VÜCUT SIVILARINDA HÜCRE SAIMI ÇEŞİTLİ VÜCUT SIVILARINDA HÜCRE SAYIMI BOS ta hücre sayımı: BOS’ta hücre sayımı ideal olarak Fuchs-Rosenthal sayma kamarası ile yapılır. Bu kamarada sayım alanının kenarları 4 mm ve derinliği 0.2 mm olup alanı 16 mm2, hacmi ise 3.2 mm3’dür. BOS hiç sulandırılmadan sayma kamarasına konarak sayılabilir. Bunun için herhangi bir işlem yapmadan FuchsRosenthal sayma kamarasına lameli yerleştirildikten sonra lamel kenarından sızdırarak sıvının tüm alana yayılması sağlanır. Daha sonra tüm alanda görülen hücreler sayılır ve bulunan rakam üçe bölünür (toplam hacim yaklaşık 3.2 mm3 olduğundan, 1 mm3’deki sayıyı bulmak için üçe bölünür). Eritrosit sayısı çok fazla olduğunda lökositleri saymak zorlaşabilir. Bu durumda lökosit miyarı kullanılır (lökosit miyarı eritrositleri ortadan kaldırır). Lökosit pipeti ile 1 çizgisine kadar lökosit miyarı, 11 çizgisine kadar BOS çekilir. Biraz bekledikten sonra sayma kamarasında sayılır. Bu durumda yine tüm alan sayılarak bulunan rakam üçe bölünür ( 3.2 x 10/11= 2.9). Fuchs-Rosenthal sayma kamarası yok ise Thoma lamı da kullanılabilir. Bunun için, herhangi bir işlem yapmadan Thoma lamına lameli yerleştirildikten sonra BOS lamel kenarından sızdırılarak sıvının tüm alana yayılması sağlanır. Sonra tüm alanda ( yani 4×4=16 büyük kare) hücreler sayılır. Thoma lamının kenarları 1 mm, derinliği 0.1 mm, toplam hacmi ise 0.1 mm3’dür. Bu nedenle tüm alanın sayılması ile bulunan rakam 10 ile çarpılır ise 1 mm3 deki sayı bulunur. Eritrosit sayısı fazla ise yukarıda anlatıldığı şekilde lökosit miyarı kullanılarak sayım yapılır ve lökosit sayısı bulunur. Hücre tipini tespit etmek gerekiyorsa ( lenfosit ve PNL ayrımı teşhiste önemlidir), BOS, 1/1 oranında metilen mavisi ile karıştırılır, 5-10 dakika bekletildikten sonra mikroskopta incelenirse, parçalı çekirdekli lökositler ve lenfositler birbirinden ayrılabilir.Sonuç % olarak belirtilir ( örneğin % 75 PNL, % 25 lenfosit). Periton sıvısı (periton mayii, assit mayii ), Plevra sıvısı (mayii), perikard sıvısı (mayii), eklem sıvısı (sinovyal sıvı) ve diğer vücut sıvılarında hücre sayımı: Bu sıvılarda hücre sayımı Thoma lamı ile yapılır. Ya sulandırma yapmadan lama konarak sayılır, veya lökosit miyarı ile sulandırılarak tüm alandaki lökositler (veya istenmişse eritrositler) sayılır. ( Lökosit pipeti ile 1 çizgisine kadar lökosit miyarı, 11 çizgisine kadar periton sıvısı çekilir. Biraz bekledikten sonra sayma kamarasında sayılır). Bulunan rakam 10 ile çarpılır ise 1 mm3 deki sayı elde edilir. Eklem sıvısında lökosit miyarı kullanılmaz, çümkü içindeki asetik asit pıhtılaşmasına sebep olur. Teşhis açısından lökositlerdeki parçalı yüzdesi (polimorf nüveli lökosit- PNL) önemlidir. Bunun için 1/1 metilen mavisi ile boyanarak hücre tipleri ayırd edilir. GİEMSA BOYAMA NASIL YAPILIR May Grünwald – Giemsa yada Wright – Giemsa kombinasyonu şeklinde kullanılır. Giemsa boyası doku boyamada kullanılır, mikrobiyolojide daha çok invaziv Eukaryot hücrelerin ( çekirdeği ve organelleri olan parazit vb. hücreler) varlığını göstermek için kullanılır. Özellikle