Yaşlı Bakım Teknikerliği Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Dersi 3. Ders Notu 20-27 Ekim 2011 Dr.Sedat Yıldız Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğirdir Kemik Eklem Hastalıkları Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi 1- Osteoartrit nedir? Osteoartrit (kireçlenme) alt ekstremitelerin yük binen eklemlerini (kalçalar, dizler), omurga ve el eklemlerini tutan, yavaş ilerleyen, progresif bir iskelet sistemi hastalığıdır. 2- Primer (idiyopatik) osteoartrit çeşitleri nelerdir? Lokalize (belirli bir bölgede olan) osteoartrit Gonartroz (diz ekleminin osteoartriti) Koksartroz (kalça ekleminin osteoartriti) Spondiloz (omurganın osteoartriti) Generalize (yaygın) osteoartrit Eroziv, inflamatuvar (ilerleyici, iltihabi) osteoartrit 3- Osteoartritin özellikleri nelerdir? Sinsi başlangıçlı ağrı vardır. Zor lokalize edilir, yanıcıdır. Başlangıçta ağrı ile ortaya çıkar, istirahatle azalır. Hastalık ilerledikçe istirahat ağrıları başlar. Sabah tutukluğu yarım saati geçmez. İstirahati takiben ilk hareketlerle ortaya çıkar. 4- Osteoartritte fizik tedavinin amaçları nelerdir? Eklemlerde hareket genişliğini sağlayıp korumak, kasların gücünü arttırmak ve devam ettirmek, eklem biyomekaniğini iyileştirerek aşırı yüklenmeyi önlemek, ağrı, tutukluk ve diğer semptomları gidermek. 5- Kemik dokunun fizyolojik özellikleri nelerdir? Fizyolojik olarak kemik miktarı 20-30 yaşına kadar artar, sonra plato yapar ve 40-50 yaşlarında azalmaya başlar. Kadınlarda toplam kemik kütlesi erkeklerden daha azdır ve özellikle menopozdan sonra inişe geçer. 6- Osteopeni nedir? Kemik kütlesinde azalma anlamına gelir. Osteopeniyi puberte sırasında ulaşılan kemik kütlesi, yaş, menopoz, yaşam biçimi ve alışkanlıklar etkiler. Kaynak: Dr. Sedat Yıldız Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon / Akupunktur Uzmanı Eğirdir Kemik Eklem Hastalıkları Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi www.drsedatyildiz.com 7- Osteoporoz nedir? Kemik kütlesinde azalma ve bunun sonucu artmış kırık riski ile karakterize metabolik bir kemik hastalığıdır. Halk arasında kemik erimesi olarak bilinir. 8- Osteoporoz için risk faktörleri nelerdir? genetik, nulliparite, düşük kalsiyumlu beslenme, sigara, alkol, fazla tuzlu beslenmek, fazla hayvansal protein, sarışın, mavi gözlü ve zayıf olmak, fazla kahve tüketimi, erken menopoz, düşük fiziksel aktivite, sekonder osteoporoz nedenleri (Cushing hastalığı, ilaçlar vb) uzun süreli inaktivite ve yerçekimsizlik 9- Osteoporoz tanısında günümüzde yaygın olarak kullanılan tetkikler nelerdir? Günümüzde yaygın kullanılan tetkik DEXA`dır. Bunun dışında hasta ilgili uzman hekim tarafından değerlendirilerek osteoporoz nedenleri açısından diğer tetkiklere yönlendirilir. 10- Osteoporoz tedavisinin temel bileşenleri nelerdir? Tanı alan her hastaya en az 1000mg/gün kalsiyum ve 400-800 İÜ D vitamini başlanmalıdır. Hastalar yeterli egzersiz ve güneş ışığı açısından bilgilendirilmelidir. Düşmeler önlenmesi için çevresel koruyucu önlemler alınmalıdır. İlgili hekim tarafından düzenlenen ilaç tedavisi de osteoporozun ilerlemesini yavaşlatabilir. 11- Romatoid artrit (iltihaplı eklem romatizması) nedir? Romatoid artrit genetik ve çevresel risk faktörleri ile rastlantısal somatik değişikliklerin kas iskelet sistemi ve immün sistemde ortaklaşa oluşturdukları sistemik bir hastalıktır. 30-60 yaş arasında başlar. Eklem ağrısı, şişlik, sabah tutukluğu (bir saatin üzerinde), eklem hareket kısıtlılığı ve deformitelere neden olur. Sıklıkla el eklemleri tutulur.Kalp, akciğer, böbrek, göz, kemik (osteoporoz), cilt ve nörolojik sistem tutulumu yapabilir. 12- Romatoid artritte rehabilitasyonun amaçları nelerdir? Ağrı kontrolü, motivasyon ve uyum sağlamak, eklemleri korumak, egzersizleri düzenlemek. Kaynak: Dr. Sedat Yıldız Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon / Akupunktur Uzmanı Eğirdir Kemik Eklem Hastalıkları Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi www.drsedatyildiz.com