Hande AYNUR, Emel KAYA, Merve ACET NEDEN E-TİCARET, TÜRKİYE' DEKİ E-TİCARET Bilişim sektöründeki gelişmeler, firmalara sosyal ortamda mamüllerini pazarlama imkanı sağlamaktadır. E-ticaretin işletme, girişimci, tüketici üzerindeki etkisi adına çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada e-ticarete genel bakış, e-ticaretin olumlu-olumsuz yönleri, 4P, küreselleşme ve ekonomi arasında etkileşiminden bahsedilmiştir. 1.Ticaret ve Pazarlama Nedir? Ticaret, duyulan gereksinimlere insanların ihtiyacını karşılama isteğidir. Ve bu eylemin ortaya çıkma dönemidir. Tarihin en eski dönemlerine dayanmaktadır. Bazı tarihçilere göre de ticaret takas yöntemiyle başlamıştır. Sonrasında paranın icadı ile ticaret gelişmiş ve yayılmıştır. Dağıtımın yapılması ve isteklerin karşılanması ile ticarette gelişim gösterilmiştir. Başlarda bilinçsizce yapılan 4P Karması şimdiki zamanda profesyonel bir hal almıştır. Ülkemizde ve dünyada pazarlama için çok şey dile getirilip aynı şekilde de çok şey yazılmıştır. Genel kapsamda kaleme alırsak, bir mamül ya da hizmetin geliştirilerek, satışını yapıp ve sonrasında da o ürünün son kullanımını yaşayana kadar devam eden sürece denmektedir. 1.1 Pazarlamanın Alt İşlevleri İşlevleri üstün körü şekilde anlatmaya çalışırsak; * Ürün ya da hizmetin varoluşu ve gelişimi, * Pazar payında ihtiyacın tanınması ve tespiti, * Ürünün kalİtesinin belirlenmesi ve ürünün üretime geçmesi, * Ambalaj, göze hitap ve üretim sayısı belirlenmesi, * Stok miktarının belirlenmesi, yedek parça temini, * Şirket tanıtımı, * Mamülün tanıtımı, * Satış fiyatının belirlenmesi * Satış kanalının, dağıtımın belirlenmesi, * Ürünün dayanıklılığına göre garanti müddetinin belirlenmesi, * Pazarlama elemanlarının eğitiminin verilmesi ve piyasa hazır hale gelmesi, * Satış sonrası ekibin belirlenip, eğitim verilmesi, * Her bölümde geri bildirim alınması, * Geri dönüşüm mümkünse ürünün artığının değerlendirilmesi. 2. E-TİCARET NEDİR? www.eticaretport.com ' a göre; Eticaret, ürün ve hizmet satın alma/satma faaliyetinin bilgisayar ağları kanalıyla gerçekleştirilmesinin yanı sıra; sunulan ürün için talep yaratmak (pazarlama), müşteri desteği vermek (satışın bütün evrelerinde), ticari kurumlar ile müşterileri arasındaki ticari ve lojistik iletişimi yine küresel bilgisayar ağları kanalıyla sağlamaktır. Bunun yanında firmanın yönetimini kolaylaştırıcı sitemlerdir. Yüce bilgi kaynağı Uludağ Sözlük’ e göre; Şükran günü ve Kara Cumada Amerika’ daa tavan yapan sektör. En iyi markayı en ucuz fiyata alın sloganıyla yayın hayatına başladı. Yeni nesil alışveriş biçimi. Bir çılgınlık gibi yayılıyor, adeta insanalara gerçek hayatta alışveriş yapmayı unutturmuş durumda. 2.1. E-TİCARETİN TARİHÇESİ 1994’ te İran asılıı Pierre Omidyar tarafından kurulup,ilk satılan ürün kırık bir laser pointerdir(Ebay). 1994 internet üzerinden kitap satışı olarak Jeff Bezos kurdu(Amazon). 2000 the dot-com yani senetlerin büyük değer kaybetmesi yaşandı. 2002 eBay, Paypal’ ı aldı. Niş pazara giriş yapıldı. 2008 ABD’ de e-ticaret %74 artmıştır. 1995 yılı itibariyle internet kullanıcısı artışı sonrasında ticaretin elektronik sisteme geçmesi anlayışıdır. 2000’ li yıllardan sonra bilgi ve iletişim akışının teknolojik sistem üzerinden kolaylıkla hızlı bir şekilde yapılmasının e-ticaretin ortaya çıkmasına nedendir. Bilişim olanaklarını kullanan işletmeler, internet üzerinden alış-veriş yapan kişilere ulaşmanın dışında mamül ve hizmet üretimini arrtiran, kaliteleştiren ve farklılığını öne çıkaran global e-ticaret ağlarını sunma fırsatı yakalamaya başlamıştır. 