Sanayide Kaynak Verimliliği - ODTÜ Web Servisi

Sanayide Kaynak Verimliliği
Prof.Dr. Göksel N. Demirer
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Çevre Mühendisliği Bölümü
ÇEVRE KONUSUNDA KOSGEB YOL HARİTASININ HAZIRLANMASI PROJESİ
ANTALYA TİCARET VE SANAYİ ODASI
27 Haziran 2014
Kaynak Verimliliği Nedir ?
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) «Kaynak Verimliliği»ni doğal kaynakların sürdürülebilir olarak üretilmesi, işlenmesi ve tüketilmesinin yanı sıra, ürünlerin hem üretim hem de tüketimleri esnasında çevreye olan olumsuz etkilerinin tüm yaşam döngüleri boyunca azaltılması olarak tanımlanmaktadır. Daha az kaynak tüketerek daha fazla refah sağlanması olarak da tanmlanabilecek olan «Kaynak Verimliliği», ihtiyaçlarımızı daha az kaynak kullanarak karşılamamıza ek olarak, Dünya’nın ekolojik taşıma kasitesini de daha uzun süre kullanmamıza olanak veren bir yaklaşımdır.
Avrupa Birliği ise «Kaynak Verimliliği»ni sahip olduğumuz tüm kaynakların (toprak, hava, su, biyoçeşitlilik, ekosistemler, vd.) daha verimli kullanılması ya da «daha az kaynak ile daha çok iş yapmak» ve «kaynak kullanımı ile ortaya çıkan olumsuz etkilerin azaltılması» olarak tanımlamaktadır.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Gittikçe azalmakta olan doğal kaynaklar, son yıllarda ham madde fiyatlarında ciddi artışlar meydana getirmiştir.
Dolayısıyla «Kaynak Verimliliği» sadece doğal kaynakların korunması, çevre kirliliğinin azaltılması, vb. bazlı değil, endüstriyel üretimin sürdürülebilirliği ile doğrudan ilintili bir kavramdır.
Ham madde fiyatları (1995‐2011)
Son dönemde enerji verimliliği çabaları ile sağlanan tasarrufu kullanılan kaynaklar için de sağlamak sadece olası değil, artan fiyat baskısı altında üretim yapmanın «olmazsa olmaz»ıdır.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Sektörel enerji yoğunluğu (1995‐2007)
Kaynak Verimliliğini sağlamak için önerilen atık yönetim stratejisi En fazla tercih edilen seçenek
Azaltım
Yeniden Kullanım
Geri Dönüştürme
Enerji Geri Kazanımı
Tasfiye
En az tercih edilen seçenek
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Neden Kaynak Verimliliği ?
1987-2004 arası...
Bölgelere göre
otomobil sayısı
Kişi başı satın alma gücü
Toplam birincil enerji arzı
Ekolojik ayakizi
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Sektörel su kullanımı
Neden Kaynak Verimliliği ?
Asya’da asidifikasyon
riski altındaki bölgeler
Kişi başına tüketilen besin
miktarındaki değişim
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Temiz suya sahip olmayan nüfus
yüzdeleri ve BM Bin Yıl Kalkınma
Hedefleri ile karşılaştırılması
Orman alanlarındaki değişim
Neden Kaynak Verimliliği ?
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) 1992 Rio Konferansından 20 yıl sonra 2012 yılında yapılan Rio+20 Konferansı öncesinde bir Rapor yayınladı.
«Keeping Track» (izleme/takip) başlıklı bu Rapor ile sürdürülebilirlik alanında bir milat olan 1992 Rio Konferansını izleyen 20 yılda kaydedilen gelişmeler ve yapılamayanlar değerlendirildi.
Aşağıda bu Rapor’un önemli birkaç çıktısı yer almaktadır:
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
1992’den bu yana Dünya nüfusu 1,45 milyar artmıştır.
3,5 milyar insan kentlerde yaşamaktadır.
1992’de 34 kg olan kişi başı ortamala et tüketimi 43 kg’a çıkmıştır. Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Ekonomik kalkınmada bölgeler arası çok büyük farklar söz konusudur.
