Kosova Türkiye Ticaret Odası

Kosova Türkiye Ticaret Odası
KTTO Tanıtım Kataloğu
Kosova’da Yapılması Planlanan Altyapı
ve Enerji Projeleri
Mayıs 2009
Priştine - KOSOVA
2
Kosova ile Türkiye Arasında Ekonomik Güven Kapısı
Kosova Türkiye Ticaret Odası 1 Temmuz 2008’de kurulmuştur. Bu
kuruluşun arkasında, büyük bir misyon ve vizyon ile birlikte, yoğun bir
çaba bulunmaktadır. Herkesin kendine göre ayrı işi olan bizler, neden
böyle bir sorumluluk altına girdik? İşte kısaca bizim hikayemiz!
Kosova ile Türkiye arasında tarihi ve kültürel bağların yanı sıra ekonomik
ilişkilerin de geliştirilmesi gerektiği düşüncesi herkeste mevcuttu. Biz
Kosova’ya iş yapmak üzere Türkiye’den gelen veya Kosovalı olup Türkiye
ile ekonomik irtibatlarımız bulunan ya da bulunmasını isteyen firmalar
olarak, söz konusu ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi konusunda
üzerimize bir görevin düştüğünü hissettik.
Bize düşen görev Kosova ile Türkiye arasında ciddi, seviyeli, düzgün,
ilkeli ve ahlaklı bir ekonomik köprü olmaktı. Bize düşen görev köprü
kurmak değil, köprü olmaktı. Bu köprü, hem yolları açacak ve Kosova ile
Türkiye arasındaki var olan bağları daha da güçlendirecek, hem de bu
yoldan yukarıda saydığımız kriterlere uygun olmayan geçişlere meydan
vermeyecekti. Böylece bir yanıyla Kosova’ya bir yanıyla da Türkiye’ye
hizmet edecekti.
Bizim kendimize biçtiğimiz misyon buydu. Bu misyon, büyük sorumluluk
gerektiren bir işti. Türkiye Cumhuriyeti’nin Kosova’daki Dış Temsilciliği
olan Priştine Eşgüdüm Bürosunun bugün Büyükelçiliğinin desteğini
arkamıza alarak, ilk başta belki tedirgin ama emin adımlarla ilerlemeye
başladık.
Amacımız, kardeş ve dost ülke olarak nitelendirdiğimiz Kosova ile daha
emin adımlarla ekonomik bir gelecek inşa etmek. Bünyemizde
Türkiye’den gelen şirketler olduğu gibi, yüzde yüz Kosovalı olanların da
bulunması vizyonumuzu ve misyonumuzu en iyi bir şekilde
tanımlamaktadır. Kosova Türkiye Ticaret Odası, Kosova ile Türkiye
arasında ekonominin güven kapısı olacağına ilişkin kanaatimiz tamdır.
Oğuz Ali TÜRKELİ
Başkan
2
3
Kosova Türkiye Ticaret Odasının Kuruluşu
Kosova Türkiye Ticaret
Odası 1 Temmuz 2008
tarihinde Priştine’de
kurulmuştur.
Kuruluşumuz Kosova’da
büyük bir yankı uyandırdığı
gibi benzeri oluşumların
kurulmasında tetikleyici rol
oynamıştır.
KTTO kuruluşunun kamuoyuna duyurulduğu basın
toplantısından bir görüntü.
T.C.
Priştine
Büyükelçiliğinin
Onursal
Başkanlığında
faaliyetlerine başlayan Kosova Türkiye Ticaret Odası, yarı
resmi bir konumu ile hem Türkiye hem de Kosova resmi
makamlarında muhatap ve destek bulmuştur. Faaliyetlerini bu
ikili irtibatı sağlama yönünde devam etmektedir.
KTTO’nun kuruluş kokteyline
gerek Kosova gerekse
Türkiye’den üst düzey katılım
sağlanmıştır.
Kosova Cumhurbaşkanı
Fatmir Sejdiu ve Kosova
Başbakanı Hashim Thaçi’nin
yanı sıra çok sayıda üst düzey
siyasi ve ekonomik temsilci
katılmıştır.