lökositlerin, eritrositlerin, trombosit ve parazitlerin nükleus ve sitoplazma morfolojilerini ayırt etmek için kullanılır. Ana kullanım alanlarından biri sıtma şüphesinde Plasmodium spp aranması amacıyla kan yaymalarının boyanmasıdır. Hematolojide hücrelerin detaylı incelenmesinde kullanılır (periferik yayma vb). Yayma havada kurutulur. May-Grünwald yada Wright dökülerek bir dakika bekletilir. Distile su ile yıkanır. Giemsa (10 cc suya 15 damla ve katları hesabıyla) dökülerek yedi dakika beklenir. Boya dökülerek kuruması için dik pozisyonda bırakılır. ARB BOYAMA NASIL YAPILIR EZN (ARB) BOYAMA = Ehrlich Ziehl Neelsen = ASİDE DİRENÇLİ BOYAMA Tüberküloz bakterileri gibi dış yüzeyidne mikolik asit içeren bakteriler gram boyama ile boyanamazlar bu bakteriler aside dirençlidir, EZN özellikle Mycobacteria türleri gibi asite dirençli mikroorganizmaları tanımlamak için kullanılan özel bir boyama yöntemidir. Örnekten ince bir yayma hazırlanarak havada kurutulur. Lam alevden geçirilerek tespit edilir. Lamı örtecek şekilde fenollu fuksin (karbol fuksin) dökülerek alttan iki dakika süreyle ısıtılır. Buhar çıkacak, ancak kaynamayacak şekilde ısıtılmasına dikkat edilir. Su ile yıkanır. Asit-alkol ile renk giderilir. Metilen mavisi dökülerek iki dakika bekletilir. Yıkanır ve kurutulur. İmmersiyon objektifi ile incelenir (100x objektif) KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri koroner kalp hastalıklarına ne derece yatkın olduğumuzu ortaya koyar. Kolesterol bir yağ çeşididir ve damar duvarına yapışarak tıkanma ve sertleşmeye yol açar. Damar sertleşmesi hipertansiyon tıkanmalar ise enfarktüs ve felçlerle sonuçlanır. Koroner risk profili hangi testlerden oluşur? Total kolesterol, LDL kolesterol (kötü kolesterol), HDL kolesterol (iyi kolesterol), VLDL kolesterol, Trigliserid, High sensitif CRP. Kolesterol risk profili ne gösterir? Kalbinizin koroner arter hastalıklarına ne kadar yakın olduğunu gösterir. Koroner arter hastalığına yatkınlığınızı gösterir. Kalp ve diğer damarlarınızın kolesterol ve kan yağları ile tıkanıp tıkanmadığını damar sertliği, hipertansiyon, enfaktüs, inme ve felç gelişme riskinizi gösterir. Koroner risk profili ne zaman yapılır? Erişkinler: İlk kolesterol testleri 20 li yaşların başında yapılmalıdır. Daha sonra 5 yılda bir ve 35 ila 45. Yaşlarda tam kalp muayenesi ile birlikte değerlendirilmelidir. Ailesinde hipertansiyon ve koroner arter hastalığı olanların kolesterol değerlerini daha sık izlemeleri önerilir. Diyabet, şeker hastalığı, hipertansiyon, felç, yada koroner arter hastalığı olanların kolesterol değerlerine dikkat etmeleri gerekir. Korner risk profili zamanı: Hiçbir hastalık ve risk taşımayanlar için 20 yaşından itibaren her 5 yılda bir, Ailede koroner kalp hastalığı, diyabet, hipertansiyon, felç, gibi öyküler var ise daha sık, Kendisinde hipertansiyon, enfarktüs, inme, felç, koroner kalp hastalığı var ise ve kolesterol düşürücü ilaç alıyorsa en az yılda bir kolesterol lipit profili bakılmalıdır. Çocuklarda ilk yapılmalıdır? kolesterol testi ne zaman Ailede koroner kalp hastalıkları, enfarktüs, beyin