özellikler arasında önemli bir
fark belirlenmemiştir. Ancak kullanılan iki farklı toprakta bitkilerin büyüme performansı ve
Cu alımlarının önemli derecede farklı olduğu gözlenmiştir.Sonuçlar genetiği değiştirilmiş
bitkilerin, halen yetersiz bilgi olmasına rağmen, fitoremediasyonda kullanımının ümitvar
olduğunu göstermektedir.
KAYNAKLAR
1. Hooda, V., J. Environ. Biol. 28(2), 367-376. 2007.
2.
Schmoger, M.E.,Oven M., Grill, E., PlantPhysiol., 122, 793-801. 2000.
3.
Kramer, U.,Chardonnens, A.N., Appl. Microbiol. Biotechnol.,55, 661-672. 2001.
40
KimyaKongreleri.org