Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu, Şubat 2008-II

advertisement
TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş.
EKONOMİK GELİŞMELER
ÖZET DEĞERLENDİRME RAPORU
ŞUBAT 2008/II
HAZIRLAYANLAR
Mustafa ŞİMŞEK
Fulya BAYRAKTAR
Mustafa TOSUN
EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR MÜDÜRLÜĞÜ
Şubat 2008
Şubat ayının ikinci ve üçüncü haftasında ekonomide yaşanan gelişmeler ve bunun
piyasalara yansımaları açıklanan son veriler doğrultusunda aşağıda özetlenmiştir.
Yurtiçi Piyasaları Etkileyen Gelişmeler
•
Para Politikası Kurulu, 14 Şubat 2008 tarihli toplantısında, Merkez Bankası
bünyesindeki borçlanma faiz oranını %15,50’den %15,25’e, borç verme faiz
oranını ise %19,50’den %19,25’e düşürdü. Kurul, önümüzdeki dönemde toplam
talep koşullarının enflasyondaki düşüş eğilimine destek vermeyi sürdüreceğini
tahmin ettiğini, bu çerçevede, gıda ve enerji fiyatları bir risk unsuru oluştursa da
enflasyonun orta vadede düşmeye devam etmesini beklediğini açıkladı. Bundan
sonraki olası faiz indiriminin zamanlamasının ise küresel piyasalardaki
gelişmelere, dış talebe, maliye politikası uygulamalarına ve orta vadeli enflasyon
görünümünü etkileyen diğer unsurlara bağlı olarak belirleneceğini bildirdi.
•
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin,
bankalara, 2007 yılında elde ettikleri kârları dağıtmayarak bünyelerinde
bırakmaları tavsiyesinde bulundu. Bankalar ve BDDK'nın, her zamandan çok
ekonominin ortasında olduğuna dikkati çeken Bilgin, bu dönemde ihtiyatlı ve
kontrollü büyümenin önem kazanacağını da vurguladı.
•
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Turan Erol, önce ABD'de, daha sonra
ise Avrupa'da yaşanan finansal çalkantıların tüm dünya borsaları gibi, İMKB'yi de
etkilediğini ancak bu çalkantıların piyasalar açısından sistemik bir risk
yaratmayacağını kaydetti.
•
KOBİ'lerin rekabet güçlerinin artırılması ve istihdama katkıları için hazırlanan
"KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı", DPT tarafından revize edildi. Yeni plana göre
KOBİ'lerin girişimcilik kültürü geliştirilecek, sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda,
nitelikli insan kaynağı oluşturulacak, üretim ve kalite süreçlerinin geliştirilmesi
için, KOBİ'lerin CE işaretli üretim ve ihracat yapabilmeleri sağlanacak, ayrıca
KOBİ'ler, teknoloji, ar-ge ve yenilikçiliğe yönlendirilecek. 2007-2009 dönemini
kapsayan yeni KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı, Avrupa Küçük İşletmeler Şartı'nda
ve AB İşletme ve Girişimcilik İçin Çok Yıllı Program’ında belirtilen amaçlara
uyumlu bir ulusal KOBİ stratejisinin geliştirilmesi ve uygulanması, KOBİ'lerin
verimlilikleri, istihdama katkıları ile katma değer içindeki payları ve uluslararası
rekabet güçlerinin artırılmasını hedefliyor.
•
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar'da Değişiklik
Yapılmasına Dair 2008/13186 sayılı Karar ile kambiyo mevzuatında bazı
değişiklikler yapıldı. Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlar
Kurulu Kararına göre, Türkiye ekonomisinin son yıllardaki performansı ve
ulaşılan dış ticaret hacmi, kambiyo mevzuatının serbest transfer ve tasarruf
yönündeki ilkesi dikkate alınarak, ihracat bedellerinin yurda getirilerek Türk
Lirasına dönüştürülme zorunluluğuna son verildi.
•
Türkiye ile IMF arasındaki 7'nci gözden geçirmenin sonuçlandırılması şubat
sonrasına kaldı. Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) Dış İlişkiler Direktörü Mesud
Ahmed, fonun bu konuda, sosyal güvenlik ve vergi idaresi reformlarına ilişkin
ilerlemeleri beklediğini belirtti.
1
•
Dünya Turizm Örgütü, Avrupa bölgesinin, dünyanın en çok turist çeken bölgesi
olduğunu belirtirken, Türkiye'nin de Avrupa'nın ve dünyanın en gözde turizm
merkezleri arasında yer aldığını bildirdi. Dünya Turizm Örgütü verilerine göre,
Türkiye'nin yanı sıra Yunanistan, Portekiz, İtalya ve İsviçre, en gözde turizm
merkezleri olarak kabul ediliyor.
•
Türkiye, Hırvatistan ve Makedonya'nın ardından AB Rekabet ve İnovasyon
Programına (CIP) katılan 3'üncü aday ülke oldu. Türkiye'nin KOBİ'ler başta
olmak üzere iş dünyasına büyük fayda sağlayacak programa katılım kararından
memnuniyet duyduğunu belirten AB Komisyonu'nun işletmeler ve sanayiden
sorumlu Başkan Yardımcısı Verheugen, bu sayede AB'deki ve Türkiye'deki
işletmeler arasında işbirliği için büyük fırsat yaratıldığını kaydetti.
Uluslararası Piyasalardaki Gelişmeler
•
ABD Merkez Bankası FED, 29-30 Ocak tarihlerinde gerçekleştirdiği toplantının
özetlerini açıkladı. Özetlerde, FED daha önce %1,8-2,5 aralığında
gerçekleşmesini beklediği 2008 büyüme verilerini %1,3-2,0 olarak revize etti.
FED ayrıca daha önce %1,7-1,9 aralığında beklediğini açıkladığı 2008 çekirdek
enflasyonu tahminini %2,0-2,2 seviyesine yükseltti. Ayrıca istihdam piyasası ile
ilgili bir revize de yapılarak, 2008 yılı işsizlik oranını %4,8-4,9 aralığından %5,05,3 aralığına çıkardı.
•
ABD'de, Çalışma Bakanlığı verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE),
Ocak ayında, beklenenin (%0,3) üzerinde %0,4 oranında yükseliş gösterdi.
