1999 öss sınavı- matematik soru ve çözümleri

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss) / 6 Haziran 1999
Matematik Soruları ve Çözümleri
1.
1
işleminin sonucu kaçtır?
0,1
0,2
0,4
+
−
0,11 0,22 0,44
A) 1
B) 1,1
C) 11
D) 22
E) 33
Çözüm 1
1
1
1
1
11
=
= 1,1
=
=
=
0,1
0,2
0,4
10 20 40
10 10 10
10 10
+
−
+
−
+ −
0,11 0,22 0,44
11 22 44
11 11 11
11
2. a, b, c pozitif gerçel (reel) sayılar olmak üzere,
a+b
ifadesindeki her sayı 3 ile çarpılırsa aşağıdakilerden hangisi elde edilir?
c
A)
3a + b
c
B)
a + 3b
c
C)
a+b
3c
D)
a+b
c
E)
3a + 3b
c
Çözüm 2
a, b, c
⇒
a+b
c
⇔
3a, 3b, 3c ⇒
3a + 3b
3.(a + b)
a+b
=
=
3c
3c
c
3. 1 den 6 ya kadar olan rakamlar kullanılarak yazılan, rakamları birbirinden farklı, altı
basamaklı ABCDEF sayısında A + B = C + D = E + F dir.
Bu koşulları sağlayan en büyük ABCDEF sayısının birler basamağındaki rakam kaçtır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Çözüm 3
1, 2, 3, 4, 5, 6 rakamları ile A + B = C + D = E + F olacak şekilde yazabileceğimiz
en büyük sayı (6 , 1) , (5 , 2) , (4 , 3) = 615243 olur.
Buna göre, bu sayının birler basamağındaki rakam = 3 olarak bulunur.
4. Dört basamaklı ABCD sayısı, üç basamaklı ABC sayısına bölündüğünde bölüm ile kalanın
toplamı 18 olduğuna göre, D rakamı kaçtır?
A) 4
B) 5
C) 6
D) 7
E) 8
Çözüm 4
Bölüm ile kalanın toplamı 18 olduğuna göre, 10 + D = 18
⇒
D = 8 olur.
5. Beş basamaklı 91M1N sayısı 12 ile tam bölünebildiğine göre,
M + N toplamının en büyük değeri kaçtır?
A) 13
B) 14
C) 15
D) 16
E) 17
Çözüm 5
12 ile bölünebilen bir sayı, 3 ve 4 ile tam bölünebilir.
91M1N sayısının 4 ile tam bölünebilmesi için, son iki basamağındaki 1N sayısının 4 ün katı
olması gerekir.
Buna göre, N rakamı en çok 6 olabilir.
91M16 sayısının 3 ile tam bölünebilmesi için, rakamları toplamının 3 ün katı olması gerekir.
91M16 ⇒ 9 + 1 + M + 1 + 6 = 3k
⇒ 17 + M = 3k , M rakamı en çok 7 olur.
M + N = 6 + 7 = 13 bulunur.
6. Üç basamaklı 4AB sayısı, iki basamaklı BA sayısının 13 katından 7 fazladır.
Buna göre, BA sayısı kaçtır?
A) 19
B) 25
C) 27
D) 29
E) 32
Çözüm 6
4AB = 13.(BA) + 7
400 + 10A + B = 13.(10B + A) + 7
129.B + 3.A = 393
43.B + A = 131 ⇒ B = 3 için, A = 2 ⇒ BA = 32 bulunur.
7. a, b, c pozitif tamsayılar ve
a.b = 4
a.c = 12
olduğuna göre, a + b + c toplamının en küçük değeri kaçtır?
A) 6
B) 8
C) 10
D) 12
E) 17
Çözüm 7
a.b = 4
⇒ a=1
⇒
b=4
a.c =12 ⇒ a = 1
⇒
c = 12
⇒ a=2
⇒
b=2
⇒ a=2
⇒
c=6
⇒ a=4
⇒
b=1
⇒ a=4
⇒
c=3
a = {1 , 2 , 4}
⇒
b = {4 , 2 , 1}
⇒
c = {12 , 6 , 3}
O halde, (a + b + c)min = 4 + 1 + 3 = 8 olur.
