EBSO Uluslararası İlişkiler Şefliği ZAMBİYA ZAMBİYA ÜLKE PROFİLİ A. Genel Bilgiler (2013) Resmi Adı Yönetim Biçimi Resmi Dili Başkenti Kuruluş Devlet Başkanı Yüzölçümü Nüfusu Para Birimi Para Birimi Paritesi : Zambiya Cumhuriyeti : Cumhuriyet : İngilizce : Lusaka : 24 Ekim 1964 : Michael Sata : 752.614 km2 : 14,2 Milyon Kişi : Zambiya Kwachası (ZMK) : 1 TL: 2.767 ZMK, 1 €: 7.960 ZMK Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Zambiya Ülke Raporu B. Temel Ekonomik Göstergeler (2013) GSYİH Kişi Başına Milli Gelir GSYİH Büyüme Oranı Enflasyon Oranı İşgücü İşsizlik Oranı İhracat İthalat : 25,4 milyar $ : 1.800 $ :%6 : % 7,1 : 6,2 Milyon Kişi : % 15 : 10,7 milyar $ : 10,2 milyar $ Kaynak: Trademap ve CIA World Factbook Country Report C. Dış Ticaret Verileri 1. Genel Dış Ticaret Verileri (Milyar $) İhracat İthalat Ticaret Hacmi Denge 2009 4,3 3,7 8 2010 7,2 5,3 12,5 2011 9 7,1 16,1 2012 9,5 8,9 18,4 2013 10,7 10,2 20,9 0,6 1,9 1,9 0,6 0,5 Kaynak: Trademap 2. Başlıca İhraç Ürünleri (2013): GTIP 74 28 27 71 25 Ürün Bakır ve bakırdan eşya İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento Tutar (Milyon $) 6.854 509 385 330 267 Kaynak: Trademap 2 3. Başlıca İthal Ürünleri (2013): GTIP 84 26 27 87 85 Ürün Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Metal cevherleri, cüruf ve kül Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Tutar (Milyon $) 1.835 1.576 1.091 900 631 Kaynak: Trademap 4. İhracatında Başlıca Ülkeler (2013): Ülke İsviçre Çin Halk Cumhuriyeti Kongo Güney Afrika Birleşik Arap Emirlikleri Tutar (Milyon $) 3.901 2.275 1.265 1.091 555 Yüzde (%) 36.5 21.3 11.8 10.2 5.2 Tutar (Milyon $) 3.115 1.866 967 719 374 Yüzde (%) 30.3 18.2 9.4 7 3.6 Kaynak: Trademap 5. İthalatında Başlıca Ülkeler (2013): Ülke Güney Afrika Kongo Çin Halk Cumhuriyeti Kenya Hindistan Kaynak: Trademap 3 D. Türkiye – Zambiya Ticari İlişkileri 1. Türkiye – Zambiya Arasındaki Karşılıklı Ticaret Verileri (Milyon $) YILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 İHRACAT 2,7 6 6,2 12,9 21,5 İTHALAT 2,6 8,3 113,4 6 1,3 HACİM 5,3 14,3 119,6 18,9 22,8 DENGE 0,1 -2,3 -107,2 6,9 20,2 Kaynak: TUİK 2. Başlıca Ürünler Bazında Türkiye’nin Zambiya’ya İhracatı (2013) GTIP 73 84 85 55 57 Ürün Demir veya çelikten eşya Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme- verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Sentetik ve suni devamsız lifler Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları Diğer Toplam Tutar (Milyon $) 6,9 4,4 2,3 1,4 1,4 5,1 21,5 Kaynak: TUİK 3. Başlıca Ürünler Bazında Türkiye’nin Zambiya’dan İthalatı (2013) GTIP 24 81 41 Diğer Toplam Ürün Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler Tutar (1.000 $) 880 246 146 29 1.301 Kaynak: TUİK 4 4. Türkiye ile Zambiya Arasında İmzalanan Yürürlükteki Anlaşma ve Protokoller Zambiya ile Türkiye arasında Serbest Ticaret Anlaşması bulunmamaktadır. Zambiya Cumhurbaşkanı Rupiah Bwezani Banda’nın Temmuz 2010 tarihli Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü ziyareti sonrasında Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Zambiya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Arasında Siyasi İstişare Mekanizması Kurulmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Eğitim Merkezi Başkanlığı ile Zambiya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Diplomasi ve Uluslararası Etütler Enstitüsü Arasında Diplomat Eğitimi Alanında Mutabakat Muhtırası ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Zambiya Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Hava Ulaştırma Anlaşması olmak üzere 3 anlaşma imzalanmıştır. 5. İzmir – Zambiya Arasındaki Karşılıklı Ticaret Verileri (1.000 $) YILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 İHRACAT 20 27 122 727 2.166 İTHALAT 2.007 7.237 10.626 3.289 596 DENGE -1.987 -7.210 -10.504 -2.562 1.570 HACİM 2.027 7.264 10.748 4.016 2.762 Kaynak: TUİK 6. Başlıca Ürünler Bazında İzmir’in Zambiya’ya İhracatı (2013) GTIP 85 39 90 87 84 93 Fasıl Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Plastikler ve mamulleri Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı Toplam Tutar ($) 1.938.858 80.427 60.592 38.734 24.977 15.884 2.166.417 Kaynak: TUİK 5 7. Başlıca Ürünler Bazında İzmir’in Zambiya’dan İthalatı (2013) GTIP Fasıl 24 Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Toplam Tutar ($) 596.215 596.215 Kaynak: TUİK E. Zambiya İle İlgili Bilinmesi Gereken Diğer Bilgiler 1. Pasaport ve Vize İşlemleri Türk vatandaşları (umumi pasaport ile diplomatik, hususi ve resmi pasaport hamilleri) her tür seyahatlerinde vizeye tabi olup, vize başvurusunda bulunabilmek için pasaport süresinin en az altı (6) ay geçerli olması zorunludur. Otuz (30) günü geçen seyahatler için uzun süreli ikamet/çalışma vizesi alınması gerekmektedir. 2. Sağlık Koşulları 1. Zorunlu Aşılar: Gerekmemektedir 2. Yaptırılması Önerilen Aşılar: Hepatit A (Hepatitus A), Menenjit (Meningitis) ve Tetanoz (Tetanus) 3. Önlem Alınması Gerekebilecek Hastalıklar: Sıtma (Malaria Prophylaxis) 3. Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz Türkiye’nin Zambiya’ya ihracat potansiyelinin yüksek olduğu başlıca tarım ve gıda ürünleri; • Maya • Bisküvi • Malt • Şekerli ve Çikolatalı Mamuller • Makarna 4. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz Türkiye’nin Zambiya’ya ihracat potansiyelinin yüksek olduğu başlıca sanayi ürünleri ve hizmet sektörleri; • Erkek/ erkek çocuk için takım elbise • Tuvalet kağıtları • Kadın/ Kız çocuk için takım elbise • İçten yanmalı pistonlar, Motorların aksam parçaları • Kauçuktan dış lastik 6