Çekirdek enflasyon ise %0,2 olan beklentinin üzerinde %0,3 arttı. TÜFE'nin
yükselmesinde, sağlık harcamalarıyla, gıda ve enerji fiyatlarındaki artışın etkili
olduğu açıklandı.
•
ABD Ticaret Bakanlığı, ABD dış ticaret açığının Aralık ayında bir önceki aydaki
63,1 milyar dolar seviyesinden 58,8 milyar dolara gerilediğini açıkladı. ABD dış
ticaret açığının Aralık ayında 61,5 milyar dolar olması bekleniyordu. 2007 yılı
genelinde de dış ticaret açığı 2006 yılındaki 758,5 milyar dolar seviyesinden
711,6 milyar dolara gerilemiş oldu.
•
Ticaret Bakanlığının açıkladığı verilere göre, ABD'de perakende satışlar, Ocak
ayında beklentilerin üzerinde, %0,3 arttı. Perakende satışların, büyük oranda
yeni otomobil ve benzin satışlarının etkisiyle beklentilerin üzerinde arttığı
açıklandı. 2007 yılı Aralık ayında satışlar, %0,4 gerilemişti.
•
ABD’de, yeni ev başlangıçları verisi aylık %0,8 yükselişle 1.012 bin olarak
açıklandı. Ancak yeni inşaat izinleri verisi aylık %3 (yıllık %33) gerileyerek 1.048
bin olarak gerçekleşti.
•
ABD toptan satışlar verisi ise %0,2 olan beklentinin altında %0,7 azaldı.
•
ABD Hazine Bakanlığı, ABD’ye uzun vadeli swap harici sermaye girişinin
Aralık’ta 56,5 milyar dolar, toplam sermaye girişinin ise 60,4 milyar dolar
olduğunu açıkladı.
•
ABD’de sanayi üretimi Ocak ayında beklentiler doğrultusunda %0,1 artış
gösterdi. İmalat sanayi üretimi ise bir önceki aya göre bir değişim göstermedi.
2
•
ABD’de Ocak ayı kapasite kullanımı beklentilerin biraz üzerinde %81,5
seviyesinde gerçekleşti. Kapasite kullanımının Ocak ayında %81,3 seviyesinde
olması bekleniyordu.
•
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Jean-Claude Trichet, küresel mali
piyasalarda yaşanan dalgalanmanın, Euro Bölgesi ekonomisine etkileri
konusundaki belirsizliğin sürdüğünü belirtti. Trichet, yaptığı açıklamada, mali
piyasalarda yaşanan dalgalanmanın Euro Bölgesine etkisini kabul ettiğini, ancak
bunun etkileri konusunda halen alışılmadık belirsizlikler olduğunu vurguladı.
•
Avrupa Komisyonu, 2007 yılında %2,7 olan Euro Bölgesi ekonomik
büyümesinin bu yıl %1,8’e yavaşlamasının beklendiğini, enflasyonun ise Merkez
Bankası tahminlerinin oldukça üzerinde gerçekleşebileceğinin tahmin edildiğini
açıkladı. Euro bölgesi büyümesinin yavaşlamasının nedeninin, finans
piyasalarındaki çalkantı, ABD ekonomisindeki sert yavaşlama ve yüksek emtia
fiyatları olabileceği belirtildi. Avrupa Komisyonu, Euro bölgesinin en büyük
ekonomisi olan Almanya’nın, 2008 yılı için %2,1 olan büyüme beklentisini
%1,6’ya, Fransa’nın büyüme beklentisini de %2’den %1,7 ye düşürdü.
•
Euro Bölgesinin en büyük ekonomisi olan Almanya’da 4. çeyrek GSYİH,
beklentiler doğrultusunda 3. çeyreğe göre %0,3, bir önceki yılın aynı dönemine
göre %1,6 büyüme gösterdi. Üçüncü çeyrekteki büyüme yıllık bazda %2,4
seviyesinde gerçekleşmişti.
•
Avrupa Birliği’nde (AB) ortak para kullanan ülkelerin dahil olduğu Euro
Bölgesi’nin, 2007 yılında, %2,3 ile beklentilerin üzerinde büyüdüğü açıklandı.
Resmi istatistik kurumu Eurostat'a göre, Euro Bölgesi’nde 2007'nin üçüncü
çeyreğinde binde 8 olan büyüme hızı, son çeyrekte binde 4'e geriledi. 27 üyeli
AB'de ise 2007 yılında ortalama büyüme oranı %2,6 düzeyinde gerçekleşti.
Büyüme oranları, 2006 yılında Euro Bölgesinde %2,7 ve AB'de %2,9 düzeyinde
gerçekleşmişti.
•
Avrupa İstatistik Kurumu Eurostat Euro Bölgesi dış ticaret açığının ilk tahmin
verilerine göre, Aralık ayında 4,2 milyar euro seviyesinde gerçekleştiğini açıkladı.
Dış ticaret dengesinin Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayındaki gibi 2,4 milyar
euro fazla vermesi bekleniyordu. 2006 yılında 9,3 milyar euro açık veren Euro
bölgesi dış ticareti 2007 yılında toplamda 28,3 milyar euro fazla verdi.
•
Sanayi üretiminin ve dolayısıyla genel ekonomik faaliyetin önemli bir göstergesi
olan Euro Bölgesi sanayi siparişleri, Aralık ayında bir önceki aya göre %3,6
düşüş ve yıllık bazda ise %2,1 artış göstererek beklentilerin altında kaldı.
Beklentiler Aralık ayında %1’lik düşüş ile yıllık bazda ise %8,4 artış yönündeydi.
•
Euro Bölgesindeki ekonomik faaliyetlerin canlılığı hakkında önemli bir gösterge
niteliği taşıyan PMI endeksi, Ocak ayındaki son yılların en düşük seviyesi olan
50,6 seviyesinden, Şubat ayında 52,3 seviyesine yükseldi. Beklentiler 50,7
olması yönündeydi. PMI endeksinin beklenenden yüksek gelmesiyle birlikte, Euro
bölgesinde büyümesinin yavaşlamasından endişe duyan Avrupa Merkez
Bankası’nın (ECB) yakın bir gelecekte olası faiz indirimi yapabileceği beklentisi
de azaldı.