8. a ≠ b , 2a +
A) 1
B) 2
3
3
= 2b +
olduğuna göre, a.b çarpımı kaçtır?
a
b
C)
1
2
D)
3
2
E)
5
2
Çözüm 8
2a +
3
3
= 2b +
a
b
⇒ 2(a – b) =
⇒ 2a – 2b =
3(a − b)
a.b
⇒ 2=
3 3
−
b a
3
a.b
⇒ 2a – 2b =
⇒
2.a.b = 3
3a − 3b
a.b
⇒
a.b =
3
2
9. Toplamları 77 olan iki sayıdan birinin 3 katı, öbürünün 4 katına eşittir.
Bu sayılardan küçük olanı kaçtır?
A) 33
B) 30
C) 27
D) 24
E) 22
Çözüm 9
Bu iki sayının biri x diğeri y olsun.
x + y = 77
3x = 4y olduğuna göre,
3x = 4y ⇒ x =
x=
4y
3
⇒
4y
+ y = 77
3
⇒ 7y = 3.77
⇒
y = 33
4y
4.33
=
= 44
3
3
Bu sayılardan küçük olanı y = 33 olur.
10.
Yukarıdaki şemada taralı küme aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) K ∩ L ∩ M
B) (K ∩ L) \ M
D) (K ∩ M) \ (K ∩ L ∩ M)
E) (L ∩ (K ∪ M)) \ (K ∩ L ∩ M)
C) (M ∩ L) \ K
Çözüm 10
K∩L∩M
L ∩ (K ∪ M) = (L ∩ K) ∪ (L ∩ M)
(L ∩ (K ∪ M)) \ (K ∩ L ∩ M)
11. Tam 12 yi gösteriyorken çalıştırılan bir saatin akrebi,
1999 saatlik süre dolduğu anda kaçı gösterir?
A) 3
B) 5
C) 7
D) 8
E) 9
Çözüm 11
Tam 12 yi gösteren bir saat,
12 saat sonra ve 12 nin tam katı olan saatlerden sonra yine 12 yi gösterir.
1999 ≡ 7 (mod 12) olduğuna göre,
1999 saat sonra, saat 7 yi gösterir.
12.
a + a −2
1 − a −1 + a −2
A) 2a
ifadesinin sadeleştirilmiş biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
B) a + 1
C) a – 1
D) a² – 1
E) a² + 1
Çözüm 12
−2
a+a
1 − a −1 + a −2
a³ + 1
a³ + 1
(a + 1).(a ² − a + 1)
a²
=
=
=
=
= a+1
1 1
a² − a + 1
a² − a + 1
a² − a + 1
1− +
a a²
a²
a+
1
a²
13. 3.2x+2 + 4.2x = 8 olduğuna göre, x kaçtır?
A) 2
B) 1
C) 0
D) – 1
E) – 2
Çözüm 13
3.2x+2 + 4.2x = 8
⇒
⇒
⇒
2x .16 = 8
3.2x.2² + 4.2x = 8
⇒
8 1
= = 2-1
16 2
⇒
2x =
2x.(3.2² + 4) = 8
x=–1
14. % 24 ü 86424 olan sayı kaçtır?
A) 360100
B) 354196
C) 320120
D) 36100
E) 36010
Çözüm 14
Sayı = x olsun.
x.% 24 = x.
24
= 86424
100
15. Bir miktar pastanın
⇒
x = 360100
3
ini Đlknur, geriye kalanını da Buse yemiştir.
5
Đlknur'un yediği pasta, Buse'nin yediği pastanın % kaçı kadar fazladır?
A) 65
B) 60
C) 50
D) 40
E) 30
Çözüm 15
Pastanın tamamı : 100 gr olsun.
Đlknur pastanın 100.
3
= 60 gr yemiştir.
5
Buse ise 100 – 60 = 40 gr yemiştir.
Đlknur, Buseden 20 gr fazla yemiştir. (60 – 40 = 20)
O halde,
20 1 50
= =
= % 50 si kadar fazla pasta yemiştir.
40 2 100
16. Etiket numaraları 1, 2, 3, 4 olan dört kutuya,
etiket numaralarının kareleriyle orantılı miktarlarda para konuyor.