3
4
Amacımız – Misyonumuz
Kosova Türkiye Ticaret Odası KTTO, iki ülke arası ekonomik ilişkilerin
geliştirilmesine yardımcı olmak, ticaret ve yatırım için zemin hazırlamak,
kısacası Kosova ile Türkiye arasında ekonomik bir köprü vazifesi görmek
amacıyla oluşturulmuş bir kuruluştur.
KTTO bir yandan Kosova’ya yatırımları çekmek, Kosova ile Türkiye
arasında ticaret hacmini artırmak, öte yandan da Kosova ile Türkiye
ortaklıklarının kurulmasını desteklemek, işadamları arasında işbirliği
imkanlarını araştırmak ve sunmak amacını taşımaktadır.
Kosova Türkiye Ticaret Odasının
açılışı, dönemin Devlet Bakanı
Sayın Said Yazıcıoğlu tarafından,
Kosovalı Bakanlarla birlikte
gerçekleştirilmiştir.
Açılışımızda hem Kosova hem de
Türkiye siyasi ve iş çevresi bir
araya gelmiş, daha sonra gerek
Kosova gerekse Türkiye’de
düzenlenen çeşitli ikili iş
görüşmelerinin ilk adımı
atılmıştır.
Kosova’da halihazırda bulunan veya Kosova ile iş yapmak isteyen Türk
yatırımcı veya işadamlarının irtibat noktası olan Kosova Türkiye Ticaret
Odası, aynı zamanda Kosova’dan da işadamlarını Türkiye ile
irtibatlandırma görevini üstlenmektedir.
Bu anlamda KTTO, gerek Türk gerekse Kosova kurumları ile yakın
irtibatta olarak resmi bir ticari köprü vazifesi de görmektedir.
4
5
Üyelerimiz
KTTO’nun kuruluş inisiyatifi birkaç firmanın bir araya gelmesiyle başladı.
Temel politikalarını, vizyonunu ve misyonunu oturttuktan sonra yeni
üyelerle gücüne güç katmayı hedefleyen Kosova Türkiye Ticaret Odası,
niceliksel üye artışından çok niteliğe önem vermektedir. Bu doğrultuda
çıtayı yüksek tutan Kosova Türkiye Ticaret Odası, ciddi, büyük ve
düzgün firmaları bünyesine katmayı arzu etmektedir. Dolayısıyla
genişleme süreci ağır ama emin adımlarla ilerlemekte olup 13 üyeye
ulaşılmıştır.
Arnavutluğun en önemli ikinci bankası konumunda
olan Banka Kombtare Tregtare BKT, Kosova’da da
şubeler açarak sektörde önemli bir konum elde
ederek bölgesel banka olma yönünde ilerliyor.
Distribütörlük alanında uzman bir kuruluş olan
Buçaj, Kosova çapında onlarca ürünün yüzlerce
noktaya dağıtımını sağlayan güçlü bir ağa sahip.
Gülistan Eğitim Merkezi altında
hizmet veren Mehmet Akif
Koleji, Priştine ve Prizren’deki
okullarıyla Kosova’da en seçkin
öğrencilerin tercihi.
Kosova e Re Sigorta şirketi 2002 yılında
özelleştirme sonucu Türkiye’den Kürüm Holding
tarafından alınıp yeniden yapılanan ve bugün
Kosova’da sigortacılık alanında önde gelen
kuruluşlardan biri olmaya devam ediyor.
5
6
Üyelerimiz
Kosova Türkiye Ticaret Odası üyeleri, Kosova’da bu tip örgütlenmenin ilk
örneğini oluşturmuş olup, T.C. Priştine Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
ile aynı çatıda kamu ve sivil işbirliğinin en somut örneklerinden birini
vermiştir. Bu doğrultuda Odamız hem resmi hem de ticari heyetlerin
ağırlanması ve bilgilendirilmesinde önemli roller oynamıştır.
Motto Company Ofis ve okul malzemeleri ile
kırtasiye alanında önde giden kuruluşlardan
biri.
Newco
Balkan,
Özerler
Holding’in
özelleştirmeden aldığı Kosova’daki en önemli
sanayi yatırımlarından biri. Konveyör band,
V Kayışı ve konveyör bezi üretiminde öncü.
