global strateji enstitüsü

HABER BÜLTENİ
9 Temmuz 2007
Haber Özetleri
Irak

Irak'ta Kerkük yakınlarında, Şii Türkmenlerin yaşadığı, Tuzhurmatu'ya bağlı
Emirli köyünde Cumartesi günkü saldırıda 150 Türkmen yaşamını yitirdi.
Türkiye, yaralı Türkmenler'den 21'ini tedavi iç Ankara'ya getirdi. Kerkük'teki
intihar saldırısında 250 kişi de yaralandı. Yaklaşık 100 işyeri ve evin hasar
gördüğü saldırı, Kerkük'te, "referandum" tartışmalarının, zirvede olduğu bir
zamana rastladı. Saldırıları, henüz üstlenen olmadı. Bu ay içinde, Kerkük'ün
statüsünün belirleneceği referandum için, nüfus sayımı yapılması planlanıyor.
Ankara, 21 yaralının Türkiye'de tedavisi için bölgeye iki askeri ambulans uçağı
gönderdi. Yaralılar, Ankara'ya getirilip, GATA'da tedavi altına alındı. Yaralıların
İlk ziyaretçilerden biri, Irak Türkmen Cephesi Başkanı Saadettin Ergeç oldu.
Ergeç, yaralılardan birinin yolculuk sırasında öldüğünü söyledi. Dışişleri
Bakanı Abdullah Gül, bölgeye doktor ve ilaç göndermek için temaslarının
sürdüğünü belirterek, yerel makamlardan talep gelmesi halinde ilave ambulans
uçaklar göndermek istediklerini kaydetti. Gül ayrıca, Irak Türkmen Cephesi
Başkanı Sadettin Ergeç'in bugün kendisini arayarak, saldırıdan sonra
göstermiş olduğu destekten dolayı Türkiye'ye teşekkür ettiğini söyledi. (AA)

Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, ''Bizim hiç kimseden
bununla (sınır ötesi operasyon) ilgili izin alma gibi bir durumumuz söz konusu
değildir'', dedi. Katıldığı EXPO 2015 İzmir Yönlendirme Kurulu Toplantısı
sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Gül, ABD Dışişleri Bakanı
Condoleezza Rice ile yaptığı telefon görüşmesinde, sınır ötesi operasyonun
gündeme gelip gelmediğinin sorulması üzerine, Türkiye'nin Irak'ın kuzeyine
yapılabilecek sınır ötesi operasyonla ilgili kimseden izin alma gibi bir durumun
söz konusu olmadığını, Türkiye'nin her türlü kararı kendisinin vereceğini,
icraatlarını kendisinin yapacağını söyledi. Hükümet ile Genelkurmay
Başkanlığının görüşmeler yaptığını, nasıl hareket edileceğinin belli olduğunu
ifade eden Gül, ''ABD'ye sadece Irak’ın kuzeyini işgal eden güç olduğu için
terörle mücadele konusu söz konusu olduğunda, sadece Bağdat'taki,
Basra'daki değil, Irak’ın kuzeyine yerleşen terör örgütleriyle mücadele etmesi
gerektiğini hatırlatırız. Ötesinde her şey bize kalmıştır. Bunları ilettim
kendisine'', diye konuştu. (AA)
1

Irak Petrol Bakanı Hüseyin El-Şehristani, Irak'ın kuzeyindeki sözde bölgesel
yönetimin imzaladığı petrol anlaşmalarının gözden geçirilmesi gerektiğini
söyledi. El Arabiya Televizyonu'na demeç veren Şahristani, söz konusu
anlaşmaların hükümetçe benimsenen tartışmalı petrol yasasına uyumlu hale
getirilmesi gerektiğini ifade etti. Bu açıklamanın, Irak'taki Sünni ve Kürt
gruplarla radikal Şii lider Mukteda El-Sadr'ın, farklı nedenlerle yeni yasa
tasarısına karşı çıktığı bir dönemde yapılmasına dikkat çekiliyor. Washington
tarafından Irak'taki ulusal uzlaşmanın temel unsurlarından biri olarak kabul
edilen yeni petrol yasa tasarısı, petrol gelirlerinin 18 vilayeti arasında adil
biçimde dağılımı öngörüyor. Tasarının Parlamentoda oylanmasının Eylül ayına
bırakılabileceği belirtiliyor. (TRT)

Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, İran ve Suriye’yi terörizmle mücadelede
ülkesine tam destek vermeye çağırdı. Talabani, El Arabiye televizyonuna
verdiği demeçte, “Terörizmle mücadelede İran ve Suriye’yi tam olarak
yanımıza çekebilsek, terörü temizleme işi yüzde 70 daha kolay olurdu”, dedi.
Talabani, İran’ın Şii milisler üzerinde etkisini kullanmasının ülkedeki mezhep
çatışmalarının çözümünü kolaylaştırabileceğini kaydetti. ABD, Suriye ve İran’ı,
Irak’taki terörizme destek vermekle ve mezhep çatışmasını körüklemekle
suçluyor. ABD’li yetkililer, teröristlerin Irak’a Suriye’den sızdığını, İran’dan da
Irak’a silah ve mayın götürüldüğünü iddia ediyor. Her iki ülke de bu iddiaları
reddediyor. (NTV)

Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani düzenlediği basın toplantısında, Emirli’de
yaşanan olayları kınadıklarını ifade etti. Talabani, “Türkmen kardeşlerimize
yönelik hunharca saldırıyı şiddetle kınıyorum,” ifadesini kullanarak, yaralı ve
ölenlerin ailelerine gereken yardımların yapılması için çaba harcanacağını
bildirdi. (www.bizturkmeniz.com)

Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani yaptığı açıklamada, siyasi mutabakata
varmak için bir ortak komisyon kurulduğunu ve Irak Uzlaşma Cephesi
Bakanlarının, hükümete döndüklerini söyledi. Irak Uzlaşma Cephesi’nden
Milletvekili Dr. Alaa Meki ise, Cephenin tutumunda bir değişiklik olmadığını
ifade etti. Öte yandan, Irak İslam Yüksek Konseyi, Dava Partisi, KDP ve
KYB’den oluşacak olan dörtlü Cephenin bu hafta içerisinde Talabani, El-Maliki,
Barzani ve Ammar El-Hekim’in katılacağı bir toplantıyla ilan edileceği bildirildi.
(TÜRKMEN HABER AJANSI)

Musul İl Meclisinin Arap üyelerinden İbrahim Hamdi ve Halaf Ceza, kimliği
belirsiz kişilerin açtığı ateş sonucu öldü. Bu olaydan sonra Musul İl
Meclisindeki çoğunluk Kürt üyelerin eline geçmiş oldu. Diğer yandan,
saldırıdan yarım saat sonra KDP’nin Musul bürosundan yapılan açıklamada,
Musul’un birkaç bölgesinin sözde Kürt Bölgesine ilhak edilmesi gerektiği ifade
edildi. (EL-DAR EL-IRAQİYA)

ABD'nin Dışişleri eski Bakanı Colin Powell, Irak'taki iç savaşın artık önü
alınamayacak
bir
boyuta
geldiğini,
Amerikan
ordusunun
bunu
durduramayacağını söyledi. Powell, Aspen kentinde "fikirler festivali" adlı bir
toplantıda, "Bu, ABD silahlı kuvvetlerinin durdurabileceği veya çözebileceği bir
iç savaş değil", dedi. (AA)
2

Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Şii lideri Mukteda Sadr hareketi liderlerine,
ulusal uzlaşma sürecine katılabilmek için şiddetten vazgeçmeleri çağrısında
bulundu. Bu arada Mukteda Sadr'ın tekrar İran'a gittiği ileri sürüldü. Adının
açıklanmasını istemeyen bir Amerikan ordu kaynağı, "kaynaklarımız Sadr'ın
İran'da olduğunu belirtiyor", dedi; ancak Sadr'ın neden tekrar İran'a gittiği
konusunda bir şey söylemedi. Öte yandan Irak’ın başkenti Bağdat’ın El-Amel
bölge halkı, Amerikan güçlerinin, Mukteda Sadr’ın yakın bir adamını
tutukladığını bildirdi. Bölge halkı, Amerikan güçlerinin Şeyh Nasır El-Saidi’yi
tutuklamalarını kınadı. Amerikan güçleri söz konusu tutuklamanın gerekçesini
açıklamadı. (AA)(MNA)