Temel tüketim maddelerine olan talep hızla artmaktadır. Enerji ve doğal kaynak tüketimi hızla artmaktadır.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Tüm azaltma çabalarına rağmen, CO2 emisyonları hızla artmaktadır. Sera gazı emisyonlarının %60’ı üç sektör tarafından yapılmaktadır. Sanayi 2. sıradadır. Okyanuslar hızla asidik hale gelmekte ve bu da canlı yaşamı olumsuz etkilemektedir. Buzullar hızla erimeye devam etmektedir. 1990’dan bu yana toplam 300 milyon hektar orman alanı yok olmuştur. Bu alan Arjantin’in yüzey alanından büyüktür. Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Peki ya çözüm ?
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Varolan üretim ve tüketim eğilimlerinin sürmesi durumunda,
2050 yılına kadar büyüklük ve kaynaklar olarak dünyaya denk
ikinci bir gezegen bulup, dünya nüfusunun yarısını bu
gezegene taşıyacağız...
1900
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
2002
2050
2100
KAYNAK: United Nations Environmental Program,
Sustainable Consumption and Production (SCP): Making the Connection.
http://www.unep.fr/shared/publications/cdrom/WEBx0028xPA/cpsc.htm
Ya da kaynaklarımızı daha verimli kullanıp, tek gezegene “sığmanın” yollarını bulacağız. Peki nasıl ?
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
McKinsey Global Institute
Resource Revolution: Meeting the world’s energy,
materials, food, and water needs, Kasım 2011
Gerekli çalışmalar yapıldığı koşulda, 2030 itibarıyla küresel
kaynak ihtiyacının % 30’unu kaynak verimliliği
uygulamaları ile karşılamak olasıdır. Bunun parasal
karşılığı 2,9 trilyon Dolardır.
Bunu sağlamaya yönelik olarak 15 temel olanak
belirlenmiştir.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
1. Binalarda enerji verimliliğinin sağlanması
2. Büyük ölçekli çiftliklerde verimliliğin arttırılması
McKinsey, 2011
3. Gıda atıklarının azaltılması
4. Evsel su (şebeke, vd.) kayıplarının azaltılması
5. Kentsel yoğunlaşma (ulaşım kaynaklı önemli verimlilik artışları sağlayacaktır)
6. Demir çelik endüstrisinde daha yüksek enerji verimliliğinin sağlanması
7. Küçük ölçekli çiftliklerde verimliliğin arttırılması
8. Ulaşımda kullanılan yakıt verimliliğinin arttırılması
9. Elektrikle çalışan ve hibrit araçların yaygınlaştırılması
10.Toprak erozyonunun azaltılması
11.Çelik kullanım verimliliğinin arttırılması
12.Petrol ve kömür geri kazanımının arttırılması
13.Sulama tekniklerinin geliştirilmesi
14.Karayolu taşımacılığından demir ve deniz yolu taşımacılığına geçilmesi
15.Enerji santrallerinde verimliliğin arttırılması
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Resource Revolution: Meeting the world’s energy, materials, food, and water needs
McKinsey Global Institute, Kasım 2011
Kaynak verimliliğine ilişkin olanakların %70-85’i
gelişmekte olan ülkeler için söz konusudur.
McKinsey, 2011
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
ÖZETLE:
Hızla tükenmekte olan doğal kaynakların
sürdürülebilir olarak yönetilebilmesi için:
Bu süreçte doğal kaynakların verimli kullanımı,
atıkların azaltılması, geri kazanım uygulamalarının
arttırılması, vd. ya da diğer bir deyişle
doğal kaynak kullanımı ile ekonomik büyüme
arasındaki ilişkinin yeniden tanımlanması gereklidir.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Ekonomik Etkinlik