Türk Ekonomi Bankası TEB hızlı bir atılımla
Kosova’da bankacılık sektörüne girdi. Her
gün açılan yeni şubelerle Kosova’nın
tamamında hizmet vererek ilk sıralarda yer
alıyor.
Ülker başta olmak üzere birçok ürünün
distribütörlüğünü yapan Atlantik
Distribution, Kosova’da gıda sektöründe,
güçlü bir dağıtıma ve ciddi bir paya sahip.
6
7
Üyelerimiz
Aidat sistemini sağlam bir zemine oturtan Kosova Türkiye Ticaret Odası
varlığını devam ettirmek için öz kaynaklara sahiptir. Ancak ciddi
projelerin takibi, sektör analizleri, süreli ekonomik raporlar, iş forumu ve
zirvelerinin örgütlenebilmesi için resmi desteğe de ihtiyaç duymaktadır.
Havacılık sektöründe dünyada ön sıraları
zorlayan ve Star Alliance üyesi olan Türk
Hava
Yolları
günlük
Priştine-İstanbul
uçuşları ile Kosova’yı Türkiye üzerinden
tüm
dünyaya
bağlayan
bir
köprü
niteliğindedir.
AMK INTERNATIONAL
AMK – International Türk Hava Yollarının
Kosova’da
genel
satış
acenteliğini
yürütmektedir.
1980’li yıllarda Sloven kökenli bir firma
olarak
Kosova’da
hizmet
vermeye
başlayan LESNA, 1990’larda özel bir
şirkete dönüşmüş ve bugün üretim,
ticaret,
inşaat,
sağlık,
finans
gibi
sektörlerde faaliyetlerini sürdürmektedir.
1984 yılından bu yana birçok altyapı ve
üstyapı projelerini başarıyla tamamlayan
Uluova
İnşaat,
2009’dan
itibaren
Arnavutluk’tan
sonra
Kosova’da
da
varlığını sürdürüyor.
Engineering
Dekor,
iç
dizayn,
projelendirme, inşaat ve benzeri alanlarda
iş
yapan
firmalarımızdan
birini
oluşturmaktadır.
7
8
Faaliyetlerimiz – Organizasyonlarımız
Kosova Türkiye Ticaret Odası, gerek Türkiye’de gerekse Kosova’da
düzenlenen çeşitli iş toplantıları ve fuarlar için firmaların tespit edilmesi,
gönderilmesi ve organizasyonu konusunda gerekli görülen tüm
çalışmaları yürütmektedir.
Malatya Yapı ve İnşaat Fuarı Organizasyonu - Ekim 2008
•
•
•
•
KTTO organizasyonuyla söz konusu fuara Kosova’dan 27 kişilik
heyet katılmıştır.
Heyette Kosova Sanayi ve Ticaret Bakanı Sayın Lutfi Zharku,
Kosova Ekonomi Odası temsilcisi ve Kosovalı 13 firma yer almıştır.
Bakan Zharku üst düzey temaslar kurmuş, İstanbul Valisi
Muammer Güler, Türkiye İhracatçılar Meclisi Genel Sekreteri
Servet Eröcal ve Malatya’daki üst düzey yetkililerle görüşmelerde
bulunmuş, Kosova ekonomisini anlatmış ve Türkiye’ye yatırım
çağrısında bulunmuştur.
Kosovalı firmalar ikili iş ilişkilerini geliştirme toplantıları düzenlemiş
ve işbirliği imkanlarını araştırmışlardır.
Trabzon – İpek Yolu Tarım ve Gıda Fuarı
•
•
KTTO’yu temsilen Yönetim Kurulundan bir üyemiz Trabzon’da
düzenlenen fuara katılmış ve iş imkanlarını araştırmıştır.
Fuara ayrıca Kosova Çevre ve Alan Planlama Bakanı Mahir
Yağcılar’ın katılımı sağlanmıştır.