Irak’ın en büyük dini mercilerinden Ayetullah Sistani, hükümetten mezhepçiliğe
ve yabancı müdahalelerine karşı mücadele etmesini istedi. Irak’ta yayınlanan
El-Sabah gazetesinin haberine göre parlamento üyesi ve Planlama eski
Bakanı Mehdi El-Hafız’ı Necef’teki bürosunda kabul eden Ayetullah Sistani,
Irak halkının birlik ve bütünlüğünün sağlanmasının zorunluluğunu vurguladı.
Irak’ta yaşanan son gelişmeler konusunda görüşmelerin yapıldığı toplantıda
Ayetullah Sistani, mezhepçilikle ve yabancıların ülkeye müdahaleleriyle
mücadele edilmesi gerektiğini söyledi. El-Sabah gazetesine görüşmeyle ilgili
açıklamalarda bulunan Mehdi Hafız, Ayetullah Sistani’nin halkın hizmet
beklentilerinin karşılanması ve ulusal uzlaşma konularının üzerinde ciddiyetle
durduğunu belirtti. Mehdi El-Hafız, Ayetullah Sistani’nin Irak’taki bunalımın
sona erdirilmesi için Irak halkının vatandaşlık menfaatlerinin göz önünde
bulundurulması gerektiğini belirterek, Irak halkının ulusal bütünlüğüne vurgu
yaptığını ifade etti. (MNA)

Irak'ta, direnişin merkezi durumundaki Anbar vilayetinde bir araya gelen Sunni
din adamları ve aşiret liderleri, terörizmle mücadele ve vilayete barış ve istikrar
getirme sözü verdiler. (AA)

Avustralya, koalisyon askerlerinin Irak'tan çekilmesinin Ortadoğu'da daha
büyük bir bölgesel ihtilafı tetikleyebileceği uyarısında bulundu. Avustralya
Dışişleri Bakanı Alexander Downer, El Kaide'nin Irak'ta mezheple bağlantılı
şiddeti tırmandırdığını söyledi. Downer, El Kaide'nin bunda başarılı olması
durumunda mezhep gerginliğinin Orta Doğu'yu da aşıp çok daha büyük bir
bölgede sıkıntılar doğurabileceğini belirtti. Irak'a komşu ülkelerin bu ülkedeki
etnik gruplardan ötürü hassasiyetleri bulunduğunu da ifade eden Downer,
koalisyon güçlerinin Irak'tan çekilmesinin bölgesel bir savaşın önünü
açabileceğini öne sürdü. Irak hükümetinin güvenliği sağlayacak durumda
olmadığını belirten Avustralya Dışişleri Bakanı "bu ortamda Irak'ın tam bir
kaosa sürüklenmesine izin vermeniz halinde diğer ülkeler de ihtilafın içine
çekilebilir ve büyük bir risk ortaya çıkar", diye konuştu. (TRT)

Washington Post gazetesi yazarlarından Jim Hoagland, son köşe yazısında,
Türkiye’nin Kerkük’ün Kürtlerin eline geçmesini önleyecek büyük bir harekata
girişebileceği yönünde kaygılar bulunduğunu kaydetti. Hoagland, ABD Dışişleri
Bakanı Condoleezza Rice’ın, olası Türk müdahalesinin önüne geçmek
amacıyla Cuma günü Türk mevkidaşı Abdullah Gül’ü aradığını; ancak kesin
güvence alamadığını belirtti. Hoagland, “Türkiye’nin işgali, ABD’nin Irak’taki
3
tabutuna son çiviyi çakacak. Bunun gerçekleşmemesinin sağlanması, ABD
Başkanı George W. Bush’un gelecek haftalardaki bir numaralı önceliği olmalı”,
ifadelerini kullandı. (NTV)