Kaynak Kullanımı
Çevresel Etki
Kaynak Kullanımı
Çevresel Etki
Son yıllarda bu hedefe ulaşmaya yönelik olarak pekçok
strateji, gösterge ve araç geliştirilmiştir.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Kaynak Verimliliği Stratejileri
Δ Verimliliğin arttırılarak, kaynak (ham madde, su, enerji, vd.) kullanımı ve atık üretiminin azaltılması
Δ Üretimden kaynaklanan atıkların geri dönüşüm ve yeniden kullanımı
Δ Kaynak kullanımını azaltan yeni malzeme, ürün ve proseslerin tasarım ve kullanımı
Δ Alternatif ve yenilenebilir enerji kullanımı
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
KOBİ’ler için Kaynak Verimliliği Göstergeleri
√ Enerji kullanımı
√ Ham madde kullanımı
√ Su kullanımı
√ Hava emisyonları
√ Atıksu üretimi
√ Atık üretimi Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Kaynak Verimliliği Araçları
Eko‐tasarım (çevreye duyarlı tasarım)
Piyasa bazlı enstrumanlar (vergi, ceza ve teşvikler)
Çevresel performans değerlendirmesi
Yaşam döngüsü değerlendirmesi
Çevresel etkisi yüksek ve az bulunan hammaddelerin ikamesi
Temiz üretim denetlemesi
Eko‐inovasyon
Enerji verimliliği denetlemesi
Eko‐etiket
Yeşil tedarik zinciri yönetimi
Yeşil kimya
Yeşil satın alma
Yeşil istihdam
Çevresel (ekolojik) ayakizi
Eğitim
Mevcut en iyi örnekler
Gösterim projeleri
Endüstriyel Simbiyoz
Yeni iş modelleri
Çevre Yönetim Sistemleri
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Kaynak Verimliliği Araçları
Eko‐tasarım (çevreye duyarlı tasarım)
Piyasa bazlı enstrumanlar (vergi, ceza ve teşvikler)
Çevresel performans değerlendirmesi
Yaşam döngüsü değerlendirmesi
Çevresel etkisi yüksek ve az bulunan hammaddelerin ikamesi
Temiz üretim denetlemesi
Eko‐inovasyon
Enerji verimliliği denetlemesi
Eko‐etiket
Yeşil tedarik zinciri yönetimi
Yeşil kimya
Yeşil satın alma
Yeşil istihdam
Çevresel (ekolojik) ayakizi
Eğitim
Mevcut en iyi örnekler
Gösterim projeleri
Endüstriyel Simbiyoz
Yeni iş modelleri
Çevre Yönetim Sistemleri
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Kaynak Verimli Avrupa için Yol Haritası (2011)
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
AB Ülkelerinde Kaynak Verimliliği Çalışmaları ile Sağlanan Kazanımlara Örnekler...
Otomotiv Endüstrisindeki Atık ve
CO2 Azaltımları
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Alüminyum Geri Kazanımı
Pekçok sektörde birim ürün başına enerji tüketimi ve atık üretimi % 75’lere varan oranda azaltılmıştır... Gıda sektöründe birim ürün
başına enerji tüketimi
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Gıda sektöründe birim ürün
başına atık üretimi
Bir Kaynak Verimliliği Aracı
Olarak
Temiz Üretim Denetimi
TEMİZ ÜRETİM DENETİMİ
Temiz üretim denetimi, endüstriyel prosesleri ve bunların çevresel
etkilerini sistematik olarak analiz ederek, kaynakların verimsiz
kullanıldığı ve atıkların iyi yönetilemediği alanlar için uygun temiz
üretim olanaklarının belirlenmesini hedefleyen bir yöntemdir.
Firmanın
 Teknolojisini
 Yönetsel süreçlerini
 Ham maddelerini
 Prosesini
 Emisyonlarını
 Tedarikcilerinizi
 Ürünlerinizi
Vd.
göz önüne alır
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
TEMİZ ÜRETİM DENETİMİ BİR ENDÜSTRİYEL ÜRETİM