•
Uluslararası Yatırım Bankası Merrill Lynch Avrupa’nın 2008 Makro Görünümüne
İlişkin yayınladığı Raporda, Euro Bölgesinde enflasyon baskısının göz ardı
edildiğini ve 2008 yılında enflasyonundaki görünümün parasal birliğin
başlamasından bu yana en kötü durumda olduğunu belirtti. Raporda Avrupa
3
Merkez Bankası’nın (ECB) faiz indirimlerine yakında başlayacağı, İngiltere
Merkez Bankası’nın (BOE) ise faizleri yıl sonuna kadar %4,5 seviyesine
indireceği öngörüldü. Merrill Lynch ayrıca ABD ekonomisindeki görünümün
kötüleşmesi ve kredi piyasalarının sıkılaşmasının etkisiyle 2008 yılı için büyüme
öngörülerini aşağı yönlü revize ettiklerini belirtti.
•
Fransa'da 2007 yılında ticaret açığı rekor seviyeye ulaşarak, 39 milyar euroya
çıktı. Dış Ticaret Bakanlığı, euronun dolar karşısında çok fazla değer kazanması,
petrol fiyatları ile Çin ve Hindistan gibi ülkelerin dünya ticaretinden önemli bir pay
almaya başlamasının, ticaret açığında önemli rol oynadığını açıkladı.
•
Fransa'da Ocak ayı itibarıyla yıllık enflasyon %3,2 olarak açıklandı.
•
Almanya Federal İstatistik Kurumu, Aralık ayı dış ticaret dengesinin 10,8 milyar
euro, 2007 yılı dış ticaret dengesinin ise 198,8 milyar euro fazla verdiğini
açıkladı. Aralık ayı dış ticaret dengesinin 17,7 milyar euro fazla vermesi
bekleniyordu.
•
Almanya'nın önde gelen ekonomik araştırma kuruluşlarından IFO, Alman
ekonomisi için 2008 yılı büyüme tahminini ABD ekonomisindeki zayıflığa bağlı
olarak %1,8'den %1,6'ya düşürdü.
•
Almanya’da Aralık ayında sanayi üretimi %1,0 olan beklentinin altında %0,8
olarak gerçekleşti.
•
İngiltere Aralık ayı dış ticaret açığının 7,35 milyar sterlin olan beklentilerin
üzerinde 7,57 milyar sterlin olduğu açıklandı. Aralık ayında toplam ihracat %1
düşüşle 18,9 milyar sterline, toplam ithalat ise %2 düşüşle 26,5 milyar sterline
geriledi.
•
İngiltere’de Ocak ayı enflasyonunun %2,1’den %2,2 seviyesine yükseldiği
açıklandı. Enflasyonun Ocak ayında %2,3 olması bekleniyordu. Ocak ayında
perakende fiyatlar ise bir önceki aydaki %4 seviyesinden %4,1’e yükseldi.
•
İngiltere’de Ocak ayı üretici fiyat endeksi (ÜFE), Aralık ayına göre %1 artış
göstererek yıllık bazda %5’ten %5,7 seviyesine yükseldi. Ocak ayında çekirdek
ÜFE de beklentilerin üzerinde gelerek bir önceki aydaki %2,7 seviyesinden %3,2
seviyesine yükseldi. Çekirdek ÜFE’nin ocak ayında %2,6 artış göstermesi
bekleniyordu.
•
Çin'de üretici fiyat endeksi, artan enerji maliyetlerinin etkisiyle Aralık ayında
%5,7, Ocak ayında ise yıllık olarak %6,1 oranında artarak tahminlerin üzerinde
gerçekleşti.
•
Japonya’nın 2007’nin son çeyrek büyümesi, beklentilerin çok üzerinde %3,7
olarak gerçekleşti.
•
Japon hükümeti, Japon finansal kuruluşlarının ABD subprime krizi ile ilişkili
kayıplarının 2007'nin son üç ayında ikiye katlanarak 5,6 milyar Dolar olduğunu
bildirdi.
•
Japonya’da Aralık ayında cari işlemler dengesinin bir önceki yılın aynı ayına
göre %4,7 gerilediği ve bunun 2007 yılı içerisindeki ilk gerileme olduğu açıklandı.
Cari işlemler dengesinin Aralık ayında %3,6 gerilemesi bekleniyordu. Dış ticaret
dengesi ise Aralık ayında bir önceki aydaki 932,7 milyar yen seviyesinden 1,013
milyar yene yükseldi.
4
•
Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerindeki enflasyon oranı, 2007 yılında
ortalama %10 olarak açıklandı. BDT Devletlerarası İstatistik Komitesi'nden
yapılan açıklamaya göre, geçen sene BDT ülkelerindeki en yüksek enflasyon
oranı %21,5 ile Tacikistan'da, en düşük enflasyon ise %4,4 ile Ermenistan'da
hesaplandı.
•
Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları 100 Dolar/varil seviyesinin üzerine çıkıp,
ardından geriledi.
•
ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, ekonomik büyümeye yönelik
konut, istihdam ve kredi piyasaları kaynaklı risklerin devam ettiğini vurgularken,
faiz indirimlerinin devam edebileceğini söyledi. FED’in şu ana kadar para
politikasına ilişkin agresif bir tutum sergilediğini belirten Bernanke, bundan sonra
da ihtiyaç duyulduğunda uygun zamanlama ile harekete geçeceklerini vurguladı.
Bernanke, ekonomiyi canlandırma paketinin etkilerinin ise 2008 yılının ikinci
yarısından itibaren görülmeye başlanacağını, ekonominin önümüzdeki dönemde
yavaş bir büyüme sergileyeceğini ve yıl sonuna doğru ise toparlanmasını
beklediğini açıkladı.
•
Dünyaca ünlü milyarder Warren Buffet, sahip olduğu Berkshire Hathaway yatırım
şirketi aracılığı ile kredi sorunu yaşayan Ambac, MBIA, FGIC gibi tahvil sigorta
şirketlerine, 800 milyar dolar tutarındaki yükümlülüklerini üzerine alma teklifi
götürdüğünü açıkladı. Buffet, öneri için 30 gün süre tanıdığını vurgularken,
dünyanın önde gelen tahvil sigorta şirketlerinden Ambac Financial, yatırımcı
Warren Buffet’ın tahvil sigorta şirketleri için yaptığı 800 milyar dolarlık reasürans
teklifini reddetti. Ambac’tan yapılan açıklamada yapıcı bütün tekliflere açık
olduklarını ancak, Buffet’ın teklifinin Ambac’ın tüm politika belirleyicilerinin
çıkarına aykırı buldukları ifade edildi.