Amerikalı muhafazakarların önde gelen basın organlarından, Conservative
Voice (Muhafazakar Ses), Irak'ın kuzeyindeki sözde Kürt yönetiminin lideri
Mesud Barzani'ye, terör örgütü PKK'yı bir an önce bastırması gerektiği; aksi
takdirde ABD desteğini kaybedeceği uyarısını yaptı. Scott Sullivan imzalı
haberde, PKK, 1917 Rus devrimindeki anarşistlere benzetilerek, devrimi
destekleyen anarşistlerin daha sonra Sovyetlerin en büyük düşmanlarından
olduğu ifade edildi. Haberde, "PKK ne istiyor?" sorusuna ise şöyle cevap
veriliyor: Irak’ın kuzeyini ABD koruması altında kalıcı bir barınak olarak
kullanmak ve buradan Türkiye'ye saldırılar yapmak; Irak’ın kuzeyinde
bağımsızlık kazanmak; Iraklı Kürt liderlerle ortaklık kurmak ve bölgeyi Suriye,
İran ve Türkiye'ye yönelik bir Kürt yayılımı için sıçrama tahtası olarak
kullanmak. Bu arada İranlı yetkililerin, ABD askerlerinin Erbil'de ocak ayında
tutukladığı 5 İranlıyı ilk kez ziyaret ettiği bildirildi. Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar
Zebari, 3 İranlı diplomatın dün yaptığı ziyaretin birkaç saat sürdüğünü söyledi.
ABD, tutuklananların İran Devrim Muhafızları üyesi olduğunu ileri sürerken;
Tahran 5 kişinin diplomat olduğunu savunuyor. (MNA)

El Kaide ile bağlantılı olduğu iddia edilen Irak İslam Devleti adlı grubun lideri
Ebu Ömer El Bağdadi, İran Irak hükümetine verdiği desteği 2 ay içinde
kesmezse, İranlılara saldıracakları tehdidinde bulundu. (AA)

Irak'ın başkenti Bağdat ve yakınlarında son 3 günde 11 Amerikan askerinin
öldüğü bildirildi. Bu ölümlerle ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'un verilerine
göre Mart 2003'ten bu yana ölen Amerikan askerlerinin sayısı 3 bin 601'e çıktı.
(AA)
Ortadoğu

Filistin Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Selam Feyyad ile İsrail Dışişleri Bakanı
Tzipi Livni'nin Kudüs'te biraraya geldiği bildirildi. İsrail Dışişleri Bakanlığı'ndan
yapılan açıklamaya göre, Livni, Filistin'de geçen ay kurulan yeni hükümet iş
başı yaptığından bu yana, Feyyad ile ilk kez bir araya geldi. Bu arada, İsrail
kabinesinin, El Fetih üyesi 250 tutuklunun serbest bırakılmasına onay verdiği
bildirildi. (TRT)
Kafkasya ve Orta Asya

Gürcistan'dan bağımsızlığını tek yanlı ilan eden Abhazya'nın "Başbakanı"
Aleksandır Ankvab, silahlı saldırıya uğradı. Saldırıda Ankvab hafif yaralandı.
Ankvab'ın göreve gelmesinden bu yana dördüncü kez saldırıya uğradığı
kaydedildi. (AA)

Amerikan yönetiminin Orta Avrupa'da füze kalkanı oluşturma planlarına
Moskova'nın tepkisi sürüyor. Rusya Başbakan Birinci Yardımcısı Sergey
Ivanov, Washington'un planlarını "Yeni Berlin Duvarı" olarak nitelendirerek sert
4
tepki gösterdi. Polonya'ya füze, Çek Cumhuriyetine de radar yerleştirmeyi
planlayan Amerikan yönetiminin kendileri için tehdit oluşturduğunu kaydeden
Ivanov;"Washington, Berlin Duvarına benzeyen bu plan ile birlikte bizi
kendisiyle kafa kafaya çarpışmaya zorluyor", ifadesini kullandı. Amerikan
yönetimi ise, füze kalkanını İran ve Kuzey Kore'ye karşı oluşturmak istediğini
belirtiyor. 2008'de görev süresi dolacak Devlet Başkanı Vladimir Putin'in
yerine, başta gelen adaylar arasında olan Ivanov, geçen hafta da Amerikan
yönetimi füze kalkanında ısrar ederse Avrupa'daki Rus toprağı Kaliningrad'a
füze sistemleri yerleştireceklerini söylemişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir
Putin, Amerika Birleşik Devletleri'ne geçen hafta gerçekleştirdiği ziyarette,
2020 yılına kadar tamamlanacak ve NATO'nun da yer aldığı ortak füze
savunma sisteminin kurulmasını önermişti. (TRT)
Avrupa Birliği

