Neo1aTR1.89 MB

advertisement
Prof Dr Sergülen Dervişoğlu
Neoplazi
tanım
İsimlendirme
sınıflama
Neoplazi-Tümör
™ Tanımlama
™ İsimlendirme
™ Sınıflama
Neoplazi
™ Yeni
gelişme/büyüme
™ Patolojik bozuk büyüme
™ Aşırı büyüme
™ Hücrelerin kesintisiz proliferasyonu
Tümör
™ İnflamasyon
sonucu şişme
™ Neoplaziler şişlik oluşturabilir
™ Tümör deyimi neoplazi ile eşdeğer
kullanım
™ Neoplazi kitle oluşturabilir
™ Neoplaziler hücrelerin çoğalarak kitle
oluşturmaları ile karakterlenirler
Onkoloji
Onkos---logos
™ Tümör bilimi
™ Karkinos---iyileşmeyen neoplastik ülserler
™ Karkinoma---solid malign/ kötü huylu tümör
™ Yunanca yengeç
™ Kanser---Malign tümörler için
™ Latince---Kankrum=yengeç kökenli
™
Tarihçe
™ En
erken kanıtlar—prehistorik ve erken
historik dönem
™ İnsan kemik tümörleri
™ Ramayana --- Eski hindistan yazıtı (MÖ
2000)
™ Malign tümörler için ilk kayıtlı bilgiler
™ Tümörün bıçakla keserek tedavisi-cerrahi
™ Arsenik bileşikleri ile tedavi-kemoterapi
Cos adasından Hippocrates
(MÖ 460-375)
™ Tıbbın
babası
™ Tümörleri 2 ye ayırmış
™ Masum tümörler---( benign/iyi
huylu/selim)
™ Tehlikeli tümörler ---Hastanın ölümüne
yol açan---(malign/kötü huylu/habis)
™ Patolojinin
ana uğraşı
™ Bening ve malign tümörlerin anatomik ve
patolojik ayrımı/tanısı
™ TÜMÖRLER
Nontümöral büyüme bozuklukları
™ Malformasyon
™ Bir
organ ya da dokunun defektif
formasyonu
™ Gelişim yokluğu
™ Asimetri
™ Aşırı büyük olma
Hamartom
Gerçek tümörle karıştırılabilir
™ Fokal, iyi sınırlı aşırı büyüme
™ Dokuların düzensiz ve normal dışı oranlarda
oluşu
™ Normalde bulunması gereken yerde ancak farklı
organizasyonda
™ Devamlı büyüme kapasitesi yok
™ Tümör benzeri malformasyonlar/gelişim kusurları
™
HAMARTOM
™ Gelişimsel anomali
™ Doğumda mevcut ve
görülebilir
™ Fizyolojik büyüme
(erişkin dönem)
tamamlanana kadar
büyür
™
GERÇEK TÜMÖR
™ Yeni gelişme
™ Çoğu erişkinlerde
görülür
™ Büyüme otonom,
ilerleyici ve vücudun
büyüme dönemlerinden
bağımsızdır
™
Koristom
™ Hamartoma
benzer
™ Normalde bulunduğu bölgeye ait olmayan
dokulardan yapılıdır
™ Örneğin mesane duvarında, testis
komşuluğunda sürrenal
™ Pankreas, böbrek dokusu ektopisi
™ Ektopi=heterotopi
Karaciğerde ektopik normal böbrek dokusu
Safra kesesi duvarında ektopik pankreas dokusu
Onarım
™ Herhangi
bir nedenle zarar sonrası
™ Zararı onarmaya yönelik hücre
proliferasyonu
™ Normal yapı ve fonksiyona ulaşıncaya
kadar büyüme
™ İyileşme tamamlandığında büyüme kesilir
™ Kontrollü büyüme
™ Hipertrofi---Hücre
boyutunda büyüme
™ Hiperplazi---Hücre sayısında artma
™ Metaplazi--- Hücre tipinde
değişme/rezerv hücreler
™ Displazi---Erişkin tip hücrelerin boyut,
şekil ve oryantasyonel ilişkisinde
değişiklik/ özellikle epitelial hücrelerde
Paratiroid hiperplazi
H
Paratiroid adenomu
Displastik hücreler
Pleomorfizm---hücre boyut ve şeklinde
değişkenlik/birbirine benzememe
™ Hiperkromatik---Koyu boyanmış nukleus
™ Nukleus/sitoplazma oranında artış
™ Artmış mitotik aktivite
™ Displazi=atipik hiperplazi
™ Kronik irritasyon
™ Displazi neoplazi gelişimine öncülük edebilir
™
Anaplazi
™ İndifferansiasyon/olgun
dokuya doğru
farklılaşmama
™ İlkel/primitif hücreler
™ Hatta hücrelerin embriyolojik dönemde
kalışı
Anaplazi
Pleomorfizm ( hücrelerin boyut ve şekil
değişikliği)
™ Hiperkromazi ( Nukleusta yoğun DNA
içeriği/koyu boyanma )
™ Nukleusun hücreye göre oransız bizimde büyük
oluşu--- 1/1
™ Normal oran 1/4-1/6
™ Kromatinde kabalaşma ve topaklaşarak
yoğunlaşma
™ Büyük nukleol (Sentetik aktivite göstergesi)
™
Tümör tanımı
™ Neoplazi---Kalıcı,
anormal ve göreceli
olarak otonom hücre üremesi
™ Kalıcı hücresel defekt
™ Hücre progenisine geçen yeni kod
™ Pek çok faktör etkisinde gelişme
™ Bir kere geliştikten sonra zamandan
bağımsızlaşma
™ Tüm
tümörler konağa muhtaçtır
™ Beslenme
™ Vasküler destek