TOBB Eğitim Semineri
•
TOBB tarafından düzenlenen Girişimcilik Eğitim Seminerine
Kosova’dan bir firma temsilcisi KTTO tarafından tespit edilip
gönderilmiştir. İki haftalık eğitim programında Türkiye’de sanayi
ve ticaret tesislerinin yapılanmaları gözlemlenip, tecrübe paylaşımı
ve aktarımı gerçekleştirilmiştir.
8
9
Faaliyetlerimiz – Organizasyonlarımız
Kosova Türkiye Ticaret Odası, Türkiye’den gelen onlarca işadamına
rehberlik ve kılavuzluk yapmakta; onların doğru muhataplar bulmasına
yardımcı olmaktadır.
MÜSİAD Fuarı ve Uluslararası İş Forumu
•
•
•
MÜSİAD Fuarı ve Uluslar
Arası İş Forumu için 18
kişilik bir heyeti gönderme
organizasyonu yapıldı.
Kosova Çevre ve Alan
Planlama Bakanı Sayın
Mahir Yağcılar’ın da katıldığı
fuarda Kosova 12 firma ile
temsil edildi.
Ciddi ikili iş görüşmeleri
fırsatı yakalandı.
TUSKON Türkiye – Orta ve Doğu Avrupa Dış Ticaret Köprüsü
Kosova Türkiye Ticaret Odası, TUSKON organizasyonundaki üstün gayretlerinden
dolayı T.C. Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen tarafından ödüllendirildi.
•
•
•
TUSKON’un “Dış Ticaret
Köprüsü”ne Kosova’dan
57 kişilik bir heyet
organize edildi.
Toplantıda yüzlerce ikili iş
görüşmesi yapıldı; ciddi
muhataplar bulundu.
İstanbul’daki toplantının
ardından Kosova heyeti bir
sanayi şehri olan İzmit’i
ziyaret etti ve orada
sanayi tesislerini gezerek
işadamları ile ikili iş
görüşmelerinde bulundu.
9
10
Faaliyetlerimiz – Organizasyonlarımız
Kosova Türkiye Ticaret Odası, Kosova’da hazırlıkları yapılan büyük
altyapı ve enerji projelerini titizlikle takip etmekte ve Türkiye’nin
duyarlılığına sunmaktadır. Kosova kamu makamları nezdinde de Türk
firmalarının kapasitelerini anlatmak için yoğun gayretler sürdürmektedir.
TUSKON’la İşbirliği Protokol İmzalandı
T.C. Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın Kosova ziyaretinde TUSKON
tarafından verilen kahvaltının organizasyonunda KTTO büyük görev aldı.
İş görüşmelerinin yapıldığı kahvaltının ardından KTTO ve TUSKON
arasında bir işbirliği protokolü imzalandı. İmzalama törenine dönemin
Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın yanı sıra Kosova’dan Sanayi ve Ticaret
Bakanı Lutfi Zharku, Ekonomi ve Finans Bakanı Ahmet Shala ve Eğitim
Bakanı Enver Hoxhaj katıldı.
Dünya Türk Girişimcileri Kurultayına Katılım
“Küresel Güç Türkiye” sloganıyla hareket eden ve Dış Ticaret
Müsteşarlığı ile DEIK tarafından organize edilen Dünya Türk Girişimcileri
Kurultayında, Kosova Türkiye Ticaret Odası, Başkan Oğuz Ali Türkeli
tarafından temsil edilmiş ve misyonuna yeni ufuklar eklemiştir.
10
11
Hedeflerimiz
Kosova Türkiye
odaklanmaktadır:
Ticaret
Odası
2009
yılında
3
ana
hedefe
1. Kosova ekonomisi perspektifinin ve eğilimlerinin tespiti
2. Kosova’da yatırım imkanlarının tespiti ve sektörel
uygulanabilir olarak projelendirilmesi veya projelerin takibi
bazda
3. 2009 ve sonrası için olası projelerin ve eğilimlerin tespiti; söz
konusu tespitlerin Türk girişimcilerinin dikkatine sunulması.