Kutulardaki toplam para 30,000,000 TL olduğuna göre,
2 numaralı kutuya kaç TL konmuştur?
A) 1,000,000
B) 2,000,000
C) 3,000,000
D) 4,000,000
E) 9,000,000
Çözüm 16
1 numaralı kutuya x TL
Verilere göre,
2 numaralı kutuya y TL
x=k
3 numaralı kutuya z TL
y = 4k
4 numaralı kutuya t TL para konsun.
z = 9k
x + y + z + t = 30,000,000
t = 16k
x y
z t
= = = = k olsun.
1² 2² 3² 4²
x + y + z + t = k + 4k + 9k + 16k
30,000,000 = 30k ⇒ k = 1,000,000
Buna göre 2 numaralı kutuya, y = 4k = 4.1,000,000 = 4,000,000 TL para konmuştur.
17. Bir lisenin son sınıf öğrencileri her grupta eşit sayıda öğrenci olmak üzere 10 gruba
ayrılıyor.
Bu öğrenciler 7 gruba ayrılsaydı her gruptaki öğrenci sayısı 6 fazla olacaktı.
Bu öğrenciler, her grupta eşit sayıda öğrenci olmak üzere 5 gruba ayrılırsa bir grupta kaç
öğrenci bulunur?
A) 25
B) 28
C) 30
D) 32
E) 34
Çözüm 17
Son sınıftaki öğrenci sayısı x olsun.
Verilere göre,
x x
−
=6 ⇒
7 10
x = 140
140 öğrenci 5 gruba ayrılırsa, her grup da
140
= 28 öğrenci bulunur.
5
18. Bir satıcı, birim maliyetleri sırasıyla a lira ve b lira olan iki maldan birincisini % 30
zararla, ikincisini de % 5 kârla satıyor.
Satıcı, bu mallardan birer tane sattığı zaman satıştan kâr ettiğine göre, a ile b arasında
aşağıdaki bağıntılardan hangisi kesinlikle sağlanır?
A) a >
b
2
B) 2a >
b
3
C) a >
b
3
D) a <
b
12
E) a <
b
6
Çözüm 18
Verilenlere göre, –
30
5
.a +
.b > 0
100
100
⇒
5
30
.b >
.a
100
100
⇒
a<
b
6
19. A liranın % x ten 3 yılda getirdiği basit faiz, B liranın % y den 5 yılda getirdiği
basit faize eşittir.
B=
3
A olduğuna göre, x ile y arasındaki bağıntı aşağıdakilerden hangisidir?
2
A) 2x = 5y
B) 3x = 7y
C) 4x = 9y
D) 5x = 11y
E) 6x = 13y
Çözüm 19
A.%x.3 = B.%y.5
B=
3
A
2
⇒
A.
x
y
.3 = B.
.5
100
100
3
3Ax = 5 Ay ⇒
2
⇒
⇒ 3Ax = 5By
2x = 5y elde edilir.
20. A ve B kentlerinden saatteki hızları sırasıyla v1 ve v2 olan (v1 > v2) iki araç,
birbirlerine doğru aynı anda hareket ederlerse
3
saat sonra karşılaşıyorlar.
4
Bu araçlar aynı kentlerden aynı yönde hareket ederlerse hızlı giden araç
21
saat sonra
4
diğerine yetişiyor.
Buna göre,
A)
3
2
v1 + v2
oranı kaçtır?
v1 − v2
B)
7
2
C) 3
D) 7
E) 8
Çözüm 20
v1 ve v2 hareketlileri birbirlerine doğru aynı anda hareket ederek
x=
3
saatte karşılaştığına göre,
4
3
.(v1 + v2)
4
Hareketliler aynı yönde (C ye doğru) hareket ettiğinde hızlı olan diğerine
yetiştiğine göre, x =
x=
21
saat sonra
4
21
.(v1 – v2)
4
3
21
.(v1 + v2) =
.(v1 – v2)
4
4
⇒
21
v1 + v 2
= 4
3
v1 − v 2
4
⇒
v1 + v 2
= 7 olur.
v1 − v 2
21. Ahmet ile Hasan’ın bugünkü yaşları toplamı 56 dır.
Hasan, kendisinden daha yaşlı olan Ahmet'in yaşına geldiğinde ise
yaşları toplamı 88 olacaktır.
