Cumhuriyet Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Termodinamik II – Vize Sınav soruları No Adı Soyadı 1 ve 2. soruları aşağıdaki verilere göre çözünüz; Sürtünmesiz bir piston silindir sisteminde, sıcaklığı 2000C, kütlesi 2 kg doymuş sıvı su, sabit sıcaklık ve sabit basınçta bir işlemle doymuş buhar olması istenmektedir. 1- İşlemin 5000C’lik bir ısı deposundan ısı transfer edilerek gerçekleştirilmesi durumdaki entropi 2-3 soruları aşağıdaki bilgilere göre hesaplayınız üretimini hesaplayınız. ⎫ s1 = 2,3305kJ / kgK ⎬ h1 = 852, 26kJ / kg ⎭ ⎫ T = 200 0C s2 = 6, 4302 kJ / kgK ⎬ h2 = 2792 kJ / kg Doymus buhar ⎭ Qg = m(h2 − h1 ) = 2(2792 − 852, 26) = 3879, 48 kJ T = 200 0C Doymus sıvı Sür = m( s2 − s1 ) − Q = 2(6, 4302 − 2,3305) Tk Sür = 3, 297 kJ / K 2. Aynı işlemin mekanik bir karıştırıcı ile gerçekleşmesi durumundaki entropi üretimini hesaplayınız. Bu durumda ısı geçişi söz konusu değildir ve sadece iş söz konusudur. Entropi iş ile geçmediğinden; Sür = m( s2 − s1 ) = 2(6, 4302 − 2,3305) ⇒ Sür = 8,1994kJ / K 3, 4 ve 5. soruları aşağıdaki verilere göre çözünüz; Sürekli akışlı adyabatik bir türbine, su buharının giriş basıncı ve sıcaklığı sırasıyla 6MPa ve 7000C, çıkış basıncı 100kPa ve türbinin izantropik verimi %90’dır. 3. Türbinde üretilen işi hesaplayınız. P1 = 6 MPa h1 = 3894,3 kJ / kg T1 = 700 C s1 = 7, 4247 kJ / kgK P2 s = 100kPa h2 s = 2702,38 kJ / kg 0 s2 s = 7, 4247kJ / kgK ηad = h1 − h2 g h1 − h2 s ⇒ 0,9 = 3894,3 − h2 g 3894,3 − 2702,3 ⇒ h2 g = 2821,51 kJ / kg Wy = h1 − h2 = 3894,3 − 2821,51 = 1072, 79kJ / kg 4. Türbinde üretilebilecek maksimum işi hesaplayınız. Ekserji denge sin den Wtr = ψ 1 −ψ 2 = (h1 − h2 ) − T0 ( s1 − s2 ) Wtr = (3894,3 − 2821,51) − 298(7, 4247 − 7, 715) = 1159, 29kJ / kg 5. Türbinin ikinci yasa verimini hesaplayınız. ηıı = Wy Wtr = 1072, 79 = 0,925 = % 92,5 1159, 29 Cumhuriyet Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Termodinamik II – Vize Sınav soruları No Adı Soyadı 6. İdeal bir Otto çevriminde helyum gazı 200C sıcaklık ve 2.5 L hacimden, 0.25 L hacme sıkıştırılmakta ve daha sonra ısı girişi sırasında fazladan 7000C sıcaklık artışı olmaktadır. Genişleme işlemi öncesinde helyumun sıcaklığı ne kadardır? k −1 0.667 T2 ⎡ v1 ⎤ ⎡ 2.5 ⎤ = ⎢ ⎥ ⇒ T2 = 293 ⎢ ⇒ T2 = 1361, 029 K ⎥ T1 ⎣ v2 ⎦ ⎣ 0.25 ⎦ Isı geçişi sonrasında ⇒ T3 = T2 + 700 = 1361, 029 + 973 = 2334, 029 K 7- Carnot çevrimi, buhar çevrimleri için neden gerçekçi bir çevrim değildir açıklayınız. - Sabit sıcaklıkta ısı geçişinin uygulamada gerçekleştirilebilmesi çok zordur. Sabit sıcaklıkta ısı geçişi iki fazlı bölgede gerçekleştirilebilir, ancak bu durumda maksimum sıcaklık sınırlandırılmış olur. Dolayısı ile verim çok düşük olur. - Türbin çıkışında buharın kuruluk derecesinin düşük olmasından dolayı türbin kanatları zarar görür. - İki fazlı akışkanın sıkıştırılması mümkün değildir. 8- Basit ideal Rankine çevrimini oluşturan hal değişimlerini T-s diyagramını çizerek izah ediniz. 1-2 2-3 3-4 4-1 Pompada izantropik sıkıştırma, Kazanda sabit basınçta aracı akışkana ısı geçişi, Türbinde izantropik genişleme, Yoğuşturucuda sabit basınçta aracı akışkandan dış ortama ısı geçişi, 9- Rankine çevriminde verim artırma yöntemlerini belirtiniz. Yoğuşturucu Basıncının Düşürülmesi : Dezavantajı türbinin son kademesinde kuruluk derecesi azalır. Buharın Kızdırılması : Malzeme dayanımı sebebiyle sıcaklığın yükseltilebileceği limit sınırlıdır. Kazan Basıncının Yükseltilmesi : Basıncın sınırı olduğu gibi, kuruluk derecesi azalır. İdeal Ara ısıtma uygulanması : Yukarıda belirtilen sorunları giderebilen en uygun yöntemdir. VERİLECEK FORMÜLLER: S g − Sç + Sür = ΔS sis T2 ⎡ v1 ⎤ =⎢ ⎥ T1 ⎣ v2 ⎦ k −1 ηT = ψ = (h − h0 ) − T0 ( s − s0 ) + Wg WT η II = Wy Wtr 26.04.2011 (1 ve 3. sorular 15’er puan diğerleri 10’ar puandır) V2 + gz 2 X g − X ç − X yokolan = ΔX sis Başarılar Prof. Dr. Ali PINARBAŞI