3. NEDEN E-TİCARET? Küreselleşmenin durdurulamayan ilerleyişi ve git gide varolan genişleyen kapsamıyla, global pazar payında güvenli ve sarsılmaz yer edinmek için bilişim teknolojisinde gerçekleşen gelişmeleri yakından takip etmek bir mecburiyettir. Teknolojideki gelişmeler ve ticaret ile birlikte harekete geçmesiyle ortaya çıkan e-ticaret, işletmenin mevcut alıcıya mevcut araçlarla zaman kaybı yaşanmadan ulaşım sağlaması için en sağlıklı sistemdir. E-ticaretin sık kullanımının artması ve ilerleyen teknolojiyle global sektörde, müşteri potansiyelinin artıp, işletmelerin e-ticarete daha çok yönelmeleri pazarlama sektöründe yaşanacak rekabetin yerine ev sahipliği yapacağını düşünmekteyiz. E-TİCARET TEPEDEN TIRNAĞA YENİ BİR SATIŞ SİSTEMİDİR Doğru zamanda doğru kararlarla yapılan değişim gelişme sağlar. İşletme ya da bireyler yeniliğe olumlu yaklaşmadığı sürece asla ilerleme kaydedemezler. Ve bu değişime uymayanlar ise yeni gelişen sistemde kaybetmeye mahkumdurlar. Sıradan ve olağan olmamakla birlikte e-ticarette başarılı olmanın ipucu tasarımının farklı, ürünlerinin çekici, sipariş vermenin kolay ve en önemlisi elektronik vitrinin tüketiciye güven vermesi gerekmektedir. Satışa sunduğun ürün ne ise halkında işletmeye duyduğu güven doğru orantıdadır. Bundan yola çıkarak e-ticarette emin adımlarla ilerlemen için işletmeye referans sağlayacak ürünleri doğru kar marjlarıyla tüketiciye doğru süsleme ile sunmaktır. Hızlı ve sürekli para akışı sağladığından ekonomiye katkısı çok büyüktür. 3.1. E-Ticaretin Olumlu Yönleri 1- E-ticaretin seçilmesinde en önemli etkenlerden biri de kullanılabilinirlik özelliği olmasıdır. Yani istediği bilgiye hemen ulaşmasını sağlamasıdır. 2- Kolay üyeliğin bulunması. 3- Üyelik için gereğinden fazla bilgi istenmemesi. 4- Ürün hakkında değerlendirmeler ve tavsiyelerin bulunması. 5- En önemli olan kısım sosyal hayatından zaman çalınmadan alışveriş yapılması. 6- İstediğin ürüne rahatlıkla ulaşabilmeni sağlaması. 7- Perakende alışverişine göre daha uygun fiyatta ürünler bulunması. 8- İşletmelerin online satışa özel indirimli ve ürün hediyeli kampanyaları barındırması. 3.2. E-Ticaretin Olumsuz Yönleri Tabii bu olumlu yanlarının dışında alıcıyı ya da satıcıyı olumsuz yönde etkileyen durumlarla da karşılanmaktadır. 1- Gelen mamülün hatalı ya da defolu gelmiş olması. 2- Dağıtım esnasında mamülün zarar görmüş olması. 3- Online alışveriş sırasında alım yapılırken yükte ağırlık olmadığından gerekli gereksiz alışverişin yapılması(tüketici tarafından). 4- Perakende satışın, online satışa göre daha çok maliyete sahip olduğundan alıcıların e-ticaret satış kanalı seçmesinden dolayı mağazaların kapanıp iş veren ve işçi madurluğunun yaşanması. 5- Dolandırıcılıkla karşılanılması. 6- Mamülün bahsedilen zamandan daha geç zamanda ulaşması. 7- İptal işlemlerinde geri ödeme konusunda sıkıntı yaşanması. 4.TÜRKİYE’ DE E-TİCARET Türkiye’ de e-ticaret payı, ABD’ nin tersi olarak yeni Pazar payına sahip olsa da, son 16 yıldır önemli gelişmelere ev sahipliği yapmıştır. Aşağıda da yapılan önemli gelişmelerin bazıları yer almaktadır; 4.1. Türkiye’ de E-ticarete Tarihçesi 1998 yılında e-ticarette boy gösteren Hepsiburada ile aynı tarihte İdefix ve Migros ve Varan Türkiye’ de ilk önderleridir. 2001 Gittidiyor.com, e-bebek online satışa başladı. 2004 Bilyoner.com kuruldu. 2005 Tatilseperi.com kuruldu. 2007 Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği kuruldu 2009-2010 Özel online siteleri yayındaydı(limango-trendyol gibi) 4.2. Türkiye’ de E-ticarete Genel Bakış Yapılan araştırmalarda Türkiye nüfusunun yarısından fazlası internet kullanmaktadır. İnternet kullanıcı sayısının yüksekliği ne kadar fazlaysa e-ticaret potansiyelindeki artış potansiyeli o kadar fazladır. Bu da demek oluyor ki Türkiye’ de e-ticaret ilerleme göstermeye devam edip Pazar payı ve ekonomide gelişme sağlatacağı olasıdır. 