Güne Başlarken (18/10/2002)

Ekim 2014
Dış Ticaret Rakamları
“2014 Ekim: -6.3 milyar $, Beklenti: -6.6 milyar $, 2013 Ekim: -7.4 milyar $.”





Dış ticaret açığı 2014 yılının Ekim ayında 2013 yılının aynı ayına göre %15.8
azalarak 6.3 milyar $ olurken (2013 Ekim: 7.4 milyar $) 6.6 milyar $ olan piyasa
beklentisinin de altında açıklandı. Yılın ilk 10 ayında ise dış ticaret açığı %18.2
azalarak 67.6 milyar $ seviyesine (2013 Ocak-Ekim: 82.7 milyar $), 12 aylık
birikimli dış ticaret açığı ise 86 milyar $’dan 84.8 milyar $’a geriledi.
Ekim ayında ihracat yıllık bazda %7.3 artarak 12.9 milyar $ olurken ithalat
%1.5’lik azalışla 19.2 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Buna bağlı olarak ihracatın
ithalatı karşılama oranı Ekim ayında %67.4 (2013 Ekim %61.9) seviyesine
yükseldi. Net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde olumsuz etkisi Ekim
ayında giderek azalsa da 0.4 milyar $’lık açıkla devam etti. Enerji’nin Ekim ayı dış
ticaret açığına negatif katkısı 3.7 milyar $ olurken 12 aylık birikimli enerji açığı
49.7 milyar $ düzeyine (2014 Eylül: 49.9 milyar $ ) geriledi.
Dış ticaret dengesine geniş ekonomik gruplar sınıflandırmasına göre
baktığımızda, ithalattaki en fazla azalış %6.9 ile tüketim mallarında gerçekleşirken
bu kalemi %1.4’lük azalışla yatırım malları ve %0.6’lık azalışla ara malları ithalatı
takip etti. İhracat tarafında ise en fazla artış %14.7 ile tüketim mallarında
gözlenirken bu kalemi %5.4 artışla yatırım malları ve %1.2 artışla ara malları takip
etti. Ayrıca imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracat içerisindeki payı %92.6
olurken yüksek teknoloji ürünlerinin ihracat içindeki payı %3.7’ye geriledi (2013
Ekim: %4). Orta yüksek teknoloji ürünlerinin payı da %31.1 düzeyine (2013 Ekim:
%32.7) geriledi. Öte yandan 2014 Ekim ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam
ithalattaki payı %77 olurken yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ürünleri
ithalatı içindeki payı %14.4 (2013 Ekim: %12.7), orta yüksek teknolojili ürünlerin
payı ise %43.3 (2013 Ekim: %42.4) düzeyine yükseldi.
Avrupa Birliğinine yapılan ihracatın payı 2013 yılının Ekim ayında %43.8 iken
2014 yılı Ekim ayında bu oran Avrupa ekonomisindeki toparlanmayla beraber
%44.2’ye yükseldi. AB’ye yapılan ihracat, 2013 yılının aynı ayına göre %8.1
artarak 5.7 milyar $ olarak (2013 Ekim: 5.3 milyar $) gerçekleşti. En fazla ihracat
yapılan ülke 1.3 milyar $ ile Almanya olurken bu ülkeyi sırasıyla 860 milyon $ ile
İngiltere, 857 milyon $ ile Irak ve 566 milyon $ ile İtalya izledi. İthalat’ta ise ilk
sırayı 2.1 milyar $ ile Çin alırken bu ülkeyi sırasıyla 1.8 milyar $ ile Almanya, 1.7
milyar $ ile Rusya, ve 1 milyar $ ile İtalya izledi.
Ekim ayı dış ticaret dengesi genel olarak incelendiğinde makro ihtiyati önlemlerin
etkisiyle tüketim malı ithalatında azalma, küresel talebin zayıf seyremesine rağmen
tüketim malları, yatırım malları ve ara mallar ihracatında ise bir artış
gözlemlenmiştir. Ortadoğu’da devam eden jeopolitik riskler bu bölgeye yapılan
ihracat hacmini azaltsa da bu bölgedeki ihracat kaybı, ihracat hacmimizin büyük bir
kısmını oluşturan Avrupa Birliği ülkelerinde görülen nispi ekonomik toparlanmanın
sağladığı destekle telafi edilmektedir. Ayrıca Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB)
Euro Bölgesi ülkelerini destekleyici yönde attığı adımlar Bölge ekonomisinde
toparlanmanın hız kazanmasını sağlayarak ihracattaki iyileşmenin hızlanmasına
destek olabilir. Diğer taraftan dış ticaret açığımızın büyük bir bölümünü oluşturan
enerji fiyatlarında son zamanlarda görülen düşüş, dış ticaret açığımızdaki azalma
eğilimini destekleyeci en önemli gelişme olarak öne çıkmaktadır.
Dış Ticaret Dengesi (milyar USD)
(Milyar USD)
Dış Ticaret Açığı
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İhracat
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İthalat
Enerji
Enerji Dışı
Altın
Altın İhracatı
Altın İthalatı
Altın Ticareti (net)
milyar $
110
OcakEki.13
12aylık
Eki.14
12aylık
Eyl.14
Eki.14
Eki.13
Ocak Eki.14
6,3
3,7
2,5
12,9
0,6
12,3
19,2
4,3
14,9
7,4
3,9
3,5
12,1
0,5
11,5
19,5
4,5
15,0
67,6
40,9
26,7
131,4
5,1
126,2
199,0
46,1
152,9
82,7
40,4
42,3
124,4
5,5
118,9
207,1
45,9
161,2
84,8
49,7
35,1
158,8
6,3
152,4
243,6
56,1
187,5
86,0
49,9
36,0
157,9
6,3
151,6
243,9
56,2
187,6
0,0
0,4
-0,4
0,1
0,8
-0,7
3,1
4,5
-1,4
3,2
12,9
-9,7
3,3
6,8
-3,5
3,4
7,1
-3,8
Dış Ticaret Açığı (12 aylık)
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
100
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
90
84,8
80
81,3
70
60
50
40
30
Milyar $
Enerji Açığı ve Petrol Fiyatı
$
5,00
140
4,50
120
4,2
4,00
100
3,50
3,00
Enerji Açığı (Aylık)
80
80
2,50
2,00
Petrol Fiyatı (sağ)
60
40
1,50
1,00
20
1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının
hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının
ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler
genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu
nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul
etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde
sunulmaktadır. .
2