• Kosova ve Türkiye arasında ticaretin ve yatırımların ana
destekleyicisi
• Türk ve Kosovalı işadamlarının doğru adresi
• Ticari tecrübe aktarımı ve bilgi paylaşımının merkezi
Kosova Türkiye Ticaret Odası
İmzot Nike Prella no 42 Ulpiana / Priştine / KOSOVA
+ 381 38 550 100
www.kt-to.org , info@kt-to.org
11
12
2009 Yılı İtibariyle Kosova’da Yürürlüğe Girmesi
Öngörülen Altyapı, Üstyapı ve Enerji Projeleri
12
13
Projeler
Kosova Türkiye Ticaret Odası, T.C. Priştine Büyükelçiliği ve
Büyükelçiliğinin nezdinde Ticaret Müşavirliği ile birlikte Kosova’da
uygulanması hedeflenen ciddi ve büyük projeleri titizlikle takip
etmektedir. Söz konusu projelerin tamamı uluslar arası ihalelere açık
olan ve ciddi yatırımları gerektiren projeler olduğundan dolayı titizlikle
takip edilmesi ve uluslar arası rekabet koşulları dikkate alınarak
uygulanmasının söz konusu olacağı değerlendirilmektedir. Bu uluslar
arası rekabet koşullarına Türk firmalarının hazırlıklı olabilmesi için,
eğilimleri ve perspektifleri mümkün olduğunca erken bilmesi hayati
önem taşımaktadır.
Kosova Türkiye Ticaret Odası, söz konusu bilgilendirmeyi mümkün
olduğunca erken yapmak, Kosova’da hayata geçirilmek üzere olan
projeler hakkında Türk iş dünyasında duyarlılık yaratmak, projelerin
önemi ve Türkiye açısından getirilerini ortaya koymak, Kosova kamu
kurumları nezdinde de Türk firmalarının büyüklüğü ve ciddiyetini
anlatmak konusunda elinden gelen gayreti sarf etmektedir.
Bu çerçevede Kosova Türkiye Ticaret Odası, Kosova hükümet üyelerinin
yer alacağı bir heyetin Türkiye’de temaslarda bulunmasını teminle,
Kosovalı karar verici makamların Türk ekonomisi ve girişimcileri
hakkında bilgi edinmesini sağlamayı hedeflenmektedir.
Priştine Uluslararası Havalimanı
Kosova’nın yolcu taşımacılığında kullanılan tek havalimanı olan Priştine
Uluslararası Havalimanını, 2008 yılında 1 Milyon 200 bin yolcu
kullanmıştır. Başta Batı Avrupa ve Türkiye olmak üzere birçok ülkede
yaşayan Kosova vatandaşları ya da Kosova kökenli insanlar ile ülkede
faaliyette olan uluslararası kuruluş çalışanları, söz konusu Havalimanının
yolcu trafiğini büyük ölçüde arttırmıştır. Türk Hava Yollarının halihazırda
her gün karşılıklı İstanbul ve Priştine arasında yapılan seferlerinin
arttırılmasının planlanması, bu yoğunluğa örnek gösterilebilir. 80 ila 100
milyon avro yatırım gerektiği hesaplanan söz konusu Havalimanının yapişlet-devret gibi bir model ile yenilenmesi planlanmaktadır. Söz konusu
proje için danışman firma ihalesi yapılmış ve ihaleyi Naco Innova isimli
bir Hollanda-ABD firması kazanmıştır. Havalimanı ihalesinin ise 2009 yılı
ortasında yapılması beklenmektedir.
13
14
7 ve 6 No’lu Otoyollar
Kosova’da, Arnavutluk’ta inşa edilmekte olan otoyolun devamı
niteliğinde güneybatıdan kuzeydoğu istikametine devam edecek 7
numaralı yol ile kuzeybatı istikametinden güneydoğu istikametine inşa
edilecek ve Karadağ sınırından Makedonya sınırına devam edecek 6
numaralı yol projeleri Pan-Avrupa Yol Sistemi içinde yer almaktadır.
7 numaralı
Makedonya
önceliklidir.
işlet-devret
tarzı bir
yaptırılması
yol ile 6 numaralı yolun
sınırı-Priştine
bölümü
Söz konusu yolların yapveya kamu-özel ortaklığı
model ile özel sektöre
öngörülmektedir.