4.2. Türkiye’ de E-ticaret Yapılmamasının Nedenleri Bakış Açısı İnternet başında zaman geçirip alışveriş yapmayan kişilerin sebepleri öncelikle ihtiyaç duymadığı, görsel sunumla birebir karşı karşıya olma isteği ve son olarak ise güven sorunudur. Diğer az olan kesimde ise teslimat konusunda endişeleri, internetten alışveriş yapma bilgisi azlığı ve en az kesim kredi kartının olmayışıdır. 4.3. Türkiye’ de E-Ticaretin İlerlemesi İçin Yapılması Gereken İşlemler O zaman Türkiye’ de internetten alışveriş yapma oranını yükseltmek için; 1- E-ticaretin yetersizliğinin giderilmesi, 2- Güvenlik ve gizlilik endişelerinin, 3- Hizmet kalitesindeki sorunun çözülmesi, 4- Bilinirlik sorunları, 5- E-ticaret yapmayı engelleyecek ve kısa zamanda giderilmeyecek sebepler. 4.4. E-Ticaretin Ödeme Şekilleri www.eticaretmag.com ‘ un araştırmasına göre; Türkiye’ de online alışveriş yapan kullanıcıların büyük çoğunluğu %57 oranıyla kredi kartı ile ödeme yapmayı tercih ediyor. Ülkemizdeki ikinci popüler şekli %31 oranıyla kapıda ödeme iken, online alışverişlerinde havale/EFT yöntemini tercih edenlerin oranı ise %4. 4.5. Türkiye’ de E-ticareti Engelleyen Sorunlar İnternette yapılan alışverişlerde en çok korkulan durum siparişi verilen mamülün yolda hasar görmüş ya da defolu olmasıdır. Fakat Türkiye’ de yapılan online alışverişlerde düşünüldüğünün tam tersi olarak %90’ lık oranda sorun yaşanmadığı iletilmiştir. Sorun yaşayan kesim ise en çok istenilenince dışında-hasarlı ürün gelmesi, teslimatın geç yapılması ve çok nadir olmakla birlikte dolandırıcılıktan kaynaklı olmaktadır. Online alışverişte çok fazla kayba neden olmasa da beklemeyen ücretlerde satış yüzdesinin önünü kesen bir durumdur. Diğer ülkelerde kargo ücretleri yüksek olmamasına rağmen Türkiye’ de taşıma ücreti maalesef çok yüksek fiyatlandırılmadan hesaplanmaktadır. Alıcıyı çok etkilemese de e-ticaretin büyümesini azda olsa yavaşlatan bir durumdur. 5. Türkiye’ de Online Satışı Yapılan Ürünler 1- Bilişim-Teknoloji Ürünleri, 2- Giyim Ürünleri, 3- Kitap ve Çiçek, 4- Ofis malzemeleri, 5- Sağlık ve Kozmetik Ürünleri. 6. E-Ticaretin ilerlemesi İçin Yapılan Çalışmalar Sektörde e-ticaretin ilerlemesi demek ekonominin canlanması demektir. Türkiye’ nin önde gelen kariyer planlama sitesinde e-ticaret konusunda uzmanlığınızı gösterebileceğiniz, İngilizce ve Türkçe Uzmanlık sertifikasına sahip olacağınız eğitimler verilmektedir. Farklı soluk getirmek adınada TTNET’ in öncülüğünde Online Alışveriş Festivali düzenlenmektedir. 7. Sonuç Her geçen gün Dünya’ da ve Türkiye’ de online satış bir önceki günden daha yüksek kar marjları sahip olduğundan ekonomiye katkısı çok büyüktür. E-ticaret sektöründe önde işletmeler olmak üzere girişimciler için gelişmeleri adına önemli rol oynamıştır. Finansal açıdan büyümeleri dışında pazar payında hangi ürüne ağırlık verilmesi ve aynı zamanda da hangi yeni ürünü piyasaya çıkartıp Pazar payında yer alması için yer göstermektedir. İnternet kullanıcı sayısı durdurulamaz bir artış göstermesi ile birlikte online alışverişinde doğru orantıda artmaktadır. Demek oluyor ki e-ticaret Pazar payında doğru ürün ve zamanda yüksek kar sağlaması olasıdır. Referanslar ve Kaynaklar https://ekonomi.isbank.com.tr www.eticaret.mag.com www.eticaret.com www.uludagsozluk.com www.kariyerakademi.net interneticaret.blogspot.com.tr www.ttnet.com.tr Anıl ALTAŞ-e-ticaret Satışta Tsunami Etkisi Kalkınma Bakanlığı İnternet Girişimciliği