•
Bank of America, Citigroup ve dört ABD bankası, kullandıkları mortgage
kredilerini geri ödemekte zorlanan ve evlerini kaybetme riski ile karşı karşıya olan
kredi kullanıcılarına yardımcı olmak için yeni bir plan üzerinde çalışmaya başladı.
ABD Hazine Bakanı Paulson’un desteklediğini açıkladığı bu plana göre, bankalar
kredi yeniden yapılandırmalarının değerlendirildiği süreçte, 30 gün boyunca
ipotekli konutlara el konulmasının durdurulmasını önerecekler.
5
Son Açıklanan Veriler
•
TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2007 yılı Aralık ayında bir önceki
yılın Aralık ayına göre ihracat miktar endeksi %4,9 oranında azalırken, ithalat
miktar endeksi %18 oranında, ihracat birim değer endeksi %19,4 oranında ve
ithalat birim değer endeksi de %15,4 oranında artış göstermiştir.
Ana sektörler itibarıyla, Aralık
%
Dış Ticaret Hadleri (%)
ayında, bir önceki yılın aynı
100,0
ayına göre ihracat miktar
98,2 98,1
97,7 97,9 97,7
97,5
97,5 97,3
97,3
endeksleri;
madencilik
ve
98,0
97,2
96,9 96,8
96,2
taşocakçılığı sektöründe %0,4
97,6
97,4 97,3
96,0
oranında artış, tarım ve
96,1
95,5
93,9 94,0
ormancılık sektöründe %19,9,
94,0
94,5
92,7
balıkçılık sektöründe %34,4 ve
92,0
imalat sanayinde %4 oranında
92,1
92,2
azalış
göstermiştir.
İthalat
90,0
miktar endeksleri de aynı
1
2 3 4
5 6
7 8
9 10 11 12
ayda; tarım ve ormancılık
Aylar
sektöründe %20,4, madencilik
2006
2007
ve taşocakçılığı sektöründe
%4,6 ve imalat sanayii sektöründe %20 oranında artış göstermiştir. Aralık
ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre, ihracat birim değer endeksleri; tarım ve
ormancılık sektöründe %38,5, balıkçılık sektöründe %12,3, madencilik ve
taşocakçılığı sektöründe %27,2 ve imalat sanayi sektöründe %18,7 oranında
artarken, lokomotif sektör olarak adlandırabileceğimiz tekstil ürünlerinde %13,7
ve giyim eşyası sektöründe ise %17,4 oranında artış göstermiştir.
Bu gelişmelerden sonra, 2007 yılının Temmuz ayından itibaren ithalat lehine bir
gelişim sergileyen dış ticaret hadleri Aralık ayında ihracat lehine dönmüştür.
Aralık ayında, bir önceki aya göre ihracat fiyatlarının (%1,70) ithalat fiyatlarına
(%1,15) göre daha fazla artması dış ticaret haddinin bir önceki aya göre 0,5 puan
artışla 97,3 seviyesinde ihracat lehine dönmesine sebep olmuştur.
•
TÜİK tarafından açıklanan, Hanehalkı İşgücü Araştırması 2007 Kasım Dönemi
(Ekim, Kasım, Aralık) Sonuçları’na göre; 2007 yılı Kasım döneminde, çalışma
çağındaki nüfus geçen yılın
Aylık İşsizlik Oranı (%)
%
aynı dönemine göre 740 bin
13
kişi artarak 49 milyon 511 bin
11,8 11,9
12
kişiye ulaşmıştır. İstihdam
10,9
edilenlerin sayısı, geçen yılın
11
10,5
11,0 11,4
9,9
10,1
aynı dönemine göre 368 bin
9,7
10,4
10
9,2
kişi azalarak 20 milyon 867 bin
9,3
9,8
8,8
8,8
8,9
9,6
9
kişiye düşerken, işgücüne
9,3
9,1
9,1
8,8
8,8
8,8
katılma oranı %46,9 olarak
8
gerçekleşmiştir.
Türkiye
7
genelinde işsiz sayısı, geçen
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
yılın aynı dönemine göre 85
Aylar
2006
2007
bin kişi artarak 2 milyon 350
bin kişiye yükselirken, işsizlik oranı 0,5 puan artışla %10,1 düzeyinde, tarım dışı
işsizlik oranı da %12,6 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde, istihdam
6
edilenlerin %25,1'i tarım, %20,6’sı sanayi, %6'sı inşaat, %48,4’ü de hizmetler
sektöründedir. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektöründe
istihdamın payının 1,2 puan, inşaat sektörünün payının 0,1 puan azaldığı, buna
karşılık sanayi sektörünün payının 0,1 puan, hizmetler sektörünün payının ise 1,2
puan arttığı görülmektedir.
•
•
•
•
TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre; 2007 yılı Ocak ayında %78,3
düzeyinde olan üretim değeri ağırlıklı, İmalat Sanayii Kapasite Kullanım Oranı
(KKO), 2008 yılı Ocak ayında
%
İmalat Sanayi KKO
2,2 puan artarak %80,5
88,0
düzeyinde
gerçekleşmiştir.
İşyerlerinin tam kapasite ile
83,3 83,5
82,6
84,0
çalışmamasının
nedenleri
82,0 81,7
83,2
80,5
83,1
olarak, önem sırasına göre;
81,9
81,2
80,0
talep yetersizliği ilk sırada yer
80,3
80,1
alırken, hammadde yetersizliği,
78,3
76,0
mali imkânsızlıklar, işçilerle
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
ilgili meseleler ve enerji
Aylar
2007
2008
yetersizliği
diğer
nedenler
olmuştur. KKO, 2007 yılı Aralık
ayında ise %81,2 idi. Ocak ayında, bir önceki aya göre, işyerlerindeki üretim
miktarı aynı kalmış, satış miktarı %6,3 azalmış, satış fiyatları %0,4 oranında
artmış, hammadde fiyatları ise %1,5 oranında artmıştır. 2008 yılı Şubat ayında,
üretim miktarının %1,1 oranında, satış miktarının %2,8 oranında, satış fiyatlarının
%0,5 oranında ve hammadde fiyatlarının da %0,8 oranında artması
beklenmektedir.
TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre; 2008 yılının Ocak ayında, yeni
kurulan şirket ve kooperatif sayısı, geçen yılın aynı ayına göre %7,8 artarak
5.567’den 6.001’e yükselmiştir. Kapanan şirket ve kooperatif sayısı ise bir
önceki yılın aynı ayına göre %7,4 oranında artarak 1.527’den 1.640’a
yükselmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu ve Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen Aylık
Tüketici Eğilim Anketi’ne göre, 2007 yılının Aralık ayında 93,89 olan Tüketici
Güven Endeksi, 2008 yılının Ocak ayında, %1,89 oranında azalarak 92,12
değerine düşmüştür. Ankete göre, Güven Endeksindeki düşüş, tüketicilerin
mevcut ve gelecek dönem satın alma güçlerine, gelecek dönem genel ekonomik
duruma, gelecek dönem iş bulma olanaklarına ve mevcut dönemin dayanıklı
tüketim malı satın almak için uygunluğuna ilişkin değerlendirmelerinin
kötüleşmesinden kaynaklanmaktadır.
T.C. Merkez Bankası tarafından, Ödemeler Dengesine ilişkin yayınlanan son
verilere göre; 2006 yılı Aralık ayında 2.998 milyon dolar olarak gerçekleşen cari
işlemler açığı, bu yılın Aralık ayında %71,7 oranında artarak 5.149 milyon dolara
yükselmiştir. Alt kalemler itibarıyla bakıldığında; ödemeler dengesi tablosundaki
dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre %58,6 oranında artarak
4.909 milyon dolara yükseldiği, hizmetler dengesindeki fazlanın %58,6 oranında
azalarak 193 milyon dolara düştüğü, gelir kalemindeki açığın %30,2 oranında
artarak 728 milyon dolar net gider kaydettiği ve cari transferlerden kaynaklanan
girişlerin de %54,5 oranında artarak 295 milyon dolara yükseldiği gözlenmiştir.
7
Bunun sonucu olarak, 2007 yılında cari açık, bir önceki yılın aynı dönemine göre,
%18 oranında artarak, 32,2 milyar dolardan 38 milyar dolara yükselmiştir.
2007 yılının Ocak-Aralık döneminde gerçekleşen 38 milyar dolarlık cari açığın
finansmanına baktığımızda, finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye
girişinin, bir önceki yıla oranla %18,8 artarak, 38,4 milyar dolar olarak
gerçekleştiği görülmektedir. Bu dönemde gözlemlenen başlıca gelişmeler şu
şekilde özetlenebilir: Doğrudan yatırımlar kaleminde bir önceki yılın aynı
dönemine göre %4,1 dolayında artışla 19,8 milyar dolar, portföy yatırımlarında
717 milyon dolar, ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar
kaleminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %114 oranında artışla yaklaşık
26 milyar dolar net giriş kaydedilmiştir. Bu gelişmeler sonucu resmi rezervlerde
yaklaşık 8 milyar dolar artış olmuştur.
•
•
•
T.C. Merkez Bankası’nın mali ve reel sektörden katılımcılarla gerçekleştirdiği
2008 Yılı Şubat Ayı II. Dönem Beklenti Anketi sonuçlarına göre; Türkiye
ekonomisinin 2008 yılında %4,7 büyüyeceği, tüketici fiyatlarının %6,54 oranında
artacağı, cari işlemler açığının 41 milyar 856 milyon dolar ve dolar kurunun
1,2881 YTL civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Önümüzdeki 12 ve 24
ay sonrasının yıllık TÜFE beklentileri ise sırasıyla %5,99 ve %5,20 düzeyindedir.
12 ay sonrası için, 6 ay vadeli hazine bonosunun yıllık bileşik getirisi %14,84, 5
yıl vadeli, 6 ayda bir ödemeli devlet tahvillerinin yıllık bileşik getirisi de %14,88
olarak beklenmektedir. Şubat II. Dönem Beklenti Anketi genelinde, bir önceki
döneme göre, yılsonu büyüme ve 12 ay sonrası TÜFE göstergeleri dışında diğer
tüm ekonomik göstergelerin artacağı tahmin edilmektedir.
Merkez Bankası’nın verilerine göre, 2007 yılında, 2006'ya göre protestolu senet
sayısı %24,9 artarak 1 milyon 177 bin 910 adetten, 1 milyon 470 bin 758 adede
çıkarken, protestolu senetlerin tutarı da %41,4 yükselerek 4 milyar 54 milyon 905
bin YTL'den, 5 milyar 732 milyon 371 bin 127 YTL'ye çıktı. Protestolu senet adedi
Aralıkta 139 bin 159 oldu ve bir önceki aya göre %1,3 arttı. Aralıkta senet tutarı
ise 533 milyon 327 bin 845 YTL olurken, %1,3 azaldı.
Hazine Müsteşarlığı’ndan yapılan açıklamaya göre; 31.01.2008 itibarıyla,
Merkezi Yönetim Brüt Borç Stoku, 336,6 milyar YTL olarak gerçekleşmiştir.
Toplam borç stokunun 232,1 milyar YTL tutarındaki kısmı (%69,0) Türk Lirası
cinsinden, 103,3 milyar YTL tutarındaki kısmı (%30,7) döviz cinsinden ve geriye
kalan 1,2 milyar YTL tutarındaki kısmı ise (%0,4) dövize endeksli borçlardan
oluşmaktadır. 2008 Ocak sonu itibariyle brüt borç stokunun %56,8’i iç piyasaya,
%20,0’ı ise kamu kesimine olan iç borçlardan oluşurken, dış borçların ağırlığı
%23,2 olarak gerçekleşmiştir.
İç borç stokunun alacaklılara göre dağılımına baktığımızda; 2007 yılında %73,8
olan piyasa payının 2008 yılı Ocak ayında %73,9 olarak gerçekleştiği
görülmektedir. 2007 yılında 25,7 ay olan iç borç stokunun ortalama vadeye kalan
gün sayısının ise, 2008 yılının Ocak ayında 24,9 aya düştüğü görülmektedir.
•
Merkez Bankası Analitik Bilânçosu Ana Kalemlerindeki Gelişmeler
01–15 Şubat 2008 döneminde Merkez Bankası Analitik Bilânçosu aktif
büyüklüğü, %1,16 oranında daralarak 104.603 milyon YTL düzeyine gerilemiştir.
Bu dönemde Dış Varlıklar kalemi ‰9,62, İç Varlıklar kalemi de %2,30 oranında
azalış göstermiştir.