Buna göre, Ahmet'in bugünkü yaşı kaçtır?
A) 18
B) 27
C) 36
D) 45
E) 54
Çözüm 21
Bugünkü yaşları,
Ahmet = a , Hasan = h , a + h = 56 , a > h
t yıl sonra,
Ahmet = a + t , Hasan = h + t = a , (a + t) + (h + t) = 88
a + h + 2t = 88
h+t =a
⇒ 56 + 2t = 88
⇒ t = 16
⇒ a – h = 16
a + h = 56
⇒
2a = 72
a = 36
22. Bir düzgün dörtyüzlünün (bütün yüzleri eşkenar üçgen olan üçgen piramit) iki yüzünde A,
iki yüzünde de T harfleri yazılıdır.
Bu düzgün dörtyüzlü bir kez atıldığında yan yüzlerinde, sırasına ve yönüne bakılmaksızın
A, T, A harflerinin görülme olasılığı kaçtır?
A)
1
2
B)
1
3
C)
2
3
D)
1
4
E)
3
4
Çözüm 22
Dörtyüzlünün yüzlerinden 2 tane A, 2 tane T harfi olduğuna göre,
dörtyüzlü yere atıldığında taban yüzeyine A veya T gelir.
A nın ve T nin sayıları eşit olduğu için, taban yüzeyine gelme olasılıkları eşittir.
Yan yüzüne A, T, A gelmesi = Tabana T gelmesi ⇒
2 1
= olur.
4 2
23. a > 0 , b < 0 olduğuna göre,
(b − a ) 2 − (2a − b) 2 ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) 2a + 3b
B) 2b – 3a
C) 2b – a
D) – 2a
E) – a
Çözüm 23
a > 0 , b < 0 olduğuna göre, b – a < 0 , 2a – b > 0 olur.
(b − a ) 2 − (2a − b) 2 = b – a – 2a – b = – (b – a) – (2a – b) = – b + a – 2a + b = – a
24. Kareleri farkı 6 olan a ve b sayılarının her birinden 2 çıkarılırsa,
yeni sayıların kareleri farkı 18 olmaktadır.
Buna göre a + b toplamı kaçtır?
A) – 6
B) – 3
C) – 2
D) 3
E) 6
Çözüm 24
Verilenlere göre, a² – b² = 6 , (a – 2)² – (b – 2)² = 18
⇒ (a² – 4a + 4) – (b² – 4b + 4) = 18
(a – 2)² – (b – 2)² = 18
⇒
a² – b² – 4a + 4b = 18
⇒
6 – 4(a – b) = 18
a² – b² = 6 olduğuna göre, (a – b).(a + b) = 6
⇒ a–b=–3
⇒
(– 3).(a + b) = 6
25. x + 2 ≤ 4 eşitsizliğini sağlayan kaç tane tamsayı vardır?
A) 13
B) 9
C) 8
D) 7
E) 6
Çözüm 25
x + 2 ≤ 4
⇒ –4≤x+2≤4
⇒
–6≤x≤2
x = {– 6 , – 5 , – 4 , – 3 , – 2 , – 1 , 0 , 1 , 2}
Verilen eşitsizliği 9 tane tam sayı sağlar.
⇒
a+b=–2
26. f (x) = x² – x + 1 olduğuna göre, f (1 − x) – f (x) aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) 0
B) 1
C) 1 – x
D) x² – 1
E) x² + 1
Çözüm 26
f (x) = x² – x + 1
f (1 − x) = (1 – x)² – (1 – x) + 1
⇒
f (1 − x) = x² – x + 1
f (1 − x) – f (x) = (x² – x + 1) – (x² – x + 1) = 0 elde edilir.
27. P(x) ve Q(x) polinomları için,
P(x + 2) = (x3 – 2x – 3).Q(x) + x2 + x + 1 bağıntısı sağlanmaktadır.
Q(x) in sabit terimi 5 olduğuna göre, P(x) polinomu (x – 2) ile bölündüğünde kalan kaçtır?
