ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ Kimya Mühendisliği Bölümü Isı Transferi – Final Sınavı – 90 dakika – 13.01.2017 Adı Soyadı: Numarası: 1 (40P) Puan Tablosu Di/Do 0 0,05 0,10 0,25 0,50 1,00 Nui 17,46 11,56 7,37 5,74 4,86 = 0,56 ç İmza: 2 (30P) 3 (30P) . Toplam ℎ = SORU 1 (40 puan) Paralel akışlı, eş eksenli iç içe çift borulu bir ısı değiştiricisi, büyük bir endüstriyel gaz türbininde motor yağının soğutulması için kullanılmaktadır. İçteki boruda (Di=20 mm) akan soğutma suyu 0,2 kg/s debide iken, iki boru arasındaki halkasal bölgede (Do=45 mm) akan yağ ise 0,1 kg/s debisindedir. Yağın ve suyun ısı değiştiricisinde giriş sıcaklıkları, sırasıyla 100 °C ve 30 °C olmaktadır. Yağın çıkış sıcaklığının 60 °C olabilmesi için boru uzunluğu ne kadar olmalıdır? Not: Laminar akış durumu için yandaki tablo kullanılmalıdır. Nuo 3,66 4,06 4,11 4,23 4,43 4,86 = 5,63 ∙ = = ∙ − = 5,63 ∙ 0,138 = 38,8 0,020 1 1 = = 38,1 1 1 1 1 + + ℎ ℎ 2250 38,8 ∙ ∙∆ = 38,1 ∙ / ². / ². 8524 = 71,7 ∙ 0,025 ∙ 39,75 SORU 2 (30 puan) 320 °C sıcaklıktaki buhar, iç çapı 5 cm, dış çapı 5,5 cm olan paslanmaz bir çelik (k=15 W/m.K) bir borudan akmaktadır. Boru, kalınlığı 3 cm olan cam yünü yalıtımla (k=0,038 W/m.K) sarılmıştır. Isı, 5 °C’deki ortama doğal taşınım ve ışınım yoluyla kaybolmaktadır; birleşik doğal taşınım ve ışınım ısı transfer katsayısı 22 W/m².K’dir. Boru içindeki ısı transfer katsayısının 80 W/m².K olduğunu kabul ederek boru birim uzunluğu başına buhardan olan ısı kayıp hızını bulunuz. Ayrıca, boru duvarı ve yalıtımdaki sıcaklık düşüşünü bulunuz. Yağ Su 25 mm = = ∙ ∙ ∙∆ → ∙∆ → , 45 mm = 0,1 ∙ 2131 ∙ 100 − 60 → = ∆ + ∙ − , = → , , − , , , − − = 8524 Çözüm: 8524 = + 30 = 40,2 ° 0,2 ∙ 4178 − , Ai Di L (0.05 m)(1 m) 0157 . m2 , Ao Do L (0.055 0.06 m)(1 m) 0.361 m2 , , T1 Termal dirençler = 100 , Ri Yağ = 60 , , ∆ = = 30 Ro R2 ln(r2 / r1 ) ln(2.75 / 2.5) 0.00101 C/W 2k1 L 2 (15 W/m.C)(1 m) R2 Rinsulation 100 − 30 − 60 − 40,2 70 − 19,8 50,2 50,2 = = = = 39,75° 70 100 − 30 ln 3,5353 1,2628 19,8 60 − 40,2 R1 1 1 0.08 C/W hi Ai (80 W/m 2 .C)(0.157 m 2 ) R1 R pipe = 40,2 , Ri ln(r3 / r2 ) ln(5.75 / 2.75) 3.089 C/W 2k 2 L 2 (0.038 W/m.C)(1 m) 1 1 0.1258 C/W ho Ao (22 W/m 2 .C)(0.361 m 2 ) Rtotal Ri R1 R2 Ro 0.08 0.00101 3.089 0.1258 3.296 C/W 4∙ = ∙ ∙ 4 ∙ 0,2 ∙ 0,025 ∙ 725 ∙ 10 = Isı kaybı = 14050 Türbülanslı akış olduğundan , = 0,023 ∙ , ∙ = 0,023 ∙ 14050 , ∙ 4,85 , = 90 T T (320 5)C Q 1 2 95.6 W Rtotal 3.296 C/W Boru ve yalıtım boyunca sıcaklık düşüşü ℎ = = Laminar akış olduğundan ∙ ∙ 4∙ + 0,625 = 90 ∙ = 2250 0,025 ∙ = T pipe Q R pipe (95.6 W)(0.00101 C/W) 0.097C Tinsulation Q Rinsulation (95.6 W)(3.296 C/W) 295C / ². 4 ∙ 0,1 ∙ 0,070 ∙ 3,25 ∙ 10 = 56 Ro T2 SORU 3 (30 puan) 6 mm çaplı karbon çeliğinden (ρ=7833 kg/m3, k=54 W/m.K, cp=0.465 kJ/kg.ᵒC) yapılmış toplar ilk önce bir fırında 800ᵒC’ye kadar ısıtılmak suretiyle tavlanmakta, daha sonra 35ᵒC’deki ortamda 90ᵒC’ye kadar yavaşça soğumaya bırakılmaktadır. Ortalama ısı transfer katsayısı 60 W/m2.K ise tavlama işlemi ne kadar sürer? Eğer saatte 1500 top tavlanırsa toplardan çevre havasına olan toplam ısı transfer hızını hesaplayınız. Çözüm: = ℎ = /6 = = = 60 = 6 0,006 6 0,001 = 0,001 = 0,0011 54 0,1 Yığık sistem analizi uygulanabilir. = ℎ ℎ = 60 = 7833 = 0,01647 465 − − 0,001 = 90 − 35 = 800 − 35 , 0,071895 = , ln 0,071895 = − 0,01647 = 159,839 1 60 = 2,66 Toplam ısı transferi; = = = = 0,0008859 6 = 7833 0,465 ∆ 0,006 6 800 − 90 = 0,0008859 = 0,2925 ş 1500 top için; = 1500 1ℎ 0,2925 = 494 ℎ 1ℎ 3600 = 0,122 Başarılar dilerim Yrd. Doç. Dr. Muhammed Bora AKIN