SÜRECİNİN HANGİ AŞAMALARINDA UYGULANABİLİR ?
İŞLETME
TEKNOLOJİ
ÜRETİM PROSESLERİ
HAM MADDE
DİĞER GİRDİLER
ÜRÜN
ATIK VE
EMİSYONLAR
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
HAM MADDE VE DİĞER GİRDİLERİN
DEĞİŞTİRİLMESİ
İŞLETME
TEKNOLOJİ
ÜRETİM PROSESLERİ
ÜRÜN
HAM MADDE VE DİĞER
GİRDİLERİN DEĞİŞTİRİLMESİ
Ham Madde ve Diğer Girdilerin Değiştirilmesi:
Toksik ve zararlı girdilerin çevreye duyarlı
eşdeğerleri ile değiştirilmesi
Geri kazanılmış ve yenilenebilir ham madde ve
girdilerin kullanılması
ATIK VE
EMİSYONLAR
TEKNOLOJİK İYİLEŞTİRMELER
Ekipman ve
Proses
Kontrolünde
İyileştirmeler
Yeni Teknoloji
İŞLETME
TEKNOLOJİ
ÜRETİM PROSESLERİ
HAM MADDE VE
DİĞER GİRDİLER
ÜRÜN
Teknolojik İyileştirmeler:
Proses kontrolünde iyileştirmeler
Ekipman modifikasyonu
 Proses koşullarının optimizasyonu
Otomasyon uygulamaları
Teknoloji değişikliği
ATIK VE
EMİSYONLAR
GELİŞTİRİLMİŞ İŞLETME UYGULAMALARI
İŞLETME
Eğitim
TEKNOLOJİ
Geliştirilmiş
İşletme
Uygulamaları
ÜRETİM PROSESLERİ
HAM MADDE VE
DİĞER GİRDİLER
ÜRÜN
Geliştirilmiş İşletme Uygulamaları:
Üretim planlaması
Bakım onarım programları
Geliştirilmiş işletme uygulamaları
Eğitim programları
Enerji yönetimi
Kayıpların önlenmesi
ATIK VE
EMİSYONLAR
ÜRÜN MODİFİKASYONU
İŞLETME
TEKNOLOJİ
ÜRETİM PROSESLERİ
HAM MADDE VE
DİĞER GİRDİLER
ÜRÜN
MODİFİKASYONU
Ürün Modifikasyonu:
Geri dönüştürülebilir ürünler
Uzatılmış ürün ömrü
Daha etkin ve daha az malzeme yoğun paketleme
Zararlı madde içeren malzemelerin daha az
kullanımı
ATIK VE
EMİSYONLAR
GERİ KAZANIM VE YENİDEN KULLANIM
İŞLETME
TEKNOLOJİ
ÜRETİM PROSESLERİ
HAM MADDE
VE DİĞER GİRDİLER
ÜRÜN
Geri kazanım ve Yeniden Kullanım:
Atıkların (atıksu, soğutma suyu, enerji, vd.) aynı
tesiste ya da başka tesislerde ham madde olarak
kullanılmasına yönelik yapılacak geri kazanım ve
yeniden kullanım faaliyetleri
Atıkların ürün ve enerjiye dönüştürülmesi
Atıkların ayrı toplanması ve depolanması
ATIK VE
EMİSYONLAR
Geri kazanım ve
yeniden kullanım
TEMİZ ÜRETİM DENETİMİ İLE SAĞLANABİLECEK KAZANIMLARA ÖRNEKLER
Sektör
Sağlanan Kazanımlara Örnekler
Web Sayfası
1
Tekstil
Her bir karıştırıcı için yıllık solvent kullanımında bir ton azalma.
http://www.sba-int.ch/spec/sba/download/Caspratiques/National%20Paint%20Factories%20%20Paints%20Factory.pdf
2
Metal
Krom yerine organik pasivasyon maddesinin kullanılması
Cüruf üretiminde 80 ton/yıl azaltım
http://www.sba-int.ch/spec/sba/download/Caspratiques/Arabian%20Steel%20Pipes.pdf
3
Makina İmalatı
Katı atık üretiminde %58, atıksu üretiminde % 60 azalma
http://www.epa.sa.gov.au/xstd_files/Industry/Re
port/cpilec.pdf
4
Mobilya
Boya, su ve solvent kullanımında %90’ın üzerinde azalma
http://www.cprac.org/en/media/medclean?page=
2
5
Gıda
Su kullanımında %40 azaltım
http://www.cprac.org/en/media/medclean?page=
2
6
Elektronik
Kurşun kullanımının sonlandırılması
http://www.cprac.org/en/media/medclean?page=
2
7
İlaç
Halojenli solvent kullanımının sonlandırılması
http://www.cprac.org/en/media/medclean?page=
2
8
Elektrikli Aletler
Siyanür kullanımının sonlandırılması, tehlikeli çamur oluşumunun % 50 azaltılması, hammadde maliyetinin %45 düşürülmesi
http://www.cprac.org/en/media/medclean?page=
2
9
Gıda Ürün kaybı % 3,4 oranında azaltıldı, kimyasal kullanımı %23 azaldı, atık oluşumu %5,5 azaltıldı.