A) – 16
B) – 15
C) – 14
D) 0
E) 1
Çözüm 27
Q(x) in sabit terimi 5 olduğuna göre, Q(0) = 5
P(x) polinomu (x – 2) ile bölündüğünde kalan, P(2)
Verilen bağıntıda, x = 0 yazılırsa,
P(0 + 2) = (03 – 2.0 – 3).Q(0) + 02 + 0 + 1
P(2) = (– 3).Q(0) + 1
⇒
P(2) = (– 3).5 + 1 = – 15 + 1 = – 14 olur.
28. a pozitif bir gerçel (reel) sayı olmak üzere,
kenarları a cm ve (8 – 2a) cm olan dikdörtgenin alanı en çok kaç cm2 olur?
A) 64
B) 32
C) 24
D) 16
E) 8
Çözüm 28
Dikdörtgenin bir kenarı a ve diğer kenarı (8 – 2a) olduğuna göre,
Alan = a.(8 – 2a) olur.
Alan = a.(8 – 2a) = – 2a² + 8a
(Alan)’ = 0
⇒
Alan = a.(8 – 2a)
(– 2a² + 8a)’ = 0
⇒
⇒ – 4a + 8 = 0
Alan = 2.(8 – 2.2)
⇒
⇒
a=2
Alan = 2.4 = 8 bulunur.
Not : Fermat Teoremi
f : [a , b] → R fonksiyonunun x0 ∈ (a , b) noktasında bir yerel minimumu veya maksimumu
varsa ve f fonksiyonu x0 noktasında türevli ise f / ( x0 ) = 0 dır.
29.
AL // BM
[LM] ⊥ BM
m(LAD) = 30°
m(DBC) = 30°
AD = 6 cm
BD = 2 cm
LM = x
Yukarıdaki verilere göre, LM = x kaç cm dir?
A) 8
B) 6
C) 5
D) 4
E) 3
Çözüm 29
LAC ve BCA açıları iç ters olduğundan, m(BCA) = m(LAC) = 30 olur.
DBC ikizkenar üçgen ise, DB = DC = 2
AKC dik üçgeninde, AC = 6 + 2 = 8
AKC dik üçgeninde, hipotenüs 8 cm ise, 30° lik açının karşısındaki kenar 4 cm olur.
O halde, KC = LM = x = 4 bulunur.
Not : Dik üçgen özellikleri
Bir dar açının ölçüsü 30° olan dik üçgende,
30° karşısındaki kenarın uzunluğu hipotenüsün yarısına ,
3
katına eşittir.
2
60° karşısındaki kenar uzunluğu hipotenüsün
30.
m(DBC) = 30°
m(ADB) = α
Yukarıdaki şekilde ABC ve ABD birer ikizkenar üçgendir.
AB = AC ve AD = BD olduğuna göre, m(ADB) = α kaç derecedir?
A) 95
B) 100
C) 105
D) 110
E) 115
Çözüm 30
Bir dış açı kendisine komşu olmayan iki iç açının toplamına eşit olduğuna göre,
m(BCD) = α – 30
ABC ikizkenar üçgen olduğuna göre, B açısı C açısına eşit olduğuna göre,
m(ABD) = α – 60
ABD ikizkenar üçgen olduğuna göre, m(BAD) = α – 60 olur.
ABD üçgeninin iç açıları toplamını 180° ye eşitleyelim.
α – 60 + α – 60 + α = 180°
⇒ 3α – 120° = 180°
⇒
α = 100° olur.
31.
m(BAC) = 90°
m(FDE) = 90°
m(ABC) = 40°
m(BDF) = 30°
m(AEF) = α
Yukarıdaki şekilde, DEF dik üçgeninin köşeleri ABC dik üçgeninin kenarları üzerindedir.
∆
∆
ABC üçgeni DEF üçgenine benzer ( ABC ~ DEF ) olduğuna göre, m(A Ê F) = α kaç derecedir?
A) 50
B) 70
C) 75
D) 80
E) 85
Çözüm 31
BAC dik üçgen olduğundan, m(ACB) = 50 olur. (40 + 90 + m(ACB) = 180)
m(EDC) = 60 (30 + 90 + m(EDC) = 180)
DEC üçgeninde iç açılar toplamından, m(DEC) = 70 (50 + 60 + m(DEC) = 180)
ABC ∼ DEF ⇒ m(ABC) = m(DEF) = 40 (aynı sıradaki açılar birbirine eşittir.)