8
Bilânçonun pasif kalemleri incelendiğinde ise bu dönemde Merkez Bankası
Toplam Döviz Yükümlülüklerinin %1,16 oranında yükseldiği görülmektedir. Toplam
Döviz Yükümlülükleri kaleminin alt ayırımına bakıldığında, Dış Yükümlülükler
kaleminin ‰1,40 oranında azalırken, İç Yükümlülükler kaleminin %1,98 düzeyinde
artış kaydettiği göze çarpmaktadır.
Kamu maaş ödemeleri nedeniyle artan nakit ihtiyacına bağlı olarak, bu dönem
Rezerv Para kalemi ve Emisyon Hacminde sırasıyla %14,65 ve %5,79 oranlarında
artış gerçekleşmiştir. Buna karşılık Şubat ayı başında 7,33 milyar YTL seviyesine
ulaşan Açık Piyasa İşlemlerinden Doğan Borçlar kalemi, bu dönem içerisinde
%45,83 oranında azalış kaydederek, Merkez Bankası’nın piyasaya olan borç
stoku, 4 milyar YTL seviyenin altına inmiştir. Merkez Bankası’nın diğer bir politika
aracı olan Kamu Mevduatı kaleminin de bu dönem %64,78 gibi yüksek bir oranda
azalış gösterdiği dikkati çekmektedir.
Merkez Bankası Analitik Bilânçosu Ana Kalemleri (Milyon YTL.)
AKTİFLER
1.DIŞ VARLIKLAR
2.İÇ VARLIKLAR
PASİFLER
1.TOPLAM DÖVİZ YÜKÜMLÜKLERİ
1.1. DIŞ YÜKÜMLÜKLER
1.2. İÇ YÜKÜMLÜKLER
1.2.1. Döv. Ol. Takip Ol. Mev.
1.2.2. Bankaların Döviz Mevduatı
2.MERKEZ BANKASI PARASI
2.1. REZERV PARA
2.1.1. Dolaşıma Çıkan Banknot
2.1.2. Bankalar Mevduatı
2.1.3. Diğer Kalemler
2.2. DİĞER MB PARASI
2.2.1. APİ’den Doğan Borçlar
2.2.2. Kamu Mevduatı
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
23.02.07
01.02.08
15.02.08
106.250
91.978
14.272
106.250
62.364
23.375
38.989
21.677
17.312
43.886
34.384
21.548
12.726
110
9.502
3.358
6.144
62.953
105.828
90.311
15.517
105.828
52.070
20.026
32.044
13.968
18.076
53.758
39.791
26.113
13.502
176
13.967
7.331
6.636
72.591
104.603
89.442
15.160
104.603
52.676
19.998
32.678
14.349
18.329
51.927
45.619
27.624
17.848
147
6.308
3.971
2.337
70.552
Değişim
Son Yıl Dönem
-1.647
-1.225
-2.536
-869
888
-357
-1.647
-1.225
-9.688
606
-3.377
-28
-6.311
634
-7.328
381
1.017
253
8.041
-1.831
11.235
5.828
6.076
1.511
5.122
4.346
37
-29
-3.194
-7.659
613
-3.360
-3.807
-4.299
7.599
-2.039
Kaynak: TCMB
01 – 15 Şubat 2008 döneminde TCMB brüt döviz rezervleri, 2 milyar 39 milyon
dolar azalarak 70.552 milyon dolar seviyesine gerilemiştir.
•
Tahvil-Bono Piyasası
Şubat ayının ikinci haftasına %16,62 seviyesinden başlayan piyasanın gösterge
kâğıdı niteliğindeki 7 Ekim 2009 itfa tarihli tahvilin yıllık bileşik faizi, hafta
başında ABD’de açıklanan makro ekonomik verilerin, resesyon kaygılarını
yeniden güçlendirmesine bağlı olarak uluslararası borsalarda etkili olan satışlara
paralel bir şekilde %16,92 düzeyine kadar yükseldi. Ancak ilerleyen günlerde TC
Merkez Bankası Para Piyasası Kurulu’nun 14 Şubat tarihinde gerçekleştireceği
toplantısında, yeni bir faiz indirimine gidileceği yönündeki beklentilerle aşağı
yönlü bir seyir izleyen gösterge kâğıdının yıllık bileşik faizi, haftanın son işlem
gününü %16,66 seviyesinden kapattı.
9
22.02
21.02
20.02
19.02
18.02
15.02
14.02
13.02
12.02
Döviz Piyasası
22.02
21.02
20.02
19.02
18.02
15.02
14.02
13.02
12.02
11.02
Şubat ayının ikinci haftasına 1,2039 YTL seviyesinden başlayan dolar kuru,
alternatif piyasalardaki satışlara bağlı olarak haftanın ilk işlem gününde Merkez
Bankası
gösterge
kurları
YTL
ABD Dolar Denge Kuru
itibariyle 1,2238 YTL düzeyine
yükseldi.
Ancak
ilerleyen 1,25
günlerde
TC
Merkez 1,22
Bankası’nın
faiz
indirim
1,19
beklentisinin yanı sıra ABD
ekonomisindeki
resesyon 1,16
ihtimalinin
giderilmesine 1,13
yönelik
olarak
başlatıldığı
duyurulan bazı girişimlerin
Tarih
etkisiyle gerileme sürecine
giren dolar kuru, 14 Şubat tarihli Merkez Bankası gösterge kurları itibariyle
1,1938 YTL seviyesine kadar gevşedi.
08.02
•
11.02
08.02
Getiri oranı (%)
Şubat
ayının
üçüncü
Gösterge tahvilin yıllık bileşik getirisi
haftasında
da
ABD
17,25
ekonomisine
ilişkin
olarak
07.10. 2009 itfa tarihli tahvil
açıklanan veriler tahvil-bono
17,00
piyasasını etkilemeye devam
16,75
etti. Özellikle Tüketici Fiyatları
Endeksi ile yeni inşaat izinleri
16,50
verisinin, ABD ekonomisi ile
ilgili kaygıları artması nedeni
16,25
ile hafta ortasından itibaren
yoğunlaşan satışlarla gösterge
Tarih
kâğıdının yıllık bileşik faizi,
haftanın son işlem gününde %16,84 düzeyine kadar yükseldi.