kanaması, hipertansiyon, diyabet var ise 5 yaşından itibaren 5 yılda bir kolesterol ve lipit profiline bakılmalıdır. Kolesterol için normal değerler nedir? • LDL kolesterol: < 130 mg/dL (düşük değerler tercih edilir) • HDL kolesterol: > 40 – 60 mg/dL (yüksek değerler tercih edilir) • Total kolesterol: < 200 mg/dL (düşük değerler tercih edilir) • Trigliserid: 10 – 150 mg/dL (düşük değerler tercih edilir) • VLDL: 2 – 30 mg/dL. Yüksek kolesterol ne anlama gelir? Yüksek kolesterol ( HDL hariç) sizin kalp hastalıklarına, kalp krizine, hipertansiyona, beyin kanaması, inme ve felç geçirmeye yatkın olduğunuzu gösterir. Kalp ve diğer arterlerin kolesterol nediyle sertleşmeye başladığını tıkanmaya başladığını gösterir. Bu durumda yaşam şeklinizi değiştirmeniz, diyet yapmanız ve kolesterol düşürücü ilaçlar almaya başlamanız gerekebilir. Kronik hastalıklar, artrit, nefrit, kronik böbrek yetmezlikleri, tiroit hastalıkları, Hipotiroidi, hipertiroidi ve karaciğer hastalıkları kolesterol seviyesini arttırabilir. Artrit alevlenmesine bağlı ise tedaviden 2-3 ay sonra kolesterol testleri tekrarlanmalıdır. Koroner risk profili koroner kalp hastalıklarına yatkınlığımızı gösterir ne zaman enfarktüs yada felç geçireceğinizi göstermez. Referanslar: Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. Executive summary of the third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) expert panel on detection, evaluation, and treatment of high blood cholesterol in adults (Adult Treatment Panel III). JAMA. 2001;285:2486-2497. Updated 2004. Libby P. Lipoprotein disorders and cardiovascular disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 49. Gennest J, Libby P. Lipoprotein disorders and cardiovascular disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 47. Adult Treatment Panel III (ATP III) of the National Cholesterol Education Program. Implications of recent clinical trials for the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III guidelines. Circulation. 2004 Jul 13; 110(2):227-39. KAN ALMA ÜCRETSİZ HİZMETİ EVDEN KAN ALMA 0 216 369 31 88 Çınardibi Laboratuarı evden veya iş yerinden kan alma servisi için bir telefon yeterlidir. Laboratuara gelemeyecek durumdaysanız, Laboratuara gelecek zamanınız yoksa, Belirli aralıklarla tekrarlanması gereken testleriniz varsa , Test günlerini unutuyor veya test zamanını takip etmekte zorlanıyorsanız. Ücretsiz evde kan alma hizmetimizden faydalanabilirsiniz. Sonuçlar hem size hem de doktorunuza elden, e-mail yoluyla veya faksla ulaştırılacaktır. Evden – iş yerinden alınan testlere herhangi bir ücret eklenmez. TOPLU TARAMA TESTLERİ Toplu halde yapılacak tarama testleri için de bizi arayabilirsiniz İş yerleri, Okullar, Kreşler, Yaz okulları, Spor kampları, Spor salonları için evden kan alma servisimizi arayabilirsiniz. İŞYERİ TARAMA VE AŞILAMA Toplu tarama ve aşı programlarımız : Toplu Check-Up programlarımız, Toplu aşılama ( grip hepatit vb. ) programlarımız, Toplu tarama ( sarılık taraması, kanda eser element taraması, portör taraması vb. ) programlarımızdan faydalanabilirsiniz.