E noktasındaki tüm açılar toplamı = 180 ⇒ 70 + 40 + α = 180 ⇒ α = 70 olur.
32.
ADC bir üçgen
AD = 9 cm
AB = AC = 6 cm
Yukarıdaki verilere göre, DB.DC çarpımının sayısal değeri kaçtır?
A) 36
B) 39
C) 42
D) 45
E) 48
Çözüm 32
ABC ikizkenar üçgen olduğuna göre,
[AH] ⊥ [BC] çizilirse, BH = HC olur.
BH = HC = x ve DB = y olsun.
Dik üçgenlerde pisagor bağıntısına göre,
AHC dik üçgeninde AH² = 6² – x²
ADH dik üçgeninde AH² = 9² – (y+x)²
⇒ 6² – x² = 9² – (y + x)² ⇒
DB.DC = y.(y + 2x)
⇒ y.(y + x) = 45
y² + 2xy = 45
⇒
DB.DC = 45 elde edilir.
33.
Yukarıdaki ABC üçgeninde BC = 6.BD ve AD = 5.ED dir.
Buna göre, taralı ABCE dörtgeninin alanının ABC üçgeninin alanına oranı kaçtır?
A)
1
3
B)
2
3
C)
1
4
D)
3
4
E)
1
5
Çözüm 33
BD = x olsun. BC = 6.BD
⇒ BC = 6x olur.
ED = y olsun. AD = 5.ED
⇒ AD = 5y olur.
BE çizelim ve verilenleri yerine yazalım.
ABD üçgeninde, ED = y ve EA = 4y ⇒ A(DBE) = S ise A(BEA) = 4S olur.
ABC üçgeninde, BD = x ve DC = 5x
⇒ A(ABD) = 5S ise A(ADC) = 25S olur.
ADC üçgeninde, ED = y ve AD = 5y ⇒ A(ADC) = 25S ise A(DEC) = 5S ve
A(AEC) = 20S olur.
A(ABC) = A(ABD) + A(ADC) = 5S + 25S = 30S
alan( ABCE )
alan( ABD ) + alan( EDC )
5S + 5S
10
1
=
=
=
=
alan( ABC )
alan( ABC )
30 S
30 3
Not : Yükseklikleri eşit olan üçgenlerin alanları oranı, tabanları oranına eşittir.
34.
ABC bir üçgen
DEFG bir kare
[AH] ⊥ [BC]
DE = x
DEFG karesinin köşeleri, şekildeki gibi ABC üçgeninin kenarları üzerindedir.
AH = 8 cm ve BC = 12 cm olduğuna göre, DE = x kaç cm dir?
A) 4,3
B) 4,4
C) 4,5
D) 4,6
E) 4,8
Çözüm 34
DEFG kare olduğuna göre, [DG] // [BC]
ADG ≅ ABC
Benzer üçgenlerin tabanlarının oranı, yüksekliklerinin oranına eşittir.
AK
AH
=
DG
BC
⇒
8− x x
=
8
12
⇒ x = 4,8
35.
ABCD bir yamuk
[AB] // [DC]
m(ADC) = 124°
m(ABC) = 62°
AD = 5 cm
DC = 8 cm
AB = x
Yukarıdaki verilere göre, AB = x kaç cm dir?
A) 15
B) 14
C) 13
D) 12
E) 10
Çözüm 35
[DE] // [BC] olacak şekilde [DE] çizilirse,
DEBC dörtgeni, paralelkenar olur.
Paralelkenarda, karşılıklı açılar ve kenarlar eşittir.
m(EDC) = m(EBC) = 62 ve DC = EB = 8 olur.
m(DEA) = m(CBE) = 62 (yöndeş açılar)
O halde, DAE üçgeni ikizkenar üçgen olur ve DA = AE = 5
x = AB = AE+EB = 5 + 8 = 13 elde edilir.
36. Bir saat kulesindeki saatin akrebinin uzunluğu 72 cm dir.
Bu akrebin ucu 1 saatte kaç cm yol alır?