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Kıbrıs Rum Yönetiminden duyduğu
rahatsızlığı dile getirdi. Merkel, “İç sorunlarını çözememiş bir ülkeyi Avrupa
Birliğine almamalıydık”, dedi. Dönem Başkanlığını 1 Temmuz’da Portekiz’e
devreden Almanya’nın başbakanı Angela Merkel, kendi başkanlıkları dönemini
Parlamento’nun Avrupa Komisyonu toplantısında değerlendirdi. Merkel, Sol
Parti Meclis Grubu AB Genişleme Grubu Görevlisi ve AB Komisyonu üyesi
Prof. Hakkı Keskin’in sorusu üzerine, Kıbrıs’ın AB üyeliğinin hata olduğunu
söyledi. Kıbrıs konusunun gerçekten çok zor bir konu olduğunu ifade eden
Merkel, tüm çabalarına karşın gerek “Kıbrıs Devleti” gerekse Türkiye’nin kendi
çizgilerini aynen koruduklarını söyledi. Merkel, “Ancak bu görüşmeler
göstermiştir ki, bundan sonra kendi iç sorunlarını çözmemiş hiçbir ülkenin AB
üyeliğine alınmaması gerekir, aksi takdirde Kıbrıs örneğinde de görüldüğü gibi,
üye olan ülke çözüm getirebilecek gelişmeleri engelleyebilmektedir”, dedi.
Merkel, bir başka soru üzerine, AB Dönem Başkanlığı döneminde Türkiye ile
iki yeni müzakere konu başlığının görüşmeye açıldığını ve Türkiye ile ucu açık
üyelik görüşmelerinin sürdürüldüğünü de kaydetti. (NTV)
Kıbrıs

Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Tasos Papadopulos, KKTC Cumhurbaşkanı
Mehmet Ali Talat'a mektup göndererek, görüşme davetinde bulundu.
Papadopulos'un daveti, dünkü Kıbrıs Rum basınında yer aldı ve Rum basını,
Talat ve Papadopulos'un, 10 gün içinde görüşeceğini yazdı. Papadopulos'un
mektubunu, kısa süre önce BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi
Michael Möller'le ilettiği belirtildi. Papadopulos'un, Talat'a gönderdiği mektupta,
8 Temmuz anlaşması çerçevesinde, "2 çalışma grubu ve 2 teknik komitenin
çalışmaya başlaması konusunu görüşmeyi önerdiği" kaydedildi. Rum basını,
Rum tarafının bu hareketinin, "BM'den, ABD'den, İngiltere'den ve BM Güvenlik
Konseyinin daimi üyesi diğer ülkelerden ve Brüksel'den destek gördüğünü"
belirtti. KKTC Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Hasan Erçakıca, yaptığı
açıklamada, konuyla ilgili öneri yapıldığını doğruladı; ancak önerinin, daha
mürekkebi kurumadan Kıbrıs Rum basınında yer aldığına dikkat çekti. Sözcü,
önerinin basında yayımlanmasının, Rum tarafının, konuyu ne kadar ciddiyetsiz
bir şekilde ve iç politikasına dönük olarak ele aldığının göstergesi olduğunu
5
söyledi. (AA)
Diğer Haberler