http://cdam.minam.gob.pe/multimedia/contamin
acion_industrial/PDF%20files/UNEP_dairy/Dair
y%20Chapter%204%20(Case%20Study).pdf
10
Kimya
93.000 m3/yıl su ve 121.000 kWh/yıl elektrik tasarufu
http://www.ekoverimlilik.org/?page_id=615&pre
view=true
11
Metal Kaplama
Kimyasal tasarrufu: Tiner: 7.650 kg/yıl (%85)
Kadmiyum Oksit (CdO): 1.230 kg/yıl (%100)
Sodyum Siyanür (NaCN): 5.219 kg/yıl (%100) http://www.ekoverimlilik.org/?page_id=1109&pr
eview=true
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
ODTÜ 1998 yılından bu yana kaynak verimliliği ve sürdürülebilirlik konularında çeşitli ulusal ve uluslararası projelerde yer almaktadır. KOSGEB destekli «Çevre Konusunda KOSGEB Yol Haritasının Hazırlanması» ve «OSTİM’de Endüstriyel Simbiyoz Olanaklarının Belirlenmesi» Projeleri Korea Development Institute, Knowledge Sharing Programme destekli «Establishment of National Cleaner Production Center in Turkey» Projesi
Birleşmiş Milletler destekli «Harnessing Sustainable Linkages for SMEs in Turkey's Textile Sector ‐ Environmental Component» Projesi
İSTKA destekli «Kimya Sektörünün Kaynak Verimliliği ve Çevresel Sürdürülebilirlik Alanlarındaki Ar&Ge İhtiyaçları»
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
UNIDO destekli Eko‐verimlilik (Temiz Üretim) Programı Çevre ve Orman Bakanlığı destekli
Türkiye’de Temiz Üretim Uygulamalarının Yaygınlaştırılması için Çerçeve Koşulların ve Ar‐Ge İhtiyacının Belirlenmesi Projesi
BTC destekli
İskenderun Körfezi'nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi
İZKA ve EBSO destekli
İzmir Bölgesi’nde Ekoverimlilik (Temiz Üretim) Uygulamalarının Yaygınlaştırılması Projesi
Bu projeler arasındadır.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
UNIDO Eko-verimlilik (Temiz Üretim) Programı
Proje Ekibi
Yürütücü Kuruluşlar:
Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO)
Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV)
Proje Danışmanı:
Prof. Dr. Göksel N. Demirer (ODTÜ)
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
UNIDO Eko-verimlilik Programı
Programın Hedefleri



Programın ve eko‐verimlilik (temiz üretim) yaklaşımının tanıtılması;
Eko‐verimlilik (temiz üretim) alanında ulusal uzman havuzunun oluşturulmasına yönelik eğitimlerin verilmesi;
Seyhan Havzası’nda öncelikli olduğu belirlenen sektörlerde su tasarrufu başta olmak üzere eko‐verimlilik (temiz üretim) alanında altı firmada pilot projelerin uygulanması;
• Pilot projelerden birkaçının farklı illerde gerçekleştirilmesi
• Eko‐verimliliğin su tasarrufu boyutu dışındaki alanlarına yönelik uygulamaların da gösterilmesi
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Pilot Proje Uygulamaları
Gıda ve İçecek Sektörü


Adana - PAKYÜREK Tarım San. ve Tic. A.Ş.
Kayseri - GÜLSAN Gıda San. ve Tic. A.Ş. (MEYSU)
Metal İşleme ve Makine Sektörü


Niğde - DİTAŞ Doğan Yedek Parça İma. ve Tek. A.Ş.
Ankara - BOSAN Boyama Ltd. Şti.
Kimya Sektörü

Adana - ADVANSA SASA Polyester Sanayi A.Ş
Tekstil Sektörü

Bursa - ÖZEL TEKSTİL Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Pilot Proje Uygulamaları
Kullanılan Yöntemler ve Araçlar





Çevresel Performans Göstergeleri (EPI)
•
Birim ürün başına tüketim(su, enerji vb.)
•
Birim hammadde başına tüketim (su, enerji vb.)
Kıyaslama (Benchmarking )
•
Uluslar arası literatür ve uygulamalar
•
En iyi teknikler/teknolojiler (BATs)
Hammadde Maliyet Analizi
Malzeme Akış Analizi
Su Kütle Dengesi
Proses bazlı su tüketim verileri
• Atıksu üretim değerleri
•
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Pilot Projeler Sonucunda Toplam Kazanımlar
Su Tasarrufu
784.550 m3/yıl(%22)
Kimyasal Tasarrufu
• 192 ton/yıl Tuz (NaCl)
• 7,7 ton/yıl Tiner
• 5,2 ton/yıl Sodyum Siyanür (NaCN)
• 1,2 ton/yıl Kadmiyum Oksit (CdO)
• 1,7 ton/yıl Diğer
Enerji tasarrufu
4.681.000 kWh/yıl Doğalgaz (425.545 m3) 265.970 kWh/yıl Elektrik
978 ton/yıl CO2
CO2 salımında azalma
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Pilot Projeler Sonucunda Toplam Kazanımlar
Diğer Kazanımlar
Yatırım Tutarı
• Üretim sürecinde ve ürün kalitesinde iyileşme • Proses süresinin kısalması • İş gücünden tasarruf • Bakım‐onarım maliyetlerinin azalması • Atıksu arıtma maliyetlerinde azalma • vb.