Şubat ayının üçüncü haftasının ilk günlerinde 1,1925 -1,11950 YTL bandında
yatay bir seyir izleyen dolar kurunun, ilerleyen günlerde ABD ekonomisine ilişkin
olarak açıklanan olumsuz verilerin etkisiyle alternatif piyasalarda görülen satış
baskısına bağlı olarak 1,20 YTL düzeyinin üzerine çıktığı görüldü. 22 Şubat tarihli
Merkez Bankası gösterge kurları itibariyle haftayı 1,2052 YTL düzeyinden
kapatan dolar bu dönemde YTL karşısında ‰1,1 oranında değer kazanırken,
euronun değer artışı %2,51 düzeyine ulaşmıştır.
Şubat ayının ikinci haftasına 1,4485 seviyesinden başlayan €/$ paritesi, hafta
içinde FED Başkanı Ben Bernanke’nin kredi piyasalarındaki bozulmanın bir süre
daha devam edeceği yönündeki açıklaması ve ABD ekonomisine ilişkin olarak
yayınlanan olumsuz verilerin etkisiyle 15 Şubat tarihli TC Merkez Bankası
gösterge kurları itibariyle 1,4672 düzeyine kadar yükseldi. Şubat ayının üçüncü
haftasında yayınlanan, FED’in 29-30 Ocak tarihli toplantısına ilişkin
tutanaklarında, 2008 yılı büyüme tahmininin aşağıya çekilmesi ve yüksek
enflasyondan ziyade ekonomik durgunluğa odaklanıldığının ortaya çıkması, Mart
ayındaki toplantıda yeni bir faiz indiriminin gerçekleştirileceği yönündeki
beklentileri güçlendirdi. Sözkonusu beklentilerin dolar üzerinde aşağı yönlü bir
baskı oluşturmasına bağlı olarak artışını sürdüren parite, Şubat ayının üçüncü
10
haftasını TC Merkez Bankası gösterge kurları itibariyle 1,4832 düzeyine
yükselerek kapattı.
•
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)
•
22.02
21.02
20.02
19.02
18.02
15.02
14.02
13.02
12.02
11.02
08.02
En deks
Şubat ayının ikinci haftasına 41.958 puan seviyesinden başlayan İMKB Bileşik
Endeksi, haftanın ilk işlem günü ABD ekonomisine yönelik artan resesyon
kaygıları sonucunda uluslararası borsalara paralel olarak 40.950 puana kadar
geriledi.
Ancak
ilerleyen
İMKB Bileşik Endeksi
günlerde ABD’de 6 büyük
50000
bankanın
Hazine
Bakanı
48000
Paulson’un desteğiyle kredi
46000
kullanıcılarına
yönelik
44000
kurtarma paketi açıklayacağı
42000
yönündeki haberler ve ünlü
40000
Amerikan iş adamı Warren
38000
Buffet’ın önde gelen kredi
sigorta
şirketlerinin
Tarih
yükümlülüklerinin bir bölümünü
üzerine almayı teklif etmesinin
ardından Bileşik Endeksin toparlandığı görüldü. Bu süreçte 45.932 puana kadar
yükselen Bileşik Endeks, FED Başkanı Bernanke’nin kredi piyasalarına ilişkin
olarak yaptığı kötümser öngörünün ve ABD ekonomisi ile ilgili açıklanan olumsuz
verilerin ardından haftayı 44.305 puana gerileyerek kapattı. Şubat ayının üçüncü
haftasında FED’in Mart ayındaki toplantısında yeni bir faiz indirimine gideceği
yönündeki beklentilerin güçlenmesine bağlı olarak tekrar artış eğilimine giren
Bileşik Endeks, 46.800 puana kadar yükseldikten sonra, ABD ekonomisine ilişkin
olarak açıklanan bazı verilerin olumsuz olarak değerlendirilmesinin ardından
haftayı 45.592 seviyesine gerileyerek kapattı. Bileşik Endeks, bu dönemde
%8,66 oranında değer kazanırken, yabancı portföylerin piyasa içerisindeki payı
da %71,67 seviyesinden %71,71 düzeyine yükselmiştir.
Türk Bankacılık Sektörü Gelişmeleri
Ocak ayı boyunca ‰5 oranında azalış gösteren bankacılık sektörü toplam
mevduat hacmi, bu dönemde %2,9 düzeyinde artış kaydederek 375 milyar YTL
seviyesinin üzerine çıkmıştır. Bankacılık sektörü toplam mevduat hacminin alt
ayrımına bakıldığında, sözkonusu artışın esasen vadesiz mevduatlarda aynı
dönem itibariyle gerçekleşen %14,8 oranındaki genişlemeden kaynaklandığı
görülmektedir. Vadesiz mevduatlardaki bu yükseliş ise dönem sonu tarihinin
kamu maaş ödemelerinin ertesi iş gününe rastlaması nedeniyle arızi bir durum
olarak değerlendirilmektedir. Bankacılık sektörü toplam kredi hacminde 2007
yılının Eylül ayından itibaren süren artış trendinin, bu dönemde ivme kazanarak
devam ettiği göze çarpmaktadır. YTL cinsi krediler bu dönem %2,5 oranında artış
gösterirken, yabancı para cinsi kredilerdeki artış oranı %3,7 düzeyine ulaşmıştır.
Ancak aynı dönem itibariyle döviz sepetinin %1,90 oranında değer kazandığı
dikkate alındığında, yabancı para cinsinden kredilerde kaydedilen artışın ağırlıklı
olarak döviz kurlarındaki yükselişten kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Bu dönem
mevduat hacminin toplam kredilere göre daha yüksek bir oranda artış göstermesi
nedeniyle krediler/mevduat oranı uzunca bir süredir ilk defa gerilerken, takipteki
alacakların kredilere oranında bir süredir kaydedilen düşüşün devam etmekte
olduğu görülmektedir.
11
Bankacılık Sektörü* İle İlgili Seçilmiş Göstergeler (Milyon YTL.)