Pakistan'da 6. günü geride bırakan, çatışmalara sahne olan ordu kuşatması
altındaki Lal Medresesi'nde kontrolün, El Kaide yanlısı militanlara geçtiği haber
veriliyor. Pakistan Din İşleri Bakanı, medresede kontrolü sağlayan militanların,
serbest bırakılmamaları halinde kadın ve çocukları öldürmeye başlamasından
endişe ettiklerini açıkladı. Pakistan ordusuna bağlı binlerce askerin kuşattığı
medrese çevresinden patlama ve silah sesleri yükseldi. Ordu sözcüsü,
duvarları yıkıp rehineleri kurtarma girişiminde bir komandonun öldüğünü,
birinin de yaralandığını açıkladı. Militanların sözcüleri, çatışmalarda 30'u kadın
70 medrese öğrencisinin öldüğünü ileri sürerken, hükümet ve ordudan gelen
açıklamalara göre ise ölü sayısı, bir albayın yaşamını yitirmesiyle 24'e
yükseldi. Bu arada, Devlet Başkanı Pervez Müşerref, kuşatma altındaki Lal
Medresesi'nde bulunan öğrenci ve militanlara teslim olma çağrısında bulundu.
Müşerref, günlerdir süren krizin başlangıcından bu yana yaptığı ilk
açıklamada, öğrencilere, teslim olmamaları durumunda öldürülebilecekleri
uyarısında bulundu. Medrese'de bulunanlar ise teslim olmayacaklarını ve bir
ay yetecek cephaneleri bulunduğunu duyurmuştu. Öte yandan, Peşaver'de, bir
motosiklet fabrikasında çalışan Çinli 3 işçi, uğradığı saldırıda yaşamını yitirdi.
Pakistan güvenlik kaynakları, her yönüyle araştırılan olayın, başkent
İslamabad'daki mescit kuşatması ile bağlantılı göründüğünü belirtiyor. (TRT)

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice'tan, İran, Rusya
ve Çin ile ilgili çarpıcı açıklamalar geldi. Çin'e "ticarette centilmen ol" çağrısı
yapan Rice, İran'ın her geçen gün daha tehlikeli bir ülke olduğunu söyledi.
Rice, Putin'in tekrar seçilmesi için anayasal engellerin kaldırılmasının çok kötü
olacağını da savundu. Rice, bir televizyon kanalına verdiği demeçte, Çin'e,
pazarını daha açık hale getirmesi ve parasal reform yaparak telif haklarını
daha iyi koruması çağrısında bulundu. Güçlü bir Çin ekonomisinin, uluslararası
sistemin yararına olacağını belirten Rice, "Bunu yaparken centilmenlik
sınırlarını zorlamamak gerekiyor", dedi. İran ile ilgili gelişmelere de değinen
Rice, Washington-Tahran ilişkilerinin, İran'ın giderek daha tehlikeli bir ülke
olması yüzünden daha da zorlaştığını ifade etti. İran konusunda uluslararası
destek beklediklerini ifade eden Rice, Tahran yönetiminin nükleer
programından vazgeçmemesi halinde askeri müdahale seçeneğinin masada
olduğunu ancak diplomasi seçeneğine öncelik verildiğini yineledi. Rusya
anayasası gereği gelecek yıl görev süresi dolacak olan devlet başkanı
Vladimir Putin ile ilgili soruları da yanıtlayan Rice, anayasada Putin'in
kalmasını sağlayacak değişiklik yapılmasını beklemediğini, yapılırsa bunun
çok kötü olacağını söyledi. (TRT)