™ Endokrin desteğe gerkesinim
™ Tümörün büyümesi değişik faktörlerle 2
yönlü etkilenebilir---hormonlar, ilaçlar,
kimyasal ajanlar, infeksiyon, konağın
sistemik durumu
İsimlendirme
™ Tüm
tümörler---benign/malign
™ 2 temel dokudan oluşur
™ Prolifere olan neoplastik/tümöral
hücreler---parankim
™ Destekleyici stroma---kan damarları ve
bağ dokusu
™ Parankim için çatı
™ Yeterli vasküler destek
Stroma
™ Stromal
destek az ise---Yumuşak ve etsi
kıvamda tümörler
™ Lenfoma, beyin tümörleri, medüller meme
karsinomu
™ Parankimal hücreler bol kollagen içeren
stroma yapımını uyarabilir---desmoplazi
™ Taş gibi sert kıvam
™ Skiröz meme karsinomu
Sınıflandırma
™ Etyolojik
™ Etyoloji
tam anlaşılmış değil
™ Multifaktöryel/tek etkenli değil
™ Aynı ajan---Değişik tümör tipleri
™ Aynı tümör--- değişik faktörler
Sınıflama
™ Embriyojenik
™ Geçerliliği
süren bir konsept değil
™ Blastom eki embriyolojik hücrelerin
tümörleri için kullanılırdı
™ Nefroblastom, nöroblastom, retinoblastom,
hepatoblastom---çocukluk çağı tümörleri
Sınıflama
™ Yerleşim:
Bölgesel veya organ
™ Organlar---Değişik dokular
™ Değişik tümörler
™ Tümörün köken aldığı organdan çok doku tipi
tümörün davranışını belirler.
Sınıflama
™ Fonksiyonel
™ Tümörler
bazı ara maddeler üretebilirler –
mukus, insülin
™ Biyolojik davranış çok değişkendir
™ Tatmin edici bir sınıflama değil
™ Tanıya katkı sağlayabilir
Sınıflama
™ Histogenetik
( sitogenetik)
™ Tatminkar bir sınıflama
™ Tümörün mikroskopik incelenmesini
gerektirir
™ Tümörün hücre tipi o tümör için en
değişmez elemandır
Sınıflama
™ Davranışa
göre
™ İkinci tatminkar sınıflama yöntemi
™ Biyolojik davranış
™ Benign/selim/iyi huylu
™ Malign—Daha hızlı büyüyen,yıkıcı/
destrüktif, tehlikeli tümör=Kanser
™ Güncel klasifikasyon---histogenetik ve
davranışa göre sınıflamanın kombinasyonu
İsimlendirme
™ Parankimal
dokuya dayandırılır
™ –oma eki--- tümöre karşılık gelir
™ Benign tümörler---hücre tipi + oma eki
™ Fibrom---fibröz dokunun selim tümörü
™ Adenom---Bez epitelinin selim tümörü
™ Lipom---Yağ dokusunun selim tümörü
™ kondrom---kıkırdağın selim tümörü
Benign ve malign tümörlerin
özellikleri
™ Diferensiasyon
™ Büyüme
hızı
™ Lokal invazyon
™ Metastaz
ve anaplazi
Mikrofolliküler adenom
Makroskopik patolojik özellikler
™ Değişken
™ Sabit
değil
™ Değişik renkler
™ Yapı
™ Kıvam
™ Köken aldığı dokudan farklı
Benign tümörler
™ Sferik,
™ Kapsüllü
™ İyi
ovoid
sınırlı
™ Serbestçe hareket eden
™ Makroskopik görünümü uniform
™ Regressif değişikilkler---kanama,
infarkt,fibrozis (makroskopide uniformite
kaybı )
Lokal büyüme ve invazyon
™ Tüm
tümörler kitlede ilerleyici bir artışla
ekspansif büyürler---çevre dokuda bası
™ Benign tümörler ---Çevredeki normal
dokuyu iter---normal dokuda basınç
atrofisi —kapsül oluşumu---tümörün
çevrelenmesi
Lokal büyüme ve invazyon
Malign tümörler---komşu normal dokuyu invaze
eder, infiltre eder ve yıkıma uğratır
™ Sınırlar düzensizdir
™ Yuvarlak ve kapsüllü değildir
™ Bazı yavaş büyüyen ekspansif malign tm--fibröz kapsül geliştirebilir---sınırda nikroskopik
ince yengeç ayağını andıran uzanımlar --infiltrasyon
™ Gerçek kapsül değil---psödokapsül
™
Conn sendromu
Polip
Mukozal yüzeyden kabaran büyüme
™ Gastrik/kolonik lümen
™ Genellikle yuvarlak kitle
™ Sapla mukazal yüzeye tutunma
™ Genis tabanla oturan tip=Sessil
™ Benign tümör
™ Polipoid şekilli malign tümör---polipoid karsinom
™
Kaynaklar ve ileri okuma
™
™
™
™
™
™
™
™
Robbins Pathologic Basis of Disease, Cotran, Kumar 2004
Pathology Illustrated, Macfarlane, Reid,Callande 2000
Sandritters Color Atlas and Textbook of Macropathology,
Thomas, Kirstn, 1984
Basic Pathology, 6th ed, Kumar, Kotran, Robbins
Pathology Rubin, Farber, 1999
Mohan Harsh Textbook of Pathology, 2005
Cerrahpaşa Patoloji Arşivi
Internet (çeşitli medikal web siteleri)
Download