T.B.M.M. B : 28 21 . 1 . 1992 O : 1 ama, emperyalizm Ortadoğu'da halkların gelişimini engellemek için her fırsatı değerlendirmekte ve militarizmi körürlemektedir. Ortadoğu halklarının hem kendi aralarındaki ilişkileri hem de diğer dünya halklarıyla ilişkileri, önümüzdeki sürece damgasını vuracaktır. Dünyanın bu stra­ tejik bölgesindeki Arap, Kürt, Fars ve Türk halklarının kendi sorunlarına kendilerinin çözüm bulma yollan açılmıştır; bunun önüne hiçbir güç ve bu arada askerî otoriteler de geçemeyecektir. Evet, Cezayir'de tslamî Cephenin demokratik yollarla iktidara gelmesinin önünün askerî darbe ile tıkanmasını şiddetle kınarken, herkesi askerî darbelere karşı duyarlı olmaya çağırıyor ve Yüce Meclisi saygıyla.selamlıyorum. (SHP ve RP sıralarından alkışlar) BAŞKAN — Sayın Toğuç, teşekkür ederiz. 3. — Ankara Milletvekili H. Uluç Gürhan'ın Madrid'le yapılacak AGİK Parlamenter Asamlesi Delegasyon Başkanları Toplantın ve Türkiye'nin bu toplantıda temsiline ilişkin gündem dışı konuşması BAŞKAN — Madrid'te yapılan AGİK Parlamenter Asamblesi Delegasyon Başkanlarının toplantısı hakkında, Ankara Milletvekili Sayın Uluç Gürkan söz istemişlerdir. Buyurun efendim. (SHP sıralarından alkışlar) H. ULUÇ GÜRKAN (Ankara) — Sayın Başkan, Türkiye Büyük Millet Meclisinin değerli üyeleri; kısa adı AGİK olan, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı, geleceğin Avrupasının biçimlenmesi bakımından ve Türkiye'nin de özel koşulları nedeniyle, bugün için en uygun ulus­ lararası forum olarak karşımıza çıkmaktadır. AGÎK'e, Avrupa ülkelerinin yanı sıra, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'nın da üye olması, bu süreci, Avrupa'nın yeniden biçimlenmesinde uygun bir forum olarak desteklemek­ tedir; yanı sıra, Sovyetler Birliği'ndeki, Yugoslavya'daki son gelişmelerden sonra bağımsızlığı­ nı kazanan devletlerin üyeliklerinin de ilk olarak açıldığı forum olması, ona bu gücü vermektedir. AGİK, Türkiye açısından da, birkaç bakımdan, en önemli uluslararası forum olma özelli­ ğini taşımaktadır. AGİK, koalisyon protokolümüzde ve hükümet programında yapılan refe­ ransla, Türkiye'ye dünyada ilk kez Paris Şartına atıf yapan bir ülke konumunu kazandırmıştır. Bunun, Türkiye'de demokrasinin yeniden yapılanmasında bize rehber olabilme özelliği son derece önemlidir. Nihayet, AGİK'e, Sovyetler Birliğindeki son gelişmeler üzerine, 5 Türk cumhuriyeti de üye olma potasına girmiş durumdadır. Bu olay, Avrupa'nın şekillenmesinde, bundan sonra, Türki­ ye'nin etkinliğini ve gücünü artıracak bir öğedir, ancak hiç kuşku yok ki, doğru politikaların izlenmesi koşuluyla... Türkiye, ilk kez, uluslararası forumlarda Amerika Birleşik Devletleri, Almanya ya da bir başka ülkenin dümensuyunda olmaksızın, kedi gücüyle söz sahibi olabilme Uzelliğini AGİK'te elde etme yolundadır. Bu bakımdan, Türkiye, Avrupa'nın şekillenmesinde, AGİK süreci için­ de, son derece erdemli; ancak kendi demokratik eksikliklerini de, koalisyon protokolünde be­ lirtildiği biçimde hızla tamamlaması kaydıyla, söz sahibi olma özelliğini elde edebilecektir. Bu, Türkiye bakımından büyük bir şanstır; ancak, bu sonuca ulaşmak, öyle görünüyor ki, Mad­ rid'deki Başkanlar Toplantısında karşı karşıya kaldığımız sorunlar nedeniyle, pek de kolay ol­ mayacaktır. — 13 —