A) 12π
B) 10π
C) 8π
D) 6π
E) 4π
Çözüm 36
72 cm uzunluğundaki akrebin 1 saatte aldığı yol,
Merkez açısı 30° (
KL = 2.π.72.
360
) olan KL yayına eşittir.
12
30
= 12π elde edilir.
360
37.
O merkezli [BC] çaplı yarım çemberin PD keseni,
BC doğrusunu şekildeki gibi A noktasında kesmektedir.
AD = BO ve m(P Â C)= 18o olduğuna göre, m(ACP)= α kaç derecedir?
A) 51
B) 54
C) 57
D) 60
E) 63
Çözüm 37
AD = BO = r olduğundan,
[OD] çizilirse, ADO ikizkenar üçgen olur.
m(DAO) = m(DOA) = 18 ve m(ODP) = 36
DO = OP = r olduğundan ve m(ODP) = m(OPD) = 36
⇒ m(DOP) = 108 olur.
OC = OP = r olduğundan ve O merkezindeki açılar toplamı 180 olduğuna göre,
m(POC) = 180 – (108 + 18) = 54
⇒
α + α + 54 = 180
⇒
α = 63 bulunur.
Not : Bir dış açının ölçüsü kendisine komşu olmayan iki iç açının ölçüleri toplamına eşittir.
38.
AC = 20 cm
BD = 9 cm
CD = x
Şekildeki [AC] çaplı çemberin, A daki teğetine ait B noktasını C ye birleştiren doğru,
çemberi D de kesmektedir.
Buna göre, CD = x kaç cm dir?
A) 18
B) 16
C) 15
D) 14
E) 12
Çözüm 38
Yarıçap değme noktasında teğete dik olacağından, m(CAB) = 90 olur.
AD çizilirse, çapı gören çevre açı 90° olacağından, [AD] ⊥ [BC] olur.
CAB dik üçgeninde öklid bağıntılarından,
20² = x.(x + 9) ⇒ x² + 9x – 400 = 0
⇒ (x + 25).(x – 16) = 0
⇒
x – 16 = 0 ⇒ x = 16 bulunur.
Not :
Yarıçap teğete değme noktasında diktir.
Not : Çapı gören çevre açı 90 derecedir.
Not : Öklid bağıntıları
I ) h² = p.k
II ) c² = p.a
b² = k.a
III )
1
1 1
= +
h ² b² c ²
39.
DC = 9 cm
BC = 8 cm
Kenarları 9 cm ve 8 cm olan ABCD dikdörtgeninin, A köşesinden geçen O merkezli çember
bu dikdörtgenin [BC] ve [DC] kenarlarına şekildeki gibi teğettir.
Buna göre, çemberin yarıçapı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2 3
B) 2 2
C) 6
D) 5
E) 2
Çözüm 39
Şekildeki gibi gerekli çizimler yapıldığında,
oluşan AHO dik üçgeninde, pisagor bağıntısına göre,
r² = (9 – r)² + (8 – r)²
⇒ r² – 34r + 145 = 0
⇒ r = 5 ve r = 29
Seçeneklere baktığımızda r = 5 olur.
⇒
(r – 5).(r – 29) = 0
Not :
Yarıçap teğete değme noktasında diktir.
Not :
Bir çembere dışındaki bir noktadan çizilen
teğet parçalarının uzunlukları eşittir.
PA = PB
40.
A, B, C ve D bir düzlemin dört noktası olmak üzere, merkezleri bu noktalar olan 3 cm
yarıçaplı dört makara, şekildeki gibi bir iple sıkıca çevrelenmiştir.
ABCD dörtgeninin çevresi 47π cm olduğuna göre, ipin uzunluğu kaç cm dir?
A) 50π
B) 51π
C) 53π
D) 56π
E) 60π
Çözüm 40
AD // KL , AB // TS , DC // MN , BC // RP
(çemberler eş çember)
AB = TS
BC = RP
CD = NM
DA = LK olduğundan,
TS + RP + NM + LK = 47π
Geriye TK, SR, PN, ML yaylarının uzunluklarının toplamı kalır.
