Omega-3 yağ asitlerinden EPA ve DHA`nın görevleri nelerdir?

Alfalino
Omega 3 nedir ?
Omega 3 yağ asitleri vücut için gerekli olan ama vücudun üretemediği yağ asitleridir.
Besinlerle alınamadığı durumlarda gıda takviyeleri ile alınmaları gerekmektedir.
Temel Omega-3 yağ asitleri alfa-linolenik asit, eikosapentaenoik asit (EPA) ve
dokosaheksaenoik asit (DHA)’dır. Alfa-linoleik yağ asidi bitkisel kaynaklı olup
dereotu, semizotu, tere gibi yeşil yapraklı sebzelerde bulunurken, hayvansal kaynaklı
olan EPA ve DHA sadece derin deniz balıkları, bazı algler ve balık yağı gibi balık
ürünlerinde bulunmaktadır.
Vücudumuzda besinlerle alınan alfa-linoleik yağ asidinden EPA ve DHA dönüşümü
olmakla beraber bu dönüşümün çocuklarda , gebelerde ve yaşlılarda yeterli
olmaması nedeniyle günlük beslenme ile veya beslenme ile alınamadığı durumlarda
takviye edici gıdalar ile EPA ve DHA’nın alınmasının gerekli olduğu
belirtilmektedir.
Balık ve balık yağları, özellikle Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA açısından zengin
besin kaynaklarıdır.
Omega-3 kaynakları nelerdir?
Omega-3 yağ asitleri içerisinde insan sağlığına en gerekli olan
bileşimler eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosaheksaenoik asittir
(DHA). EPA ve DHA'nın en önemli kaynağı soğuk derin deniz
balıklarıdır. Denizlerdeki aşırı kirlenme, Türkiye'deki balıkların
sıcak deniz balığı olması ve yeterince EPA-DHA içermemesi
nedeniyle Omega-3 takviyesi olarak saflığı ve temizliği kanıtlanmış
Omega-3 ürünlerinin tercih edilmesi gerekmektedir.
Keten tohumu, ceviz, soya ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunan
Omega-3, bitkisel Omega-3 kaynağı olan alfa linolenik asittir
(ALA). Ancak insan vücudu ALA'nın çok kısıtlı bir oranını EPA ve
DHA'ya çevirebildiği için, bitkisel kaynaklı Omega-3'ler balık
kaynaklı Omega-3'ler kadar etkili değillerdir.
Omega-3 yağ asitlerinden EPA ve DHA'nın görevleri
nelerdir?
Beynin gri maddesi, retina ve sinirler gibi kilit dokuların yapısının
önemli bir kısmını DHA oluşturur. DHA, insan beyninde % 15-20,
gözde (retinada) % 30-60 oranında bulunmaktadır. Bu nedenle hem
zihin hem de göz sağlığında etkilidir. Diğer bir Omega-3 yağ asidi
olan EPA, kalp damar sağlığının korunmasında, alerji ve zihinsel
hasarların önlenmesinde etkilidir.
Omega-3 Kaynağı
Omega-3 yağ asitleri küçük balıkların prese edilmesi şeklinde veya
balığın karaciğerinden elde edilmektedir. Balık karaciğerinden elde
edilen Omega-3 ürünlerinin EPA-DHA içeriği düşüktür. Ayrıca A ve
D vitamini içermektedirler. Küçük balıkların prese edilmesinden
elde edilen Omega-3 ürünleri ise yüksek miktarda EPA-DHA içerir,
A ve D vitamini içermezler.
Saflaştırma Tekniği
Puremax teknolojisi ve moleküler distilasyon yöntemi
kullanılarak denizdeki cıva gibi ağır metallerden, böcek
ilaçları ve dioksin atıklarından arındırılan Omega-3
ürünleri tercih edilmelidir.