Amerika Birleşik Devletleri, Irak ve Afganistan'da ele geçirilen Çin yapımı
silahlarla ilgili endişesini Pekin yönetimine iletti. İngiltere'de yayınlanan
Financial Times gazetesinin haberine göre, Amerikan Savunma Bakanlığı'nın
üst düzey yetkilisi Richard Lawless, Washington yönetiminin konuyu Pekin'e
ilettiğini belirtti. Amerikalı yetkililer, son aylarda Afganistan'da Taliban ve Iraklı
direnişçilerce kullanılan Çin yapımı zırh delici silahlar konusunda alarma
geçtiklerini kaydetti. İsminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir Amerikalı
6
yetkili de, Çin yapımı silahları sağlayan ülkenin İran olduğunu söyledi.
Amerikalı yetkili, Pekin'in bu konuda suç ortağı olduğuna dair ellerinde kanıt
bulunmadığını; ancak Çin'in bu silahların satışında daha dikkatli olması
konusunda çaba sarf ettiklerini söyledi. (TRT)
Dünya Basını
Bugünkü Financial Times gazetesinde İngiltere'nin yeni Dışişleri Bakanı
David Miliband'le yapılmış özel bir mülakat var. Financial Times'ın manşeti,
"Miliband'den İran'a nükleer uyarı". David Miliband İngiltere hükümetinin,
nükleer emelleri olan İran'a karşı sert bir duruş sergileyeceğini söylüyor. David
Miliband'e göre "İran'ın, Ortadoğu'da bir nükleer silahlanma yarışı başlatmaya
hakkı yok". İngiltere'nin eski dışişleri bakanlarından Jack Straw iki yıl önce
İran'a askeri bir operasyon düzenlenmesinin 'düşünülemeyeceğini' söylemişti.
Financial Times ise Miliband'in mülakatta ısrarla bu görüşe katılmayı
reddettiğine dikkat çekiyor. Miliband, çoğu kişinin onun 2003'te Irak'ın işgaline
karşı çıktığını söylemesine karşın, o dönem hükümetin politikasını
desteklediğini de belirtiyor.
Guardian ve Independent'ın manşetlerindeyse, geçmişte İngiltere'nin eski
Başbakanı Tony Blair'in medya danışmanlığını yapan Alastair Campbell'ın
bugün piyasaya çıkacak kitabı var. İki gazete de Campbell'ın "Blair Yılları" adlı
kitapta, 2003'te kabine üyelerinin, Irak'ın işgaline katılma konusunda çok ciddi
şüpheleri olduğunu yazdığını vurguluyor. Independent manşetine Campbell'ın,
"Irak konusunda Tony hariç hepimizin şüpheleri vardı", cümlesini çekmiş.
Campbell, yeni Başbakan Gordon Brown'la ilgili olumsuz ifadelerin kitaptan
çıkarıldığını kabul ederken; Brown ise kitabı okumadığını, okumayacağını,
gelecekte kendisinin anılarını asla yazmayacağını söylüyor.
Daily Telegraph'ın bugün manşetinde, ana muhalefetteki Muhafazakar
Parti'nin, Başbakan Gordon Brown'u, terör stratejisinin tamamen hatalı olduğu
yönünde uyarması var. Gazete, geçtiğimiz hafta Londra ve Glasgow'daki
saldırı girişimleri ve saldırı sonrası, Interpol Başkanı'nın da İngiliz yetkilileri,
ülkeyi ziyaret edenleri yeterince kontrol etmemekle suçladığını aktarıyor.
Times ise manşetinde, İngiltere'de bu hafta yayınlanacak yeni ders
programlarının önemli bir değişiklik içerdiğini belirtiyor. Gazetenin haberine
göre bundan böyle İngiltere'de 11-16 yaş arası çocuklara, 'Ekonomik Refah ve
Mali Güç' adlı bir ders verilecek. Amaç, gençlerin öğrencilik hayatlarında
büyük borçlar altına girmeleri ve çalışma yaşamına bu borçlar eşliğinde
başlamalarını önlemek.
İsrail kabinesi dün El Fetih üyesi 250 Filistinli mahkumun serbest bırakılmasını
onaylamıştı. İsrail Başbakanı Ehud Olmert'in zor günler geçirdiğini vurgulayan
Times'a göre bu, 'Kolayca görevinden alınabilecek bir siyasetçinin cesur bir
hamlesi'. Times başyazısında İsrail'in, Batı Şeria'daki Filistin yönetimini