UNIDO Katkısı: 139.800 $
Firmaların Katkısı: 125.000 $
Toplam: 264.800 $
Yıllık Mali Kazanç
1.357.792 $
Geri Ödeme Süresi Yaklaşık 3 ay
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
ÇEVRE KONUSUNDA KOSGEB YOL
HARİTASININ HAZIRLANMASI PROJESİ
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
ÇEVRE KONUSUNDA KOSGEB YOL
HARİTASININ HAZIRLANMASI PROJESİ
ODTÜ’nün görev aldığı iş paketleri
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
UZMAN EĞİTİMLERİ
İki ayrı eğitimde toplam 85 kişiye eğitim verildi.
► 19‐30 Eylül 2011: 12 kişilik KOSGEB Proje Ekibi ve 2 OSTİM uzmanı ► 18‐20 Ocak 2012: 71 KOSGEB uzmanı
45
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Eğitimler teorik ve firma uygulamaları olarak iki bölümden oluştu.
Aşağıdaki kurumlardan uzmanlar eğitimlerde eğitmen olarak görev yaptı:
→ Orta Doğu Teknik Üniversitesi (2)
→ Hacettepe Üniversitesi (1)
→ Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (3)
→ Carbon Clear Türkiye (2)
→ UENCO Mühendislik (1)
→ GAIA Karbon Finans (1)
→ Yabataş Mühendislik (1)
Uygulama aşamasında OSTİM’de metal parça üretimi ve kaplama yapan iki firmada Temiz Üretim Denetimi gerçekleştirildi.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
OSTİM Organize Sanayi Bölgesinde Endüstriyel Simbiyoz Olanaklarının Belirlenmesi
KOSGEB’in yürütmekte olduğu «Çevre Konusunda KOSGEB Yol Haritasının Hazırlanması» projesinin bileşenlerinden bir tanesi Ankara OSTİM Organize Sanayi Bölgesinde Endüstriyel Simbiyoz (ES) Olanaklarının Belirlenmesi’ne yönelik bir etüd gerçekleştirilmesidir. ODTÜ tarafından yürütülen bu çalışma OSTİM’de ve diğer OSB’lerde daha sonra gerçekleştirilecek ES çalışmalarına yönelik bir ön değerlendirme niteliği taşımaktadır.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
OSTİM OSB Endüstriyel Simbiyoz Olanaklarının
Belirlenmesi Projesi-İlk Bulgular
Endüstriyel Simbiyoz Olanak Tarama Aracı (ESOTA® ) çıktılarına göre, OSTİM Organize Sanayi Bölgesi’nde:
◙ Atık değişimi bazlı 252 tane Endüstriye Simbiyoz (ES) olanağı mevcuttur.
◙ Bu ES olanakları çerçevesinde 84 firmanın birbirleri ile atık değişim potansiyeline sahip olduğu belirlenmiştir.
◙ Bu 84 firmanın her biri için 1‐9 arası ES olanağı vardır. ◙ Ağırlıklı olarak Kimyasallar, Boya, Metal ve Metal İşleme, Plastik ve Kauçuk, Mobilyaları, Gıda, kağıt, vd. sektörlerde faaliyet gösteren bu firmalar 43 farklı NACE koduna dağılmıştır.
Prof. Dr. Göksel N. Demirer
ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü
Çalıştaylar
ESOTA® çıktılarına göre belirlenen firmaların temsilcileri ile 11 ve 23 Haziran 2014 tarihlerinde iki tane Çalıştay gerçekleştirilmiştir. Bu Çalıştayda firma temsilcilerine:
► Endüstriyel Simbiyoz kavramı tanıtılmış,
► «Çevre Konusunda KOSGEB Yol Haritasının Hazırlanması» projesi kapsamında yürütülen Ankara OSTİM Organize Sanayi Bölgesinde Endüstriyel Simbiyoz (ES) Olanaklarının Belirlenmesi çalışması hakkında bilgi verilmiş ve
► Bir anket uygulanmıştır. TEŞEKKÜRLER
Prof. Dr. Göksel N. Demirer Çevre Mühendisliği Bölümü
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Tel: 210 58 67
Faks: 210 26 46
e.posta: goksel@metu.edu.tr