Omega-3 yağ asitleri sayesinde
Trigliseritler ve kolesterol düşer, böylece ateroskleroz ve buna bağlı
kalp hastalıkları, kalp krizi ve akut inme riski azalır.
Bağışıklık sistemi güçlenir
Kansere karşı koruma sağlanır
Beyin, retina, sperm, cilt hücreleri güçlenir
Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur (diyabet için faydalı)
Kanı inceltir ve akışını kolaylaştırır, kanın pıhtılaşmasını önler
Enflamasyon önleyici etkisiyle romatizmal hastalıklara karşı koruma
sağlar
Anne-bebek sağlığında rolü
Omega-3 yağ asitleri, anne karnındaki bebeğin
sağlıklı gelişimine aşağıdaki şekillerde yardımcı
olabilir:
Bebeğin beyin ve retina gelişiminin desteklenmesi
Erken doğum riskinni azaltılması
Hamilelik süresinin ve bebeğin doğum ağırlığının
artırılması
Doğum sonrası depresyonundan korunulması
Omega-3 yağ asitleri ayrıca çocuğun matematik
zekasının geliştirilmesine, okuma, telaffuz ve
yazma beceresini artırılmasına yardımcı olabilir.
Zihin sağlığında rolü





Omega-3 yağ asidinin beyin ve sinir sisteminin
sağlıklı şekilde çalışmasındaki etkileri yapılan pek
çok araştırmada ortaya konmuştur. Omega-3, beyin ve
sinir sisteminde başlıca aşağıdaki şekillerde yardımcı
olabilir:
Depresyon tedavisini desteklemesi
Bunama ve Alzheimer hastalığı riskinin azaltmasına
yardımcı olması
Ruh hali, konsantrasyon, bellek, dikkat ve davranış
bozukluklarına karşı yardımcı olması
Saldırganlık azaltmaya ve sakinleştirmeye yardımcı
olması
Mizaç, tepkisellik ve kişilik üzerinde olumlu etkisi
olması
Göz sağlığında rolü
Yüksek doz omega-3 alımı gözde yaşa bağlı olarak gelişen sarı
nokta riskini önleyebilmektedir. Omega-3 yağ asitleri eksikliğinde,
retinada görme fonksiyonunun azaldığı tespit edilmiştir.
Kemik-eklem sağlığında rolü
EPA ve DHA’nın antienflamatuar etkisi vardır, ayrıca
kas-iskelet sistemi ve bağışıklık sistemi üzerinde faydalı
etkileri bulunmaktadır. Omega-3 kemik ve eklem
sağlığında başlıca aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir:
Kemiklerde kalsiyum toplanmasına destek olarak
güçlenmelerinin sağlanması
Eklem iltihabı ve kıkırdağa zarar veren enzim
aktivitesinin azaltılması
Eklemlerde hassasiyet ve sabah sertliğinin azaltılması
Romatoid artritli hastada ilaç ihtiyacının azaltılması
Kalp-damar sağlığında rolü
Yapılan araştırmalarda, omega-3 yağ asitlerinin dengeli
alımının özellikle kalp ve damar hastalıkları açısından yararlı
olduğu vurgulanmaktadır. Omega-3 tüketenlerde koroner kalp
hastalığına bağlı ölümler daha düşük bulunmuştur. Omega-3,
kalp ve damar sağlığında başlıca aşağıdaki şekillerde
yardımcı olabilir:
Kalp damar hastalığı riski olanların ya da bu hastalığa
yakalanmış olanların kalp sağlığını korumaya yardımcı
olması.
Damar sertliği oluşumunun yavaşlatılması
Trigliseritlerin kan düzeyini düşürülmesi
Kalp hastalıklarında "kötü kolesterol"ün (LDL) düşürülüp,
"iyi kolesterol"ün (HDL) artırılmasıdır.
Kalp krizi sonrası felç, ikinci bir kalp krizi ve krizden
kaynaklı ölüm riskinin azaltılması