ABCD dörtgeninin iç açılar toplamı 360° olduğundan,
TK , SR , PN , ML yayları da toplamda 360° olur.
Çemberlerde eş çember olduğuna göre, bir çemberin çevresi, kalan yaylar toplamına eşittir.
O halde, r = 3 ⇒ çevre = 2.π.3 = 6π bulunur.
Toplam ipin uzunluğu = TS + RP + NM + LK + TK + SR + PN + ML
= 47π + 6π = 53π
41. Denklemi
−x y
+ = 1 olan doğru ve koordinat eksenleriyle sınırlı bölgenin x – ekseni
3
a
etrafında döndürülmesiyle oluşan koninin hacmi 16π birim küptür.
Buna göre, a nın değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) – 3
B) – 2
C) 0
D) 2
E) 4
Çözüm 41
−x y
+ = 1 ⇒ x = 0 için y = a (0 , a)
3
a
⇒
y = 0 için x = – 3 (– 3 , 0)
Verilenler yardımıyla şekil çizildiğinde,
AOB dik üçgeninin x ekseni etrafında döndürülmesi
sonucu oluşan koninin,
yarıçapı = a ve yüksekliği = 3
olduğu görülür.
Koninin hacmi =
⇒ a² = 16
1
1
.π .r ².h ⇒ 16π = .π .a ².3
3
3
⇒
a = 4 olarak bulunur.
42.
Yukarıdaki şekilde, kenarları 1 birim ve 2 birim olan OACB dikdörtgeninin C köşesinden
geçen ve denklemi y = – 2x + b olan doğru x – eksenini U da, y – eksenini V de kesmektedir.
Buna göre, CV = n kaç birimdir?
A)
3 5
2
B)
5
C) 2 5
D) 3
E) 4
Çözüm 42
C(2 , 1) noktası y = – 2x + b doğrusu üzerinde olduğundan, bu nokta doğru denklemini sağlar.
C(2 , 1) için y = – 2x + b
⇒
1 = – 2.2 + b
⇒
b = 5 bulunur.
y = – 2x + 5 doğrusunun y eksenini kestiği nokta V(x , y) ise,
bu nokta doğru denklemini sağlayacağından,
V(x , y) için y = – 2x + 5
V(x , y) = V(0 , 5)
⇒
⇒ x = 0 için y = 5
VO = 5
VB = 4 ve BC = 2 olur.
VBC dik üçgeninde, pisagor bağıntısına göre, n² = 4² + 2²
⇒
n = 2 5 bulunur.
43.
Yukarıdaki koordinat düzleminde verilen AOB dik üçgeninin dik köşesinin (A) koordinatları
(6 , 8) ve B köşesi x – ekseni üzerindedir.
Buna göre, AOB dik üçgeninin alanı kaç birim karedir?
A)
200
3
B)
130
3
C)
110
3
D) 50
E) 60
Çözüm 43
OAB dik üçgeninde,
8² = 6.HB (öklid bağıntısı)
HB =
64
32
=
bulunur.
6
3
OB = 6 +
32 50
=
olur.
3
3
Alan (AOB) =
AH . OB
2
Not : Öklid bağıntıları
I ) h² = p.k
II ) c² = p.a
b² = k.a
III )
1
1 1
= +
h ² b² c ²
8.
=
50
3 = 200
2
3
44.
a pozitif bir gerçel (reel) sayı olmak üzere
denklemleri y = – 3x + a , x = – 7 , x = – 3 ve y = 0 olan doğruların oluşturdukları
taralı bölgenin alanı 84 birim karedir.
Buna göre, a nın değeri kaçtır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 6
E) 7
Çözüm 44
Taralı alan yamuk olduğuna göre,
yamuğun alt uzunluğu : x = – 7 için y = – 3.( – 7) + a = 21 + a olur.
yamuğun üst uzunluğu : x = – 3 için y = – 3.( – 3) + a = 9 + a olur.
yamuğun yüksekliği = 7 – 3 = 4 ve yamuğun alanı = 84 olduğundan,
84 =
21 + a + 9 + a
.4
2
⇒ 30 + 2a = 42 ⇒ a = 6 elde edilir.
Adnan ÇAPRAZ
adnancapraz@yahoo.com
AMASYA