31.12.07 05.02.08 18.02.08
MEVDUAT VE FONLAR
TOPLAM MEVDUAT VE FONLAR
Vadeli
Vadesiz
KREDİLER
TOPLAM KREDİLER
YTL
YP
YP Krediler/Toplam Krediler (%)
**
Krediler /Mevduat (%)
Takipteki Alacaklar (Brüt)
Takipteki Alacaklar / Krediler (%)
Menkul Değerler Portföyü
MDP/ Mevduat (%)
Değişim (%)
Yıl Sonuna
Dönem
Göre
369.633
308.635
60.999
364.949
312.932
52.017
375.616
315.882
59.734
1,6
2,3
-2,1
2,9
0,9
14,8
289.048
218.725
70.323
24,3
81,0
10.314
3,45
164.384
44,5
292.365
219.781
72.584
24,8
83,0
10.363
3,42
167.221
45,8
300.536
225.260
75.276
25,0
82,7
10.206
3,28
167.448
44,6
4,0
3,0
7,0
2,8
2,5
3,7
-1,0
-1,5
1,9
0,1
(*): 30 Mayıs tarihinden itibaren BDDK’nın yayınladığı verilere katılım bankaları rakamlarının da dahil
edilmesi nedeniyle yukarıdaki değerler önceki raporlarımız ile farklılık göstermektedir.
(**): Krediler=Toplam Krediler+Takipteki Alacaklar (Brüt)
Kaynak: BDDK
Geçen dönem ‰4 düzeyinde gerileme gösteren bankacılık sektörü menkul
değerler portföyü hacmi, bu dönem ‰1 oranında artış kaydetmiştir. Bankacılık
sektörü menkul değerler portföyündeki bu genişlemeye karşın, toplam mevduat
hacminin daha yüksek bir oranda artış göstermesi sonucunda MDP/Mevduat
oranının %44,6 seviyesine gerilediği görülmektedir.
İletişim Bilgileri
Oktay Küçükkiremitçi
Mustafa Şimşek
Fulya Bayraktar
Mustafa Tosun
Müdür
Müdür Yardımcısı
Kıdemli Uzman
Kıdemli Uzman
0312 4179200/2340
0312 4179200/2340
0312 4179200/2356
0312 4179200/2355
12
oktay-k@tkb.com.tr
m-simsek@tkb.com.tr
f-bayraktar@tkb.com.tr
mustafa-t@tkb.com.tr
MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER
2006
2007
Ocak
Mart
Şubat
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz Ağustos
Kasım
Ocak
Aralık
-
-
91.476
*
6,8
81,0
9,9
78,3
11,0
80,1
11,4
82,0
10,4
81,7
9,8
83,3
8,9
83,5
8,8
81,9
8,8
80,3
9,2
83,2
9,3
83,1
9,7
82,6
10,1
81,2
-
80,5
-
11,58
9,65
9,37
9,93
10,13
10,16
10,92
10,86
9,68
10,72
7,14
9,23
2,89
8,60
2,08
6,90
3,72
7,39
5,02
7,12
4,41
7,70
5,65
8,40
5,94
8,39
6,44
8,17
TÜFE Bazlı Reel Kur Endeksi
Cari İşlemler Dengesi (Milyon $)
160,2
-32.331
165,0
-3.076
167,9
-3.155
165,7
-3.092
170,4
-3.286
173,5
-3.614
176,0
-3.195
176,9
-2.907
172,9
-1.690
178,3
-2.272
187,3
-3.249
187,1
-3.311
190,3
-5.149
191,1
-
Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
-54.041
-4.028
-3.735
-4.277
-4.618
-5.797
-5.301
-6.278
-5.946
-5.438
-5.720
-5.323
-6.372
85.535
6.566
7.658
8.958
8.307
9.140
8.964
8.937
8.735
9.020
9.890
11.302
9.676
-
- İthalat-CIF (Milyon $)
Karşılama Oranı (%) İhracat/İthalat
139.576
61,3
10.594
62,0
11.393
67,2
13.235
67,7
12.925
64,3
14.938
61,2
14.265
62,8
15.214
58,7
14.681
59,5
14.459
62,4
15.609
63,4
16.625
68,0
16.047
60,3
-
Enflasyon (ÜFE) (%) (yıllık)
Enflasyon (TÜFE) (%) (yıllık)
- İhracat-FOB (Milyon $)
-
Ekim
399.673
6,0
İmalat Sanayi KKO (%)
İşsizlik Oranı (%)
*
Eylül
-
GSMH (Milyon $)
Büyüme Oranı (sabit fiyatlarla)
*
2008
- 110.380
*
4,1
-
-
*
146.804
*
2,0
-
-
-
-
Bütçe Gelirleri (Milyon YTL)
171.309
12.392
13.236
20.481
14.315
19.725
14.645
13.136
19.459
14.396
14.152
18.749
14.930
15.781
- Vergi Gelirleri (Milyon YTL)
137.554
11.077
11.540
11.324
9.859
15.423
11.364
10.989
17.746
12.335
12.176
16.756
12.242
14.159
- Diğer Gelirler (Milyon YTL)
Bütçe Harcamaları (Milyon YTL)
33.756
175.304
1.315
18.488
1.696
15.314
9.157
15.641
4.456
16.363
4.302
17.689
3.281
17.186
2.148
19.208
1.714
15.931
2.061
18.142
1.975
14.254
1.993
16.189
2.688
19.099
1.623
16.306
- Faiz Harcamaları (Milyon YTL)
- Faiz Hariç Harcamalar (Milyon YTL)
Bütçe Dengesi (Milyon YTL)
45.945
129.359
-3.995
7.021
11.467
-6.096
4.967
10.347
-2.077
3.979
11.662
4.841
3.080
13.282
-2.048
4.618
13.071
2.036
3.228
13.958
-2.541
5.768
13.440
-6.071
4.318
11.613
3.529
5.793
12.349
-3.746
1.914
12.340
-102
2.276
13.912
2.561
1.769
17.329
-4.169
4.283
12.023
-524
- Faiz Dışı Denge (Milyon YTL)
41.951
925
Merkezi Yönetim Toplam
178.906 180.965
İç Borç Stoku (Milyon $)
Merkezi Yönetim Toplam
66.576
66.983
Dış Borç Stoku (Milyon $)
*: Çeyrek dönemler itibariyledir.
Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine Müsteşarlığı, DPT
2.890
8.820
1.032
6.654
687
-303
7.847
2.047
1.812
4.837
-2.400
3.759
189.028
191.090
197.632
195.403
194.480
196.928
194.917
214.369
217.143
216.878
68.170
68.226
67.920
67.227
67.275
67.744
67.451
68.882
66.595
66.835
13
219.207 220.498
67.114
66.654
Download