7 numaralı yolun toplam 117 km olması ve söz konusu yol için 1,17
milyar avro yatırım maliyeti gerektiği planlanmaktadır. Otoyol, Kosova’yı
Arnavutluk’un Durres limanına bağlayacak, Kosova’nın başkenti Priştine
ile en büyük ikinci şehri Prizren arasındaki ulaşımı kolaylaştıracak ve
Sırbistan üzerinden Orta Avrupa’ya bağlantıyı kuracaktır.
7 numaralı yol için 2009 yılı Mart ayında sonuçlanan danışman firma
ihalesini Amy Meton isimli bir İsrail firması kazanmış olup, yol ihalesinin
2009 yılı ortasında yapılması planlanmaktadır.
14
15
Zhur Hidroelektrik Santrali
206 milyon avro bedelinde olduğu hesaplanan ve 300 megavat kapasiteli
Zhur Hidroelektrik Santrali özel sektör finansmanı ve yap-işlet-devret
modeli ile yaptırılacaktır.
Söz konusu projenin fizibilite çalışmaları Kosova hükümeti çerçevesinde
ilgili bakanlıklardan oluşturulan komisyonca yürütülmektedir. 2009
yılının ortalarında fizibilite çalışmalarının tamamlanması, sonbaharda da
danışman
firma
ihalesinin
ardından
da
ihalenin
yapılması
öngörülmektedir.
Küçük Çaplı 17 Adet Hidroelektrik Santrali İnşası
63,7 megavat toplam kapasiteye ve toplam 72,8 milyon avro maliyete
sahip olacağı planlanan 18 adet küçük çaplı hidroelektrik santrali de özel
sektör finansmanı ile yaptırılacaktır.
Kosova Birleşik Isıtma ve Enerji Projesi
Başkent Priştine’de 60.000 ev ve işyerinin merkezi olarak ısıtmasını
sağlayan ve halihazırda düşük verimle kullanılan sistemin bağlantı
borularının yenilenmesi, sistemin Kosova B Termik Santraline
bağlanması, söz konusu santral ile Priştine’de ısıtma istasyonu
kurulmasını içeren projenin maliyeti 43 milyon avro’dur ve özel sektör
finansmanı ile yapımı öngörülmektedir. Yap-işlet-devret modeli ile
yaptırılması planlanan projenin danışman firma ihalesinin 2009 yılı
ortasında, ihalesinin ise 2009 yılı sonunda yapılması planlanmaktadır.
15
16
Kosova Posta ve Telekomünikasyon Kurumu Özelleştirmesi
Kosova Posta ve Telekomünikasyon Kurumu’nun bünyesinde sabit
telefon hattı, cep telefonu operatörü ve posta hizmetleri olarak 3 ana
bölüm yer almaktadır. 2008’de tahmini 38 milyon avro gelir elde etmiş,
yaklaşık 800.000 cep telefonu ve 250.000 sabit telefon abonesine sahip
olan söz konusu Kurum’un özelleştirilmesine ilişkin olarak danışman
firma ihalesi Mayıs 2009 itibariyle ilan edilmiş olup 2009 yılı sonunda
bütün olarak ya da bölüm olarak özelleştirme yapılması planlanmaktadır.
Kosova Elektrik Kurumu KEK Elektrik Dağıtımının Özelleştirilmesi
ve Yeni Kosova Termik (Kosova e Re) Santralinin İnşası
Kosova Elektrik Kurumu
elektrik dağıtımının
özelleştirilmesinin 2009
yılında gerçekleştirilmesi
öngörülmektedir. 51969
kilometrelik ağa ve 372
bin müşteriye sahip olan
KEK dağıtımının
danışmanlık firma ihalesi
2009 yılında
tamamlanacaktır.
Kosova e Re termik santral projesinin ön ihalesi yapılmış, kısa listeye 4
firma
kalmıştır.
Ancak
maalesef
aralarında
Türk
firması
bulunmamaktadır. 2100 Megawat kapasiteye sahip olacak termik
santralin, 3 buçuk milyar avroya mâl olması beklenmektedir.
16
17
Kosova Türkiye Ticaret Odası
İmzot Nike Prella no 42 Ulpiana / Priştine / KOSOVA
+ 381 38 550 100
www.kt-to.org , info@kt-to.org
17