güçlendirmesi gerektiğini belirtiyor.
Independent'taki haberde ise İsrail hapishanelerinde halen aralarında
Hamaslı bakanlar ve cinayet suçundan beş kez ömür boyu hapis cezasına
7
çarptırılan El Fetih'in liderlerinden Mervan Barguti'nin de bulunduğu 10 bin
kadar Filistinli mahkum olduğuna dikkat çekilmiş. Gazete ayrıca Filistinli baş
müzakereci Saeb Erakat'ın da, serbest bırakılacak mahkumlarla ilgili olarak
Ramallah'a danışılmamasını protesto ettiğini belirtiyor.
Financial Times'ta bugün Türkiye'deki genel seçimlere iki haftadan az bir süre
yayınlanmış bir haber-analiz var. Vincent Boland imzalı haberin başlığı, "AKP
henüz temkinli ve seçkin iş çevrelerinin desteğini kazanmadı". Vincent Boland,
Türkiye'de iktidar partisinin seçimde Anadolu'daki mali çevrelerin desteğine
güvenmek zorunda kalacağını söylüyor. Boland'a göre Türkiye'de seçkin iş
çevreleri AKP'yi takdir ediyor; ancak partiye ihtiyatla yaklaşıyor: "İstanbul'un
ticari ve mali piyasalarda etkin kalbürüstü kesimindeki birçok kişi gibi, ekonomi
uzmanları da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma
Partisi'nin iktidarda kalmasını istiyorlar; ama AKP'ye asla oy vermeyeceklerini
söylüyorlar." Financial Times'taki haber-analize bugün ayrıca bir de kamuoyu
araştırması eşlik etmiş. Araştırmayı yaptıran, Raymond James Yatırım Menkul
Kıymetler A.Ş. Daha önce sonuçları Türkiye'deki bazı gazetelerde de
yayınlanan bu araştırmaya göre seçimlerde AKP 307, CHP-DSP ittifakı 116,
MHP 87, bağımsızlar da 40 sandalye kazanacak. Ancak araştırmanın 18
Haziran tarihinde yapıldığını da hatırlatmak gerek.
İngiltere'de geçen ay Guardian ve Financial Times muhabirleri, PKK
kamplarından izlenimlerini aktarmışlardı.
Son olaraksa Independent muhabiri Nicholas Birch, Kuzey Irak'taki Kortek
kampında, PKK liderlerinden Cemil Bayık'la bir mülakat yapmış. Birch
haberine şöyle başlamış: "Gözlerinizi kapatın ve onun Türkiye'de gelecek
hafta sonu yapılacak seçimlerle ilgili görüşlerini dinleyin. Cemil Bayık'ı
neredeyse bir siyaset uzmanıyla karıştırabilirsiniz. Oysa öyle değil. Gerçekte
o, Türkiye'ye karşı 25 yıldır sürdürdüğü savaş yaklaşık 40 bin kişinin canına
mal olan PKK'nın en önemli iki isminden biri." Cemil Bayık'a göre Türkiye'de
laiklik ve Kürtlerle ilgili tartışma, etkilerini sürdürmek isteyen güç odaklarının
araç olarak gördüğü siyasi bir manevradan başka bir şey değil.
Independent'taki haberin başlığı ise Cemil Bayık'ın bir cümlesi: "Türkiye,
demokrasiyle diktatörlük arasında bir seçimle yüz yüze." Cemil Bayık PKK
mensuplarının halen sadece meşru müdafaa haklarını kullandıklarını söylüyor,
Türkiye'de bazı ilerlemeler görülmesine karşın liderlerin PKK'nın ateşkes
çağrılarını ciddiye almadıklarını belirtip, ekliyor: "Biz savaşı sevdiğimiz için
değil, bize başka bir seçenek verilmediği için savaşıyoruz." Cemil Bayık'a
göre, Türkiye'de Avrupa Birliği'nce desteklenen demokratikleşme süreci de
taklitten ibaret. Sınır ötesi operasyon tartışmalarına da değinen Bayık
Türkiye'yi uyarmış: "Irak'ı işgal etmesi, Türkiye'nin bölünmesine yol açacaktır."
Independent muhabiri, Türkiye'nin bu yıl ölen askerlerinin yarısının, Irak'taki
direnişçilerin yol kenarlarına yerleştirilen bombalarla düzenlediklerine benzer
saldırılar sonucu yaşamlarını yitirdiklerini söylüyor. Nicholas Birch,
Türkiye'deki 2000 kadar PKK militanının 1995'ten beri bağımsız bir Kürt devleti
için değil demokrasi için savaştıklarını da yazmış.
8